Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος: Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής

Δός μας,

Τίμιε Πρόδρομε, φωνή συ που υπήρξες η φωνή του Λόγου. Δος μας την αυγή εσύ που είσαι το λυχνάρι του θεϊκού φωτός. Βάλε σήμερα τα λόγια μας σε σωστό δρόμο, εσύ που υπήρξες ο Πρόδρομος του Θεού Λόγου. Δεν θέλουμε να σε εγκωμιάσουμε με τα δικά μας λόγια, επειδή τα λόγια μας δεν έχουν μεγαλοπρέπεια και τιμή. Όσοι θα θελήσουν να σε στεφανώσουν με τα εγκώμιά τους, ασφαλώς θα πετύχουν κάτι πολύ πιό μικρό από την αξία σου. Λοιπόν να σιγήσω και να μη προσπαθήσω να διακηρύξω την ευγνωμοσύνη μου και τον θαυμασμό μου, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να μη πετύχω ένα εγκώμιο, άξιο του προσώπου σου;

Εκείνος όμως που θα σιωπήσει, πηγαίνει με τη μερίδα των αχαρίστων, γιατί δεν προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να εγκωμιάσει τον ευεργέτη του. Γι’ αυτό, όλο και πιό πολύ σου ζητάμε να συμμαχήσεις μαζί μας και σε παρακαλούμε να ελευθερώσεις τη γλώσσα μας από την αδυναμία, που την κρατάει δεμένη, όπως και τότε κατάργησες, με τη σύλληψη και γέννησή σου, τη σιωπή του πατέρα σου του Ζαχαρία.

Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πρέπει ὅλα νά συνοδεύωνται μέ τήν διηνεκῆ καί ἀδιάλειπτον νοεράν προσευχήν

ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ!

Ἡ ὑπακοή μετέχει ἀπό ὅλα· καί ὁ Χριστός σοῦ πλέκει στέφανον εἰς κάθε στιγμήν.

Ἀλλά διά νά ἀναπτύσσεται ὀ ἔσωθεν ἄνθρωπος, νά εὕρῃς εἰρήνην ἀπό τά πάθη, καί νά ἐξανθήσῃ ὁ καρπός τῆς ἀγαθῆς ἐργασίας σου, πρέπει ὅλα νά συνοδεύωνται μέ τήν διηνεκῆ καί ἀδιάλειπτον νοεράν προσευχήν.

Ὅπως ἐργάζεσαι λέγε διαρκῶς τήν εὐχήν ἤ μέ τό στόμα ἤ μέ τόν νοῦν.

Ὅταν τήν λέγῃς συνεχῶς μέ τό στόμα, κατόπιν τήν συνηθίζει ὀ νοῦς μέ τόν ἐνδιάθετον λόγον. Ἀκολούθως ὁ νοῦς τήν κατεβάζει εἰς τήν καρδίαν. Ἐκεῖ πλέον εἶναι ὁ κόπος καί τό ἔργον τῆς νήψεως. Νά κρατήσῃς ἐκεῖ διά βίας τόν νοῦν ἀσχημάτιστον, καθαρόν, προσέχοντα μόνον τήν ἀνακύκλησιν τῆς εὐχῆς διά τῆς εἰσπνοῦς καί τῆς ἐκπνοῆς ἐντός τῆς καρδίας.

Τότε, μή προλαμβάνων ὁ νοῦς νά σχηματίσῃ λογισμόν μετεωρισμοῦ, καθαρίζει-χάριτι τῆς εὐχῆς-σύν τῷ χρόνῳ. Καί δέν εὐχαριστεῖται πλέον εἰς πονηράς ἐνθυμήσεις, μήτε θέλει να μένῃ τελείως ἀργός. Ἀλλά γίνεται ὄλος πυριφλεγής εἰς τήν ἐνθύμησιν τοῦ Θείου Ὀνόματος καί εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Λοιπόν, ἀδολέσχει, παιδί μου, εἰς τήν ἔνθεον αὐτήν κρυπτήν ἐργασίαν, καί γενήσεται Παράδεισος ἡ ψυχή σου, προτοῦ νά ἐξέλθῃ τοῦ σώματος.

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ
Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου
Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

" Όλοι μας μπορούμε να γίνουμε άγιοι"!

Το πρώτο, πού κάνει κάθε άνθρωπος, όταν τον καλέση ο Θεός στην επίγνωσί Του, είναι να ερευνήση με ακρίβεια τον εαυτό του για να ιδή, ότι πράγματι στην ζωή του πολλές ενέργειες του ήσαν έξω από το θέλημα του Θεού.

Και από αυτή την στιγμή αρχίζει το έργο της μετανοίας. Η μετάνοια αρχίζει από την κατάπαυσι της αμαρτωλής ζωής και φθάνει μέχρι αυτής της θεώσεως, η οποία δεν έχει τέλος.

Ο Θεός δεν έχει περιγραφή και τέρμα· ούτε και οι ιδιότητές Του είναι δυνατό να έχουν. Μπαίνοντας ο άνθρωπος, δια της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, μέσα στους κόλπους της θεώσεως, πάσχει όλες αυτές τις ιδιότητες τις ατέρμονες, τις αψηλάφητες, τις ανεξιχνίαστες, τις απέραντες. Γι’ αυτό είπα ότι η μετάνοια δεν έχει τέρμα...

Πολλές φορές συμβαίνει στον αγωνιζόμενο, να μην ημπορή να νικήση τον παλαιό άνθρωπο, διότι είναι τόσο πολύ αιχμαλωτισμένος από τα πάθη του, παρ’ όλο πού αυτός τα μισεί, τα αποστρέφεται, δεν τα θέλει· και αυτή η κατάστασι θεωρείται κατά την παράδοσι της Εκκλησίας, ζωή μετανοίας.

Τότε μόνο δεν θεωρείται μετάνοια, όταν παύση ο άνθρωπος να αγωνίζεται και λέγει: «Δεν ημπορώ πλέον. Δεν υπάρχει για μένα τίποτε». Αυτό λέγεται απόγνωσι και το καταδικάζει η Εκκλησία ως βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος· περικόπτει και απορρίπτει αυτό το μέλος ως σάπιο, ως βλάσφημο, στρεφόμενο κατά της αγαθότητας του Θεού.

Δεν πρέπει λοιπόν, σε καμμιά περίπτωσι να συστέλλωμε την πίστι μας. Ουδέποτε να σκεφθή κανείς, ότι είναι αδύνατο να φθάσουμε στην ολοκληρωτική μετάνοια στην οποία μας εκάλεσε ο Χριστός μας. Θα φθάσωμε χάριτι Χριστού.

Ουδέποτε είναι ικανή μόνη η ανθρώπινη ενέργεια και προσπάθεια να φθάση εκεί. Αυτό είναι εγωιστικότατο και οι Πατέρες το κατεδίκασαν. Ο Μέγας Μακάριος λέγει ότι τόση είναι η δύναμι της προθέσεως του ανθρώπου, τόσο μόνο ημπορεί ο άνθρωπος, μέχρι πού να αντιδράση προς τον διάβολο.

Προκαλούμενος υπό του σατανά, υπό μορφή προσβολής «κάνε αυτό», τόσο μόνο ημπορεί να πή ο άνθρωπος· «όχι δεν το κάνω». Μέχρι εκεί ημπορεί να πάη ο άνθρωπος. Από εκεί και πέρα είναι έργο της Χάριτος. Γι’ αυτό ο Ιησούς μας, ετόνιζε με έμφασι ότι, «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».

Άρα ποτέ να μην συσταλήτε, ποτέ να μην κατεβαίνετε στην μικροψυχία, εφ’ όσο «δια πίστεως βαδίζομεν». Ποτέ να μην λέγετε: «Δεν θα φθάσωμε εμείς στην απάθεια, δεν θα φθάσωμε στον αγιασμό, δεν θα μιμηθούμε τους Πατέρες μας».Αυτό είναι βλάσφημο. Θα τους φθάσωμε επειδή το θέλομε και εφ’ όσο το θέλομε θα μας το δώση ο Χριστός μας.

Μένοντας πιστοί και μη υποχωρούντες κατά πρόθεσι, οπωσδήποτε θα το επιτύχωμε. Αυτή είναι η πραγματικότης.

Έξω από αυτή την γραμμή οι Πατέρες δεν παραδέχονται άλλη. Έξω από αυτή, θεωρείται πλέον απόγνωσι. Δεν υπάρχει το «δεν μπορώ πλέον». Πώς δεν μπορείς; Δια του Χριστού ισχύομε.

«Πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ». «Πάντα», είπε ο Παύλος, για να μην αφήση κανένα περιθώριο, μήπως πή κάποιος «εγώ δεν ημπορώ».

Αφού είναι «μεθ’ ημών ο Θεός, τις καθ’ ημών; Ει Θεός ο δικαιών, τις ο κατακρίνων;»

Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής

http://xristianos.gr

Δέν ἔχομεν ἔνδυμα γάμου. Δι' αὐτό πρέπει νά καθαρισθῶμεν.

...ἐπειδή ἐμολύναμε τόν νοῦν μας, καί τήν καρδίαν μας καί τό σῶμα μας, μέ λόγον, μέ ἔργον, κατά διάνοιαν, τώρα δέν ἔχομεν παρρησίαν. Δέν ἔχομεν ἔνδυμα γάμου. Δι' αὐτό πρέπει νά καθαρισθῶμεν· μέ ἐξομολόγησιν, μέ δάκρυα, μέ πόνον ψυχῆς· καί τό πάντων ἀνώτερον, προσευχήν, ὅπου καθαρίζει καί τελειοποιεῖ τόν ἄνθρωπον.

Τό ἔνδυμα ὅπου ψάλλομεν τήν Μεγάλην Ἑβδομάδα·"τόν νυμφῶνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, καί ἔνδυμα οὐκ ἔχω ἵνα, εἰσέλθω ἐν αὐτᾢ", ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι, ὅπου ἐπιτυγχάνεται διά τῆς ἐμπόνου καθαρᾶς προσευχῆς.

Πρῶτον ὁ ἄνθρωπος προσευχόμενος, μέ τήν ἁπλότητα ὅπου κατά ἀρχάς ἔχει, μέ χύσιν πολλῶν δακρύων, τά ὁποῖα ὅλα αὐτά εἶναι χάρις Θεοῦ ὅπου ὀνομάζεται χάρις καθαρτική καί ἡ ὁποία ὡς ἄγκιστρον σαγηνεύει τόν ἄνθρωπον καί τόν ὁδηγεῖ εἰς μετάνοιαν.

Καθότι ὁ καλός μας ἐν πᾶσι καί ἐπί πᾶσι Θεός, Ἐκεῖνος μᾶς βρίσκει. Ἐκεῖνος μᾶς βλέπει. Ἐκεῖνος μᾶς προσκαλεῖ. Ἐκεῖνος πρῶτον γνωρίζεται εἰς ἠμᾶς. Κατόπιν ἡμεῖς τόν γνωρίζομεν, ἀφοῦ μᾶς μυρώσῃ μέ τό θεῖον Του ἔλεος.

Δι' αὐτό καί ἡ μετάνοια, καί τό πένθος, καί τά δάκρυα, καί ὅλα ὅπου γίνονται εἰς τόν μετανοοῦντα, ὅλα εἶναι τῆς θείας χάριτος. Εἶναι αὐτήν ἡ χάρις ἡ καθαρτική, ὅπου καθαρίζει τόν ἄνθρωπον.

Δέν εἶναι καλόν ὅπου γίνεται, μή ὅν ἐκ Θεοῦ· μήτε κακόν, μή ὅν ἐκ τοῦ Διαβόλου.

Λοιπόν, μή βάλῃς κατά νοῦ σου ποτέ ὅτι ἔκαμες κάτι καλόν χωρίς τόν Θεόν. Διότι, μόλις θά τό σκεφθῇς, ἀμέσως θά ὑποχωρήσῃ ἡ χάρις, καί θά τό χάσῃς, διά νά μάθῃς τήν ἀσθενῆ σου κατάστασιν, νά μάθῃς τό "γνῶθι σαὐτόν".

Διά νά μάθῃ κανείς τήν ἀσθένειαν τῆς φύσεως πρέπει νά συναντήσῃ πολλούς πειρασμούς καί μεγάλους. Καί τότε διά πολλῶν δοκιμασιῶν ταπεινώνεται καί μανθάνει τήν ὄντως ταπείνωσιν. Ἀλλά ἀπαιτεῖται καιρός.

Ἡ ταπείνωσις δέν εἶναι λόγια ἁπλᾶ ὅπου λέγομεν· εἶμαι ἁμαρτωλός...καί λοιπά. Ἡ ταπείνωσις εἶναι ἡ ἀλήθεια. Νά μάθῃ κανείς ὅτι εἶναι μηδέν. Τό μηδέν εἶναι ἐκεῖνο ὅπου, προτοῦδημιουργήσῃ τό πᾶν ὁ Θεός, ἦτο μηδέν.

Λοιπόν, αὐτό τό μηδέν εἴμεθα. Ἡ ρίζα σου, ἡ ὕπαρξίς σου ἀρχίζει ἀπό μηδέν, καί ἡ μητέρα σου εἶναι ὁ πηλός, ὁ δέ Δημιουργός σου εἶναι ὁ Θεός. Τί ἔχεις, ὅπερ οὐκ ἔλαβες; Εἰ δέ καί ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μή λαβών;

Μέγα δῶρον Θεοῦ τό νά γνωρίσῃ ὁ ἄνθρωπος τήν ἀλήθειαν. Καί αὐτή ἡ ἀλήθεια εἶπεν ὁ Κύριος ἐλευθερώνει ἡμᾶς ἐκ τῆς ἁμαρτίας.

Ἡ γνῶσις περί Θεοῦ εἶναι ὅρασις τοῦ Θεοῦ.

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΞΓ΄
ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Ἕνα πονηματάκι θά γράψω εἰς τόν υἱόν μου...

Ὦ μεγαλεῖον οὐράνιον! Ὦ δόξα καί τιμή τοῦ ἀνθρώπου! Εἶναι πηλός ταπεινός, μά εἶναι καί πνοή θεϊκή! Θά ἔλθῃ στιγμή ὅπου θά ἀλλοιωθῇ. "Γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ". Θά πληρωθῇ τοῦ Δημιουργοῦ μας ὁ λόγος. Ἀλλά τό θεῖον ἐμφύσημα, ἡ θεία πνοή, τί θά γίνῃ; Ὅπως τό χῶμα θά πάῃ στό χῶμα, ἔτσι καί ἡ ψυχή, ὅπου εἶναι τό ἐμφύσημα τοῦ Θεοῦ, θά ἐπιστρέψῃ εἰς τόν Θεόν. Ναί, ἀλλά πῶς;Ὅταν ἐβγῆκε ἀπό τόν Θεόν ἦτον εὐώδης θεία πνοή, ἀλλά τώρα εἶναι αὐτή; Ὄχι, δέν εἶναι. Λοιπόν, τί θά γίνῃ; Χρεία καθαρισμοῦ. Τό δάκρυ, τό πένθος, ὁ πόνος, διότι ἐλύπησες τόν τόσο καλόν καί εὐεργέτην πατέρα Θεόν-ὅπου σέ ἐδόξασε τόσον ἐσέ τόν πηλόν, σοῦ ἐχάρισε τήν θεϊκήν Του πνοήν-αὐτά τῆς μετανοίας τά ἔργα μέ τήν χάριν Του θά σέ ἐξαγνίσουν. Λοιπόν κλαῦσον καί πένθησον νά σέ φέρῃ καί πάλιν εἰς τήν πρώτην κατάστασιν.

Καί ὅταν ἐσύ κλαίῃς μέ πόνον δριμύν τῆς ψυχῆς, διότη ἡμάρτηκας, διότι ἐλύπησες τόν Θεόν, μετά τόν κλαυθμόν σέ ἐπισκιάζει παράκλησις καί παρηγορία. Καί τότε ἀνοίγεται θύρα τῆς προσευχῆς.

Εἶδα ἐγώ ἄνθρωπον κλαίοντα ὅπου ἠθέλησε νά κρατήσῃ τά δάκρυα, ἐπειδή κάποιος ἔτυχε νά περάσῃ, καί δέν ἐδυνήθη νά τά κρατήσῃ. Διότι τρέχουν μέ τόσην ὁρμήν, ὡσάν νά τόν ἔχῃ πληγώσῃ κανείς θανασίμως.

Ἡ εὐχή μετά πόνου γεννάει τό πένθος. Τό πένθος φέρει τά δάκρυα. Τά δάκρυα πάλιν γεννοῦν καθαρωτέραν εὐχήν. Διότι τό δάκρυ ὡσάν μύρον εὐῶδες ἀποπλύνει τόν ρύπον καί καθαρίζεται ἡ πνοή τοῦ Θεοῦ· ὅπου ὡς εἶδος περιστερᾶς εἶναι κλεισμένη εἰς τά τέσσερα τείχη, ὡς ἐκ τῶν τεσσάρρων στοιχείων...Καί τότε, μόλις διαλυθοῦν καί πέσουν τά τείχη, εὐθύς πέταται ἡ περιστερά είς τόν Πατέρα ὅθεν ἐξῆλθεν.

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΞΒ΄

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Ἡ ἔρημος ἔχει ἄλλους πολέμους· καί ὁ κόσμος πάλιν ἄλλα πολλά καί διάφορα

Λοιπόν ἀνδρίζου. Καί, ἐφ' ὅσον ἐξελέξω αὐτό τό φορτίον, βάσταζέ το μέ φόβον Θεοῦ.

Καί πίστευσον, τέκνον μου, ὅτι θά πιέσω τήν ἐκ τῶν κόπων ἀσθενῆ καί νενεκρωμένην μου δύναμιν νά παρακαλῶ τόν Θεόν νά μή πάθῃς κανένα κακόν ἐξ ὅσων μελετοῦν ἀφρόνως οἰ ἐχθροί τῆς πίστεως ἡμῶν. Ἐάν ὅμως ἐπεγράφη σοι ἄνωθεν δι' ὄφελος τῆς ψυχῆς κάτι νά πάθῃς, παρακαλῶ νά σοῦ δώσῃ ὁ Θεός ἀνδρείαν ψυχῆς καί ὑπομονήν.

Μή φοβῆσαι. Οἱ Μασῶνοι πολλά σκέπτονται καί πολλά θέλουν νά κάμουν, ἀλλ' ἐάν ἐπιτρέψῃ ὁ πάντων Κύριος. Χωρίς τό θέλημά Του, εἶπε, μήτε τρίχα δέν πέφτει, μήτε φύλλο. Αὐτός θά διασκεδάσῃ τάς βουλάς αὐτῶν. Πρός τό παρόν ἀρκεῖ ἡμῖν. Διά τό ἀργότερα ἄς τό σκεφθῇ ὁ Θεός ὅπου μᾶς ἔχει καί ζῶμεν.

Σύ ἀπό Θεοῦ νά ἀρχίζῃς καί εἰς Θεόν νά καταλύῃς, καί μή φοβῆσαι τούς ἐπανισταμένους σόι πειρασμούς. Διότι, χάριτι Χριστοῦ, ὡς καπνός διαλύονται.

Διά δέ τόν πειρασμόν σου αὐτόν ὅπου λέγεις τοῦτο ὡς νομίζω εἶναι ἡ ἀλήθεια· ὅτι, διά νά πειράζῃ αὐτός ὁ δαίμων, κάτι καλόν φαίνεται γίνεται, καί τόν ἐνοχλεῖ, καί πειράζει. Ὅμως καί σύ πειραζόμενος κερδίζεις πολλά. Ἐκτός τοῦ μισθοῦ τῆς ὐπομονῆς γίνεσαι πρακτικός, μανθάνεις καί τούς ἀνθρώπους. Λίθος ἄν δέν προσκρούσῃ εἰς λίθον δέν ἅπτει σπινθήρ· ἀνήρ δέ ἀπείραστος, παντελῶς ἀδόκιμος.

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΝΔ΄

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Καί δίδασκέ τους ὅλους νά προσεύχωνται, νά λέγουν ἀδιάλειπτα τήν "εὐχήν"..

Παρακαλῶ, στεῖλε μου τῆς Συνοδείας σου τά ὀνόματα, νά τά διαβάσω κἄν ἅπαξ εὐχόμενος.

Καί δίδασκέ τους ὅλους νά προσεύχωνται νοερῶς, νά λέγουν ἀδιάλειπτα τήν εὐχήν:

Κ ύ ρ ι ε Ἰ η σ ο ῦ Χ ρ ι σ τ έ ἐ λ έ η σ ό ν μ ε.

Εἰς τήν ἀρχήν μέ τά χείλη καί μέ τόν νοῦν. Ἔπειτα μέ τόν νοῦν καί μέ τήν καρδίαν. Καί θά εὔρουν συντόμως ὁδόν τῆς ζωῆς., θύραν τοῦ Παραδείσου· μᾶλλον αὐτήν ἡ εὐχή λεγομένη μέ πόθον θά γίνῃ ὡς Παράδεισος μέσα τους.

Ἡ καρδιακή προσευχή δέν φοβεῖται τήν πλάνην. Ἐκτός ἄν εἶναι κανείς ἐμπαθής καί ἀφ' ἑαυτοῦ πλανεμένος. Εἰς τήν καρδιακήν προσευχήν μόλις ἔμβῃ ὁ νοῦς εἰς τήν καρδίαν, εὐθύς ξεσκοτίζεται, εἰρηνεύει ἀμέσως, γαληνιᾷ· χαίρεται, γλυκαίνεται· σταματᾷ· καθαρίζεται. Εὐφραίνεται κάι γίνεται ὡσάν ἕνα μικρό παιδί καθαρόν ἀπό πάθη. Τά μέλη τοῦ σώματος ὅπου σκανδαλίζουν τόν ἄνθρωπον, τότε γίνονται ἥσυχα, ταπεινά, ὅπως τό χέρι, ἡ μύτη καί τά λοιπά τοῦ σώματος μέλη.

Δι' αὐτό, ὅποιος, θέλει ἄς δοκιμάζῃ αὐτό τό μέλι καί γίνεται μέσα του πηγή χαρᾶς, εὐφρσύνης.

Ἐκτός ἄν εἶναι κανείς πονηρός, ὑποκριτής, φθονερός, φιλάργυρος, φιλήδονος, φιλόδοξος, ἐμπαθής ἐν γένει. Καί θέλει νά εὔχεται καί νά παραμένῃ ἐκουσίως στά πάθη του· ἀμετανόητος, ἀδιόρθωτος. Αὐτός καταφρονεῖ ἐμφανῶς τῆς εὐχῆς τήν ἐνέργειαν καί τό ἔλεος τοῦ Κυρίου. Ἡ εὐχή βοηθεῖ ὅλους, ἀλλά πρέπει καθένας νά ἀγωνίζεται κατά δύναμιν. Ὁ δέ Θεός, κατά τήν προαίρεσιν, ἀναλόγως δίδει τήν χάριν Του.

Πᾶς εὐχόμενος καί μή μετανοῶν, ἤ ἡ εὐχή θά σταματήσῃ ἤ ὁ εὐχόμενος θά πλανεθῇ.

Πρό παντός αἱ γυναῖκες εὐκολώτερα προοδεύουν εἰς τήν εὐχήν, διά τήν αὐταπάρνησιν καί ὑπακοήν ὅπου δείχνουν εἰς τό πνευματιακόν τους ὁδηγόν. Ὅμως, ὅσον ταχέως προκόπτουν, τόσον εὐκόλως πλανῶνται, ἐάν βαδίζουν ἀστόχαστα καί χωρίς προσοχήν.

Δέν εἶναι μόνον νά εὔχεσαι, εἶναι καί νά προσέχῃς. Νά ἀγρυπνῇς εἰς τούς λογισμούς, νά τούς κυβερνᾷς μέ πολλήν δεξιοτεχνίαν. Ἀλλέως θά σέ κυβερνήσουν αὐτοί καί εἰς τό τέλος θά γίνῃςπερίγελως τῶν δαιμόνων.

Δέν εἶδα ἐγώ ψυχήν εὐχομένην νά προοδεύσῃ, χωρίς καθαράν ἐξαγόρευσιν τῶν κρυπτῶν λογισμῶν.

Θέλεις, παιδί μου, νά συντρίψῃς τήν κεφαλήν τοῦ Ὄφεως; Εἰπέ τούς λογισμούς σου καθαρά στήν ἐξομολόγησιν. Μέσα εἰς τήν πονηρίαν τῶν λογισμῶν στέκει ἡ δύναμις τοῦ Διαβόλου. Τούς κρατᾶς; Κρύπτεται. Τούς φέρνεις εἰς φῶς; Ἀφανίζεται. Καί τότε χαίρει ὁ Χριστός, προχωρεῖ ἡ εὐχή καί τό φῶς τῆς χάριτος θεραπεύει, ἡμερεύει τόν νοῦν, τήν καρδίαν σου.

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐκ τοῦ βιβλίου
Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΝΕ΄
ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Μακάριος ὅστις νυχθημερόν ἐνθυμεῖται τόν θάνατον καί ἑτοιμάζεται νά τόν συναντήσῃ

...ὁ πλάνος αὐτός κόσμος βιάζει τούς πάντας νά τούς ἔχῃ πλησίον του· ἴσως ποτέ δυνηθῇ νά τούς πιάσῃ στά δίχτυα του, νά τούς ἔχῆ διά παντός ἐδικούς του! Διότι οἰ ἄνθρωποι πλανοῦν καί πλανῶνται· ὡς θνητοί τά θνητά τους ἐργάζονται. Ὅμως ἐσύ ἡμέραν καί νύκτα ἄκουε ἐντός σου τήν θείαν φωνήν·

"Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον, ὅλην τήν ἀπάτην τοῦ κόσμοῦ· διότι συντόμως περνᾷ καί ὅλες αἱ χαρές του διαβαίνουν· μόνον ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτός μένει εἰς τόν αἰῶνα".

Μνημόνευε καθ' ἑκάστην υἱέ μου, ὄτι σύ ἐκλήθης νά διέλθῃς τόν βίον τοῦτον ὡς μοναχός, ὄχι ὡς κοσμικός. Φθάνουν τόσοι κοσμικοί εἰς τόν κόσμον.

Χαίρω, ἐάν χαίρῃς· λυποῦμαι, ἐάν λυπῆσαι, ἀγαθέ μου υἱέ· πάσχω, ἐάν πάσχῃς. Μή λυπῆσαι ὑπερμέτρως διά τίποτε. Ἄφηνέ τα ὅλα εἰς τόν Θεόν. Καί ἐκεῖνος ἀπό ἡμᾶς γνωρίζει καλύτερα τῆς ψυχῆς τό συμφέρον. Μέ τήν μέριμναν καί τάς σκέψεις, περισσότερον καταστρέφεσαι, παρά ὄπου διορθώνεις τόν ἑαυτόν σου. Τά κακῶς γενόμενα εἰς τό παρελθόν, μόνον μετάνοια καλή, καί ἀλλαγή ζωῆς τά διορθώνει.

Χαῖρε λοιπον ἐν Κυρίῳ καί φρόντισε τό ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς σου νά διέλθῃς ἐν μετανοίᾳ.

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐπιστολῶν ἐκ τοῦ βιβλίου

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΝΑ'

Μακάριος ὅστις νυχθημερόν ἐνθυμεῖται τόν θάνατον

καί ἑτοιμάζεται νά τόν συναντήσῃ.

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Πάντοτε βοηθεῖ ὁ Θεός,πάντα προφθάνει, ἀλλά θέλει ὐπομονήν.

Ἐνθυμήσου τάς ἀπείρους εὐεργεσίας τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς γλυκυτάτης Μητρός Του καί ἔχε ὑπομονήν εἰς τούς ἐπερχομένους σοι πειρασμούς.

Πάντοτε βοηθεῖ ὀ Θεός, πάντα προφθάνει, ἀλλά θέλει ὑπομονήν. Ἀκούει ἀμέσως, ὅταν φωνάζωμεν, ἀλλ' ὄχι κατά τήν ἰδική σου γνώμην.

Ἐσύ νομίζεις ὅτι δέν ἔφθασεν ἀμέσως ἡ φωνή σου εἰς τούς Ἁγίους, εἰς τήν Παναγίαν μας, εἰς τόν Χριστόν. Μά, προτοῦ ἐσύ νά φωνάξῃς, οἱ Ἅγιοι ἔσπευσαν εἰς βοήθειάν σου, γνωρίζοντες ὅτι θά τούς ἐπικαλεσθῇς καί θά ζητήσῃς τήν ἐκ Θεοῦ προστασία τους.

Ὅμως ἐσύ, μή βλέποντας πέραν αὐτῶν ὅπου φαίνονται καί μή γνωρίζοντας πῶς ὀ Θεός κυβερνᾷ τόν κόσμον, θέλεις εὐθύς ὡς ἀστραπή νά γίνῃ τό αἴτημά σου. Ὅμως δέν εἶναι ἔτσι. Ὁ Κύριος ζητεῖ τήν ὑπομονήν. Θέλει νά δείξῃς τήν πίστιν στου. Δέν εἶναι μόνη ἡ προσευχή ὅπου νά λέγῃ κανείς ὡσάν παπαγάλος. Εἶναι ἀνάγκη νά συνεργῇ εἰς ὅσα εὔχεται καί κατόπιν νά μάθῃ νά περιμένῃ. Ἰδού ὅτι ἔγινεν ὄ,τι ἐχθές καί προχθές ἐπεθύμεις. ὅμως ἐζημιώθης, διότι δέν εἶχες ὑπομονήν νά ἀναμένῃς· ὁπότε κερδίζεις μαζί τά μέν καί τά δέ, πρόσκαιρα καί αἰώνια.

Τώρα θυμώνεις καί ἀθυμεῖς καί λυπεῖσαι, λογιζομένη ὄτι βραδύνει νά ἀπαντήσῃ ὁ οὐράνιος Πατήρ. Κἀγώ σοί λέγω ὅτι καί αὐτό θά γίνῃ καθώς το ἐπιθυμεῖς -χωρίς ἄλλο θά γίνῃ- ἀλλά θέλει πρῶτα προσευχήν ἐξ ὅλης ψυχῆς καί κατόπιν νά περιμένῃς. Καί ὅταν ἐσύ παύσῃς νά ἐνθυμῆσαι τό ζητούμενον καί νά τό ζητῇς, τότε θά σοῦ ἔλθῃ ὡς δῶρον τῆς ὑπομονῆς καί τῆς καρτερίας σου.

Ὅταν, εὐχόμενος καί ζητῶν ἐγγίζῃς εἰς ἀπόγνωσιν, τότε ἐγγύς σου ἡ ἐκπλήρωσις τοῦ αἰτήματος. Κάτι κρυπτόν πάθος θέλει νά θεραπεύσῃ μέσα σου ὁ Χριστός καί δι' αὐτό ἀναβάλλει νά χορηγήσῃ τό αἴτημα. Ἄν λάβῃς ἐνωρίτερα, ὁπόταν ἐσύ ἀπαιτῇς μένει τό πάθος σου ἀθεράπευτον. Ἐάν περιμένῃς, λαμβάνεις καί τό ζητούμενον, καί τοῦ πάθους τήν θεραπείαν. Καί τότε χαίρεις μεγίστην χαράν καί εὐχαριστεῖς θερμῶς τόν Θεόν, ὅπου τά πάντα σοφῶς οἰκονομεῖ καί ὅλα πρός τό συμφέρον μας κάμνει.

Δέν ὠφελεῖ λοιπόν, ἐάν ἀθυμῇς, ἐάν στενοχωρῆσαι, ἀν λέγῃς λόγια. Πρέπει νά κλείνῃς τό στόμα. Κανείς νά μήν σέ ἐννοῇ. Καί νά βγαίνῃ καπνός ἀπό τά μάτια καί ὄχι ἀπό τή μύτη. Ὄχι νά ξεφυσᾷς, δῆθεν νά ξεθυμάνῃς, ἀλλά νά γαληνεύῃς· καί διά τῆς ὑπομονῆς καί μακροθυμίας νά καίῃς τόν διάβολον.

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐπιστολῶν ἐκ τοῦ βιβλίου

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

ΕΠΙΣΤΟΛΗ Μ΄

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Μικρή προφητεία γιά τά μελλούμενα

Ἡ Ἐκκλησία, ὁ κόσμος, δέν θά διορθωθῇ ἀπό ἐσένα.

Ἐνῶ ἐσύ θά διορθωθῇς, θά τελειωθῇς, θά φωτισθῇς, διά νά φωτίσῃς τούς θέλοντας.

Τόν κόσμον μόνον ὁ πόλεμος θά τόν διορθώσῃ ὅπου ἤδη θά ἔλθῃ ἤ καί ἔρχεται μετά καλπασμοῦ.

Ἡ δυστυχία θά φέρῃ πολλούς εἰς συναίσθησιν· οἱ δέ ἀμετανόητοι, ἀναπολόγητοι!

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής (Ἐπιστολή ΜΗ΄)

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Ἡ ἐντός τῆς καρδίας κυκλική προσευχή δέν φοβεῖται πλάνην ποτέ

...Διότι ἐκεῖνος πού θά πιασθῇ εἰς τήν πλάνην, ἐπειδή, ἐάν ὑπακούσῃ εἰς ἄλλον, εἶναι κίνδυνος νά ἀπαλλαγῇ ἀπ' αὐτήν, νά τόν χάσῃ ὁ πονηρός· δι' αὐτό τόν συμβουλεύει, τόν καταπείθει νά μήν πιστεύῃ πλέον ἄλλον κανένα, νά μή ὑπακούῃ εἰς ἄλλον ποτέ, ἀλλά στό ἑξῆς νά δέχεται μόνον τούς ἰδίους του λογισμούς, νά πιστεύῃ εἰς μόνην τήν ἰδικήν του διάκρισιν.

Εἰς αὐτό τό ἀταπείνωντον φρόνημα ἐμφωλεύει ὁ πολύς ἐκεῖνος ἐγωϊσμός, ἡ ἑωσφορική ὑπερηφάνεια τῶν αἱρετικῶν, ὅλων τῶν πλανεμένων πού δέν θέλουν νά ἐπιστρέψουν.

Λοιπόν ὁ Χριστός μας, ὅπου εἶναι τό Φῶς τό ἀληθινόν, Αὐτός νά φωτίσῃ καί κατευθύνῃ τοῦ κάθε ἑνός τά διαβήματα, ὅπου θέλουν εἰς Αὐτόν νά προσέλθουν.

Σεῖς δέ, ἐάν ἀγαπᾶτε τήν νοεράν προσευχήν, πενθεῖτε κάι κλαίετε ζητώντας τόν Ἰησοῦν.

Καί Αὐτός θά ἀποκαλυφθῇ ὡς ἐν ἐμπύρῳ ἀγάπῃ ὅπου καταφλέγει ὅλα τά πάθη. Καί θά γίνετε ὅπως ἕνας πολύ ἐρωτευμένος, ὄπου μόλις ἐνθυμηθῇ τό πρόσωπον πού ἀγαπᾷ, εὐθύς σκιρτᾷ ἡ καρδία του καί τρέχουν δάκρυα οἱ ὀφθαλμοί.Τοιοῦτος ἔρωτας θεῖος καί πῦρ τῆς ἀγάπης πρέπει νά καίῃ εἰς τήν καρδίαν. Ὅπου μόλις θά ἀκούσῃ ἤ θά εἰπῇ· -Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ μου, γλυκεῖα ἀγάπη! ἡ γλυκεῖα μου Μαννούλα, Παναγία Παρθένε! εὐθύς νά τρέχουν τά δάκρυα.

Ὅλοι οἱ Ἅγιοι ἔκαμαν πολλά ἐγκώμια εἰς τήν Παναγία μας. Μά ἐγώ ὁ πτωχός δέν ηὕρα πιό ὡραῖον ἐγκώμιον νά τήν ὀνομάσω καί πλέον γλυκύτερον, ὡς τό νά τήν φωνάζω εἰς κάθε στιγμήν·

-Μάννα μου! Γλυκειά μου Μαννούλα! εἰς χεῖρας σου ἡ ψυχή μου ἐξερχομένη νά ἔλθῃ καί δι' αὐτῶν νά δοθῇ εἰς τόν Πλάστην της, τόν Μονογενῆ Σου Υἱόν. Ἄλλο δέν ἀγαποῦμε γλυκειά μοας Μαννούλα, εἰμή ἐν καιρῷ πυρπολήσεως ἔρωτος θείου, ἐν τῇ πυριφλεγεῖ ψυχή μας καί σταματᾷ ὁ νοῦς καί πνέῃ εὐώδης πνοή ἐν αὔρᾳ λεπτῇ καί ὑπό τοῦ γνόφου καλύπτεται· ὅπου αἰ αἰσθήσεις παύουν καί βασιλεύει ὁ ποθητός, ὁ ἔρως, ἡ ἀγάπη καί ἡ ζωή, ὁ λγυκύς διαπαντός Ἰησοῦς.

Ὅθεν, τεκνία τοῦ ἐπουρανίου Πατρός καί τῆς Αὐτοῦ Βασιλείας κληρονόμοι, δράμετε, σπεύσατε, κλαύσατε, χαρῆτε, σταλάξατε δάκρυα ἀγάπης. Βυθίσατε τόν νοῦν σας εἰς τόν βυθίσαντα τό σῶμα Αὐτοῦ εἰς τήν γῆν διά νά σώσῃ ἡμᾶς. Ὁ γλυκύς Ἰησοῦς ἐκατέβη διά νά ἀναβῶμεν ἡμεῖς. Ἀπέθανε καί Ἀνέστη διά νάἀναστήσῃ ἡμᾶς. Χαρῆτε, σκιρήσατε, ὅτι ἠξιώθημεν νά γίνωμεν τέκνα του, νά ἀπολαμβάνωμεν τά αἰώνια ἀγαθά του, καί ἐκ τῶν ᾦδε νά συγχαίρωμεν εἰς τήν ἄπειρόν του ἀγάπην.

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐπιστολῶν ἐκ τοῦ βιβλίου Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής ΕΠΙΣΤΟΛΉ ΛΣΤ΄

Ἡ ἐντός τῆς καρδίας κυκλική προσευχή δέν φοβεῖται πλάνην ποτέ.

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

Ἠγαπημένη μου Μητέρα μετά πάντων τῶν ἀδελφῶν μου, συγγενῶν καί φίλων.

Ὄπου δέ ὀ Χριστός ἐκεῖ καί ὅλα τά ἀγαθά τῆς αἰωνίου ζωῆς καί τῆς παρούσης. Διά τοῦτο εἶπεν Αὐτός, ἠ μόνη Ἀλήθεια· "ζητεῖτε πρῶτον τήν Βασιλείαν μου, καί ὅλα τά πρόσκαιρα μετά προσθήκης θά σᾶς τά δώσω".

Καί πάλιν εἶπε· "τί ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐάν κερδίσῃ τόν κόσμον ὅλον καί μείνῃ ἔξω τοῦ Παραδείσου";

Ποῖος λοιπόν ἀναμένων τοιαῦτα δέν παραβλέπει ὄλας τοῦ κόσμου τάς εἰρωνείας, συκοφαντίας καί ὕβρεις· ὅλας τάς ἀδικίας καί ἀνομίας τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων· ἕτι δέ καί τούς πειρασμούς καί τάς θλίψεις τῶν ἀσπλάγχνων δαιμόνων, διά νά γίνῃ ἄξιος τῆς οὐρανίου ἐκείνης χαρᾶς;

Ἄχ, καί ποῖος ἤθελεν εἶναι πλησίον μου νά ἤκουε τάς εὐχάς μου, τούς στεναγμούς τῆς καρδίας μου· νά ἔβλεπε καί τά δάκρυα ὅπου χύνω ὑπέρ τῶν ἐμῶν ἀδελφῶν; Ὅλην τήν νύκτα προσεύχομαι καί φωνάζω· ἤ σῶσε τούς δούλους σου Κύριε, ἤ καί ἐμένα σβῆσε· δέν θέλω Παράδεισον!

Ἐάν δι' ὅλον τόν κόσμον, ὄλην τήν δύναμιν ψυχῆς καί καρδίας ἐκχέωμεν πρός τόν Κύριον τῶν ἁπάντων, πόσον μᾶλλον δι' ὑμᾶς;

Λοιπόν ἀκούσατέ μου τοῦ ταπεινοῦ καί ἐλαχίστου μοναχοῦ καί μή μέ καταφρονήσετε ὡς ἀμαθῆ καί ἀγράμματον. Ἀνοίξατε τούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς σας νά ἰδῆτε τί ὑπάρχει πέραν ἀπό αὐτήν τήν ζωήν.

Οἱ ἄνθρωποι τοῦ κόσμου ἀγαποῦν τόν κόσμον, ἐπειδή δέν ἐγνώρισαν ἀκόμη τήν πικρία αὐτοῦ. Εἶναι ἀκόμη τυφλοί στήν ψυχήν, καί δέν βλέπουν τί κρύπτεται μέσα εἰς αὐτήν τήν προσωρινήν χαράν. Δέν ἦλθεν ἀκόμη εἰς αὐτούς φῶς νοητόν· δέν ἔφεξεν ἀκόμη ἡμέρα σωτηρίας.

Ὅμως ἐσεῖς, ὅπου τόσα ἔχετε ἰδεῖ καί ἀκούσει, πρέπει νά ἐννοήσετε, ὅτι τῶν προσκαίρων αἱ ἀπολαύσεις παρέρχονται ὡς σκιά. Καί ὁ καιρός τῆς ζωῆς μας φεύγει, περνᾷ, δέν γυρίζει ὀπίσω. Ὁ δέ καιρός τοῦ παρόντος βίου εἶναι καιρός θέρους καί τρυγητοῦ. Καί ὁ καθείς συνάγει τροφήν-ὅσον δύναται καθαράν-καί ταμιεύει εἰς τήν ἄλλην ζωήν.

Δέν κερδίζει ὁ ἔξυπνος, ὁ εὐγενής, ὁ ὁμιλῶν τορνευτά, ἤ ὁ πλούσιος· ἀλλ' ὅστις ὑβρίζεται καί μακροθυμεῖ, ἀδικεῖται κάι συγχωρεῖ, συκοφαντεῖται καί ὑπομένει· ἐκεῖνος πού γίνεται σπόγγος καί καθαρίζει ὅ,τι ἀκούει ὅ,τι τοῦ λέγουν, ὁποίας λογῆς καί ἄν εἶναι. Αὐτός καθαρίζεται καί λαμπρύνεται περισσότερον. Αὐτός φθάνει εἰς μέτρα μεγάλα. Αὐτός ἐντρυφᾷ εἰς θεωρίας μυστηρίων. Καί τέλος αὐτός εἶναι ἀπό ἐδῶ μέσα εἰς τόν Παράδεισον.

Καί ὅταν ἔλθῃ τοῦ θανάτου ἡ ὥρα ἐκείνη, μόλις κλείσουν τά μάτια αὐτά, ἀνοίγουν τά ἐσωτερικά-τῆς ψυχῆς. Καί ἐνόσῳ διανοῆται τά ἐκεῖθεν, εὐρίσκεται αἴφνης εἰς ἐκεῖνα πού ἐπεθύμει, χωρίς ποσῶς νά τό καταλάβῃ. Ἀπό σκότος μεταβαίνει εἰς φῶς, ἀπό θλίψεως εἰς ἀνάπαυσιν, ἀπό ζάλης εἰς λιμένα ἀτάραχον, ἀπό πολέμου εἰς εἰρήνην διηνεκῆ.

Ὅθεν, ἀδελφοί μου καλοί καί ἠγαπημένοι, ὅστις ἀδικεῖται ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ καί θελήσει ζητήσῃ τό δίκαιον, ἄς γνωρίζῃ ὅτι εἶναι αὐτό· νά βαστάζῃ τό βάρος τοῦ ἀδελφοῦ, τοῦ πληρίον του, μέχρις ἐσχάτης πνοῆς· καί νά κάμνῃ ὑπομονήν εἰς ὅλα τά λυπηρά τῆς παρούσης ζωῆς.

Διότι ἡ κάθε θλῖψις ὅπου μᾶς γίνεται, εἴτε ἐξ ἀνθρώπων, εἴτε ἐκ δαιμόνων, εἴτε ἐξ αὐτῆς τῆς ἰδίας μας φύσεως, πάντοτε ἔχει κλεισμένον ἐντός της τό ἀνάλογον κέρδος. Καί ὅποιος τήν ἀπερνᾷ δι' ὐπομονῆς λαμβάνει τήν πληρωμήν· ἐνταῦθα τόν ἀρραβῶνα κἀκεῖθεν τό τέλειον.

Χρεία λοιπόν τῆς ὑπομονῆς, καθάπες ἅλς ἐν φαγητῷ.

Γέρων Ιωσήφ ο ησυχαστής
ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΙΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ Ἀνθολόγιο ἀποσπασμάτων ἐπιστολῶν ἐκ τοῦ βιβλίου Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής ΕΠΙΣΤΟΛΉ ΛΗ΄ Ἠγαπημένη μου Μητέρα μετά πάντων τῶν ἀδελφῶν μου, συγγενῶν καί φίλων.

ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ

«Πρόσεχε σε βλέπει ο Θεός είναι παρών, είναι δίπλα σου»

Πρός Ἰωάννη,

φοιτητή Θεολογικῆς Σχολῆς

Τιμίου Σταυροῦ, Μπρούκλιν Βοστώνης.

Ἅγιον Ὄρος, τῇ 5/6/1959.

Εἰς τόν ἀγαπητόν Ἰωάννην μου εὔχομαι ὑγείαν μακράν καί Θεοῦ φώτισιν.

Νά σοῦ ἀνοίξῃ τόν νοῦν τῷ Πνεύματι Αὐτοῦ τo ἀγαθῶ, ὅπως ἐξαπέστειλε εἰς τούς ἁγίους Αὐτοῦ μαθητάς.

Λοιπόν, υἱέ ἀγαθέ, φοβοῦ τόν Θεόν καί πράττε τάς ἐντολάς Του καί εὖ σοι γένηται.

Σήμερον ἔλαβον τήν ἐπιστολήν σου καί εἶδον τά ἐν αὐτῇ, καί πολύ ἐχάρην ὅπου ζητεῖς τροφήν διά τήν ψυχήν σου. Βιάζου λοιπόν, ἀγαθό μου παιδί, καί πρῶτον νά λές τήν εὐχήν. Μνημόνευε τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ, διά νά σοῦ μνημονεύσῃ καί ὁ Θεός ἐν καιρῶ πειρασμοῦ.

Ὅ,τι κάμνεις νοῶν καί φρονῶν, λέγε σέ κάθε στιγμήν: «Ἰωάννη, πρόσεχε σέ βλέπει ὁ Θεός· εἶναι παρών, εἶναι δίπλα σου. Ὅλα τά βλέπει καί παραβλέπει· δέν δύνασαι νά τόν λανθάνῃς σέ τίποτα. Εἶσαι ἕνα σκουλήκι κοντά Του, ἕνα μυρμήγκι».

Μά ὁ Θεός εἶναι Θεός πολυόμματος, ὅπου βλέπει παντοῦ. Ὁ νοῦς σου πρίν κινηθεῖ νά σχηματίσῃ τόν λογισμόν, ὁ Θεός τό ἠξεύρει. Διατί λοιπόν ἐσύ δέν τό βλέπεις;

Ἡ ὅρασις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ γνῶσις περί Θεοῦ.

Λοιπόν, ὅταν ἐσύ δέν ἁμαρτάνῃς, δέν ψεύδεσαι, δέν κατακρίνῃς, δέν πονηρεύεσαι κατά τοῦ πλησίον σου, τότε ἔχεις φόβον Θεοῦ. Τότε εἶσαι σοφός καί κατανοεῖς τόν Θεόν, καί διά νά μήν Τόν λυπήσῃς δέν ἁμαρτάνεις. Καί αὐτή εἶναι ἡ ὅρασις τοῦ Θεοῦ, καί ὁ Θεός ὁ βλέπων τά πάντα σέ σκεπάζει ἀπό τάς παγίδας τοῦ σατανᾶ.

Ἰδού ὁ τρόπος πῶς νά φυλάγεσαι, υἱέ μου ἀγαπητέ, ἀπό τάς παγίδας τοῦ σατανᾶ. Ἀρκοῦσι πρός τό παρόν. Σᾶς εὔχομαι.

Ταπεινός π. Ἰωσήφ.

Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής

www.agioritikovima.gr

Ἡ Παναγία Μητέρα μας

[Ἀπόσπασμα ἐπιστολῆς τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος ᾿Ιωσὴφ τοῦ ῾Ησυχαστοῦ, γραμμένης ἀπὸ τὰ σπήλαια τῆς Μικρᾶς ῾Αγίας ῎Αννης τοῦ Ἁγίου Ὄρους τὸ ἔτος 1947 πρὸς Μοναχική Αδελφότητα στὸ ὁποῖο μὲ εκπληκτική χάρη καὶ τόλμη εἰσδύει στὰ βάθη... καὶ πετᾶ στὰ ὕψη τῆς γνωστῆς εἰς αὐτὸν πνευματικῆς πραγματικότητος, γιὰ νὰ μᾶς μυήση στὰ «μυστήρια τοῦ Θεοῦ» καὶ μάλιστα στὸν τρόπο «συγγενείας» μας μὲ τὴν Παναγία Μητέρα μας.]

«... Ἀκούσατέ μου, λοιπόν, ἐνωτίσασθέ μου τούς λόγους, ὅτι μέλλω εἰπεῖν εἰς ὑμᾶς ὄντως φοβερόν καὶ ἀπόκρυφον καί τῆς Οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ τό μέγα Μυστήριον. Οὐ φθονῶ τήν ὠφέλειαν, οὐ κρύπτω ὅ οἶδα ὡς ὁ κρύψας τό τάλαντον, οὐ δειλιῶ τάς ἀπειλὰς τῶν δαιμόνων ὅπου ὠρύονται κατ' ἐμοῦ ἐμφανίζοντος τοιαῦτα μυστήρια, ἀλλ' ἐλπίζω εἰς τάς εὐχάς σας.

Ἐλᾶτε λοιπόν πᾶσαι ὅμου κατά τάξιν καθάρατε στόματα δι’ ἀληθείας, ἁγνίσατε σώματα διά νηστείας καί ἁγιάσατε πνεύματα διά προσευχῆς -γίνετε νήπια σώματα καὶ ἡγεμονικά πνεύματα- πτεροφυήσατε καὶ ἀπό σκώληκες γίνετε πεταλοῦδες- μηδέν γήινον ἀφήσετε εἰς τόν νοῦν σας- πετάσθητε πλησίον μου, κἀγὼ ὑμῶν προπορεύομαι- μέλλει γάρ νά διέλθωμεν τόν αἰθέρα! Μή φοβῆσθε ποσῶς, κἀγὼ πολλάκις ἀνῆλθον καὶ γινώσκω τόν δρόμον. Ἀκολουθῆτε λοιπόν δορκάδες τοῦ Ἰησοῦ μοῦ κατόπιν ἡ μία τήν ἄλλην- ἀφήσατε τόν νοῦν σας ἐλεύθερον νά φαντασθῆ τά οὐράνια καί ἰδού μᾶς ἀνοίγεται ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου!...

Ἔνθεν κἀκεῖθεν οἱ Ἄγγελοι παραστέκονται, Χερουβὶμ καὶ Σεραφίμ- Ἑξαπτέρυγα περιΐπτανται δεξιά καὶ ἀριστερά- ἀδαμάντινα τείχη- μυρίπνοα ἄνθη χρυσοφαῆ εὐωδιάζουν τά πέριξ, ἔνθα στρουθία διάφορα μυριόχρωμα μελιρίζουν διάφορα τερερίσματα καί τόν νοῦν μας ἀπό θεωρίας εἰς θεωρίαν ἀνάγουν-τό ἔδαφος ὡσεὶ χιὼν λευκόν καί μέσον αὐτοῦ τῆς Ἀνάσσης ἡμῶν καί Πανάχραντου Μητρός τό μέγα Παλάτιον....

Τρεχάτε, λοιπόν, διότι ἐμᾶς περιμένει ἡ γλυκειά μας Μανούλα! Μή προσέχετε εἰς τούς Ἀγγέλους, διότι γέγραπται μήτε οἱ Ἄγγελοι νά μᾶς χωρίσουν ἐκ τῆς ἀγάπης τοῦ Ἰησοῦ...

Καὶ ἰδού, ὁ καλός θυρωρός μᾶς ἀνοίγει, ὁ πυρίμορφος Ἄγγελος καὶ ἡ γλυκειά μας Μανούλα, ὡσεὶ χιὼν λευκή, ἐγείρεται καὶ μᾶς κάμνει ὑποδοχήν!...

Ὦ γλυκειά μας Μανούλα, ὦ φῶς τῆς ψυχῆς μας, ὦ ἀγάπη ἀνόθευτος, ὦ ζωή τῆς ψυχῆς μας! Μέ τό ὄνομά Σου στό στόμα νά ξεψυχίσωμε, μέ ἕνα γλυκύτατον φίλημα νά μᾶς παραλάβης καί εἰς τούς κόλπους Σου νά ὑποδεχθῆς! Ὦ μάννα, μέλι καὶ νέκταρ γλυκύτατον, ὦ εὐωδία καὶ μυρίπνοον ἄρωμα!...

Πέσατε, λοιπόν, χάμω καί ἀσπασθῆτε τήν γλυκειά μας Μανούλα -πόδας, χείρα καὶ στόμα- καὶ λάβετε εὐωδίαν ἄρρητον ἀπό Ἁγίαν Παρθένον! Μή διστάζετε, ὅτι Αὐτὴ μόνη τόν τρόπον μοί ἐδίδαξε καὶ τήν παρρησίαν καὶ ἄγαπην μοὶ ἔδειξε καὶ μοῦ ἔδωσε!...

Φράσον εἰς ἡμᾶς, γλυκειά μας Μανούλα, τό μυστήριον τῆς ἀπορρήτου οἰκονομίας Σου καί τῆς μετά Σοῦ καὶ ἡμῶν συγγενείας. Ἐσύ, Μανούλα γλυκυτάτη, ὅπου βαστάζεις διά παντός τό γλυκύτατον Βρέφος στήν ἀγκαλιά Σου -Ἐκεῖνο ὅπου βαστάζει τά πάντα διά τοῦ νεύματος, τό Μικρουλάκι δι’ ἡμᾶς ἐν χρόνῳ καὶ Ἄχρονον καὶ Παλαιόν Ἡμερῶν- εἶπε εἰς ἡμᾶς μέ τό μυρίπνοον στοματάκι Σου αὐτά, ὅπου οὐ δύνανται Ἄγγελοι παρακύψαι, τά ὁποῖα ἡμεῖς ἠξιώθημεν!...

Καὶ ἀκούσατε, ἀδελφές μου ἠγαπημένες, καὶ πάλιν: ὁπόταν τελῆται ἡ Θεία Μυσταγωγία, δίδει ἡ γλυκειά μας Μανούλα τό Βρέφος, καί θύεται δι’ ἡμᾶς καὶ ὁπόταν ἡμεῖς κοινωνοῦμεν ἀξίως διά προηγησαμένης νηστείας, διά προαιρετικῆς ἀγρυπνίας, διά κατανυκτικῆς προσευχῆς, ἐσθίομεν τό Σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καί τό Αἷμα αὐτό ποὺ ἔλαβεν ἀπό τό Πανάχραντον Αἷμα τῆς Παναγίας. Ἐπίσης, τό Σῶμα τοῦ Κυρίου ἐσθίοντες, θηλάζομεν συνεχῶς τό γάλα τῆς Παναγίας, ὁπότε τί γίνεται εἰς ἡμᾶς; Γινόμεθα γνήσια τέκνα τῆς Παναγίας καί ἀδελφοί τοῦ Χριστοῦ καί κατά χάριν υἱοὶ καί τέκνα Θεοῦ. Καί ὁπόταν ἡμεῖς τόν Χριστόν περιέχομεν ἀπορρήτως εἰς τήν ψυχήν καὶ εἰς τό σῶμα, ἀνουσίως (ὄχι κατ' οὐσίαν, ἀλλὰ κατά χάριν) - ἐπειδή εἶναι σύν Πατρὶ ἀδιαίρετος - καί τόν Πατέρα συνέχομεν ὁμοῦ καί τό Ἅγιον Πνεῦμα!

Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑπερφυεστάτη συγγένεια ὅπου ἀπό τήν Παναγία καί γλυκειά μας Μανούλα ἐλάβομεν!

Βλέπετε ὁποίας δωρεὰς μᾶς ἠξίωσε ἡ γλυκειά μας Μανούλα; Βλέπετε πόσον χρεωστοῦμεν νά ἀγαπῶμεν Αὐτήν; Δι’ αὐτό πρέπει ἀδιαλείπτως ὡς βρέφη νά προσεγγίξωμεν καί συχνά τόν θεῖον μαστόν Της νά λαμβάνωμεν νά θηλάζωμεν ὡς ἄκακα τέκνα της. Εἰς κάθε φορὰν ὅπου μέλλει νά κοινωνήσωμεν, νοερῶς νά λαμβάνωμεν τόν μαστόν νά θηλάζωμεν καί ὁ γλυκύς Ἰησοῦς ὁ μικρούλης εἰς τήν ἀγκάλήν Της, ὑποχωρεῖ καί μᾶς δίδει τήν ἄδειαν- δέν ζηλοτυπεῖ εἰς τήν ἄφθονον διανομήν τῆς Μανούλας Του, ἀλλὰ χαίρεται καὶ μᾶς προσκαλεῖ: Τυλιχθῆτε ὡς βρέφη εἰς τό φόρεμα τῆς Μανούλας μας καί πληρωθῆτε ἁγνείας ἀπό θεῖον σῶμα παρθενικόν- εὐωδιάσατε ἀπ' Αὐτήν! Δέν εἶδα ἐγὼ ἄλλον τι ὅπου τόσον νά ἀρέση ἡ Παναγία ὡς τήν ἁγνείαν, καὶ ὅποιος θέλει νά ἀπόκτηση τήν πολλήν Της ἀγάπην, ἄς φροντίζη νά καθαρεύη καί διαρκῶς θά τόν περιθάλπη στούς κόλπους Της καί κάθε οὐράνιον θά τοῦ δίδη…».

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

http://www.agiazoni.gr

«ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, ΠΑΝΩ Σ΄ ΑΥΤΟ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ»

Οι Ιερές Μονές του Άθωνα.

Κάποτε, μετά από μια μεγάλη νηστεία, είδε σε όραμα (ο μακαριστός Γέρων Ιωσήφ) ένα τραπέζι, το οποίο εστηρίζετο σε τρία μόνο πόδια. Το ένα πόδι του είχε πέσει εντελώς κάτω, το άλλο ήταν ετοιμόρροπο και το τρίτο μόνο ήταν όρθιο, πάνω στο οποίο στηριζόταν το τραπέζι. Τότε είδε Άγγελο Κυρίου που του είπε : «Αυτό είναι το Άγιον Όρος».

Πάνω σ΄ αυτό στηρίζεται η Ορθοδοξία.

Αυτό το όραμα το είδε περίπου το 1930 από τότε όμως έχουν περάσει περισσότερα από εβδομήντα χρόνια….. άραγε πώς να είναι σήμερα ;

ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ Ο ΣΠΗΛΑΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ,

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΟΥ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ ΣΠΗΛΑΙΩΤΗΣ (1897-1959), 2008,

σ. 110.

http://tribonio.blogspot.gr

«ΤΑ ΜΗΛΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ»

«Μια φορά – διηγείται ο παππούς – ανεβαίνοντας κατά τον χειμώνα το χιονισμένο μονοπάτι, όταν κοντέψαμε στην Παναγία, είτε από δαιμονικήν ενέργειαν, είτε για να μας δοκιμάσει η Παναγία μας, έπιασε μια τόσο πυκνή ομίχλη, ώστε δεν βλέπαμε ούτε βήμα μπροστά μας. Μου λέει ο Γέροντας : “π. Αρσένιε, εδώ πάνω οι τόποι είναι επικίνδυνοι. Μπορεί να πέσουμε σε κανέναν γκρεμό. Καλύτερα ας διανυκτερεύσουμεν εδώ και το ίδιον είναι”. Tί να σας πω, βγάλαμε τόσο ωραίαν αγρυπνίαν, που δεν θα την ξεχάσω ! Το πρωί, μόλις έφεξε, τί να δούμε ; Ήμασταν έξω από την Παναγίαν. Ήταν κι αυτό δώρο της Παναγίας μας.

Ναι, αλλά μιάν άλλη φορά που ανεβήκαμε βράδυ εξαντλημένοι, παϊλντισμένοι, τί οικονόμησε η καλή Μητέρα μας ; Μπαίνοντας μέσα στον ναόν, μοσχοβολούσε η εκκλησία από δύο ολόφρεσκα μήλα, κολλημένα μπροστά από την εικόνα της. Ο Γέροντας πιο τολμηρός μου λέει : “π. Αρσένιε, αυτά τα μήλα θα τα φάμε. και θα τραβήξουμε κομποσχοίνι σ΄ αυτόν που τα αφιέρωσε. Για μας τ΄ άφησε, επειδή έχουμε ανάγκη”.

Μόλις όμως τα φάγαμε – και ήταν τόσο γλυκά, ώστε λέγαμε ότι είναι σαν παραδεισένια – τότε άνοιξε ο νους μας και κοιτούσαμε ο ένας τον άλλον. “Tί καιρός είναι τώρα π. Αρσένιε ;” Ήταν περίπου τέλη Φεβρουαρίου. “Πού βρεθήκαν τέτοια εποχή τόσο φρέσκα μήλα ;” Αμέσως τότε πέσαμε με δάκρυα μπροστά στην εικόνα κι ευχαριστούσαμε, για το ουράνιο αυτό δώρο, την Παναγία μας, που μας εφρόντιζε σαν σπλαχνική μανούλα. Την εποχήν εκείνην ούτε ψυχεία υπήρχαν. Γι΄ αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ήταν δώρο της Παναγίας μας».

ΙΩΣΗΦ Μ.Δ.,

Ο ΓΕΡΩΝ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΣΠΗΛΑΙΩΤΗΣ (1886 – 1983),

ΣΥΝΑΣΚΗΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ,

2008, σ. 109 κ.ε.

http://tribonio.blogspot.gr

Η ευχή και το Άγιον Πνεύμα

Η διδασκαλία του παππού μας Ιωσήφ και του Γέροντος μας Έφραίμ, αποτελεί συνέχεια της διδασκαλίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Η πείρα του Γέροντος μας Εφραίμ εις την νοεράν προσευχήν, όπως μας την παρέδωσεν, αποτελεί συνέχεια όλης της νηπτικής ασκητικής παραδόσεως.

Λέγει ο Γέροντας Εφραίμ: «Η καρδία του άνθρωπου είναι το κέντρον των υπέρ φύσιν, των κατά φύσιν και των παρά φύσιν κινήσεων. Τα πάντα ξεκινούν από την καρδίαν. Εάν η καρδία του ανθρώπου καθαρισθή, τότε βλέπομεν τον Θεόν. Ο Θεός είναι αθεώρητος· ο Θεός είναι Πνεύμα. Δύναται όμως να βασιλεύση εις την καρδίαν του ανθρώπου, όταν γίνη αυτή καθαρόν δοχείον.

Διά να γίνη δεκτικόν δοχείον η καρδία του ανθρώπου, πρέπει να γίνη καθαρή. Δηλαδή, να γίνη καθαρή από ακάθαρτους λογισμούς. Διά να καθαρισθή όμως η καρδιά, πρέπει να μπη εις αυτήν κάποιο φάρμακον. Το φάρμακον αυτό είναι η νοερά προσευχή. Όπου πηγαίνει ο βασιλεύς, διώκονται οι εχθροί· και όταν μπη εις την καρδιά ο Χριστός, το όνομα Του το Άγιον, φυγαδεύονται των δαιμόνων οι φάλαγγες. Όταν ενθρονισθή μέσα καλά-καλά ο Χριστός, τότε υπάκουουν τα πάντα.

Έτσι και το κράτος της καρδιάς μας. Έχει μέσα εχθρούς· έχει επαναστάσεις· έχει λογισμούς· έχει πάθη και αδυναμίες· έχει τρικυμίες και ταραχές. Όλα εις την καρδίαν του ανθρώπου.

Διά να μπόρεση αυτό το κράτος της καρδιάς να καθησύχαση και να υποταχθή,

πρέπει να έρθη ο Χριστός, ο Βασιλεύς, με τις στρατιές του να κυρίευση το κράτος· να διώξη τον εχθρόν, τον διάβολον· να καθυποτάξη κάθε ανησυχία από πάθη και αδυναμίες· να βασιλεύση σαν αυτοκράτωρ, σαν παντοδύναμος. Τότε αυτό, κατά τους πατέρας, λέγεται καρδιακή ησυχία. Να βασιλεύη η προσευχή χωρίς να διακόπτεται. Η προσευχή να έχη δημιουργήσει την καθαρότητα και την ήσυχον καρδίαν».

Ο μεγάλος αγώνας του ανθρώπου είναι να επαναφέρη τον νουν, που μετεωρίζεται με τις αισθήσεις έξω εις τα κτίσματα, μέσα εις την καρδίαν μας, εις το ταμείον των λογισμών. Ο μεγαλύτερος διδάσκαλος εις τον άνθρωπον, διά το Ιερόν αυτό έργον, είναι η νοερά προσευχή. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, η οποία προσελκύεται διά της ευχής, μας διδάσκει όλα όσα χρειαζόμεθα.

Ο καλύτερος βοηθός, κατά την ώραν της εξόδου της ψυχής από τον κόσμον αυτόν, είναι η νοερά προσευχή. Διότι την ευχήν αυτήν θα χρησιμοποιή η ψυχή, εφ' όσον βέβαια την γνωρίζει. Η ψυχή θα είναι οπλισμένη με την δύναμη της προσευχής, με το ακαταμάχητον Όνομα του Χριστού, το όποιον τρέμουν οι δαίμονες και δεν μπορούν να πλησιάσουν την ψυχήν.

Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με.

Προσπάθησε πάντα η ευχή του Ιησού Χρίστου να επενδύη όλα τα έργα σου· κάθε πνοή και κάθε νόημα.

Ω τότε πόσο θα ευφραίνεται η καρδία σου! Πόσο θα χαίρεσαι, διότι θα ανεβαίνη ο νους εις τα ουράνια.

Διά τούτο μην αμελής να λέγης:

Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με.

Όταν ψάλης θα κατανοής τα ψαλλόμενα· θα έχης όρεξιν και φωνήν ικανήν και ταπείνωσιν διά να αποδίδης καθώς αρμόζει τα λόγια του Θεού.

Διά τούτο μην άδικης άλλο την ψυχήν σου, αλλά και ψάλλων λέγε ενδόμυχα την ευχήν·