«Είχα πολλές πτώσεις, θλίψεις και βάσανα σ’ όλη μου τη ζωή, αλλά δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς. Οι Άγιοι Πατέρες λένε: “Πώς θα ξέρουμε ότι ο Θεός μάς αγαπά πραγματικά, αν δεν μας περάσει μέσα από πολλή οδύνη και θλίψη;”.«
»Υπάρχουν στιγμές που οι άνθρωποι απελπίζονται και αποκαρδιώνονται, πράγμα που, με τον τρόπο του αυτό, αποτελεί ένα είδος υπερηφάνειας. Αν ένας άνθρωπος αγαπά τα πράγματα αυτού του κόσμου, τότε σίγουρα θα οδηγηθεί στην απογοήτευση, διότι δεν πρόκειται να βρει μέσα σ’ αυτά τον Θεό. Κάθε άνθρωπος νοιώθει ενίοτε μόνος, ακόμα κι όταν βρίσκεται ανάμεσα σε ανθρώπους, μέχρι τη στιγμή που απελευθερώνεται από τα πράγματα του κόσμου τούτου. Σ’ αυτό το σημείο ο Θεός έρχεται να τον παρηγορήσει.«
»Η ψυχή νοιώθει μόνη, επειδή η δύναμη της Χάριτος μειώνεται μέσα της, εξαιτίας του ενδιαφέροντος που δείχνει η ψυχή προς τα πράγματα του κόσμου τούτου. Δεν μπορεί κανείς ν’ ακολουθήσει και τους δύο δρόμους! Αν δεν ταπεινωθεί η ψυχή, δεν μπορεί να δεχτεί την πληρότητα της θείας Χάριτος· διότι, αν τη δεχτεί σε κατάσταση υπερηφάνειας (μέσα στην οποία βρίσκεται), θα καταλήξει σίγουρα σε μεγάλη πονηρία, όπως ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση των πεπτωκότων αγγέλων.«
»Ο Κύριος γνωρίζει τα πάντα· μας ήξερε πριν ακόμα κι από τη σύλληψή μας. Αυτός είναι ο λόγος που μας έδωσε το νόμο της υπακοής μέσω του Μωυσή στο όρος Σινά. Αυτός ο νόμος δόθηκε εξαιτίας ημών, που έχουμε ανάγκη από διόρθωση, όχι εξαιτίας όσων είναι πράοι και ταπεινοί. Αυτοί δεν χρειάζονται τούτο το νόμο. Ο νόμος της υπακοής είναι απαραίτητος για τη διόρθωση του θελήματός μας, την ευθυγράμμιση της ελεύθερης βούλησής μας με την ταπείνωση, τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Η υπακοή είναι απαραίτητη για την επίτευξη της αρμονίας. Οι άγγελοι είναι ολότελα υπάκουοι και η αρμονία και η αγάπη τους είναι τέλειες. Πρέπει κι εμείς επίσης να μιμηθούμε το παράδειγμα της υπακοής τους στις σχέσεις μας με τους γονείς μας. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι η υπακοή είναι μεγαλύτερο πράγμα και από τη νηστεία ή την προσευχή. Αυτό είναι κάτι που δεν το καταλάβαινα καλά όταν ήμουν νέος. Αν δεν έχουμε υπακοή, τότε η νηστεία μας (αλλά και κάθε άλλη άσκηση) είναι μάταιη. Γνωρίζουμε ότι κάθε καλή δωρεά προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα. Οι Άγιοι Πατέρες αξιώθηκαν των δωρεών μέσα από την προσευχή και τη νηστεία, αλλά πάνω απ’ όλα είχαν υπακοή. Πρέπει να μάθουμε να σκύβουμε το κεφάλι μπροστά στο θέλημα του Θεού και να μην επιμένουμε στο δικό μας θέλημα. Η υπακοή στο θέλημα του Θεού επιτυγχάνεται διά της υπακοής μας προς τους γέροντές μας, τους γονείς μας, τους δασκάλους μας, τους προϊσταμένους μας στην εργασία, κτλ. Αν έχουμε υπακοή, θα καταλαβαίνουμε πάντα ΤΙ είναι αυτό που απαιτείται από ’μας.«
»Ζούμε έτσι πάνω σ’ αυτή τη γη, ώστε διαρκώς υποδουλωνόμαστε σε υλικά πράγματα, ενώ οι άγγελοι ποτέ. Αυτή η ζωή μάς δόθηκε ώστε να μπορούμε να μάθουμε για την αιώνια ζωή, να μπορούμε να μάθουμε πώς να γίνουμε ελεύθεροι, πώς να πορευόμαστε ελεύθεροι, με καθαρή συνείδηση και αγνούς λογισμούς. Όταν είμαστε ελεύθεροι, δεν έχουμε πνευματικό πόλεμο· η νίκη είναι δική μας, διότι έχουμε εγκαταλείψει τον εαυτό μας στον Θεό και Τον λατρεύουμε με την καρδιά μας, ενωμένοι μαζί Του και έχοντας τους λογισμούς μας αποδεσμευμένους από τούτο τον κόσμο. Εκείνος είναι ο Ένας που καθορίζει τη ζωή μας, κι εμείς αποδεχόμαστε ο,τιδήποτε μας συμβαίνει σαν να μας το δίνει το ίδιο Του το χέρι.«
»Η ζωή μας στη γη είναι σαν ένα “επιτίμιο”. Μην ξαφνιάζεστε που συμβαίνουν άσχημα πράγματα συνεχώς. Ο Κύριος επιτρέπει να μας συμβαίνουν κάθε είδους γεγονότα ενάντια στο θέλημά μας, διότι αν συνεχώς πήγαιναν τα πράγματα καταπώς τα θέλαμε εμείς, δεν θα προετοιμαζόμασταν για τη Βασιλεία των Ουρανών. Ούτε ο ουρανός, ούτε η γη θα κάνει δεκτούς όσους εμμένουν στο ίδιον θέλημα. Ο Θεός έχει ένα θείο σχέδιο για τον καθένα από ’μας κι εμείς πρέπει να υποταχθούμε σ’ αυτό Του το σχέδιο. Πρέπει να αποδεχτούμε τη ζωή όπως μας δίδεται, χωρίς να ρωτάμε “γιατί σ’ εμένα;”. Πρέπει να ξέρουμε πως τίποτα πάνω στη γη ή στον ουρανό δεν συμβαίνει χωρίς τη θέληση του Θεού ή χωρίς την παραχώρησή Του. Δεν πρέπει να μας απασχολούν τόσο οι αναποδιές μας, αλλά να συγκεντρωνόμαστε στη διατήρηση της εσωτερικής μας ησυχίας. Ακόμα κι όταν προσευχόμαστε για κάτι, (στην ουσία) προσπαθούμε να επιβάλλουμε το δικό μας θέλημα, αντί ν’ αποδεχόμαστε το θέλημα του Θεού. Όλες οι αναποδιές και τα δεινά που στέλνει ο Θεός είναι απαραίτητα για ’μας, αλλά εμείς δεν το καταλαβαίνουμε αυτό στα νιάτα μας. Όταν είμαστε γεροντότεροι, τότε καταλαβαίνουμε ότι αυτός είναι ο τρόπος που ο Θεός μάς δείχνει την αγάπη Του».
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΘΑΔΔΑΙΟΣ ΤΗΣ ΒΙΤΟΒΝΙΤΣΑ
(1914–2003)
[«Οι λογισμοί καθορίζουν τη ζωή μας»
–Βίος και Διδαχές του Γέροντα Θαδδαίου
της Βιτόβνιτσα (2014–2003),
μέρος 2ο, κεφ. 10ο, §9–11 και §15–17,
σελ. 184–186 και 190–192,
μετάφραση – επιμέλεια: Βασίλης Αργυριάδης,
εκδόσεις «Εν Πλώ»,
Αθήνα, Σεπτέμβριος 20146.]
