«ΟΥΡΑΝΟΥ ΚΡΙΣΙΣ. ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ.
ΤΟΝ «ΠΑΠΑ» ΑΠΟΡΙΠΤΕΙ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ»
Ὁμιλία αἰδ. πρωτοπρεσβ. π. Ἀγγέλου Ἀγγελακοπούλου,
πού ἐκφωνήθηκε στήν αἴθουσα τῆς Π.Ο.Ε. στίς 8-12-2014
Σεβαστοί Πατέρες,
Ἀξιότιμε κ. Χαράλαμπε Βασιλόπουλε καί λοιποί κύριοι ἰθύνοντες καί συνεργάτες τῆς ναυαρχίδος τοῦ ἀντιαιρετικοῦ καί ἀντιοικουμενιστικοῦ ἀγῶνος, τῆς κατά πάντα μαχητικῆς ἐφημερίδος τοῦ Ὀρθοδόξου Τύπου, Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί και ἀδελφές,
Θά θέλαμε, κατ’ ἀρχήν, νά ἐκφράσουμε τά βαθύτερα αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης καί ἐνθέρμου εὐχαριστίας, πού διακατέχουν τήν καρδιά μας, γιά τήν τιμητική πρόσκληση, πού εἴχατε τήν εὐγενή καλωσύνη νά ἀπευθύνετε πρός τήν ἐλαχιστότητά μας, νά εἴμαστε σήμερα ὁ ὁμιλητής στή σειρά τῶν ὁμιλιῶν, πού διοργανώνει κάθε Δευτέρα ἡ Π.Ο.Ε. Πράγματι, ἀποτελεῖ ὑψίστη τιμή για ’μᾶς νά ὁμιλοῦμε στήν Π.Ο.Ε. καί τόν Ὀρθόδοξο Τύπο, πού εἶναι καί τά δύο καρποί τῶνσυγχρόνων ὁσίων Γερόντων καί ὁμολογητῶν ἀρχιμ. Χαραλάμπους Βασιλοπούλου καί ἀρχιμ. Μάρκου Μανώλη.
Τό θέμα, τό ὁποῖο θά ἀναπτύξουμε σήμερα στήν ἀγάπη σας, εἶναι: «Οὐρανοῦ κρίσις. Δέν χρειάζονται διάλογοι. Τόν «πάπα» ἀπορίπτει ὁ οὐρανός».
Πρόλογος
Ἡ μνήμη κάθε ἁγίου τῆς πίστεώς μας μᾶς παρέχει κατάλληλη ἀφορμή γιά πνευματικό προβληματισμό. Οἱ ἑορτές τοῦ ὀρθοδόξου ἑορτολογίου ἀποτελοῦν τά πνευματικά πανδοχεία, τά ὁποία μᾶς ξεκουράζουν ἀπό τήν βοή καί τόν τάραχο τοῦ βίου, ἀφοῦ, σύμφωνα μέ τό ἀρχαῖο ἐκκλησιαστικό ρητό, «βίος ἀνεόρταστος, μακρά ὁδός ἀπανδόχευτος», δηλ. ὁ βίος χωρίς ἑορτές, μοιάζει σάν μιά μακρά ὁδό χωρίς πανδοχεῖο. Ἔτσι, λοιπόν, σέ τέσσερεις ἡμέρες ἀπό σήμερα, λίγο πρίν ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάσει πανηγυρικῶς τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπου τό σπήλαιο, ἡ φάτνη, οἱ ποιμένες, οἱ μάγοι, ἡ Παρθένος καί ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοί προετοιμαζόμαστε νά ὑποδεχθοῦμε τόν ἐν σπηλαίω γεννηθησόμενον καί ἐν φάτνη ἀνακλιθησόμενον Χριστόν, θά προβληθεῖ ἡ μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Σπυρίδωνος ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος τῆς Κύπρου τοῦ θαυματουργοῦ. Ἡ ἑορτή αὐτή τοῦ ἁγίου ξεπροβάλλει ὡς πνευματική ἀνάσα καί ὄαση μέσα στόν πολυήμερο, ἐντατικό καί πνευματικό ἀγῶνα τῆς νηστείας, ὁ ὁποῖος σιγά-σιγά κορυφώνεται καί στόν ὁποῖο οἱ πιστοί συμμετέχουμε ἐθελουσίως, μέ ἀπώτερο σκοπό τήν κάθαρση τῶν παθῶν μας καί τόν ἐφοδιασμό μας μέ πνευματική ρώσι, δύναμη ψυχῆς καί σώματος.
Στή σημερινή μας ὁμιλία, δέν θά παρουσιάσουμε τήν βιογραφία καί τά θαύματα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, διότι θεωροῦμε ὅτι εἶναι γνωστά σέ ὅλους μας.
Τό θαῦμα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος κατά τῶν Λατίνων
Θέλουμε, ὅμως, νά ἀναφερθοῦμε σ’ἕνα ἱστορικὸ συμβὰν ἐκ μέρους τοῦ χαρισματούχου καί θαυματουργοῦ Ἱεράρχου τῆς Ἐκκλησίας μας, ἁγίου Σπυρίδωνος, τὸ ὁποῖο ἀμείλικτα ἔδωσε ἰσχυρὸ ράπισμα καὶ ἐξ Οὐρανοῦ κατεδίκασε τὸν παπισμὸ ὡς παναίρεση, καί τό ὁποῖο δυστυχῶς παραμένει ἄγνωστο στοὺς πολλούς. Περισσότερο ἀπό ποτέ ἄλλοτε, καθίσταται ἀναγκαία ἡ γνώση του σήμερα, στήν ἐποχή μας, ὄχι μόνο στοὺς πιστοὺς γενικά, ἀλλὰ καὶ στοὺς λατινόφρονες καί παπόφιλους.
Τὸ τί συνέβη στὴν Κέρκυρα καὶ ἄνωθεν τιμωρήθηκαν οἱ τότε παπικοί, οἱ μακρὰν τῆς Ἀληθείας ἀκόμη ὑπάρχοντες, εἶναι ἄκρως διαφωτιστικὸ, ὡς καὶ συνταρακτικὸ, καὶ γεγονός ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸ ὁποῖο θυμίζει βιβλικὰ τιμωρητικὰ συμβάντα τοῦ ἀρχαίου Ἰσραήλ. Τονίζεται ἰδιαιτέρως ὅτι τὸ γεγονὸς ἐκεῖνο καίρια ἀποστομώνει τοὺς παπόφιλους καὶ οἰκουμενιστές καί δείχνει ὅτι ὄντως ὁ παπισμός εἶναι αἵρεση, κι αὐτό πλέον δὲν εἶναι γνώμη καί θέση ἀνθρώπινη, ἀλλὰ κρίση καί ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ. Καί ἔχει αὐτὸ τὸ κῦρος, ἐπειδή προέρχεται ἀπὸ τὸν λόγιο ὅσιο Ἀθανάσιο τὸν Πάριο καὶ τὸν κερκυραῖο διδάσκαλο Εὐγένιο Βούλγαρι. Καὶ οἱ δύο ἔζησαν τὴν ἐποχὴ τοῦ συμβάντος καὶ τὸ κατέχουν ἀπὸ «πρῶτο χέρι».
Ἡ Κέρκυρα, τελικὰ, διασώθηκε ἀπὸ καλὰ ὀργανωμένη τουρκικὴ ἐπίθεση τὸν Αὔγουστο τοῦ 1716, χάρη στὴ δυναμικὴ παρέμβαση τοῦ πολιούχου της, ἁγίου Σπυρίδωνος, ὁ ὁποῖος ματαίωσε κυρίευση τοῦ νησιοῦ, πού ἦταν βέβαιη μὲ βάση τὰ ἑκατέρωθεν στρατιωτικὰ μέσα. Αὐτό ἔγινε δεκτὸ ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους κατοίκους, ἀλλὰ καὶ τοὺς παπικοὺς Βενετσιάνους, ποὺ ἦταν τότε κύριοι τοῦ νησιοῦ. Ἀπόρροια τῆς σωτηρίας τῆς Κέρκυρας ἀπὸ τὸν Ἅγιο, ἦταν ἡ ὁμόφωνα θεσπισθεῖσα ἑορτὴ τῆς 11ης Αὐγούστου, ὡς εὐχαριστήρια.
Ἐκ τῶν ὑστέρων ὁ Διοικητὴς τοῦ νησιοῦ, ἀντιναύαρχος Ἀνδρέας Πιζάνης, παπικός, θέλοντας καὶ προσωπικὰ νὰ εὐχαριστήσει τὸν Ἅγιο, συμβουλεύτηκε τὸν παπικὸ, δομηνικανό θεολόγο του Φραγκίσκο Φράνγκιπουμ, ὁ ὁποῖος τοῦ πρότεινε νὰ ἀνεγείρει πλάϊ στὴν ἤδη ὑπάρχουσα Ἁγία Τράπεζα, στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου, καὶ στὸν χῶρο, ὅπου ὑπάρχει τὸ Ἱερὸ Σκήνωμα, μία ἄλλη δική τους παπικὴ τράπεζα (ἀλτάριο), προκειμένου, ὅταν θέλει, νὰ τελεῖται παπική λειτουργία στὴ γλώσσα τους. Φάνηκε ἀρεστὴ ἡ πρόταση στὸν Ἡγενόνα Πιζάνη καὶ πληροφοριακὰ τὸ εἶπε στοὺς ἱερεῖς τοῦ Ναοῦ. Ἐκεῖνοι πάραυτα ἐξέφρασαν τὴν ἀντίθεσή τους, ὅτι πρόκειται περὶ καινοτομίας καὶ ὅτι δὲν θὰ τὴν δεχθεῖ ὁ Ἅγιος. Ὅμως, αὐτὸς ἀντέδρασε. Ἐκεῖνο τὸ βράδυ, τοῦ ἔκανε ἐμφάνιση ὁ ἅγιος Σπυρίδων μὲ σχῆμα μοναχοῦ καὶ ἔντονα τὸν ἀπέτρεψε νὰ προβεῖ σὲ ὅ,τι ἀποφάσισαν. Τὸ ὄνειρο ἀνέφερε στὸν θεολόγο του καὶ αὐτὸς τὸν ἐνθάρρυνε, λέγοντας ὅτι οἱ Χριστιανοὶ δὲν πιστεύουν σὲ ὄνειρα. Ὅμως, ἦταν φανερὸ ὅτι δὲν ἐπρόκειτο γιὰ σύνηθες ὄνειρο. Ἐνῶ τὰ σχετικὰ ὑλικὰ ἑτοιμάζονταν, τὴν ἑπομένη νύχτα ἔγινε δεύτερη ἐμφάνιση τοῦ Ἁγίου, ὅπου μὲ ὕφος ἀπειλητικὸ τοῦ εἶπε:«Ἤξευρε ὅτι, ἂν πειράξῃς τὸν Ἅγιον οἶκον μου, θέλεις τὸ μετανοήσης, ὅτε οὐδὲν ὄφελος».
Ἔμφοβος ὁ αὐθέντης καὶ ἔντρομος γενόμενος, ἀμέσως τὴν ὥρα ἐκείνη τῆς νυκτὸς καλεῖ τὸν θεολόγο του, διηγεῖται ἀπαραλλάκτως τὴν ὄψη τοῦ φαινομένου, τοῦ παριστάνει τὴν δειλία τῆς καρδίας του, καὶ λέει ὅτι ἀπὸ τόσο φόβο εἶναι κυριευμένος, ὥστε δὲν θέλει νά ἀποτολμήσει νὰ ἐκτελέσει αὐτὸ τὸ ἔργο. Τότε ὁ θεολόγος, ἀφοῦ ὕψωσε τὸν λόγο του, λέγει : «Αὐθέντα ἤξευρε, πώς, ἂν συσταλθῇς ἀπὸ τοῦ νὰ ἐνεργήσῃς ἕνα ἅγιον ἔργον, ὁποῦ ἀπεφάσισες, παραστήνεσαι εἰς τὸν κόσμον ὅτι πιστεύεις σὲ ὀνείρατα ἐκ συνεργείας τοῦ διαβόλου». Ἀφοῦ γέμισε, λοιπὸν, μέ θράσος ὁ Ἡγεμών, ὅταν ξημέρωσε, πῆγε στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου μαζί μέ ὅλη τή συνοδεία του, γιὰ νὰ καταμετρήσει τελικὰ τὸν τόπο, τό μῆκος, τό πλάτος καὶ τό ὕψος γιὰ τὴν κατασκευὴ τῆς τραπέζης. Τότε ἐκεῖ οἱ ἱερεῖς, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Πρωτοπαπᾶ, τὸν παρακαλοῦσαν, ἰκετεύοντας, νὰ μὴ κάνει τέτοια καινοτομία. Ὁ δέ Ἡγεμών, ἀφοῦ ἄκουσε καὶ ἀγρίεψε, φοβέρισε μὲ μεγάλο θυμὸ ὅτι, ἂν δὲν ὑπακούσουν καὶ ἡσυχάσουν, θά τοὺς στείλει σιδηροδέσμιους στὴν Βενετία, γιά νὰ τοὺς ρίξουν στὰ καμαρῶτα (στίς φυλακές), ὥστε νὰ μὴ δοῦν πλὲον τὸν ἥλιο. «Ἐγὼ», λέγει, «θέλω νὰ πήξω θυσιαστήριον, πρᾶγμα θεῖον καὶ Θεῷ εὐάρεστον». Ἀφοῦ ἀπεχώρησε ὁ Ἡγεμών, οἱ ἱερεῖς ἄνοιξαν τὴν ἱερὰ λάρνακα καί ἔψαλαν παράκληση, χύνοντας δάκρυα, γιὰ νὰ ἐμποδίσει ὁ Ἅγιος τὸν σκοπὸ τοῦ Ἡγεμόνος. Ἡ εἴδηση ἔφθασε καὶ στὸν πιστὸ λαό.
Κατά τά μεσάνυκτα, γίνονται ἀστραπές, βροντές καὶ κεραυνοὶ ἀλλεπάλληλοι. Τότε ὁ κύριος φύλακας (ὁ σκοπὸς στρατιώτης) τοῦ ὅλου συγκροτήματος τῶν ἀρχῶν τῆς Νήσου (στὸν λόφο Καστέλλι συνέχεια τῆς πόλεως) βλέπει ἕνα μοναχό, μὲ ἕνα δαυλὸ ἀναμμένο στό χέρι, πού τον πλησίαζε. Ὁ φύλακας, κατὰ τὴν συνήθεια, τὸν ρωτᾷ μία καὶ δύο φορές : «ποῖος εἶσαι σύ καὶ ποῦ πᾶς»;(ἄλτ· τὶς εἶ). Καὶ ἐπειδὴ δέν λάμβανε καμία ἀπόκριση, σήκωσε τὸ πυροβόλο του ὅπλο (τουφέκι), γιὰ νὰ τὸν σκοτώσει, ἐνῶ τὸν πλησίαζε. Τότε ὁ μοναχὸς ἀμέσως ἀποκρίθηκε : «ἐγὼ εἶμαι ὁ Σπυρίδων». Καὶ μόλις τό εἶπε, τόν ἄρπαξε ἀπὸ τό χέρι καὶ τὸν ἐκσφενδόνισε ἔξω στὴν Σπιανάδα τῆς πόλεως Κερκύρας (μεγάλη πλατεῖα καὶ ἀπόσταση περὶ τὰ 800 μέτρα). Ἐκεῖ ὁ σκοπὸς βρέθηκε ὄρθιος, καθὼς ἦταν μὲ τὸ ὅπλο του. (Εἶχε τὸν σκοπὸ του ὁ Ἅγιος, ποὺ τὸν διεφύλαξε). Καὶ ἀμέσως, ὕστερα ἀπ’αὐτό, ἄναψε ἡ ἀποθήκη τῆς πυρίτιδος (στὸ Καστέλλι) καὶ ἀνατίναξε ὅλες τίς οἰκοδομές, πού ἦταν ἐκεῖ μέσα, καί τὸ Παλάτι τοῦ Ἡγεμόνος καὶ ὅλα ὅσα ὑπῆρχαν γύρω του. Ὁ Ἡγεμὼν βρέθηκε νεκρὸς ἀπὸ δύο δοκάρια, πού τοῦ περιέσφιξαν τὸν τράχηλο, ὁ δὲ θεολόγος βρέθηκε καί αὐτός νεκρὸς, ἔξω μάλιστα ἀπὸ τὸ τειχόκαστρο, λαμβάνοντας ἄξια μισθαποδοσία τῆς συμβουλῆς του. Χάθηκε δὲ καὶ λαὸς πολὺς, ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ἐντός καί ἐκτός τῆς αὐλῆς τοῦ Ἡγεμόνος, ὅλοι παπικοί.
Ἐκ τῶν ὑστέρων ἔγινε γνωστὸ κι αὐτό: Ἐκείνη τὴν φρικτὴ ὥρα καὶ στιγμή, μία φλογερή σαΐτα, δηλ. ἀστροπελέκι (κεραυνός), χτύπησε τὴν εἰκόνα (φωτογραφία) τοῦ Ἡγεμόνος στὴν πατρική του οἰκία στή Βενετία καὶ τὴν κατέκαυσε, χωρὶς κάτι ἄλλο ἀπό την οἰκία νὰ πάθει κάποιο κακό. Τὸ γεγονός αὐτό, οἱ ἀδελφοὶ καὶ συγγενεῖς τοῦ Ἡγεμόνος, πού ἦταν ἐκεῖ, τό ἐξήγησαν ἀμέσως ὡς κακὸ οἰωνὸ γιά τόν Ἡγεμόνα Πιζάνη. Τιμωρεῖται, λοιπόν, ἔτσι ἡ συμπεριφορά του στοὺς ἱερεῖς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ὡς πρὸς τὶς ἀπειλές του νὰ τοὺς «στείλει στὰ καμαρῶτα τῆς Βενετίας».
Ἐπειδὴ ὁ στρατιώτης-φύλακας, ἀφοῦ ξημέρωσε, ἔκραζε μέ φωνή μεγάλη καὶ κήρυττε, λέγοντας ὅτι ὁ Ἅγιος Σπυρίδων ἔκανε αὐτὰ τὰ μεγάλα καὶ φοβερά, καὶ λεπτομερῶς διηγοῦνταν ὅλη τὴν ὑπόθεση, οἱ Λατῖνοι, μὴ ὑποφέροντας τὴν αἰσχύνη, τόν ἀπέπεμψαν βιαίως στὴν Ἰταλία. Τὴν ἑπομένη τοῦ συμβάντος, ὁ λατινεπίσκοπος καὶ οἱ περὶ αὐτόν παπικοὶ ἔδωσαν προσταγὴ νὰ σηκωθεῖ ἀπὸ τὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου, ἡ ὕλη, πού εἴχε συναχθεῖ ἐκεῖ»[1]. Ἔτσι, τὸ θέμα τῆς παπικῆς «ἁγίας» τράπεζας ἔλαβε τέλος.
Γιὰ τὸ ὄντως φοβερὸ αὐτὸ γεγονὸς, τὸ μοναδικὸ γιὰ τοὺς λόγους ποὺ ἔγινε, ὁ πολὺς Διδάσκαλος τοῦ Γένους Εὐγένιος Βούλγαρις, παρὼν τότε στὴν Κέρκυρα, ὡς παιδὶ, ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων. Πρὶν φθάσει στὸ γεγονός, ἀναφέρει τὸ τί σχεδίαζαν οἱ Λατῖνοι μὲ πρόσχημα αὐτὴ τὴν τράπεζα. Δηλ. θεωρεῖ ὅτι ὑπῆρχε δόλιο σχέδιο ἐκ μέρους τους, ποὺ δὲν ἀναφέρει ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος Πάριος. Σχεδίαζαν, λοιπόν, νὰ χτίσουν στὸν περιώνυμο Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος ἀλτάρι Λατινικὸ (ἁγία τράπεζα) πλάϊ στὸ θαυματουργὸ ἱ. Λείψανο, ἐπειδὴ πίστευαν πὼς μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ οἱ λατῖνοι θὰ ἀποκτοῦσαν δικαίωμα, ὥστε ἐξουσιαστικῶς νὰ τιμοῦν τὸν Ἅγιο· στὴν πραγματικότητα, ὅμως, ἐπιθυμοῦσαν νὰ κατάσχουν τό λείψανο, ὅπως ἔκαναν καὶ γιὰ τὰ περισσότερα τῶν ἱερῶν κειμηλίων, γιὰ τὰ ὁποῖα ἡ Ἐκκλησία μας σκιρτοῦσε ἀπὸ χαρὰ καὶ μὲ αὐτὰ κοσμοῦνταν.
Γιὰ τὸ φοβερὸ συμβάν ἀναφέρει ὁ Εὐγένιος Βούλγαρις: «…Κατὰ τὰ μεσάνυκτα ἔξαφνα ξέσπασε ἀνεμοστρόβιλος μὲ ἀστροπελέκια καὶ συγχρόνως ἔγινε σεισμὸς φοβερός, ὑπερβολικὰ διαρκὴς καὶ δυνατός, ποὺ συνετάραξε τὴν πόλη, ὥστε, ἐξ αἰτίας τῆς βιαιότητος τοῦ κραδασμοῦ, οἱ ἀσφάλειες τῶν θυρῶν ἔσπασαν καὶ τὰ σπίτια ἔμειναν ἀνοικτὰ καὶ ἀπὸ τὸ φῶς τῆς λάμψεως περιλάμφθηκαν… Ὅλοι, ἀφοῦ πετάχτηκαν ἀπὸ τὰ κρεββάτια τους, βουβοὶ καὶ μὲ φοβισμένη ψυχὴ καὶ κατάπληκτοι, ἐξέλαβον τό γεγονός σάν ἡ γῆ νά ἀναμείχθηκε μὲ τὴν φωτιὰ καὶ πίστεψαν ὅτι ζοῦν τὴν ὥρα τῆς συντελείας τοῦ κόσμου…». Εἴπαμε ἤδη ὅτι ἡ ἔκρηξη προῆλθε ἀπὸ τὸ ἄναμα τῆς πυρίτιδος καὶ τῶν ἄλλων πυρομαχικῶν.
Ὁ σοφὸς Εὐγένιος, γιὰ τὰ δεινὰ τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων ἀπό τούς παπικούς, προσθέτει κι αὐτό : «Πολλὰ δεινὰ (ἔπαθαν οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες) ἀπὸ τὸν πάπα τῆς Ρώμης καὶ ἀπὸ τὰ ὄργανα τῆς ὑπερασπίσεώς του, τὰ ὁποῖα ἀκαταπαύστως μᾶς μεταχειρίζονται καὶ μᾶς καταπολεμοῦν, μὲ σκοπὸ τὴν τελεία ἐξολόθρευσή μας· λόγῳ τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς κακοπαθείας τοῦ Γένους μας ἐκ τῆς Ἀλώσεως»[2].
Ὁ ἅγιος Σπυρίδων δέν θά μποροῦσε νά ἀνεχθεῖ ποτέ τήν ἀνέγερση παπικοῦ ἀλταρίου στόν Ἱ. Ναό του, στό ὁποῖο θά τελοῦνταν παπικές «θεῖες λειτουργίες», διότι οἱ παπικοί ἔχουν διαστρεβλώσει καί παραμορφώσει ἀκόμη καί αὐτή τήν κορωνίδα τῶν ἱερῶν μυστηρίων, τήν Θεία Λειτουργία καί τό Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ αἱρετικοί παπιστές «λειτουργοῦν» πολλές φορές στό ἴδιο ἀλτάριο (παπική ἁγία τράπεζα) τήν ἴδια ἡμέρα, πρᾶγμα τό ὁποῖο ἀπαγορεύεται, διότι ἔτσι πολλαπλασιάζουν τόν μοναδικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ[3].
Ἐκφωνοῦν τό Σύμβολο τῆς Πίστεως μέ τήν παράνομη προσθήκη τῆς αἱρέσεως τοῦ Filioque (Πιστεύω καί εἰς τό Πνεῦμα… τό ἐκ Πατρός καί Υἱοῦ ἐκπορευόμενον). Οἱ Λατίνοι, ἐπίσης, καινοτόμησαν τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καί εἰσήγαγαν σ'αὐτό τά Ἰουδαϊκά ἄζυμα. Ταυτοχρόνως, λειτουργώντας μέ ψυχρό ὕδωρ (ζέον), παριστάνουν μ'αὐτό νεκρή τήν ζῶσα θεότητα καί τήν ἀπό αὐτήν ζωοποιουμένη θεία πλευρά τοῦ Σωτῆρος[4]. Παραλλήλως, χαρακτηριστικό τῆς δυσσέβειας τῶν Λατίνων εἶναι τό νά μεταδίδουν στούς λαϊκούς ἀπό ἕνα εἶδος, δηλ. μόνο ἀπό τόν ἄρτο, τό Μυστήριο τῆς Εὐχαριστίας[5]. Τέλος, ἡ αἱρετική παρασυναγωγή τοῦ Παπισμοῦ ὑποστηρίζει ὅτι ὁ καθαγιασμός τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου γίνεται κατά τήν ἐκφώνηση τῶν ἱδρυτικῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ«Λάβετε, φάγετε...» καί «Πίετε...».
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅμως, δέχεται ὅτι ὁ καθαγιασμός γίνεται μέ τήν ἐπίκληση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «κατάπεμψον τό Πνεῦμα σου τό Ἅγιον ἐφ'ἡμᾶς καί ἐπί τά προκείμενα δῶρα ταῦτα καί ποίησον...».Ἡ παπική ἀντίληψη γιά τόν καθαγιασμό τῶν τιμίων δώρων ἀποτελεῖ ἄμεση συνέπεια τῆς ἀλλοιώσεως τοῦ Τριαδικοῦ δόγματος μέ τήν αἵρεση τοῦ Filioque. Προβάλλεται μέ ἔμφαση ὁ Χριστός καί ἀτονεῖ ὁ ρόλος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Παράλληλα, ἡ διδασκαλία αὐτή ὀφείλεται σέ μιά χριστοκεντρική ἀντίληψη τῆς Θείας ἀποκαλύψεως καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ὅλα αὐτά ἐξυπηρετοῦν ἄριστα τήν προβολή τοῦ παπικοῦ πρωτείου καί διευκολύνουν πολύ τήν ἀπαίτηση τῶν παπῶν γιά διοικητική ὑπεροχή στήν ὅλη Ἐκκλησία. Ἀντιθέτως, ἡ ὀρθόδοξη θεώρηση τονίζει τόν τριαδοκεντρικό χαρακτήρα τῆς Ἐκκλησίας καί φανερώνει τήν πνευματολογική βάση τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησιολογίας. Ἐπίσης, ἡ ὀρθόδοξη θεώρηση θεμελιώνεται σέ μαρτυρίες τῶν ἁγίων πατέρων, στίς ἀρχαῖες λειτουργίες, πού περιέχουν τήν ἐπίκληση καί γενικότερα στήν ὅλη ἱερά παράδοση[6].
Γιά τό θαύμα αὐτό τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, τό ὁποῖο, δυστυχῶς, δέν ἑορτάζεται οὔτε στήν Κύπρο οὔτε στήν Κέρκυρα, παρά μόνο στόν Πειραιά, ὁ Σεβ. Μητρ. Πειραιῶς κ. Σεραφείμ στίς 10-10-2012 ἐξέδωσε ποιμαντορική ἐγκύκλιο, στήν ὁποία τονίζει :
«…Ἡ πόλη τοῦ Πειραιά συνεστήθη ἐπί τῆς Πειραϊκῆς χερσονήσου, ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε ἱερό βακούφιο τῆς περιπύστου Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Σπυρίδωνος Πειραιῶς. Εὐγνωμονόντας δέ ἡ πόλη, μέσω τῆς πρώτης δημοτικῆς της Ἀρχῆς, ἀνεκήρυξε τόν ἱερό Σπυρίδωνα, πολιοῦχο, ἔφορο καί προστάτη της. Ἔχοντας ἑπομένως ὡς ἐφέστιο ἅγιο τόν ὑπό τοῦ Θεοῦ δοξασθέντα, διά τοῦ ἀδιαλωβήτου καί χαριτοβρύτου λειψάνου του, μέγιστο Σπυρίδωνα, ἐπίσκοπο Τριμυθοῦντος, καί ἐν Κερκύρᾳ τεθησαυρισμένο, τόν διασκεδάσαντα, μέ τό ὑπερφυές θαῦμα τῆς κεραμίδος, τήν ἀχλύν τοῦ μισοῦντος τό θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος αἱρεσιάρχου Ἀρείου, εὐλογούμαστε σήμερα σ’ αὐτήν τήν πεισιθάνατο ἐποχή συγκρητιστικῆς ἀπομειώσεως τῆς ἀληθείας, νά λάβουμε φωτισμό, ρῶση καί χάρη ἀπό τό ὑπέρτατο πρόσωπό Του.
Γι’αὐτό μέ κανονική Ἀπόφασή μας, ὁρίζουμε ὡς πανηγυρική ἑορτή τῆς καθ' ἡμᾶς Ἱ. Μητροπόλεως στόν Ἱ. Ναό τοῦ πολιούχου της τήν ἀνάμνηση τοῦ τελεσθέντος ἐν Κερκύρᾳ ὑπερφυοῦς θαύματος ὑπό τοῦ νέου πυρφόρου τῆς ἀληθοῦς ὀρθοδόξου πίστεως ὑποφήτου Ἁγίου Σπυρίδωνος τοῦ θαυματουργοῦ, γενομένου κατά μίμησιν τοῦ Θεσβίτου Ἠλιού τοῦ ἐν τῷ χειμάρῳ Κισσών (Βασιλειῶν Γ΄18-19) τιμωρήσαντος τούς ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης.
Φρικτές ἀποδείξεις τοῦ θαύματος παραμένουν γιά πάντα ὁ κενός χῶρος στόν Ἱερό Ναό τοῦ Παναγίου Σπυρίδωνος, ὅπου θά τοποθετοῦνταν τό Παπικό Ἀλτάριο, καί ἡ συντριβεῖσα μεγάλη ἀργυρά κανδήλα, ἡ ὁποία, γιά μόνιμη καί διηνεκῆ παράσταση τοῦ θαύματος, ἀναρτήθηκε στόν ἱερό Ναό Του.
Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω ρωτᾶμε τούς Οἰκουμενιστές καί Συγκρητιστές: «Ἀντιλαμβάνονται τόν ὄλεθρο, πού ἐπισείουν στά κεφάλια τους, θεομάχοι καί ἁγιομάχοι τῆς μόνης ἀληθοῦς καί παρά Θεοῦ παραδοθείσης πίστεως τυγχάνοντες»; Καί ταυτόχρονα ρωτᾶμε τούς ἰδίους ἀκαδημαϊκῶς θεολογούντας, οἱ ὁποῖοι δημοσιεύουν κείμενα, μέσω τῶν ὁποίων ἰσχυρίζονται ὅτι δῆθεν «ἡ ὀρθόδοξος θεολογία εἶναι δέσμια στά σχήματα ἄλλων ἐποχῶν καί ἄλλων ἀνθρώπινων αὐτοσυνειδησιῶν» καί ὅτι δῆθεν «ἡ σημερινή ἀνθρώπινη αὐτοσυνειδησία εἶναι ὁλότελα ἀσύμβατη καί ἀνίκανη νά χωρέσει σέ λόγια προσλήψιμα τήν ἀλήθεια τῆς χριστιανικῆς θεολογίας», «τί ἔχουν νά ψελλίσουν ἐνώπιον τῆς ἔκδηλης, ἀδιαμφισβήτητης καί μεγαλοφωνότατης τοῦ Θεοῦ διά τῶν Ἁγίων του διακηρύξεως τῆς εὐσεβοῦς πίστεως»;
Καί καταλήγει ὁ Σεβ. Μητρ. Πειραιῶς κ. Σεραφείμ τήν ποιμαντορική ἐγκύκλιό του, λέγοντας : «Ὁρίζουμε τήν δεύτερη Κυριακή κάθε μηνός Νοεμβρίου ὡς ἡμέρα ἀναμνήσεως τοῦ ὑπερφυοῦς αὐτοῦ θαύματος, διά τοῦ ὁποίου καταισχύνεται γιά μία ἀκόμη φορά ὁ ἀμεταμέλητος καί αἱρετικός διακατέχων ἀντικανονικῶς τόν πρεσβυγενῆ θρόνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης καί οἱ αὐτῷ κοινωνοῦντες, ἀλλά καί οἱ μετ' αὐτῶν συμπράττοντες»[7].
Ποῖος τώρα ἔχει τὸ ψυχικὸ σθένος νὰ τονίσει ὑπεύθυνα ὅτι κακῶς ἔγινε ἡ βιβλικὴ τοπικὴ αὐτὴ καταστροφή; Ἄμεσα βρίσκεται ἀντιμέτωπος μὲ ἀπόφαση καί ἐνέργεια αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, διὰ μέσου τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος. Αὐτὸ πλέον, ποὺ ἀβίαστα ἐξάγεται εἶναι νὰ ὑπάρξει ἔντονος προβληματισμὸς στοὺς προσκείμενους στὸν παπισμὸ ὅτι δὲν εἶναι Ἐκκλησία Χριστοῦ, ἀλλὰ παναίρεση, ὅτι αἰῶνες (χιλιετία) ἔχει ἀπόλυτα παρεκκλίνει ἀπὸ τὴν Εὐαγγελικὴ ἀλήθεια.Ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος μεταξὺ ἄλλων χαρακτηρίζει τὸν παπισμὸ ὡς δυτικὴ ὀχλαγωγία.Συμβάλλει, λοιπὸν, σὲ ἀφύπνιση ὡς πρὸς τὰ τρωτὰ τοῦ παπισμοῦ, πάνω ἀπ᾽ ὅλα τὸ γεγονὸς αὐτό, γιό τό ὁποῖο ἔγινε λόγος. Νά, λοιπόν, σήμερα ἡ ἀνάγκη νὰ γίνει γνωστὸ, πέρα ἀπὸ πιστοὺς, στοὺς οἰκουμενιστές καὶ παπολάτρες καὶ μέσῳ αὐτῶν στοὺς παπικούς.
Οἱ λατῖνοι, πρωτίστως τῆς Κἐρκυρας, δὲν πῆραν τὸ ἐξ Οὐρανοῦ μήνυμα. Πάγια ἡ ἐμμονὴ τους στὸν «πάπα». Ἅπαξ διαπαντὸς ὁ Οὐρανὸς τόνισε ὅτι ἀποστρέφεται τὸν αἱρετικὸ παπισμό. Τελεσίδικα, ἀπευθείας ἀπὸ τὸν Θεό, κατ᾽ ἀνάγκη, μέσῳ ἐκείνης τῆς τιμωρίας, δόθηκε ἡ «καυτὴ» ἀπάντηση γιὰ τὴν ἐκεῖ παρέκκλιση ἀπό τήν Ἀλήθεια. Δὲν πρέπει νὰ ζητεῖται πλὲον ἀνθρώπινη ἄποψη γιά τὸ τί εἶναι τὸ Βατικανό. Τὸ λυπηρὸ συμβὰν συνέβη πρὶν περίπου τρεῖς αἰῶνες. Στὸ διαρρεῦσαν χρονικὸ διάστημα, ὁ παπισμὸς πρόσθεσε κι ἄλλα τρωτὰ ἀπομακρύνσεως ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Πέραν τῶν ἄλλων, μὲ τὴν συνέχιση τῆς παρουσίας τῆς ἐπαράτου καί δαιμονικῆς Οὐνίας, τοῦ Δούρειου Ἵππου τοῦ παπισμοῦ, μεσολάβησαν οἱ δύο Βατικάνιες ψευδοσύνοδοι, ἀπὸ τὶς ὁποῖες ξεπήδησε καὶ τὸ ἐπάρατο ἀλάθητο, καί προστέθηκε στὸ πάντα ἐκεῖ ὑπάρχον ἀπαράδεκτο πρωτεῖο.
Τά ἔκτροπα τῆς ἐπισκέψεως τοῦ «πάπα» Φραγκίσκου στό Οἰκ. Πατριαρχεῖο
Στὸ ἐκεῖ συμβὰν ὁ ἅγιος δὲν δέχθηκε κἄν μιὰ μαρμάρινη πλάκα γιὰ τράπεζα, διότι μολύνονταν μ’αὐτή ὁ χῶρος, καὶ πρωτοστατοῦσε ἕνας πολιτικὸς διοικητὴς μέσω ἑνὸς ἁπλοῦ παπικοῦ θεολόγου. Τηρουμένων τώρα τῶν ἀναλογιῶν, πόσο σήμερα ἀποστρέφεται καί βδελύσεται ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεὸς, ὁ ἅγιος Σπυρίδων καί ὅλοι οἱ ἀντιπαπικοί ἅγιοι, τὰ ὅσα εἶδαν τὸ φῶς ὡς πρὸς τὶς τολμηρὲς σχέσεις, ἐπαφές καί ἀναφορὲς τοῦ πασίγνωστου γιά τά παναιρετικά, πανθρησκειακά καί οἰκουμενιστικά λεχθέντα καί πραχθέντα, Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίουμέ τόν Ἰησουΐτη αἱρεσιάρχη «πάπα» Φραγκίσκο στὸ Φανάρι καὶ τὰ ὅσα ἀπαράδεκτα, ἀντικανονικά καί προδοτικά τῆς πίστεως συνέβησαν ἐκεῖ μόλις πρίν ἀπό μία ἑβδομάδα; Στό Φανάρι γιά μία ἀκόμη φορά, ὅπως καί τό 2006 μέ τήν τότε ἐπίσκεψη τοῦ ἐπιτίμου «πάπα» Βενεδίκτου ΙΣΤ΄, ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία βιάστηκε. Οἱ θύτες, οἱ βιαστές ἦταν ὁ Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος καί ὁ «πάπας» Φραγκίσκος μέ τίς συνοδείες τους. Παρακολουθήσαμε ὅλοι μας τις προηγούμενες ἡμέρες τά ὅσα ἄθεσμα συνέβησαν στό οἰκουμενιστικό καί ἐσβεσμένο Φανάρι. Ὁ «πάπας», ὁ ὁποῖος λίγο πρίν τήν ἐπίσκεψή του στο Φανάρι προσέβαλε καί βλασφήμησε μέ τόν χειρότερο τρόπο τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀποκαλώντας την «ἀσθενή» καί «ἄρρωστη», ἐπειδή δεν ἀναγνωρίζει τό παγκόσμιο πρωτεῖο ἐξουσίας του, ἔγινε δεκτός ἀπό τούς ἐκεῖ οἰκουμενιστές μετά χορῶν, τυμπάνων, κωδωνοκρουσιῶν, ἐπισήμου δοξολογίας καί τροπαρίου εἰδικά συντεθειμένου γιά τήν περίσταση. Στό Φανάρι εἴχαμε πλήρη ἐξουνιτισμό τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου, ἀφοῦ μνημονεύθηκε ὁ αἱρεσιάρχης «πάπας» μαζί μέ τόν Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο σέ εἰδική αἴτηση κατά τήν ἐπίσημη δοξολογία. Ἔγινε ἐπίσης μερικό συλλείτουργο ἤ ἡμισυλλείτουργο, δηλ. λειτουργικός ἀσπασμός Πάπα-Πατριάρχη στό «ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους», ἀπαγγελία τῆς Κυριακῆς προσευχῆς ἀπό τόν Ποντίφηκα, κήρυγμα ἀπό ἄμβωνος τοῦ κ. Φραγκίσκου, κοινή εὐλογία καί συμπροσευχή. Και ὅλ’αὐτά σέ Ὀρθόδοξη Θεία Λειτουργία μέ τόν «πάπα» νά φορᾶ τό ὠμοφόριό του! Τέλος, ὑπογράφτηκε κοινό κείμενο, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο «πάπας» καί Πατριάρχης προωθοῦν ἀπροκάλυπτα, ἔργω καί λόγω, τήν παναίρεση τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ, τούς διαχριστιανικούς καί διαθρησκειακούς διαλόγους, τήν ἀντίχριστη πανθρησκεία καί ὑπόσχονται νά ἐντείνουν τίς προσπάθειές τους γιά ἐπίσπευση τῆς πλήρους ἑνώσεως Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν, μέσω τῆς διαμυστηριακῆς κοινωνίας, δηλ. τοῦ κοινοῦ συλλειτούργου καί τοῦ κοινοῦ ποτηρίου[8].
Για ὅλες τίς παραπάνω κανονικές παραβάσεις τοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ἰσχύουν τά ἐπιτίμια τῶν παρακάτω Ἱερῶν Κανόνων, ποὺ ἔχουν πλέον κουρελιασθεῖ ἀπὸ τοὺς παραβαίνοντες:
«Ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος αἱρετικοῖς συνευξάμενος μόνον, ἀφοριζέσθω, εἰ δὲ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς ὡς κληρικοῖς ἐνεργῆσαι τι, καθαιρείσθω»[9].«Ἐπίσκοπον ἢ πρεσβύτερον αἱρετικῶν δεξαμένους Βάπτισμα ἢ θυσίαν, καθαιρεῖσθαι προστάσσομεν· τίς γὰρ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; Ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου»[10].
«Περὶ τοῦ μὴ συγχωρεῖν τοῖς αἱρετικοῖς εἰσιέναι εἰς οἶκον Θεοῦ, ἐπιμένοντας τῇ αἱρέσει»[11].
«Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικῶν εὐλογίας λαμβάνειν, αἵτινες εἰσίν, ἀλογίαι μᾶλλον, ἢ εὐλογίαι»[12].
«Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικοῖς ἢ σχισματικοῖς συνεύχεσθαι»[13].
Ὡς ἀντίδραση στά προαναφερθέντα οἰκουμενιστικά ἀνοίγματα τοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ἡ γνωστή Σύναξη Κληρικῶν καί Μοναχῶν πρόσφατα κυκλοφόρησε ἐξαίρετο κείμενο μέ τίτλο «Ἡ νέα ἐκκλησιολογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου»[14], στό ὁποῖο ἀποδεικνύεται, μέ θεολογικά καί ἐπιστημονικά ἐπιχειρήματα, ὅτι ὁ Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος δέν πιστεύει «εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν», ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, καί ἡ ὁποία ἀποκλειστικῶς καί μόνον εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἀλλά σέ μία «διευρυμένη καί διηρημένη» Ἐκκλησία. Τό κείμενο ἔχει ἤδη ὑπογραφεῖ ἀπό ἕξι Ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ὁ ἀριθμός τῶν συμφωνοῦντων καί ὑπογραψάντων τό κείμενο κληρικῶν καί μοναχῶν ἀνέρχεται σέ ἀρκετές χιλιάδες καί ἡ συλλογή ὑπογραφῶν συνεχίζεται.
Ἐπισκοπικές εὐθύνες
Τὸ ἄκρως λυπηρὸν εἶναι ὅτι δυστυχῶς τὸ μήνυμα, πού ἐκπέμπει τό θαῦμα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, δὲν πέρασε. Τό μήνυμα εἶναι ὅτι, διὰ μέσου ἐκείνου τοῦ γεγονότος, ὁ Τρισάγιος Θεὸς ἔκρινε καὶ μετὰ βδελυγμίας κατέστησε ἔνοχο καὶ ἀπέβαλε τὸν πολυάριθμο καὶ κοσμικὰ ὀργανωμένο παπισμό. Ἀπὸ τῆς δικῆς μας πλευρᾶς, δυστυχῶς ἐκεῖνο τὸ γεγονὸς δὲν εἶναι γνωστὸ οὔτε στοὺς Κερκυραίους οὔτε στούς Κυπρίους πιστούς. Θὰ ἔπρεπε κατὰ καιροὺς νὰ ὑπενθυμίζεται αὐτό, ἐκεῖ ποὺ τὸ παπικὸ στοιχεῖο εἶναι ἔντονο. Γιὰ τὸ σήμερα ἡ εὐθύνη βαρύνει τὸν νῦνΣεβ. Μητρ. Τριμυθοῦντος καί Λευκάρων κ. Βαρνάβα καί τόν Σεβ. Μητρ. Κερκύρας, Παξῶν καί Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριο, ὁ ὁποῖος ἀπηύθυνε ἐπίσημη πρόσκληση πρός τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, γιά νά προεξάρχει τῶν πανηγυρικῶν ἐκδηλώσεων τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος στήν Κέρκυρα, καί ἐντός ὁλίγων ἡμερῶν, 10-13 Δεκεμβρίου, θά τόν ὑποδεχθεῖ λαμπρῶς[15].
Ἡ ἀκαρπία τῶν συγχρόνων διαχριστιανικῶν διαλόγων
Τὸν κύριο λόγο σήμερα μεταξὺ τῶν δύο πλευρῶν τὸν ἔχει ὁ πολυσυζητημένος Διάλογος. Ἀλλὰ, περὶ τίνος διαλόγου πλέον πρόκειται; «Μήπως ὅτι θὰ ἐρευνήσωμεν ἐν ἀγάπῃ πρὸς εὕρεσιν τῆς ἀληθείας; Αὐτὴ ἡ ἔννοια τοῦ «Διαλόγου» θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ εὐσταθήσῃ μόνον, ἂν δύο ἄθεοι ἢ ἀγνωστικιστές ἀποφάσιζαν νὰ διαλεχθοῦν. Ὅταν, ὅμως, διαλέγεται ἕνας Ὀρθόδοξος πιστὸς μέ ὁποιονδήποτε ἄλλο, τέτοια ἔννοια ἀποκλείεται ἀπολύτως.
Παρ᾽ ἡμῖν ἡ ἀλήθεια δὲν «ζητεῖται», δὲν γίνεται ἀντικείμενο ἐρεύνης· ἁπλῶς προσφέρεται. Καὶ προσφέρεται, διότι ὑπάρχει. Καὶ ὑπάρχει, διότι παρεδόθη καὶ φυλάσσεται»[16].
Αὐτά καὶ ἄλλα ἔχει καταθέσει ὁ βαθυνούστατος μακαριστὸς ἀρχιμ. π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος.
Γιὰ τὸν «Διάλογο» ὁ μακαριστὸς Φ. Κόντογλου εἶχε ἀναφέρει : «… Τί δὲ «διάλογοι» εἶναι αὐτοὶ μὲ τοὺς δικολάβους τῆς Ρώμης; Ὥστε ἡ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία δὲν κατέχει τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ ἔπειτα ἀπὸ 2000 ἔτη, τὴν χάσαμε καὶ θὰ τὴν βροῦμε μὲ τὴν διαλεκτική; Ὤ τῆς μωρίας»!Ἐπίσης ἔχει τονίσει ὅτι: «Ὁ παπισμὸς συνθηκολογεῖ μὲ πᾶσαν ἀνομίαν. Δὲν ἄφησε τίποτε τὸ ἀντιχριστιανικό, ποὺ νὰ μὴ τὸ διαπράξει. Διότι κατεβίβασε τὴν θρησκεία τοῦ Χριστοῦ σ’ ἕνα ἐγκόσμιο σύστημα». Γιὰ τοὺς δυτικόπληκτους καὶ φιλοπαπικούς ἀναφέρει ὅτι «ὁ φιλοπαπισμὸς κατήντησε πιὸ σιχαμερὸς κι ἀπὸ αὐτὸν τὸν παπισμό»[17].
Ἄς μιλήσουμε, ὅμως, γιά τήν κατάφορη διαστρέβλωση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιολογίας, πού γίνεται στούς διαλόγους, μέσα ἀπό κείμενα.
Κατ’ἀρχήν, στό ἐπίσημο τελικό κείμενο τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν στό Μπάλαμαντ τό 1993 γράφεται ὅτι: «Καί ἀπό τίς δύο πλευρές ἀναγνωρίζεται ὅτι αὐτό, πού ὁ Χριστός ἐνεπιστεύθη στήν Ἐκκλησία Του – ὁμολογία τῆς ἀποστολικῆς πίστεως, συμμετοχή στά ἴδια μυστήρια, πρό πάντων στή μοναδική Ἱερωσυνη, πού τελεῖ τή μοναδική θυσία τοῦ Χριστοῦ, ἀποστολική διαδοχή τῶν ἐπισκόπων – δέν δύναται νά θεωρῆται ὡς ἡ ἰδιοκτησία τῆς μιᾶς μόνον ἀπό τίς Ἐκκλησίες μας. Στά πλαίσια αὐτά, εἶναι προφανές ὅτι κάθε εἴδους ἀναβαπτισμός ἀποκλείεται»[18].
Στό ἴδιο κείμενο γίνεται ἀναφορά καί στήν ἐπάρατη καί δαιμονική Οὐνία: «Ὅσον ἀφορᾶ εἰς τάς ἀνατολικάς καθολικάς Ἐκκλησίας (σημ. οὐνιτικάς), εἶναι σαφές ὅτι αὕται, ὡς τμῆμα τῆς καθολικῆς Κοινωνίας, ἔχουν τό δικαίωμα νά ὑπάρχουν καί νά δροῦν διά νά ἀνταποκριθοῦν εἰς τάς πνευματικᾶς ἀναγκας τῶν πιστῶν των»[19].
Παραλλήλως, τό πρόσφατο ναυάγιο τοῦ θεολογικοῦ διαλόγου ὀρθοδόξων καί παπικῶν στό Ἀμμάν τῆς Ἰορδανίας τόν περασμένο Σεπτέμβριο τοῦ 2014, σχετικά μέ τόν συγκερασμό καί τήν ἄμικτη μίξη παπικοῦ πρωτείου καί ὀρθοδόξου συνοδικότητος, καταδεικνύει τό ἀδιέξοδο τῶν διαλόγων.
Ἀλλά, καί ἡ ἀνήκουστος συμμετοχή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στό παμπροτεσταντικό λεγόμενο «Π.Σ.Ε.» ἤ καλύτερα Παγκόσμιο Συνονθύλευμα Αἱρέσεων, στό ἴδιο συμπέρασμα καταλήγει. Ἐν πρῶτοις, στό ἐπαίσχυντο κείμενο τῆς Θ' Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ «Π.Σ.Ε.» στό Porto Alegre τῆς Βραζιλίας(Φεβρουάριος 2006), στήν ὁποία συμμετεῖχε ὁ γνωστός γιά τά μεταπατερικά, μετακανονικά καί οἰκουμενιστικά λεχθέντα καί πραχθέντα του, Σεβ. Μητρ. Δημητριάδος κ. Ἰγνάτιος, ὡς πρόεδρος τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὁ ὁποῖος ἀποδέχθηκε καί υἱοθέτησε τά συμφωνηθέντα, χωρίς τήν παραμικρή ἀντίδραση, λέγεται ὅτι:
Α) «Κάθε ἐκκλησία (σημ. πού συμμετέχει στό Π.Σ.Ε.) εἶναι ἡ Ἐκκλησία καθολική καί ὄχι ἁπλά ἕνα μέρος της. Κάθε ἐκκλησία εἶναι ἡ Ἐκκλησία καθολική, ἀλλά ὄχι στήν ὁλότητά της. Κάθε ἐκκλησία ἐκπληρώνει τήν καθολικότητά της, ὅταν εἶναι σέ κοινωνία μέ τίς ἄλλες ἐκκλησίες»[20]!
Β) «Ἐπιβεβαιώνουμε ἐκ νέου ὅτι ὁ πρωταρχικός σκοπός τῆς κοινωνίας ["fellowship"] τῶν ἐκκλησιῶν στό Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι ἡ μεταξύ τους κλήση γιά ὁρατή ἑνότητα σέ μία πίστη καί σέ μία εὐχαριστιακή κοινωνία, ἐκφραζομένη στή λατρεία καί τήν κοινή ζωή ἐν Χριστῷ [...]» (παραγρ. §1) καί ὅτι «Οἱ Ἐκκλησίες στήν κοινωνία τοῦ Π.Σ.Ε. παραμένουν δεσμευμένες πρός ἄλληλες στό δρόμο γιά πλήρη ὁρατή ἑνότητα» (παραγρ. §2),«Χωρισμένοι ἀπ' ἀλλήλων εἴμαστε πτωχευμένοι» (παραγρ. §7)[21].
Γ)«Ἐπιβεβαιώνουμε ὅτι ἡ ἀποστολική πίστη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μία, ὅπως εἶναι ἕνα τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά, εἶναι δυνατόν νομίμως νά ὑπάρχουν διαφορετικές διατυπώσεις τῆς πίστεως τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ὡς καινή ζωή ἐν Χριστῷ, εἶναι μία. Ἀλλά, οἰκοδομεῖται μέσω διαφορετικῶν χαρισμάτων καί διακονιῶν. Ἡ ἐλπίδα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μία. Ὅμως ἐκφράζεται σέ διαφορετικές ἀνθρώπινες προσδοκίες. Ἀναγνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικές ἐκκλησιολογικές ἀφετηρίες καί μία γκάμα ἀπόψεων τῆς σχέσεως τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἐκκλησιῶν […] Ἄλλες διαφορές διχάζουν τήν Ἐκκλησία˙ αὐτές πρέπει νά ξεπερασθοῦν μέσω τῶν τοῦ Πνεύματος δωρεῶν τῆς πίστεως, ἐλπίδος καί ἀγάπης, ὥστε ὁ διχασμός καί ὁ ἀποκλεισμός νά μήν ἔχουν τόν τελευταῖο λόγο. Ἡ τοῦ Θεοῦ "οἰκονομία τοῦ πληρώματος τῶν καιρῶν [ἐστίν] ἀνακεφαλαιώσασθαι τά πάντα ἐν αὐτῶ" (Ἐφεσ. 1, 10) συμφιλιώνοντας τίς ἀνθρώπινες διαιρέσεις». (παραγρ. §5)[22].
Στό ἐπαίσχυντο κείμενο τῆς Ι' Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ «Π.Σ.Ε.» στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας, τόν Νοέμβριο τοῦ 2013, στήν ὁποία συμμετεῖχε ὁ γνωστός γιά τίςπερί «διηρημένης καί διευρυμένης Ἐκκλησίας» θέσεις του, Σεβ. Μητρ. Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, ὡς πρόεδρος τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καί ὁ Σεβ. Μητρ. Νέας Ἰωνίας κ. Γαβριήλ, οἱ ὁποῖοι ἀποδέχθηκαν καί υἱοθέτησαν τά συμφωνηθέντα, χωρίς τήν παραμικρή ἀντίδραση, μεταξύ τῶν ἄλλων, λέγεται ὅτι «ἐπιβεβαιώνουμε τή θέση τῆς Ἐκκλησίας στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ καί μετανοοῦμε γιά τίς διαιρέσεις μεταξύ τῶν ἐκκλησιῶν μας καί ἐντός αὐτῶν, ὁμολογώντας μέ λύπη ὅτι ἡ ἔλλειψη ἑνότητάς μας (disunity) ὑπονομεύει τή μαρτυρία μας γιά τά εὐαγγέλια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί καθιστᾶ λιγότερο ἀξιόπιστη τή μαρτυρία μας γιά τήν ἑνότητα ἐκείνη πού ὁ Θεός ἐπιθυμεῖ γιά ὅλους» (Δήλωση Ἑνότητας, §14)[23]. Δηλ. καί ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πρέπει νά μετανοήσει καί νά ζητήσει συγγνώμη γιά τίς δῆθεν διαιρέσεις, πού δῆθεν προκάλεσε μεταξύ τῶν «ἐκκλησιῶν»[24].
Τέλος, ποιά ἡ ουσία τοῦ διαλόγου μέ τούς αἱρετικούς Ἀγγλικανούς, ὅταν ἔχουν φτάσει στο ἔσχατο σημεῖο κατάντιας νά χειροτονοῦν ὁμοφυλοφίλους, ἀλλά καί γυναῖκες στόν βαθμό τοῦ πρεσβυτέρου καί τοῦ ἐπισκόπου, καί ὅταν πρόσφατα ὁ ἐπικεφαλῆς τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀγγλικανισμοῦ, λεγόμενος «ἀρχιεπίσκοπος» Justin Welby, ἀμφισβήτησε τήν ὕπαρξη του Θεού[25];
Νομίζουμε ὅτι ἦλθε ὁ καιρὸς νὰ τεθεῖ τέρμα στὴν τόσο ἄγονη προσπάθεια.
Ὁ Ὁσιος Πατάπιος
Πραγματικό διαχριστιανικό διάλογο μέ πλούσια καρποφορία ἔκαναν οἱ Ἅγιοί μας, ὅπως ὁ Ὅσιος καί Θεοφόρος πατήρ ἡμῶν Πατάπιος, τοῦ ὁποίου τήν μνήμη ἑορτάζει σήμερα, 8 Δεκεμβρίου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.
Θά θέλαμε νά ἀναφέρουμε στήν ἀγάπη σας δύο χαρακτηριστικά περιστατικά τοῦ Ὀσίου. Τό πρῶτο ἔχει ὡς ἐξῆς :
Ὁ κ. Γ. Ζ. ἀπό τήν Ἀθήνα ἔκανε χρόνια μετανάστης στή Γερμανία. Ἐκεί νυμφεύθηκε μιά Γερμανίδα, πού ἦταν παπική. Ἔκανε ὀρθόδοξο γάμο, ἀλλά ἡ γυναῖκα του δέν δέχθηκε νά ἀσπασθεῖ τήν Ὀρθοδοξία, παρ’ὅτι τά παιδιά τους τά βάπτισαν ὀρθόδοξα. Μετά τήν ἐπιστροφή τους στήν Ἑλλάδα, τό καλοκαίρι τοῦ 1985 πῆγαν γιά παραθερισμό στό Λουτράκι. Κάποια μέρα ἐπισκέφθηκαν τό μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Παταπίου. Πρῶτος μπῆκε καί προσκύνησε τό ἱερό λείψανο ὁ σύζυγος καί μετά τόν ἀκολούθησε ἡ συμβία του. Ἐνῶ, ὅμως, ἐπιχειροῦσε νά προσκυνήσει τόν Ὅσιο, βρέθηκε λιπόθυμη στό ἔδαφος. Ἔτρεξαν τότε πολλοί νά τήν σηκώσουν καί τήν ὁδήγησαν ἔξω, ὅπου καί τήν συνέφεραν. Μετά τήν ρώτησαν τί συνέβη καί λιποθύμησε. Ἐκείνη ἀπάντησε: «Καλά, δέν εἴδατε, δέν ἀκούσατε; Ὁ Ὅσιος μέ ἔσπρωξε καί μοῦ εἶπε: Πῶς ἐσύ, μιά αἱρετική, μέ πλησιάζεις»; Ἀπό ἐκείνη τήν στιγμή, μόνη της ζήτησε καί βαπτίσθηκε Ὀρθόδοξη. Ὁ Ὅσιος τήν εἴχε σώσει ἀπό τόν αἰώνιο θάνατο, ἀφοῦ μόνο μέσα στήν Ὀρθοδοξία κανείς σώζεται!
Καί τό δεύτερο περιστατικό.
Ἡ νῦν πρεσβυτέρα Παταπία ἀκολουθοῦσε τήν αἵρεση τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Στό μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Παταπίου ἦλθε σάν τουρίστια, ὅπως τόσοι καί τόσοι ἄλλοι. Ὅταν, ὅμως, πλησίασε τό σπήλαιο τοῦ Ὁσίου, ἔνοιωσε ἕνα σκίρτημα στήν καρδιά της. Ἔφυγε μέ τήν συντροφιά της, ἀλλά ἕνα βράδυ εἶδε στόν ὕπνο της ἕνα Γέροντα μέσα στή σπηλιά τοῦ Ὁσίου νά τή μαλώνει καί νά τῆς λέει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλή. Χωρίς νά τό καταλάβει, τήν ἔπιασαν τά κλάματα καί ὁ σύζυγός της τήν ξύπνησε καί τή ρώτησε τί τῆς συνέβη. Τοῦ ἐξήγησε τήν αἰτία τῆς θλίψεώς της καί ἀποφάσισαν νά ἐπισκεφθοῦν πάλι τό μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Παταπίου στό Λουτράκι. Ἐκεῖ, ὅταν ἡ γυναίκα εἶδε στήν ἔκθεση τήν εἰκόνα τοῦ Ὁσίου Παταπίου, εἶπε μέ λαχτάρα: «Αὐτός ἦταν ὁ Γέροντας, πού μέ μάλωσε στόν ὕπνο μου»! Ἀποφάσισε τότε νά ἐγκαταλείψει τήν αἵρεσή της καί νά βαπτισθεῖ Ὀρθόδοξη. Μάλιστα ἡ ἴδια ζήτησε καί πῆρε τό ὄνομα Παταπία. Μετά ἔκανε γάμο ὀρθόδοξο καί ὁ σύζυγός της, Ἀλέξανδρος, ἔγινε ἱερεύς. Τώρα ἔχουν τρία παιδάκια καί βοηθοῦν στό ἱεραποστολικό ἔργο στή Ν. Κορέα.
Ἐπίλογος
Ὁ διαχρονικὰ πλέον καταξιωμένος Φιοντὸρ Ντοστογιέφσκυ, στὸ ἔργο του «Οἱ ἀδελφοὶ Καραμαζώφ», ἔχει τονίσει ἐπιγραμματικὰ γιὰ τὸν ἀγιάτρευτο αἱρετικὸ παπισμό: «Ὁ παπισμὸς ὑπέκυψε στὸν τρίτο ἀπὸ τοὺς πειρασμούς, μὲ τοὺς ὁποίους ὁ διάβολος θέλησε νὰ θέσει σε δοκιμασία τὸν Ἰησοῦ στὴν ἔρημο, δηλ. στὸν πειρασμὸ τῆς ἐπὶ τοῦ κόσμου κυριαρχίας»[26].
Παρόμοια εὐκρινέστατη θέση, ὅτι τὴν χαμένη Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία πασχίζουν νὰ τὴν συγκροτοῦν ὑπὸ ἄλλη ἔννοια οἱ πάπες τῆς Ρώμης, ἀναφέρει ὁ ἅγιος Νεκτάριος. Εὔστοχα ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος τιτλοφόρησε τότε τὸ συμβὰν στὴν Κέρκυρα, στὴν ὁποία πῆγε ἕνα διάστημα γιὰ σπουδές, μὲ τὴν φράση «Οὐρανοῦ κρίσις», δηλ. ὁ Θεὸς ἔκρινε καὶ κατεδίκασε τόσο αὐστηρὰ ἐκείνη τὴν τόλμη καί θρασύτητα. Ἆραγε, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος καὶ γενικὰ οἱ παπόφιλοι οἰκουμενιστὲς γνωρίζουν ἐκεῖνο τὸ πρωτοφανὲς στὸ εἶδος του στοὺς Χριστιανικοὺς αἰῶνες γεγονός;
Τελειώνουμε μὲ λόγο τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου: «Ἡ Δυτικὴ «Ἐκκλησία» εἶναι κακόδοξος καὶ αἱρετική. Ἂν δὲν ἦταν τέτοια, γιατὶ ὁ ἅγιος Σπυρίδων διώχνει ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία του τὸ ἀλτάριό της, ὄχι μὲ κανένα ἄλλο μετριώτερο τρόπο, ἀλλὰ μὲ τὸν πλὲον φοβερώτερο, μὲ ἕνα τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο φανέρωσε, πόση ἀποστροφὴ καὶ ὀργὴ ἔχει σ’ ἐκείνη τὴν ἐκκλησία τῶν πονηρευομένων, δίδοντας σέ ὄλεθρο καὶ ἀφανισμό, ὡς δυσσεβεῖς καὶ ἀλαζόνες, ὅλους ἐκείνους, πού μὲ αὐθάδεια φέρονταν στὴν αὑτοῦ ἁγιότητα… Ὄντως, ἐκεῖνο, πού ὑπερβαίνει ὅλα του τὰ ἄλλα καὶ στεφανώνει τὰ θαύματα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος καὶ πού δικαίως δὲν πρέπει νὰ ὀνομάζεται ἁπλῶς θαῦμα, ἀλλὰ θαῦμα θαυμάτων, ἢ νὰ ποῦμε ὀρθότερα, πρέπει νὰ ὀνομάζεται Κρίσις Οὐρανοῦ, εἶναι ἡ παραδοξότατη καταστροφὴ τῶν μιαρωτάτων Λατίνων, μὲ τὴν ὁποία τοὺς ἀπεδίωξε ἀπὸ τὸν θεῖο του Ναό, ὅταν μελέτησαν νὰ τὸν μολύνουν…». Ἅγιος τέλεσε ἐκεῖνο, Ἅγιος καὶ λόγιος τοῦ Γένους γρὰφει αὐτά. Γιατί δὲν τὰ λαμβάνουν ὑπ’όψιν οἱ παπόφιλοι; Ἔλεος Κύριε μὲ τὴν ψυχική τους τύφλωση, ποὺ τόσο τούς ταλαιπωρεῖ[27].
Καθώς, λοιπόν, τιμᾶμε τόν ἅγιο Σπυρίδωνα, καλούμαστε σήμερα, σέ μιά ἐποχή ἐκκλησιολογικῆς καί δογματικῆς συγχύσεως, νά μιμηθοῦμε τό ὁμολογιακό, μαρτυρικό, ἀντιαιρετικό, ἀντιπαπικό καί ἀντιοικουμενιστικό φρόνημά του, ἐφαρμόζοντας τήν ἐκκλησιαστική προτροπή «μνήμη ἁγίου, μίμησις ἁγίου». Νά παρακαλέσουμε, ἐπίσης, ὁ ἐν Τριάδι δοξαζόμενος Θεός, διά πρεσβειῶν τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Σπυρίδωνος τοῦ θαυματουργοῦ, νά μᾶς ἀξιώσει νά ἑορτάσουμε θεϊκῶς καί πνευματικῶς τήν μητρόπολη τῶν ἑορτῶν, τήν ἐπικείμενη ἐν σαρκί Γέννηση τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν ἀπαρχή τοῦ σχεδίου τῆς Θείας Οἰκονομίας γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Καί, τέλος, νά μᾶς κατατάξει στόν χορό τῶν ἁγίων Του καί νά μᾶς κάνει μετόχους τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας Του, «ἥν ἠτοίμασε τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν».
Εὐχόμαστε σέ ὅλους εὐλογημένα καί ἅγια Χριστούγεννα! Σᾶς εὐχαριστῶ πού μέ ἀκούσατε!
[1] ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΡΙΟΣ, «Οὐρανοῦ κρίσις». Θαῦμα φρικτὸν καὶ ἐξαίσιον τοῦ θαυματουργικωτάτου θείου Σπυρίδωνος δι᾽ οὗ οὗτος τὰς βουλὰς τῶν παρανόμων Παπιστῶν ἐματαίωσε, μὴ συγχωρήσας αὐτοῖς, νὰ ἐγείρουν Ἀλτάριον, ἤτοι θυσιαστήριον, μέσα εἰς τὸ ἐν τῇ Κερκύρᾳ ἅγιόν του Ἱερόν Ναόν. Ἐν Λειψίᾳ τῆς Σαξωνίας 1805, σσ. 11–15.
[2] ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΣ, Ὑπὸ Ἐπισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου, «Ἰδοὺ ὁ Παπισμὸς», Ἅγιον Ὄρος 2002, σσ. 315–316 καὶ 366. ΑΡΧΙΜ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΖΙΟΜΠΟΛΑΣ, «Πάθημα Παπικῶν εἰς τήν Κέρκυραν ὑπό τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος»,Ὀρθόδοξος Τύπος 16-11-2012
[3]ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, σ. 90.
[4]Ό. π., σσ. 248-249.
[5]Ό. π., σ. 311.
[6]ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ, Δυτική θεολογία καί πνευματικότητα˙ σημειώσεις ἀπό τίς πανεπιστημιακές παραδόσεις, ἐκδ. Ὑπηρεσία Δημοσιευμάτων Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, σσ. 54-55.
http://fanarion.blogspot.gr/2014/11/blog-post_80.html
[9]Κανών ΜΕ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων
[10]Κανών ΜΣΤ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων
[11]Κανών ΣΤ΄ τῆς ἐν Λαοδικεία συνόδου
[12]Κανών ΛΒ΄ τῆς ἐν Λαοδικεία συνόδου
[13]Κανών ΛΓ΄ τῆς ἐν Λαοδικεία συνόδου
[14] http://www.theodromia.gr/A9455A79.el.aspx
[15] fanarion.blogspot.gr/2014/12/blog-post_3.html
[16] ΑΡΧΙΜ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ἄρθρα, Μελέται, Ἐπιστολαί, Ἀθῆναι1981, σ. 682.
[17] ΦΩΤΙΟΣ ΚΟΝΤΟΦΛΟΥ, «Ἀντιπαπικὰ» ὑπὸ Κων. Καβαρνοῦ ἐκδ. «Ο.Τ.». 1993, σσ. 35 – 38.
[18] Ἐπίσκεψις, τ. 496/1993, Ὁ ἐπίσημος θεολογικός διάλογος Ὀρθόδοξης καί Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, Οἰκουμένη – Διάλογος καί προβληματισμοί, ἔκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1998, τ. 3, σσ. 86-93.
[19] Ἐπίσκεψις, τ. 496, 1993.
[20]ΑΡΧΙΜ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, «Ἡ πορεία τοῦ οἰκουμενικοῦ διαλόγου μέ βάση τήν ὀρθόδοξη πατερική διδασκαλία καί τήν δογματική ἐκκλησιολογική συνείδηση», Ἐν Συνειδήσει˙ Οἰκουμενισμός˙ ἱστορική καί κριτική προσέγγιση, ἔκδ. Ι.Μ.Μεγ.Μετεώρου, Ἅγια Μετέωρα, Ἰούνιος 2009, σ. 21
[21]ΣΥΝΑΞΗ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, ««Οὐκ ἐσμέν τῶν Πατέρων σοφώτεροι»˙ ἀναίρεση τῆς ἐπιχειρηματολογίας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ μέ ἀφορμή τήν ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στή Μεγίστη Λαύρα», Φώτης Κόντογλου, ἔκδ. Σύναξη Ὀρθοδόξων Ρωμηῶν, Τρίκαλα, Χριστούγεννα 2011, σσ. 73-74 καί Ὀρθόδοξος Τύπος (2-12-2011) 6 καί Θεοδρομία ΙΓ΄ (Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 2011) 629
[22] Ὅ.π., σ. 76 καί Ὀρθόδοξος Τύπος (2-12-2011) 6 καί Θεοδρομία ΙΓ΄ (Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 2011) 631).
[23]http://www.impantokratoros.gr/A428EDF3.el.aspx
[24]http://www.impantokratoros.gr/9B2DD1DD.el.aspx
[25] http://www.romfea.gr/epikairotita/26785-2014-09-18-21-51-08
[26] ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΥ, ΘΗΕ9 620.
[27] ΑΡΧΙΜ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΖΙΟΜΠΟΛΑΣ, «Πάθημα Παπικῶν εἰς τήν Κέρκυραν ὑπό τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος», Ὀρθόδοξος Τύπος 23-11-2012
