Άλλος πριν πέσει για ύπνο κάνει τον σταυρό του, άλλος λέει το “Πάτερ ημών”, άλλος δε λέει τίποτε. Η Εκκλησία έχει αφήσει το Απόδειπνο, μικρή ακολουθία κατά την οποία λέγεται το “Πιστεύω”.
Ο λόγος που έβαλε η Εκκλησία να λέμε το “Πιστεύω” πριν τον ύπνο, είναι για να ομολογούμε ότι είμαστε χριστιανοί ακόμα και την τελευταία τη στιγμή της ημέρας, ακριβώς δηλαδή πριν κοιμηθούμε.
Που ξέρεις ότι θα ξυπνήσεις το πρωί; Γι’ αυτό λέμε το “Πιστεύω” για να μη βρεθούμε άπιστοι σε περίπτωση που δεν ξυπνήσουμε. Η προσευχή πριν τον ύπνο δεν είναι απλώς ένα έθιμο που κάνουν τα “καλά παιδάκια” όπως μας έλεγαν παλιά αλλά κρύβει μια βαθιά ουσία, πολύ διδακτική για όλους μας. Εδώ, οι αρχαίοι πίστευαν ότι ο ύπνος είναι ο δίδυμος αδελφός του θανάτου. Κι αυτό δεν είν’ μακάβριο. Μη φτύνεις λοιπόν τον κόρφο σου!
Μια μέρα σ’ όλους μας θα συμβεί κι αυτό είναι η μόνη σιγουριά της ζωής μας: Ξύπνα λοιπόν το πρωί, λέγε δόξα τω Θεώ κι αγάπα όλο το κόσμο.
Τότε θα ‘ναι που θα ζούμε την κάθε μέρα σαν να ‘ναι η τελευταία της ζωής μας. Ούτε κακίες, ούτε μίση. Ας μην ομολογούμε μόνο το βράδυ ότι πιστεύουμε στον Θεό κι αυτό σε μια τυπική και μόνο προσευχή είτε λέγοντας το Απόδειπνο ξερά, είτε το “Πάτερ ημών” μηχανικά, είτε κάνοντας ψυχαναγκαστικά τον σταυρό μας. Δεν έχει νόημα. Πολύς κόσμος κάνει τον σταυρό του πριν τον ύπνο γιατί φοβάται μη του συμβεί τίποτε κακό. Ο Θεός δεν έχει σχέση με τα θρίλερ του σινεμά ή δεν θα μας τιμωρήσει, επειδή τάχα ξεχάσαμε να κάνουμε το σταυρό μας πριν τον ύπνο..
Οπότε, ότι κάνουμε να το πιστεύουμε. Κι αν προσευχόμαστε να κοιτάμε να κρυβόμαστε κάπου στο σπίτι. Έτσι λέει ο Χριστός. Αν θέλουμε να διδάξουμε στους άλλους την προσευχή, μη μένουμε μόνο στο εικονοστάσι αλλά να πιάσουμε τη δράση. Έμαθα προχθές για κάποιον πατέρα που πιέζει τον έφηβο γιο του ώστε με το έτσι θέλω να πούνε μαζί το βράδυ το Απόδειπνο. Με την πίεση τίποτε δε θα καταφέρει, μάλλον κακό θα κάνει.
Ο Θεός θέλει απλούστατα πράγματα. Να προσευχόμαστε για όλους κι ν’ αγαπάμε όλο το κόσμο. Αγαπάω σημαίνει δίνω χώρο, δεν επιβάλλομαι. Από μακριούς σταυρούς και υποχρεωτικές προσευχές γέμισε ο τόπος. Ο Θεός αγαπά τις σιωπηρές πράξεις: να μη ξέρουν οι άλλοι, να μη μας βαρούν παλαμάκια, να μη μας λένε “εύγε, εύγε”, ούτε μες το σπίτι, ούτε πουθενά. Έτσι κι η προσευχή έχει αξία.
Του ιερομονάχου Ιάσονος Κ.