...ἐπειδή ἐμολύναμε τόν νοῦν μας, καί τήν καρδίαν μας καί τό σῶμα μας, μέ λόγον, μέ ἔργον, κατά διάνοιαν, τώρα δέν ἔχομεν παρρησίαν. Δέν ἔχομεν ἔνδυμα γάμου. Δι' αὐτό πρέπει νά καθαρισθῶμεν· μέ ἐξομολόγησιν, μέ δάκρυα, μέ πόνον ψυχῆς· καί τό πάντων ἀνώτερον, προσευχήν, ὅπου καθαρίζει καί τελειοποιεῖ τόν ἄνθρωπον.
Τό ἔνδυμα ὅπου ψάλλομεν τήν Μεγάλην Ἑβδομάδα·"τόν νυμφῶνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, καί ἔνδυμα οὐκ ἔχω ἵνα, εἰσέλθω ἐν αὐτᾢ", ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι, ὅπου ἐπιτυγχάνεται διά τῆς ἐμπόνου καθαρᾶς προσευχῆς.
Πρῶτον ὁ ἄνθρωπος προσευχόμενος, μέ τήν ἁπλότητα ὅπου κατά ἀρχάς ἔχει, μέ χύσιν πολλῶν δακρύων, τά ὁποῖα ὅλα αὐτά εἶναι χάρις Θεοῦ ὅπου ὀνομάζεται χάρις καθαρτική καί ἡ ὁποία ὡς ἄγκιστρον σαγηνεύει τόν ἄνθρωπον καί τόν ὁδηγεῖ εἰς μετάνοιαν.
Καθότι ὁ καλός μας ἐν πᾶσι καί ἐπί πᾶσι Θεός, Ἐκεῖνος μᾶς βρίσκει. Ἐκεῖνος μᾶς βλέπει. Ἐκεῖνος μᾶς προσκαλεῖ. Ἐκεῖνος πρῶτον γνωρίζεται εἰς ἠμᾶς. Κατόπιν ἡμεῖς τόν γνωρίζομεν, ἀφοῦ μᾶς μυρώσῃ μέ τό θεῖον Του ἔλεος.
Δι' αὐτό καί ἡ μετάνοια, καί τό πένθος, καί τά δάκρυα, καί ὅλα ὅπου γίνονται εἰς τόν μετανοοῦντα, ὅλα εἶναι τῆς θείας χάριτος. Εἶναι αὐτήν ἡ χάρις ἡ καθαρτική, ὅπου καθαρίζει τόν ἄνθρωπον.
Δέν εἶναι καλόν ὅπου γίνεται, μή ὅν ἐκ Θεοῦ· μήτε κακόν, μή ὅν ἐκ τοῦ Διαβόλου.
Λοιπόν, μή βάλῃς κατά νοῦ σου ποτέ ὅτι ἔκαμες κάτι καλόν χωρίς τόν Θεόν. Διότι, μόλις θά τό σκεφθῇς, ἀμέσως θά ὑποχωρήσῃ ἡ χάρις, καί θά τό χάσῃς, διά νά μάθῃς τήν ἀσθενῆ σου κατάστασιν, νά μάθῃς τό "γνῶθι σαὐτόν".
Διά νά μάθῃ κανείς τήν ἀσθένειαν τῆς φύσεως πρέπει νά συναντήσῃ πολλούς πειρασμούς καί μεγάλους. Καί τότε διά πολλῶν δοκιμασιῶν ταπεινώνεται καί μανθάνει τήν ὄντως ταπείνωσιν. Ἀλλά ἀπαιτεῖται καιρός.
Ἡ ταπείνωσις δέν εἶναι λόγια ἁπλᾶ ὅπου λέγομεν· εἶμαι ἁμαρτωλός...καί λοιπά. Ἡ ταπείνωσις εἶναι ἡ ἀλήθεια. Νά μάθῃ κανείς ὅτι εἶναι μηδέν. Τό μηδέν εἶναι ἐκεῖνο ὅπου, προτοῦδημιουργήσῃ τό πᾶν ὁ Θεός, ἦτο μηδέν.
Λοιπόν, αὐτό τό μηδέν εἴμεθα. Ἡ ρίζα σου, ἡ ὕπαρξίς σου ἀρχίζει ἀπό μηδέν, καί ἡ μητέρα σου εἶναι ὁ πηλός, ὁ δέ Δημιουργός σου εἶναι ὁ Θεός. Τί ἔχεις, ὅπερ οὐκ ἔλαβες; Εἰ δέ καί ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μή λαβών;
Μέγα δῶρον Θεοῦ τό νά γνωρίσῃ ὁ ἄνθρωπος τήν ἀλήθειαν. Καί αὐτή ἡ ἀλήθεια εἶπεν ὁ Κύριος ἐλευθερώνει ἡμᾶς ἐκ τῆς ἁμαρτίας.
Ἡ γνῶσις περί Θεοῦ εἶναι ὅρασις τοῦ Θεοῦ.
ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ
Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου
Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΞΓ΄ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ