«Γρηγορεῖτε», εἶναι τὸ σύνθημα τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς ζωῆς μας. Ἀγρυπνεῖτε καὶ ἐργάζεσθε τὰ ἔργα τοῦ φωτός, μᾶς προτρέπουν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, ὁ Ματθαῖος (Κεφ. κϛ´ 21), ὁ Λουκᾶς (Πραξ. κ´ 31) καὶ ὁ Παῦλος (Α´ Κορ. ιϛ´ 13). Ἡ ζωή μας στὴ γῆ αὐτὴ εἶναι πολὺ σύντομη καὶ δὲν δικαιολογεῖται χάσιμο χρόνου. Ὁ πονηρὸς ἐργάζεται ἀσταμάτητα, γιὰ νὰ μᾶς παρασύρει, γιὰ νὰ παρασύρει κάθε πιστὸ στὴν ἀπώλεια. Δὲν κουράζεται ποτέ. Αὐτὴ εἶναι ἡ δουλειά του. Γιὰ τὸ Χριστιανό, ὅμως, ἡ μὴ ἐγρήγορση, ἡ ραθυμία, εἶναι θανατηφόρα, γιατὶ μᾶς ρίχνει χωρὶς ἀντίσταση στὰ δίχτυα τοῦ παμβεβήλου, στὰ δίχτυα τοῦ σκότους τῆς ἀπωλείας.
Ὁ οἰκονόμος τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς, ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δομβοΐτης, ποὺ πρόσεχε τὸ χρόνο του ὅσο τίποτα ἄλλο καὶ ἔλεγε ὅτι ὁ Κύριος θὰ μᾶς κρίνει γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ ὡς ἄνθρωποι εἴμαστε ἐπιρρεπεῖς στὴν ἁμαρτία,πολὺ ὅμως περισσότερο θὰ μᾶς κρίνει γιὰ τὸ ὅτι δὲν ἀξιοποιήσαμε σωστὰ τὸ χρόνο τῆς ζωῆς μας. Σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ποιήματά του ὁ μεγάλος αὐτὸς σύγχρονος ἀσκητὴς μᾶς προτρέπει λέγοντας:
Ὅσο εἶν’ μέρα κι’ εἶναι φῶς μὴ κάθεσαι, ἐργάζου,μὲ προσευχὲς κι’ ἔργα καλὰ πρὸς ἔξοδο ἑτοιμάζου.Στοῦ βίου πιὰ περπάτησες πολὺ τὸ μονοπάτικαὶ δὲν σ’ ἀπόμεινε ἀπ’ αὐτὸ παρὰ μικρὸ κομμάτι.Σὲ λίγο νύχτα σκοτεινὴ τὰ μάτια θὰ σφαλίσῃκαὶ τάφος κρύος μεσ’ στὴ γῆ τὸ σῶμα σου θὰ κλείσῃ.Μὴ ραθυμῇς, μὴ στέκεσαι, μὴ χάνῃς τὸν καιρόν σου«ἕως ἡμέρα ἔτι ἐστίν» ἐργάζου σ’ τὸν ἀγρό σου.Καὶ θἄρθῃ κι’ ἡ συγκομιδὴ καὶ ἡ καρποφορίαποτὲ δὲν μένει ἄκαρπος ἡ θεία ἐργασία.
Κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς τελειώνει σύντομα καὶ τὸ βράδυ ἔρχεται φυσιολογικά. Κάποτε θὰ ἔλθει καὶ τὸ αἰώνιο βράδυ. Θὰ εἶναι τὸ βράδυ ποὺ θὰ μᾶς καλέσει κοντά Του ὁ Νυμφίος μας καὶ ἀλλοίμονο ἐὰν τὸ λυχνάρι τῆς ψυχῆς μας βρεθεῖ ἐκείνη τὴ στιγμὴ χωρὶς λάδι! Γι’ αὐτὸ ἂς γρηγοροῦμε καὶ ἂς ἱκετεύουμε τὸν Κύριο μαζὶ μὲ τὸν Ὅσιο Ἰωάννη:
Μόνον δός μου Σύ, Χριστέ μου, σἄν ἐρθῆ κεῖνον τὸ βράδυἡ ψυχή μου νὰ μὴ νοιώσῃ ἴχνος ἄϋλο σκοτάδι.Κι’ ὅλη φῶς, χαρὰ κι’ ἀγάπη ἀπ’ τοῦ βίου τὴν ἑσπέρατὴν αἰώνια ν’ ἀντικρύσῃ καὶ ἀνέσπερη ἡμέρα.
. Σ’ αὐτὴ τὴν ἐγρήγορση, τὴ σωστική, μᾶς προστρέπει καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος λέγοντας:
«Γρηγορεῖτε, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν, ἐν ᾗ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται» (Ματθ. κε´ 13).
Καὶ τί σημαίνει ἐγρήγορση; Σημαίνει ἀδιάλειπτη προσευχή, ψαλμωδία, δάκρυα, μελέτη θείων Γραφῶν, ἀνάταση τοῦ νοῦ στὸν οὐρανὸ καὶ τὸ βλέμμα κατεβασμένο στὴ γῆ, ἐλεημοσύνες καὶ ἐμμονὴ στὴν Ὀρθόδοξη παράδοσή μας.
Ἐγρήγορση σημαίνει, ἐπίσης, τάξη στὴ ζωή μας καὶ ἀκρίβεια καὶ αὐστηρότητα στὸ ὡρολόγιο πρόγραμμα τῆς διαθέσεως τοῦ ἡμερήσιου χρόνου μας. Σημαίνει ἀπαγόρευση κρίσεως προσώπων, μεταφορᾶς νέων εἰδήσεων καὶ πληροφοριῶν πάσης φύσεως καθὼς καὶ διηγήσεων χρονοβόρων.
Ἐγρήγορση σημαίνει κατανάλωση ὅλου τοῦ χρόνου τῆς ἐπικοινωνίας μας μὲ τοὺς ἄλλους σὲ καθαρὰ πνευματικῆς καὶ ἐπικοιδομητικῆς φύσεως θέματα καθὼς καὶ στὴν κοινὴ ἀνάγνωση ἱερῶν κειμένων.
Ἐγρήγοσρη σημαίνει καὶ προσευχητικὴ διάθεση. Ἡ προσευχὴ μᾶς εἶναι πάντοτε ἀπαραίτητη καὶ μᾶς χρειάζεται, ὄντας ὠφέλιμη. Καὶ τοῦτο γιατί αὐτὴ μᾶς κρατεῖ σὲ κοινωνία μὲ τὸ Θεὸ καὶ μᾶς συντηρεῖ κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη Του. Ἡ προσευχὴ μᾶς φυλάει ἀπὸ τὴ φιλαυτία καὶ τὴν ἐγωϊστικὴ αὐτοπεποίθηση καθὼς καὶ ἀπὸ τὸ παραστράτημα τῆς ματαιοδοξίας καὶ τῆς ὑπερηφάνειας. Σὲ περίοδο θλίψεως καὶ κινδύνων, ὁρατῶν καὶ ἀοράτων, ἡ προσευχὴ μᾶς εἶναι ἀκόμη πιὸ ἀπαραίτητη. Γιατὶ εἶναι ἡ ἔκφραση τῆς δικῆς μας ταπεινώσεως καὶ τῆς ἐλπίδας μας στὸ Θεό. Γιατὶ μᾶς φέρνει κοντὰ στὴ θεία βοήθεια, στὸ θεῖο ἔλεος. Ἔτσι δὲν αὐτονομούμαστε καὶ ὁ παντοδύναμος Θεὸς ἔρχεται συνεργός μας καὶ μᾶς βγάζει ἀπὸ τὶς δυσκολίες.
Ἐγρήγορση σημαίνει καὶ διαρκῆ προετοιμασία γιὰ πόλεμο. Σημαίνει ἑτοιμότητα στὴν ἀντιμετώπιση τοῦ ἐχθροῦ ποὺ παραμένει ἀνύστακτος. Αὐτὸς μὲ διαφορετικὲς μορφὲς κάθε φορὰ μᾶς ἐπιτίθεται, ὅπως ἐπιτίθεται καὶ στὴν Ἐκκλησία μας, «ὡς λέων ὠρυόμενος ζητῶν τίνα καταπίει» (Πετρ. ε´ 8). Δὲν γνωρίζει, ὅμως, ὁ ταλαίπωρος ὅτι πάντοτε ὁ Χριστὸς νικᾶ, ὁ Χριστὸς θριαμβεύει, ἀφοῦ εἶναι ὁ νικητὴς τοῦ θανάτου, εἶναι «τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. ε´ 14), εἶναι «ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀνάστασις» (Ἰωάν. ια´ 25), εἶναι «ἡ ὁδός», καὶ ἡ μόνη «ἀλήθεια» (Ἰωάν. ιδ´ 6).
Σήμερα ὁ μισόκαλος μᾶς πολεμᾶ τόσο προσωπικὰ ὅσο καὶ σὰν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὶς αἱρέσεις, μὲ τὴν ἐκκοσμίκευση, τὸν ἀναζήτηση τοῦ χρήματος, τὴν ἀπόκτηση περιουσιακῶν στοιχείων, τὴν ἀκριβὴ διασκέδαση, τὸν ἀνέμελο τουρισμό, ποὺ προβάλλει περισσότερο ἀπὸ τὰ ἀξιοθέατα, τὶς τρυφηλὲς ἀπολαύσεις, τὴν πολυφαγία, τὴν ἄκρατη οἰνοποσία καὶ ποτοποσία, τὶς κάθε εἴδους σωματικὲς ἠδονές, ποὺ ἔχουν ἔμβλημά τους τὴν ἀποστροφὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στὴ ρήση: «φάγωμεν, πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν» (Α´ Κορ. ιε´ 32).
Μᾶς πολεμᾶ μὲ τὴν προβολὴ τῆς χλιδάτης ζωῆς, τοῦ εὔκολου πλουτισμοῦ, τῶν ἀνέσεων, τοῦ διαφημισμένου ἀνθρωπισμοῦ καὶ τοῦ ἐνδιαφέροντος γιὰ μακρινοὺς λαούς, ἐνῶ μᾶς κάνει νὰ παραβλέπουμε τοὺς πλησίον μας, τοὺς ὁποίους ἀφήνουμε νὰ ὑποφέρουν καὶ παραμένουμε ἀδρανεῖς στὶς ἐκκλήσεις τους, ποὺ μᾶς κοιτάζουν καὶ μᾶς φωνάζουν μαζὶ μὲ τὸν παράλυτο τῆς Βηθεσδὰ «Ἄνθρωπον οὐκ ἔχω» (Ἰωάν. ε´ 7).
Μᾶς πολεμᾶ μὲ τὸν ξενόφερτο τρόπο ζωῆς μὲ τὰ ἐκκωφαντικὰ ἀκούσματα, μὲ τὰ ναρκωτικά, μὲ τὸ Internet, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἀχίλλειο πτέρνα τοῦ πολιτισμοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποία εἰσάγεται στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ὁ θάνατος, στὰ μέλη της ποὺ λησμόνησαν τὴν ἐντολὴ τοῦ Ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν «Στήκετε καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις» (Β´ Θεσ. β´ 15).
Μᾶς πολεμᾶ μὲ τὸ δούρειο ἵππο, μὲ τὸν ἐχθρὸ ποὺ ἐλλοχεύει μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἐχθρὸ ποὺ ὕπουλα προσπαθεῖ νὰ ἀφανίσει τὴν Ὀρθοδοξία μας, μὲ τὸν οἰκουμενισμό, αὐτὸν ποὺ ἐπινοεῖται διαφόρους τρόπους γιὰ νὰ μᾶς ρίξει στὴ δηλητηριώδη ἀγκάλη τῶν ἀζυμιτῶν. Αὐτοὶ προβάλλουν τὸ πρωτεῖο καὶ τὸ ἀλάθητο τοῦ Πάπα καὶ μὲ τὴν οὐνία καὶ τὴν οἰκονομικὴ ἰσχὺ ποὺ αὐτὸς διαθέτει σὰν ὁδοστρωτήρας ἀφανίζουν ὅσους βρίσκονται στὸ δρόμο τους. Γρηγορεῖτε, λοιπόν, μὴν καθεύδετε ἄλλο! Στερεωθεῖτε! Μὴν σᾶς ἐμπαίζουν τὰ κύματα τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς διαφθορᾶς. «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιοῦσθε» (Α´ Κορ. ιστ´ 13) καὶ ἀντισταθεῖτε! Τὸ κακὸ ποὺ προβάλλεται σὰν καλὸ εἶναι θρασύδειλο. Γίνετε ρωμαλέοι καὶ στιβαροί!
Μὴν σᾶς παγιδεύει ἡ λύπη ἀποτυχιῶν καὶ ἡ ἀπογοήτευση. Μὴν σᾶς θαμπώνει ἡ λάμψη τῆς τεχνοκρατίας καὶ τῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιτευγμάτων. Μὴν σᾶς δελεάζουν τὰ θέλγητρα τῦς ὑπερκαταναλωτικῆς κοινωνίας μας. Μὴν σᾶς ἀποκαρδιώνει ὁ κατακλυσμός τῶν κατασκευασμένων εἰδήσεων τῶν μέσων μαζικῆς ἐπικοινωνίας, ποὺ προέρχεται ἀπὸ κέντρα διαβολικά. Μὴν σᾶς καταπτοοῦν τὰ φόβητρα τοῦ κόσμου. Ἔχουμε Σωτῆρα δίπλα μας, ἔχουμε τὸν ἀναστημένο μας Ἰησοῦ καὶ σὲ Αὐτὸν θαρροῦμε βέβαιοι ὄντες ὅτι στὸ τέλος μαζί Του βὰ βγοῦμε νικητές. Ἀλλὰ μόνο μαζί Του, γιατί, δυστυχῶς, μόνοι μας θελήσαμε νὰ σώσουμε τὴ γῆ καὶ τὴν καταστρέψαμε.
Ζητήσαμε νὰ ἐκμηδενίσουμε μὲ τὴν τεχνολογία τὶς ἀποστάσεις καὶ ἀπομείναμε μόνοι, ἀνάδελφοι καὶ ἄφιλοι. Χτίσαμε τὸ νέο σχολεῖο χωρὶς τοίχους ἠθικῆς καὶ πίστεως καὶ ἡ παιδεία μας ἀπαξιώθηκε ἐντελῶς. Διαδηλώσαμε μὲ πάθος γιὰ δικαιοσύνη καὶ ἀνθρώπινα δικαιώματα καὶ ἄθελά μας στηρίξαμε ἄδικες κοινωνικὲς δομές. Ἀνησυχήσαμε καὶ ἀνησυχοῦμε γιὰ τὰ ἐθνικά μας δίκαια καὶ συνεχίζουμε νὰ κοιμόμαστε περιμένοντας μόνος του νὰ περάσει ὁ ἐφιάλτης. Καταδικάσαμε τὶς ἠθικὲς ἀναστολὲς καὶ δημιουργήσαμε ἕνα τεράστιο ἐσωτερικὸ κενό. Μόνο σὲ περίοδο πτωχείας καὶ κρίσεως, ὅταν οἱ τσέπες μας δὲν ἔχουν χρήματα, πέφτουμε σὲ περισυλλογὴ καὶ προβληματισμό. Ἀλλὰ καὶ τότε, ὅπως τώρα, συνεχίζουμε νὰ καθεύδουμε! Ἂς ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸ λήθαργο ποὺ βρισκόμαστε καὶ ἂς διατηρηθοῦμε σὲ ἐγρήγορση λυγίζοντας τὰ γόνατα τῶν καρδιῶν μας στὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἐπίγνωση τῆς ἀνθρώπινης ἀδυναμίας μας. Τότε μόνο θὰ κερδίσουμε τὴ μάχη.
Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας
