.

.

Δός μας,

Τίμιε Πρόδρομε, φωνή συ που υπήρξες η φωνή του Λόγου. Δος μας την αυγή εσύ που είσαι το λυχνάρι του θεϊκού φωτός. Βάλε σήμερα τα λόγια μας σε σωστό δρόμο, εσύ που υπήρξες ο Πρόδρομος του Θεού Λόγου. Δεν θέλουμε να σε εγκωμιάσουμε με τα δικά μας λόγια, επειδή τα λόγια μας δεν έχουν μεγαλοπρέπεια και τιμή. Όσοι θα θελήσουν να σε στεφανώσουν με τα εγκώμιά τους, ασφαλώς θα πετύχουν κάτι πολύ πιό μικρό από την αξία σου. Λοιπόν να σιγήσω και να μη προσπαθήσω να διακηρύξω την ευγνωμοσύνη μου και τον θαυμασμό μου, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να μη πετύχω ένα εγκώμιο, άξιο του προσώπου σου;

Εκείνος όμως που θα σιωπήσει, πηγαίνει με τη μερίδα των αχαρίστων, γιατί δεν προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να εγκωμιάσει τον ευεργέτη του. Γι’ αυτό, όλο και πιό πολύ σου ζητάμε να συμμαχήσεις μαζί μας και σε παρακαλούμε να ελευθερώσεις τη γλώσσα μας από την αδυναμία, που την κρατάει δεμένη, όπως και τότε κατάργησες, με τη σύλληψη και γέννησή σου, τη σιωπή του πατέρα σου του Ζαχαρία.

Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Όσιος Αμμωνάς. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Όσιος Αμμωνάς. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Από τα διδάγματα του Οσίου πατρός ημών Αμμωνά



Υπάρχουν τέσσαρα κακά, και εάν ό άνθρωπος έχει ένα απ' αυτά, ούτε να μετανοήσει μπορεί ούτε ή προσευχή του να εισακουσθεί από τον Θεό.

Πρώτο κακό είναι ή υπερηφάνεια. Ό υπερήφανος νομίζει ότι ζει καλά, ότι ή διαγωγή του αρέσει στον Θεό και στους ανθρώπους, ότι πολλοί ωφελούνται με την συναναστροφή του και ότι ταυτόχρονα με την αναχώρηση του στην έρημο απαλλάχτηκε από πολλές αμαρτίες. Δεν κατοικεί ό Θεός στον άνθρωπο πού σκέπτεται έτσι. Ό μοναχός πρέπει μάλλον να θεωρεί τον εαυτό του κατώτερο από τα άλογα ζώα και να πιστεύει ότι τα έργα του δεν ευχαριστούν τον Θεό. Άλλωστε έχει ελέχθη από προφήτη:... « Πάσα δικαιοσύνη ανθρώπους ως ράκος άποκαθημένης εστίν ενώπιον αυτού» (πρβλ. Ήσ. ξδ' 6). Και αν δεν πιστέψει πραγματικά ή ψυχή ότι είναι πιο ακάθαρτη από τα ζώα, τα πουλιά και τα σκυλιά, ό Θεός δεν εισακούει την προσευχή της. Και τούτο, διότι τα ζώα, τα πουλιά και σκυλιά, ουδέποτε αμάρτησαν ενώπιον του Θεού και δεν θα δικασθούν στην Κρίσι. Είναι λοιπόν φανερό ότι ό αμαρτωλός είναι ελεεινότερος από τα ζώα. Τον συμφέρει, σαν τα ζώα, να μην αναστηθεί ούτε να δικασθή στην Κρίσι. Τα ζώα δεν κατακρίνουν και δεν υπερηφανεύονται. Επί πλέον αγαπούν εκείνους πού τα τρέψουν. Ό άνθρωπος όμως δεν αγαπά, όπως οφείλει, τον Θεό, πού τον έπλασε και τον τρέφει.

Δεύτερο κακό είναι ή μνησικακία. Εάν κάποιος μνησικακή εναντίον οποιουδήποτε ανθρώπους, ακόμη και εναντίον εκείνου πού τυχόν τον τύφλωσε, τότε ή προσευχή του δεν ανεβαίνει προς τον Θεό. Θα είναι πλάνη να πιστέψει πώς θα ελεηθεί ή θα συγχωρηθεί, ακόμη κι ανθρώπους αναστήσει νεκρούς.

Τρίτο κακό είναι ή κατάκρισης. Εκείνος πού κατακρίνει άνθρωπο αμαρτωλό, είναι και αυτός αξιοκατάκριτος, ακόμη κι ανθρώπους θαυματουργή. Ό Χριστός είπε: «Μην κρίνετε και ου μην κριθήτε» (πρβλ. Ματθ. ζ' 1). Πρέπει λοιπόν να μην κρίνει ό χριστιανός κανένα. «Ουδέ γάρ ό πατήρ κρίνει ούδένα, αλλά την κρίσιν πάσαν δέδωκε τω υίώ» (Ίωάν. ε' 22). Ώστε αυτός πού κρίνει πριν από την Κρίσι, πού θα κάνη ό Χριστός, είναι αντίχριστος. Εξ άλλου πολλοί πού ήσαν πριν ληστές και πόρνοι, έγιναν όσιοι και δίκαιοι. Και μπορεί να είδαμε τις αμαρτίες τους, αλλά δεν αντιληφθήκαμε τις κρυφές αρετές τους και τούς κρίναμε αδίκως.

Τέταρτο κακό είναι ή έλλειψης της αγάπης. Χωρίς αυτή, καθώς λέει ό απόστολος, κι ανθρώπους ακόμη λαλήσουμε με αγγελικές γλώσσες, κι ανθρώπους όρθοδοξούμε σε όλα, κι ανθρώπους μετακινούμε όρη, κι ανθρώπους δώσουμε όλα τα υπάρχοντα μας στους φτωχούς, κι ανθρώπους μαρτυρήσουμε σε τίποτα δεν θα ωφεληθούμε (Α Κορινθ.ιγ-1-3)

Αλλά ίσως να ερωτήσετε: «Πώς είναι δυνατόν να δώσει κανείς όλα τα υπάρχοντα του στους φτωχούς χωρίς να έχει αγάπη; Ή ελεημοσύνη δεν είναι αγάπη;». Δεν είναι τελεία αγάπη ή ελεημοσύνη, άλλα μέρος της. Υπάρχουν πολλοί οι όποιοι άλλους ελεούν και άλλους αδικούν, άλλους φιλοξενούν και γι' άλλους κρατούν μνησικακία, άλλους καλύπτουν και άλλους εμπαίζουν. Συμπαθούν τούς ξένους και μισούν τούς δικούς τους. Δεν είναι λοιπόν αγάπη αυτή, δεν είναι. Ή αληθινή αγάπη κανένα δεν μισεί, κανένα δεν εμπαίζει, κανένα δεν κατακρίνει, κανένα δεν στενοχωρεί, κανένα δεν βδελύσσεται, ούτε πιστό ούτε άπιστο ούτε ξένο ούτε αμαρτωλό ούτε πόρνο ούτε ακάθαρτο. Αντίθετα περισσότερο αγαπά τούς αμαρτωλούς και τούς ασθενείς και τούς αμελείς. Γι' αυτούς πονά και πενθεί και κλαίει. Περισσότερο συμπάσχει με τούς κακούς και τους κακούς και τους αμαρτωλούς παρά με τους καλούς.. Έτσι μιμείται τον Χριστό, ό Όποιος τούς αμαρτωλούς κάλεσε σε μετάνοια τρώγοντας και πίνοντας μαζί τους.

Γι' αυτό, δείχνοντας ποιά είναι ή αληθινή αγάπη, δίδαξε λέγοντας: «Γίνεσθε αγαθοί και οικτίρμονες ως ό πατήρ ημών ό ουράνιος» (Λουκ. στ' 36). Εκείνος βρέχει και για τούς πονηρούς και για τούς αγαθούς, ανατέλλει τον ήλιο και για τούς δικαίους και για τούς άδικους. Έτσι και όποιος έχει αληθινή αγάπη όλους τούς αγαπά, όλους τούς ελεεί, για όλους προσεύχεται.

Υπάρχουν μερικοί πού κάνουν ελεημοσύνη και στηρίζουν την σωτηρία τους μόνο σ' αυτή, ενώ πολλές φορές αμαρτάνουν και πολλούς μισούν και το σώμα μολύνουν. Και αυτοί ασφαλώς πλανώνται ελπίζοντας στην ελεημοσύνη τους με την οποία νομίζουν ότι ευαρεστούν τον Θεό.

Εκδόσεις Ιεράς Μονής Παρακλήτου. 

Περί της ψυχικής καλλιέργειας για την προσέλκυση της Θείας Χάριτος



Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή του αββά Αμμωνά, περί της ψυχικής καλλιέργειας για την προσέλκυση της Θείας Χάριτος. 

Η θεία χάρη, δεν έρχεται στον άνθρωπο με μια απλή εγκεφαλική παραδοχή ή πίστη. Ούτε «μαγικά». Δωρίζεται στον άνθρωπο αφού ενεργοποιηθεί η ενδιάθετη πίστη μέσω της άσκησης και της απόφασης για έναν –κατά το δυνατό- πνευματικό αγώνα μαζί με τον Κύριο. Είναι ένα δώρο μεν, που όμως «αποκτάται» με κόπο και δια των Μυστηρίων της Εκκλησίας, ακριβώς για να βιώσει εμπειρικά ο πιστός την ανεκτίμητη αξία της.

«Χαίρετε εν Κυρίω, αγαπητοί.

Εάν κανείς αγαπήσει τον Θεό εν όλη τη καρδία και εν όλη τη ψυχή και κάνει το παν για να ζήσει με φόβο Θεού, ο φόβος αυτός θα του προξενήσει κλαυθμό, ο κλαυθμός χαρά και η χαρά δύναμη με τη βοήθεια της οποίας η ψυχή θα καρποφορήσει σε όλα.

Και όταν ο Θεός δει τον καρπό της ωραίο, θα τον δεχτεί σαν ευωδία και θα χαρεί μαζί με τους αγγέλους του για όλα τα καλά της έργα. Θα της δώσει ακόμη φύλακα, ο οποίος θα την προστατεύει σε κάθε της βήμα, για να την οδηγήσει στον τόπο της αναπαύσεως χωρίς κίνδυνο να την υποδουλώσει ο σατανάς. Διότι όσο βλέπει ο διάβολος τον φύλακα, δηλαδή τη θεϊκή δύναμη, να περιβάλλει την ψυχή, απομακρύνεται. Φοβάται να πλησιάσει τον άνθρωπο και την δύναμη που τον περιβάλλει.

Αγαπητοί εν Κυρίω, εσείς, που τόσο σας συμπαθώ, γνωρίζω ότι είσθε φίλοι του Θεού. Εγκολπωθείτε λοιπόν αυτή τη δύναμη, για να σας φοβάται ο σατανάς και να εργάζεστε πάντοτε με σοφία. Όσο αυξάνει η γλυκύτης της θείας χάριτος, τόσο θα πληθαίνει μέσα σας τους πνευματικούς καρπούς. Η γλυκύτις αυτή γλυκαίνει υπέρ μέλι και κηρίον.

Οι περισσότεροι από τους μοναχούς και τις μοναχές, εκτός από ορισμένους σε διάφορα μέρη, δεν δοκίμασαν την μεγάλη αυτή γλυκύτητα, διότι δεν απέκτησαν την θεϊκή δύναμη. Δεν τους την έδωσε ο Κύριος, διότι δεν καλλιέργησαν κατάλληλα την ψυχή τους για να την δεχτούν. Ουκ εστί προσωπολήπτης ο Θεός. Για αυτό προσφέρει την θεϊκή δύναμη σε κάθε εποχή σε αυτούς που εργάζονται για να την αποκτήσουν. Μόνο σε αυτούς την χαρίζει.

Αγαπητοί, γνωρίζω ότι σας αγαπά ο Θεός και ότι και εσείς αγαπάτε τον Θεό με όλη σας την καρδιά από τότε που αρχίσατε τον πνευματικό αγώνα. Αλλά και εγώ σας αγάπησα με όλη μου την καρδιά, βλέποντας την ψυχική σας ευθύτητα. Εγκολπωθείτε λοιπόν την θεϊκή δύναμη για να περάσετε όλα σας τα χρόνια με πνευματική ελευθερία και να εργάζεσθε εύκολα τις εντολές του Θεού.

Η δύναμις που προσφέρεται στον άνθρωπο εδώ στη γη, αυτή πάλι τον συνοδεύει στην ανάπαυση του ουρανού μέχρις ότου περάσει όλες τις εξουσίες του αέρος. Υπάρχουν πράγματι δαιμονικές δυνάμεις στον αέρα, οι οποίες εμποδίζουν τους ανθρώπους και δεν τους αφήνουν να φτάσουν στον Θεό. Ας παρακαλέσουμε λοιπόν τώρα τον Θεό με επιμονή, να μη μας εμποδίσουν να φτάσουμε κοντά του. Όσο οι δίκαιοι έχουν την θεϊκή δύναμη, κανείς δεν μπορεί να τους εμποδίσει την άνοδο.

Μέχρις ότου κατοικήσει η θεία χάρις στον άνθρωπο, η ψυχή αγωνίζεται να την αποκτήσει με την καταφρόνηση όλων των ύβρεων και όλων των επαίνων των ανθρώπων, με μίσος όλων των κοσμικών απασχολήσεων που θεωρούνται έντιμες, με το μίσος κάθε σωματικής αναπαύσεως, με την κάθαρση της καρδιάς από κάθε ρυπαρό λογισμό ή κοσμικό μάταιο φρόνημα, με νυχθημερές προσευχές που συνοδεύονται με νηστείες και δάκρυα. Τότε ο αγαθός Θεός δεν θα αργήσει να σας δώσει την θεία χάρη, οπότε θα ζήσετε πλέον με ανάπαυση και άνεση, θα αποκτήσετε μεγάλη παρρησία ενώπιον του και θα σας ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα, καθώς έχει γραφτεί.

Εάν όμως μετά την απόκτησή της σας εγκαταλείψει η θεϊκή θέρμη, αναζητήστε την πάλι και θα επιστρέψει. Η θέρμη αυτή μοιάζει με φωτιά που μεταβάλλει το ψυχρό σε θερμό. Όταν λοιπόν νοιώθετε βαριά την καρδιά σας, στραφείτε προς αυτή και εξετάστε την με φόβο Θεού. Έτσι θα αναγκαστεί πάλι να θερμανθεί και να πυρωθεί με την θεϊκή φλόγα. Αυτό άλλωστε έκανε και ο προφήτης Δαβίδ. Όταν ένοιωσε την καρδιά του βαριά, είπε: ‘’Και εξέχεα επ’ εμέ την ψυχήν μου’’. ‘’Εμνήσθην ημερών αρχαίων, εμελέτησα εν πάσι τοις έργοις σου’’. 
Με τον τρόπο αυτό κατόρθωσε να ξαναθερμάνει την καρδιά του και να δεχτεί την γλυκύτητα του Παναγίου Πνεύματος».

(«Αββάς Αμμωνάς», Ι. Μ. Παρακλήτου, σελ. 29- 33)

Περί της ψυχικής καλλιέργειας



Η επιστολή του αββά Αμμωνά, περί της ψυχικής καλλιέργειας για την προσέλκυση της Θείας Χάριτος. Η θεία χάρη, δεν έρχεται στον άνθρωπο με μια απλή εγκεφαλική παραδοχή ή πίστη. Ούτε «μαγικά». Δωρίζεται στον άνθρωπο αφού ενεργοποιηθεί η ενδιάθετη πίστη μέσω της άσκησης και της απόφασης για έναν –κατά το δυνατό- πνευματικό αγώνα μαζί με τον Κύριο. Είναι ένα δώρο μεν, που όμως «αποκτάται» με κόπο και δια των Μυστηρίων της Εκκλησίας, ακριβώς για να βιώσει εμπειρικά ο πιστός την ανεκτίμητη αξία της.

Αββά Αμμωνά «Χαίρετε εν Κυρίω, αγαπητοί.

Εάν κανείς αγαπήσει τον Θεό εν όλη τη καρδία και εν όλη τη ψυχή και κάνει το παν για να ζήσει με φόβο Θεού, ο φόβος αυτός θα του προξενήσει κλαυθμό, ο κλαυθμός χαρά και η χαρά δύναμη με τη βοήθεια της οποίας η ψυχή θα καρποφορήσει σε όλα.

Και όταν ο Θεός δει τον καρπό της ωραίο, θα τον δεχτεί σαν ευωδία και θα χαρεί μαζί με τους αγγέλους του για όλα τα καλά της έργα. Θα της δώσει ακόμη φύλακα, ο οποίος θα την προστατεύει σε κάθε της βήμα, για να την οδηγήσει στον τόπο της αναπαύσεως χωρίς κίνδυνο να την υποδουλώσει ο σατανάς. Διότι όσο βλέπει ο διάβολος τον φύλακα, δηλαδή τη θεϊκή δύναμη, να περιβάλλει την ψυχή, απομακρύνεται. Φοβάται να πλησιάσει τον άνθρωπο και την δύναμη που τον περιβάλλει.

Αγαπητοί εν Κυρίω, εσείς, που τόσο σας συμπαθώ, γνωρίζω ότι είσθε φίλοι του Θεού. Εγκολπωθείτε λοιπόν αυτή τη δύναμη, για να σας φοβάται ο σατανάς και να εργάζεστε πάντοτε με σοφία. Όσο αυξάνει η γλυκύτης της θείας χάριτος, τόσο θα πληθαίνει μέσα σας τους πνευματικούς καρπούς. Η γλυκύτις αυτή γλυκαίνει υπέρ μέλι και κηρίον.

Οι περισσότεροι από τους μοναχούς και τις μοναχές, εκτός από ορισμένους σε διάφορα μέρη, δεν δοκίμασαν την μεγάλη αυτή γλυκύτητα, διότι δεν απέκτησαν την θεϊκή δύναμη. Δεν τους την έδωσε ο Κύριος, διότι δεν καλλιέργησαν κατάλληλα την ψυχή τους για να την δεχτούν. Ουκ εστί προσωπολήπτης ο Θεός. Για αυτό προσφέρει την θεϊκή δύναμησε κάθε εποχή σε αυτούς που εργάζονται για να την αποκτήσουν. Μόνο σε αυτούς την χαρίζει.

Αγαπητοί, γνωρίζω ότι σας αγαπά ο Θεός και ότι και εσείς αγαπάτε τον Θεό με όλη σας την καρδιά από τότε που αρχίσατε τον πνευματικό αγώνα. Αλλά και εγώ σας αγάπησα με όλη μου την καρδιά, βλέποντας την ψυχική σας ευθύτητα. Εγκολπωθείτε λοιπόν την θεϊκή δύναμη για να περάσετε όλα σας τα χρόνια με πνευματική ελευθερία και να εργάζεσθε εύκολα τις εντολές του Θεού.

Η δύναμις που προσφέρεται στον άνθρωπο εδώ στη γη, αυτή πάλι τον συνοδεύει στην ανάπαυση του ουρανού μέχρις ότου περάσει όλες τις εξουσίες του αέρος. Υπάρχουν πράγματι δαιμονικές δυνάμεις στον αέρα, οι οποίες εμποδίζουν τους ανθρώπους και δεν τους αφήνουν να φτάσουν στον Θεό. Ας παρακαλέσουμε λοιπόν τώρα τον Θεό με επιμονή, να μη μας εμποδίσουν να φτάσουμε κοντά του. Όσο οι δίκαιοι έχουν την θεϊκή δύναμη, κανείς δεν μπορεί να τους εμποδίσει την άνοδο.

Μέχρις ότου κατοικήσει η θεία χάρις στον άνθρωπο, η ψυχή αγωνίζεται να την αποκτήσει με την καταφρόνηση όλων των ύβρεων και όλων των επαίνων των ανθρώπων, με μίσος όλων των κοσμικών απασχολήσεων που θεωρούνται έντιμες, με το μίσος κάθε σωματικής αναπαύσεως, με την κάθαρση της καρδιάς από κάθε ρυπαρό λογισμό ή κοσμικό μάταιο φρόνημα, με νυχθημερές προσευχές που συνοδεύονται με νηστείες και δάκρυα. Τότε ο αγαθός Θεός δεν θα αργήσει να σας δώσει την θεία χάρη, οπότε θα ζήσετε πλέον με ανάπαυση και άνεση, θα αποκτήσετε μεγάλη παρρησία ενώπιον του και θα σας ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα, καθώς έχει γραφτεί.

Εάν όμως μετά την απόκτησή της σας εγκαταλείψει η θεϊκή θέρμη, αναζητήστε την πάλι και θα επιστρέψει. Η θέρμη αυτή μοιάζει με φωτιά που μεταβάλλει το ψυχρό σε θερμό.Όταν λοιπόν νοιώθετε βαριά την καρδιά σας, στραφείτε προς αυτή και εξετάστε την με φόβο Θεού. 
Έτσι θα αναγκαστεί πάλι να θερμανθεί και να πυρωθεί με την θεϊκή φλόγα. Αυτό άλλωστε έκανε και ο προφήτης Δαβίδ. Όταν ένοιωσε την καρδιά του βαριά, είπε: ‘’Και εξέχεα επ’ εμέ την ψυχήν μου’’. ‘’Εμνήσθην ημερών αρχαίων, εμελέτησα εν πάσι τοις έργοις σου’’. Με τον τρόπο αυτό κατόρθωσε να ξαναθερμάνει την καρδιά του και να δεχτεί την γλυκύτητα του Παναγίου Πνεύματος».

«Αββάς Αμμωνάς», 
Ι. Μ. Παρακλήτου, σελ. 29- 33

Τήρει σεαυτόν ακριβώς



Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου, 
αγαπητέ, έχοντας την πεποίθηση και την πίστη ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, αν και ήταν Θεός και είχε απερίγραπτη δόξα και μεγαλοσύνη, έγινε άνθρωπος για να τον έχουμε πρότυπό μας και να βαδίζουμε στα ίχνη Του. Ταπεινώθηκε υπερβολικά για μας, ώστε πήρε μορφή δούλου και αψήφησε ντροπή και μεγάλη φτώχεια. Υπέμεινε πολλές και αισχρές ύβρεις, και καθώς έχει γραφεί: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη και ως αμνός άφωνος εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού, εν τη ταπεινώσει αυτού η κρίσις αυτού ήρθη» (Ησαίας, 53:7-8). Θανατώθηκε με πολλούς εξευτελισμούς για μας, ώστε και εμείς σύμφωνα με την εντολή Του πρόθυμα να υποφέρουμε για τις αμαρτίες μας τις δίκαιες ή τις άδικες ύβρεις, τους εξευτελισμούς, την περιφρόνηση, τις καταλαλιές, το μέχρι θανάτου μαστίγωμα που θα μας έκανε οποιοσδήποτε άνθρωπος. Στις περιπτώσεις αυτές και συ μην αντιμιλάς, όπως το πρόβατο που οδηγείται στην σφαγή και όπως το άλογο ζώο. Μάλλον να προσεύχεσαι, αν μπορείς. Διαφορετικά να σιωπάς τελείως με πολλή ταπείνωση.

Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου, 
θεωρώντας ότι οι ύβρεις, οι ατιμίες και οι ταπεινώσεις που υποφέρεις για τον Κύριο, σου προξενούν μεγάλο κέρδος και σου εξασφαλίζουν την ψυχική σωτηρία. Πρόθυμα λοιπόν και ατάραχα να τις υπομένεις κάνοντας την σκέψη ότι οφείλεις να πάθεις χειρότερα για τις αμαρτίες σου και ότι είναι μεγάλο πράγμα για σένα να αξιωθείς να πάσχεις και να υποφέρεις κάτι για τον Χριστό. Ίσως έτσι, με τις πολλές θλίψεις και ατιμίες, να γίνεις μιμητής του πάθους του Θεού. Και κάθε φορά που θα θυμηθείς αυτούς που σε λύπησαν, να προσεύχεσαι ολόψυχα και με ειλικρίνεια για αυτούς, διότι σου προξένησαν μεγάλα κέρδη. Ποτέ να μη σκεφθείς κάτι εναντίον κανενός. Αντίθετα, αν κάποιος σε τιμά ή σε επαινεί, να λυπάσαι και να προσεύχεσαι να φυλαχθείς από τον κίνδυνο που περικλείει αυτό. Παρόμοια να προσεύχεσαι να φυλαχθείς και από κάθε πράγμα που προκαλεί δόξα ή υπεροχή, μέχρι και το πιο ασήμαντο. Να προσεύχεσαι στο Θεό από τα βάθη της ψυχής σου και με ειλικρίνεια, να διώξει μακριά σου τις αφορμές των επαίνων με την σκέψη ότι είσαι ανάξιος και ασθενής. Πάντοτε να αναζητάς με επιμέλεια τους πιο ταπεινούς τρόπους και τα μέσα. Αυτά να σε οδηγούν στο να ζεις με πένθος, με ταπείνωση και ανυποληψία, σαν να έχεις πεθάνει και νεκρωθεί για τον κόσμο αυτό και σαν να είσαι ο τελευταίος και ο πιο αμαρτωλός από όλους. Αυτά αποτελούν μεγάλα κέρδη για την ψυχή σου.

Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου,
ώστε σαν φοβερό θάνατο και ψυχική απώλεια και αιώνια κόλαση να μισήσεις και να βδελυχθείς την φιλαρχία, την φιλοδοξία, την επιθυμία τιμών και επαίνων, την σκέψη ότι κάτι είσαι ή ότι κατόρθωσες κάποια αρετή ή ότι είσαι καλύτερος ή και ίσος ακόμη με κάποιον άλλο. Παρόμοια να μισήσεις και την παραμικρή αισχρή επιθυμία και σαρκική ηδονή, το να κοιτάξεις άνθρωπο χωρίς ανάγκη, να αγγίξεις ξένο σώμα χωρίς λόγο, να ρωτήσεις κάποιον «που είναι αυτό;» χωρίς ανάγκη, να γευθείς κάτι μικρό ή ελάχιστο χωρίς λόγο. Εάν προσέχεις και ασφαλίζεσαι στις λεπτομέρειες, δεν θα πέσεις σε μεγάλα σφάλματα, ούτε θα πειρασθείς καθόλου σ’ αυτά. Ενώ μη προσέχοντας στα μικρά, θα κινδυνεύσεις να πέσεις σιγά- σιγά και στα μεγάλα.

Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου, 
ώστε με ειλικρίνεια να προσεύχεσαι για την συγχώρεση των αμαρτιών σου. Με κάθε τρόπο να αναζητάς την ψυχική σωτηρία και την Βασιλεία των ουρανών. Ολόψυχα να επιδιώκεις την ταπείνωση με σκέψεις, λόγια, έργα, ενδύματα, συμπεριφορά. Να πιστεύεις αληθινά, ολόψυχα, παντοτινά ότι είσαι ο χειρότεροςκαι ο αμαρτωλότερος Χριστιανός και ότι βρίσκεσαι μακρυά από κάθε αρετή. Εάν συγκριθείς με Χριστιανό, να σκέπτεσαι ότι είσαι γη και σποδός, ότι «ως ράκος αποκαθημένης πάσα η δικαιοσύνη σου» (Ησαίας, 64:6)· ότι δεν θα σωθείς χωρίς το πολύ έλεος και την χάρη του Θεού»

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Αββάς Αμμωνάς», Ι. Μ. Παρακλήτου, σελ. 66-70)

Μάθε να περιμένεις.



…Είδες τι μου’πες; “Θέλω ν’ αλλάξει το παιδί μου. Να το δω, κι ας πεθάνω”. Δεν ξέρω αν θα το δεις αλλαγμένο πριν πεθάνεις. Μπορεί να το δεις αφού πεθάνεις. Μπορεί ο Θεός να θέλει να κάνεις τόση υπομονή, που να μην προλάβεις να το δεις αλλαγμένο όπως το θες εσύ. Αλλά θα το δει ο Κύριος και θα το δεις κι εσύ από κει που θα ‘σαι, στην αιώνια ζωή. Θέλει όμως πολλή υπομονή. Να περιμένεις την απάντηση στην προσευχή που μόλις χθες έκανες. Έκανες χθες προσευχή; Θα περιμένεις. Πότε; Μην ανησυχείς. Όταν το βέλος της προσευχής σου φτάσει την καρδιά τού Θεού και την τρυπήσει και τη ματώσει από αγάπη, τότε θα δεις το αποτέλεσμα. Πότε έριξες το βέλος τής προσευχής; Χτες; Τότε περίμενε. Ταξιδεύει. Καμιά προσευχή δεν πάει χαμένη. Καμία προσευχή δεν μένει αναπάντητη. Θέλει όμως υπομονή. Να περιμένεις.

Περιμένουν μερικοί να δουν αποτέλεσμα την ίδια ώρα. Κάνεις προσευχή τώρα, θέλεις αύριο να δεις αποτέλεσμα. Μπορεί να γίνει κι αυτό. Αλλά όταν πιάσεις το κομποσκοίνι στο χέρι σου μην περιμένεις κι αμέσως τους καρπούς. Πολλοί πάνε στο άγιο Όρος μ’ ένα κομποσκοίνι στο χέρι και θέλουν να δουν το Θεό με μια αγρυπνία που θα κάνουν. Θέλουν να δουν το άκτιστο φως με μιας νύχτας προσευχή. Δεν γίνεται έτσι. Θέλει πολλή υπομονή, θέλει πολλή απαντοχή και να λες “Κύριε, όποτε θες εσύ. Εγώ θα περιμένω. Ὑπομένων, ὑπέμεινα τὸν Κύριον καὶ προσέσχε μοι καὶ εἰσήκουσε τῆς δεήσεώς μου”. Με πρόσεξε ο Κύριος, με κοίταξε, με άκουσε, αλλά πρώτα πρέπει να περιμένω. Είναι ωραία να περιμένεις το Θεό και να κάνεις υπομονή στα θέματα αυτά τα θεϊκά.

Ο άγιος Αμμωνάς ξέρεις πόσο καιρό περίμενε να απαλλαγεί από το θυμό; Κάθε μέρα το ζήταγε απ’ το Θεό. Και ξέρεις πόσο περίμενε; Οκτώ χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια εξακολουθούσε να θυμώνει, και πάλευε, και ξανά και ξανά, και προσευχή, και πάλι υπομονή και πάλι υπομονή. Και τον όγδοο χρόνο ήρθε ο Κύριος και τον απάλλαξε. Για σκέψου να ‘χε απελπιστεί τον έβδομο χρόνο και να ‘λεγε “Ε, δε συνεχίζω. Δε πάει άλλο αυτή η ιστορία. Ένα, δύο, τέσσερα, πέντε, έξι, εφτά χρόνια υπομονή. Ε, δε βγαίνει τίποτα”. Κι όμως. Έκανε υπομονή ακόμα ένα χρόνο, έφτασε τα οκτώ και ήρθε η απαλλαγή και η λύτρωσή του. Και μετά η καρδιά του έγινε τόσο ήρεμη που δεν ξαναθύμωσε ποτέ στη ζωή του. Εσύ θυμώνεις; Θυμώνεις. Κι εγώ θυμώνω λίγο. Όχι πάρα πολύ, αλλά θυμώνω κι εγώ. Λοιπόν θέλεις να ζήσεις κι εσύ αυτό το θαύμα; Τότε ξεκίνα από σήμερα να κάνεις προσευχή με υπομονή. Ζήτα απ’ το Θεό να σου πάρει το θυμό. Ζήτα το σε κάθε θεία Λειτουργία. Και μη μου λες “Τι να πάω να κάνω στην Εκκλησία”. Ε, να. Αυτό να κάνεις. Αν θυμώνεις να πηγαίνεις κάθε Κυριακή να παρακαλάς το Θεό να σου πάρει το θυμό. Και μόνο γι’ αυτό να πηγαίνεις Εκκλησία, έχεις σοβαρό λόγο να πηγαίνεις στο Ναό του Θεού. Και να λες “Κύριε, χάρισέ μου την πραότητα, την ηρεμία, να μην αρπάζομαι, να μη με βλέπουν τα παιδιά μου και τρέμουν, να μη με βλέπει η γυναίκα μου στο σπίτι και τη στεναχωρώ και δημιουργώ αυτό το κλίμα το βαρύ με τις φωνές, με το θυμό και τα νεύρα μου. Κύριε, πάρε μου το θυμό”. Το ξέρω ότι το ζήτησες. Πόσες φορές; “Ε, πόσες φορές να το ζητήσω;”. Πολλές. Οκτώ χρόνια ο άγιος Αμμωνάς. Εσύ πόσο καιρό το ζήτησες. Για πόσο καιρό είπες στον Κύριο “Απάλλαξέ με, Κύριε, απ’ αυτό το πάθος”. Απ’ το θυμό, την οργή, την ασωτεία, η μέθη, το κάπνισμα, την κλοπή, το ψέμα, την περιέργεια. Ό,τι έχεις, ζήτα το απ’ το Θεό και μετά κάνε υπομονή. Και ξέρεις γιατί να κάνεις υπομονή κι εσύ όπως έκανε ο άγιος Αμμωνάς και κάθε άγιος; Διότι Αυτός τον Οποίο υπομένεις και καρτεράς, δεν είναι ένας τυχαίος αλλά είναι ο άγιος Θεός, που δεν είπε ποτέ ψέματα, αλλά μένει πιστός στις υποσχέσεις και την αγάπη του. Και θα ‘ρθει ο Θεός κάποια στιγμή και θα σε βοηθήσει και θα γίνεις κι εσύ ήρεμος σαν πρόβατο και δε θα ξαναθυμώσεις ποτέ και δε θα ξαναπιείς ποτέ, δε θα ξανακαπνίσεις ποτέ, θα απαλλαγείς απ’ τα πάθη σου και θα γίνεις καινούριος άνθρωπος. Θέλει υπομονή και προσευχή. Να περιμένεις ν’ αλλάξει κι ο σύντροφός σου προς το καλύτερο. Μη βιάζεσαι. Μη θες να γίνουν απότοσμα σήμερα όλα καλύτερα. Τα λάθη που έχει η γυναίκα σου δε τα φορτώθηκε όλα σε ένα μήνα. Είναι λάθη μιας ζωής. Είναι χαρακτήρας που χαράκτηκε, γι’ αυτό λέγεται χαρακτήρας. Ο Χαρακτήρας έχει χαραχτεί μέσα μας απ’ τα παιδικά μας χρόνια. Δε μπορούμε σε μια στιγμή να τα αλλάξουμε αυτά. Μερικά ζευγάρια δίνουν διορία ο ένας στον άλλον, “Αν δεν τα ‘χουμε βρει σ’ ένα χρόνο, θα χωρίσουμε”. Μα κάτσε, βρε παιδί μου. Πώς θα χωρίσεις. Περίμενε, κάνε υπομονή. “Τι υπομονή, πάτερ;”. Μα χαρακτήρας είναι αυτός. Αλλάζει έτσι εύκολα; Περίμενε.

Θυμάμαι κάποιον που έκανε δίαιτα. Και του έλεγε ο γιατρός ότι τα βαθύτερα στρώματα λίπους χάνονται πολύ πιο δύσκολα. Τα τελευταία κιλά, αν κάνεις δίαιτα, τα χάνεις πολύ πιο δύσκολα απ’ ό,τι χάνεις τα πρώτα. Ξέρεις γιατί; Γιατί αυτό το στρώμα λίπους υπάρχει μέσα μας εδώ και πολλές δεκαετίες. Και με τη δίαιτα κάνουμε αυτό ακριβώς: γυρνάμε πίσω και πάμε να κάψουμε παλιά στρώματα λίπους. Ας πούμε, είναι κάποιος σήμερα ενενήντα κιλά και θέλει να φτάσει τα ογδόντα. Ογδόντα κιλά, όμως, ήτανε πριν από αρκετά χρόνια. Έχει περάσει καιρός από τότε που ήταν για τελευταία φορά ογδόντα κιλά. Πήρε βάρος, πήγε ενενηνταένα, πήγε ενενηνταπέντε, ανέβηκαν τα κιλά του. Για να φτάσει ξανά στα ογδόντα κιλά, πρέπει να σκάψει μέσα του αυτό το λίπος και να φτάσει πίσω, πίσω. Και να φτάνει σε κείνη την παλιά χρονιά που ήταν ογδόντα κιλά. Κι είναι δύσκολο να φύγει αυτό το λίπος.

Έτσι και με την ψυχή μας. Έχει πιάσει λίπος. Τα πάθη έχουν δημιουργήσει μια επίστρωση μέσα μας που δε φεύγει εύκολα.

Πρέπει να κάνεις υπομονή για τον άνθρωπό σου. Να κάνεις χώρο στην καρδιά του άλλου, να τον αφήσεις να σκεφτεί, να αποφασίσει, ακόμα και να φύγει για λίγο αν θέλει, τροπικά. Ή και τοπικά, αν δεν αντέχει αλλιώς. Ναι, άσε να φύγει. Να πάει να κάτσει λίγο στη μάνα της, στον πατέρα της ή να φύγεις κι εσύ, να πας κάπου για λίγο μόνος. Να σκεφτείς, να ηρεμήσεις, να πάρεις το χρόνο σου. Δεν μπορεί να απαιτείς την αγάπη του άλλου και να λες “Θα μου φερθείς καλά, θα με σέβεσαι”. Αυτά δε γίνονται με καταπίεση. Αυτά γίνονται μόνο με ελευθερία. Γι’ αυτό, δώσε στον άνθρωπό σου χρόνο, χώρο, υπομονή.

Μου το’ πες και συγκινήθηκα, “Πάτερ, μ’ άφησε η κοπέλα που αγαπώ και ήμασταν αρραβωνιασμένοι τόσα χρόνια. Κι εγώ τι να ‘κανα; Την ήθελα πολύ. Αλλά ήξερα ότι η αγάπη δεν απαιτείται. Δεν μπορεί να απαιτήσω την αγάπη, να πω σε κάποια “αγάπα με με το ζόρι, επειδή εγώ το θέλω”. Και ξέρετε τι έκανα; Την άφησα να φύγει. Και τώρα κάθομαι και περιμένω. Υπομένω αγαπώντας. Υπομένω πονώντας. Υπομένω προσευχόμενος”.

Η πιο σωστή αντίδραση. Και θα το δεις, θ’ αλλάξει ο άλλος. Αν θέλει ο Θεός κι αν η αγάπη που βγάζεις από μέσα σου είναι αληθινή, κι αν η υπομονή σου είναι αγαπητική, τότε θα δεις ότι ο άνθρωπος που φεύγει από κοντά σου, (η γυναίκα σου, το παιδί σου, ο συζυγός σου), πουθενά αλλού δε θα βρει τέτοια γλυκιά αγάπη σαν τη δική σου. Και θα ξαναγυρίσει πίσω. Θα πάει όπου θέλει, μπορεί να δοκιμάσει διάφορα άλλα, αλλά δε θα βρει τέτοια ζεστασιά ούτε τέτοια ποιότητα αγάπης. Θα βρει υποκατάστατα, ψεύτικα λόγια, συμφεροντολογικές και περιστασιακές αγάπες, και θα γυρίσει πάλι σε σένα. Αρκεί όταν γυρίσει να σε βρει να περιμένεις. Θα περιμένεις;

Τι ωραίο πράγμα, που όταν γύρισε ο Οδυσσέας βρήκε μια Πηνελόπη να τον περιμένει! Τι συγκίνηση! Σκεφτείτε ο Οδυσσέας να είχε βρει την Πηνελόπη του παντρεμένη με κάποιον από τους μνηστήρες που εποφθαλμιούσαν και περίμεναν την ευκαιρία να την πάρουν για σύζυγό τους. Η Πηνελόπη περίμενε, αλλά και ο Οδυσσέας περίμενε. Έκανε υπομονή σ’ αυτό το μεγάλο ταξίδι. Και ανταμείφθηκε η υπομονή του, η αγάπη του. Γιατί ήταν ακριβώς αυτό: υπομονή γεμάτη αγάπη.

Κι ο άσωτος γιος γύρισε. Ο πατέρας του τον περίμενε. Έκανε υπομονή. Τον κοίταζε απ’ το παράθυρο να ‘ρθει και τα μάτια του έβγαζαν αγάπη και νοσταλγία, και καλοσύνη, κι υπομονή τεράστια. Και είδε το θαύμα.

Είναι δύσκολο, αδελφέ μου, να κάνουμε υπομονή. Η εποχή μας είναι βιαστική κι όλοι μάς λένε “Τώρα. Εδώ και τώρα”. Κέντρα δίαιτας, εκμάθηση ξένων γλωσσών, ταχύρυθμα τμήματα εδώ και εκεί, όλα μάς υπόσχονται γρήγορα αποτελέσματα. Όλες οι συσκευές της κουζίνας είναι γρήγορες, σε δυο λεπτά. Φούρνος μικροκυμάτων. Ένα λεπτό, και το φαγητό είναι έτοιμο. Οτιδήποτε κάνουμε στη ζωή μας έχει ταχύτητα. Όλα είναι γρήγορα και βιαστικά. Κι έρχεται ο Θεός και μας λέει “Ξέρεις κάτι; Όλα αυτά καλά κάνεις και τα κάνεις γρήγορα. Σου κάνουν τη ζωή εύκολη. Αλλά η ψυχή θέλει ακόμα και σήμερα, μετά από τόσους αιώνες, πάλι τους δικούς της ρυθμούς. Όπως τότε που σε έπλασα, παιδί μου. Δεν έχει αλλάξει αυτό”.

Θέλει υπομονή η καλλιέργεια της ψυχής. Πρέπει να περιμένεις τις υποσχέσεις του Θεού, ώστε να δεις να εκπληρώνονται. Έχει υποσχεθεί πολλά πράγματα ο Θεός. Και ό,τι υποσχέθηκε θα γίνει. Μας έχει πει ο Θεός, ας πούμε, ότι “Είστε ευτυχισμένοι άμα κλαίτε. Διότι θα γελάσετε. Όποιος κλάψει στη ζωή αυτή, θα γελάσει”. Περίμενε. Να σου εξηγήσω. Δεν εννοούσε ο Χριστός τα δάκρυα που είχες χθες εσύ πάνω στα νεύρα σου. Το καταλαβαίνεις, πιστεύω. Διότι πολλοί κλαίμε κι από νεύρα, όταν φωνάζουμε και παρεξηγούμαστε. Δεν εννοούσε αυτά τα δάκρυα. Μα αν κλαις ταπεινά, αν κλαις επειδή είσαι αδικημένος. Έχεις κλάψει ποτέ αδικημένος; Όχι επειδή παρεξηγήθηκες και θίχτηκε ο εγωισμός σου και σ’ έπιασε το πείσμα σου επειδή δεν έγινε το δικό σου. Όχι. Να κλάψεις επειδή σε αδίκησαν κατάφωρα, αδικημένος για την αλήθεια. Έχεις κλάψει ποτέ συκοφαντημένος; Ξέρω κάποιον που είχε κλάψει συκοφαντημένος: Ο άγιος Νεκτάριος. Πόσες φορές δε θα ‘χε κλάψει σ’ αυτό το δωματιάκι εκεί στην Αίγινα, όταν άκουγε να λένε τόσα σχόλια γι’ αυτόν. Δεν ήταν αναίσθητος. Δεν είχε πέτρα μες στο στήθος του. Καρδιά είχε. Και σίγουρα θα έκλαψε. Αδικημένος, συκοφαντημένος, και περίμενε, και περίμενε. Κι είδε το δίκιο του. Πότε. Όσο ζούσε, δυστυχώς, λίγο το είδε. Ο Κύριος τον δικαίωσε όμως πολύ, έστω μετά θάνατον. Η Εκκλησία της Αλεξανδρείας ζήτησε συγγνώμη για τις συκοφαντίες που είχαν ακουστεί για τον άγιο Νεκτάριο και για τον τρόπο που του φέρθηκε. Περίμενε ο άγιος τόσα χρόνια κι ο Θεός τον δικαίωσε. Όσο ζούσε βέβαια, οι άνθρωποι δεν του έδωσαν αυτό το γλυκό ποτήρι της δικαίωσης, αλλά τον πότισαν πίκρα. Εκτός απ’ τους ανθρώπους της Εκκλησίας, τις απλές ψυχές. Οι απλοί πιστοί πάντα τον αγαπούσαν. Αλλά ο άγιος Νεκτάριος έκανε υπομονή. Γι’ αυτό και πολλοί τον ονόμασαν, “Ο άγιος της υπομονής, της καρτερίας”. Διότι περίμενε και δε διαμαρτυρόταν. Περίμενε κι εσύ και θα δεις ότι τα δάκρυά σου μια μέρα θα γίνουν διαμάντια που θα λάμπουν.

Είπε ο Κύριος “Όποιος μ’ ακολουθήσει, από τώρα θα νιώσει μέσα του τον Παράδεισο. Εγώ θα εμφανίσω τον εαυτό μου μέσα του και θα ‘ρθει όλη η αγία Τριάδα και θα μπει στην καρδιά του. Όποιος μ’ αγαπά, ήδη απ’ αυτόν τον κόσμο”. Και λες εσύ, “Πού είναι αυτό. Εγώ δε νιώθω το Θεό”. Κάνεις, όμως, υπομονή; Αγωνίζεσαι υπομονετικά; Πόσο. Θέλει πολύ. Μέρες; Μήνες. Μήνες; Χρόνια, δεκαετίες. Κάνε τόπο μέσα σου, ν’ αφήσεις στο Χριστό να μπει. Άσε ένα σημείο, άσε μια σταθερή θέση στο Χριστό και μην τον πας μια δω και μια εκεί μες στης καρδιάς σου το τοπίο.

Όταν κάποιος γίνεται μοναχός στο άγιο Όρος, ένα ωραίο δώρο που του κάνουν κάποιοι, είναι μια εικόνα της αγίας Υπομονής. Το ξέρεις; Και οι πιο πολλοί μοναχοί αγαπούν την αγία Υπομονή. Διότι η ζωή του μοναχού θέλει υπομονή. Η ζωή του όλη είναι μια τεράστια υπομονή. Ζωή αρκετά μονότονη: κάθε μέρα ακολουθία, κάθε μέρα ξύπνημα στο κελί, πρωινή ακολουθία, κανόνας, κομποσκοίνια, μετάνοιες. Είναι ωραία βέβαια, έχει και ποικιλία, αλλά έχει και μονοτονία σε μερικά πράγματα. Και τι θέλει; Πολλή υπομονή. Το λέει και στην ακολουθία του μοναχικού σχήματος, “Κτήσουν ὑπομονήν”. Έχεις ανάγκη να αποκτήσεις τεράστια υπομονή.

Είπε ο Χριστός μας ότι “όποιος, σαν τα πουλάκια και σαν τα κοράκια του ουρανού, σαν τα παιδάκια και σαν τα λουλουδάκια εμπιστευτεί τον Κύριο, θα δει την προστασία και την στοργή του. Θα του δώσω απ’ όλα: και τροφή και νερό κι ομορφιά και στολίδια, και θα βρει όλου του κόσμου τα καλά. Θα του τα δώσω εγώ“. Εσύ όμως δεν κάνεις υπομονή να δεις αυτά τα θαύματα, παρά τι κάνεις; Αγχώνεσαι διαρκώς. Και λέει ο Κύριος “Για να δεις αυτό που υποσχέθηκα, ξεντύσου από πάνω σου τα ρούχα που φοράς και σου χαλούν το πρόσωπο. Εγώ θέλω να σε ομορφύνω, αλλά πώς να σε ομορφύνω όταν εσύ πας και βάσεις στο πρόσωπό σου τα δικά σου στολίδια τα ψεύτικα, τα ανθρώπινα; Βγάλε από πάνω σου το άγχος, για να σου δώσω εγώ ένα όμορφο πρόσωπο ειρηνικό, γαλήνιο, ήρεμο. Βγάλε από πάνω σου την αγωνία, την ανασφάλεια και τον πανικό, που σε κάνουν να ‘σαι άσχημος και κάνουν το πρόσωπό σου να γερνάει, κι έλα να ντυθείς, έλα να φορέσεις τα δικά μου ρούχα”. Την ειρήνη του Χριστού, την πίστη στη δύναμή του, την ελπίδα στα λόγια του. Και μετά ξέρεις τι να κάνεις; Ξάπλωσε ήρεμος, κι υπομονετικά περίμενε τη χάρη του Χριστού που θα ‘ρθει να σ’ αλλάξει. Γίνε όπως σε θέλει ο Θεός και μετά ξάπλωσε και κοιμήσου και περίμενε. Εμπιστεύσου το Θεό και άστα όλα στο Θεό. Και κάνοντας υπομονή, θα βλέπεις κάθε μέρα να κάνει κάτι ο Θεός στη ζωή σου. Κάθε μέρα που ξυπνάς θα διαπιστώνεις ότι είσαι πιο κοντά στην ευτυχία. Αν όλα αυτά τα δεις λογικά, θα πεις ότι αυτά που λέει ο Θεός δε θα σε κάνουν ευτυχισμένο. Ίσα ίσα σ’ αφήνουν μετέωρο, να κρέμεσαι στο κενό. Κι όμως. Αυτό που νομίζεις ότι είναι κρέμασμα στο κενό, είναι η πιο σίγουρη κίνηση ευτυχίας. Να ‘σαι σίγουρος ότι αυτό που νομίζεις για κενό θα φέρει ακριβώς το γέμισμα της καρδιά σου, και θα δεις πώς θ’ αλλάξει η ζωή σου. “Μην κάνεις τίποτα” λέει ο Χριστός, “για να εκδικηθείς τον εχθρό σου. Άσε, θα τον αναλάβω εγώ. Θα κάνω εγώ ό,τι πρέπει. Εσύ κάνε μόνο ένα πράγμα. Τι. Αγάπα τον εχθρό σου. Κι όταν τον αγαπάς είναι σα να βάζεις πάνω στο κεφάλι του κάρβουνα αναμμένα”. “Μα” θα πεις “εγώ θέλω να δω την εκδίκηση. Θέλω να δω ότι επεμβαίνεις, Κύριε. Να δω μια τάξη, μια δικαιοσύνη στη ζωή μου”. Και λέει ο Κύριος “Ναι, θα το κάνω. Θα σε δικαιώσω. Άσε τα πράγματα, όμως. Κι όταν έρθει η ώρα, θα βοηθήσω. Θέλω να βοηθήσω όμως κι αυτή την ψυχή να καταλάβει το λάθος της. Εσύ όμως κάνε υπομονή. Άσ’ τα πράγματα να τα δικαιώσω εγώ και όχι εσύ”.

Λέει ο Κύριος να παρακαλάμε, “Tὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον” “Κύριε, μόνο για σήμερα; Και αύριο; Τι θα γίνει αύριο.” Άστο το αύριο. Σήμερα δε ζούμε; Κάνε υπομονή και θα δεις ότι κι αύριο θα νιώσεις τη δύναμη του Χριστού, θα δεις πάλι την προστασία του. Χωρίς να σκέφτεσαι εσύ τι θα γίνει μεθαύριο, τι θα γίνει του χρόνου, τι θα γίνει όταν πας εξήντα και εβδομήντα χρονών. Άσε τα πράγματα να κυλήσουν μόνα τους. Θέλει υπομονή η ζωή. Η λογική σου λέει “Κάνε τώρα τα πάντα. Βιάσου, κινήσου, τρέξε, πήγαινε σε ασφαλιστικές εταιρείες, κάνε επενδύσεις τώρα, χάνεις τον έλεγχο της ζωής”. Κι ο Κύριος λέει, “Όχι. Μην πανικοβάλλεσαι. Περίμενε. Μάθε να περιμένεις”.

Το ‘χεις μάθει εσύ αυτό το μάθημα της υπομονής στη ζωή σου; Σκέψου. Πότε πήγες είκοσι χρονών, από δεκαοχτώ, πότε έφτασες σαράντα, πότε έφτασες εξήντα χρονών, κι εσύ είσαι τώρα ογδόντα πέντε κι ενενήντα. Πώς πέρασαν τα χρόνια. Κι έλεγες τότε που ήσουν νέος “Άντε να μεγαλώσω. Πότε θα μεγαλώσω, πώς θα κυλήσει η ζωή”. Και είδες πώς κυλάει η ζωή; Γρήγορα κυλάει. Τι θέλει όμως; Να περιμένουμε. Θέλει να δεχόμαστε την κάθε μέρα με ηρεμία όπως τη δίνει ο Κύριος. Και το κάθε πράγμα θα ‘ρθει στον καιρό του. Αρκεί εσύ να κάνεις αυτή την υπομονή. Και να περιμένεις τη Βασιλεία του Θεού να ‘ρθει. Να περιμένεις να σου φέρει ο Θεός τα πράγματα όπως τα θέλει αυτός.

Είναι μερικοί που κουράζονται στη ζωή τους. Με τα βάσανα της ζωής κι επειδή δεν μπορούν να περιμένουν άλλο, φτάνουν και λένε “Καλύτερα να πεθάνω”. Μου το λένε μερικοί και στην εξομολόγηση, “Πάτερ, το έχω πει μερικές φορές “Ας πεθάνω, Θεέ μου, βαρέθηκα τη ζωή μου, θέλω να απαλλαγώ, θέλω να ηρεμήσω””. Αλλά αυτός ο θάνατος που περιμένεις δεν είναι καλός θάνατος. Και οι άγιοι ήθελαν να πεθάνουν αλλά δεν έβλεπαν το τέλος ως τέλος απαλλαγής, αλλά τέλος απόλαυσης. Ήθελαν να πεθάνουν όχι από μίσος για τη ζωή, αλλά από πόθο για την όντως ζωή, για να ‘ναι κοντά στο Χριστό. Όχι ως απαλλαγή από ένα μαρτύριο, αλλά για να ζήσουν ένα μυστήριο. Το μυστήριο του Θεού, πληρέστερα. Όχι για να απαλλαγούν από κάτι, μα για να αλλαχτούν από κάτι και από Κάποιον. Από το Θεό. Για ν’ αλλοιωθούν απ’ τη Βασιλεία του Θεού. Ήθελαν και οι άγιοι να φύγουν απ’ τον κόσμο αυτό, και ήταν ανυπόμονοι. Μα επειδή αγαπούσαν πολύ το Θεό. Κι έλεγαν “Αχ, Κύριε, πάρε με κοντά σου”. Το ‘λεγε ο απόστολος Παύλος, “Επιθυμώ άναλύσαι καί συν Χριστώ είναι”. “Θέλω να πεθάνω. Δεν κρατιέμαι άλλο στη ζωή. Θέλω να φύγω. Θέλω να φύγω απ’ αυτό τον κόσμο. Δεν έχω υπομονή”. Αλλά δεν το έλεγαν όπως το λέμε εμείς. Εμείς το λέμε κουρασμένοι και βαριεστημένοι, επειδή δε χαιρόμαστε τα δώρα του Θεού και βαριόμαστε τη ζωή μας. Όχι, αδερφέ μου. Στη ζωή αυτή θα κουραστούμε. Θα περάσουμε πολλά. Πιο πολλές, όντως, θα είναι οι λύπες στη ζωή. Πιο πολλά θα ‘ναι τα δάκρυα κι οι στεναγμοί. Πολλά τα έξοδα, οι αρρώστιες, οι αγωνίες, παρά τα χαμόγελα και η ευτυχία. Το ξέρω. Το λες κι εσύ, και το ζούμε όλοι. Αξίζει όμως να κάνεις τον αγώνα αυτό. Όλα αυτά που τώρα περνάς με υπομονή, σού ετοιμάζουν τον Παράδεισο. “Οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι ημίν”. Θα δεις. Αυτά που τώρα περνάμε, με την υπομονή που κάνουμε, είναι ένα τίποτα μπροστά σ’ αυτό που μας περιμένει. Μας περιμένει ένας πανέμορφος κόσμος ευτυχίας και αγαλλίασης κοντά στο Θεό. Όσοι άγιοι είδαν τον Παράδεισο είπαν “Πω, πω, Θεέ μου, αν το ‘ξερα τι ευτυχία με περιμένει εδώ πέρα, δε θα διαμαρτυρόμουν ποτέ στη ζωή. Και θα ‘κανα συνέχεια υπομονή και θα περίμενα, μόνο και μόνο για να ζήσω αυτό το υπέροχο που τώρα ζω”. Γι’ αυτό, κάνε υπομονή. Για ν’ απολαύσεις τη Βασιλεία του Θεού, τη γεμάτη ευτυχία.

Μια άλλη φορά θα πούμε γιατί αξίζει να κάνουμε υπομονή, γιατί πρέπει να κάνουμε υπομονή και κάποιες αφορμές και κάποιες σκέψεις που θα κάνουν αυτή την υπομονή πιο δυνατή μες στην καρδιά μας. Γιατί πολλές φορές έρχεσαι και λες κλαίγοντας, “Δεν αντέχω άλλο. Δεν μπορώ άλλο. Δεν μπορώ τον άντρα μου που μεθά. Δεν τη μπορώ τη γυναίκα μου που δε μ’ αφήνει σε ησυχία και συνέχεια φωνάζει. Δεν το μπορώ το παιδί μου που δε μ’ ακούει. Δεν μπορώ τον καθηγητή μου που μ’ έχει βάλει στο μάτι. Δεν μπορώ το ένα, δεν μπορώ το άλλο. Δεν αντέχω, δεν έχω υπομονή στη ζωή μου. Κουράστηκε το νευρικό μου σύστημα. Έχω αρρωστήσει”. Κι όμως. Μπορούμε λίγο ακόμα να κάνουμε υπομονή. Και όταν δει ο Κύριος ότι είμαστε στα όριά μας κι ότι φτάνουμε στο παρά πέντε, κάτι θα γίνει και θα βρεθεί μια λύση.

Σήμερα πάντως είχατε πολλή υπομονή. Σας κούρασα λίγο με όλ’ αυτά, αλλά είναι τέτοιο το θέμα της υπομονής που θέλει όντως υπομονή και για να τη ζεις, αλλά και να μιλάς γι’ αυτή, και ν’ ακούς γι’ αυτή.
Ο Θεός μαζί μας. 

Απόσπασμα από το βιβλίο “Αγάπη για πάντα” του π. Ανδρέα Κονάνου