(Μια ενδιαφέρουσα απορία προς τον μακαριστό Γέροντα π.Αθανάσιο Μυτιληναίο.
Μπορείτε να ακούσετε, ακριβώς την ομιλία του Γέροντος,στον παρακάτω σύνδεσμο.
Ενδιαφέρουσα για κληρικούς,Θεολόγους και για όλους τους ενδιαφερομένους για την πνευματική τους ζωή.) Σ.Μ.
(Ολόκληρος η ομιλία στον παρακάτω σύνδεσμο στο YOUTUBE
Υπάρχει ερώτηση για την εγκράτεια των συζύγων και την αποφυγή της τεκνοποιϊας (εάν είναι αμαρτία, είναι υποχρεωτική η εγκράτεια κλπ).
Στο θέμα αυτό υπάρχει σύγχυση και μεταξύ των πνευματικών, επιτρέψτε μου να πω.
Στα θέματα αυτά υπάρχει μια ελευθερία. Δεν αναφέρεται κάτι για τα θέματα αυτά (εγκράτεια συζύγων, αποφυγή τεκνοποιϊας κλπ) στην Αγία Γραφή ή στους Πατέρες μας.
Η ζωή των συζύγων είναι εσωτερική ζωή, στην οποίαόχι μόνο η μάνα μου και πατέρας μου δεν μπορούν να μπουν αλλά ούτε και ο Πευματικός , εάν δεν του ζητηθεί. Σφάλλονται και βεβηλώνουν αυτό το εσωτερικόν της ζωής και αυτό το μυστήριο-να μου επιτραπεί να πω- της συζυγικής ζωής, όταν ορισμένοι φλυαρούν και λένε διάφορα μεταξύ τους (πως το ένα,πως το άλλο κλπ).
Η εκκλησία αφήνει μία ελευθερία μεταξύ των συζύγων, εάν θα εγκρατεύονται και πόσο θα εγκρατεύονται. Εάν θα κάνουν παιδιά και πόσα παιδιά θα κάνουν . Ακούσατε,ναι,ναι. Με ξέρετε ουδέποτε ελευθεριάζω.Το δηλώνω αυτό.Υπάρχει μία ελευθερία που ούτε και ο πνευματικός δεν μπορεί να κάνει κάτι. Δεν δίνουμε εντολή αλλά μπορούμε να πούμε π.χ.…γιατί δεν κάνετε ακόμη ένα παιδάκι. Μα θα μου πείτε η αποφυγή της τεκνοποιϊας δεν είναι αμάρτημα;
Η αποφυγή της τεκνοποιϊας είναι αμάρτημα. Σημειώστε ότι τα θέματα αυτά, δεν λέγονται από άμβωνος. Όμως, δεν είναι σωστό αυτό. Αμα δεν μας τα πει αυτά η Εκκλησία ποιος θα μας τα πει η σεξολογία θα μας τα πει. Αν δεν τα πει η εκκλησία ποιός θα τα πεί.
«Αν δεν στα πω εγώ παιδί μου ποιος θα σου τα πει,το πεζοδρόμιο»,έγραψε ένα Ούγγρος συγγραφέας,Ορθόδοξος, σε ένα βιβλίο του για την αγνότητα.
Σεμνά θα απαντάμε, χωρίς να προσβάλλουμε την αιδώ (την ντροπή) αλλά πρέπει να μιλάμε. Παρακαλώ όμως πολύ, αν κάτι δεν καταλάβετε καλά, μην το παραδώσετε στην φαντασία σας και το συμπληρώσει διαφορετικά, δεν πρέπει είναι αμαρτία.
Η αποφυγή τεκνοποιϊας, είναι η παρεμπόδιση της τεκνοποιϊας.Αυτό λέγεται αυνανισμός,μην σας παραξενεύει αυτό,είναι η γνωστή ιστορία με τον Αυνάν.
Πριν από τον Μωσαϊκό Νόμο υπήρχε ο Βαβυλωνιακός νόμος του Χαμπουραμπί, πριν από το 2.100 χρόνια που έζησε ο Αβραάμ. Η νομοθεσία αυτή έλεγε «αν κάποιος δεν αφήνει παιδιά, είναι άτεκνος, θα πρέπει -εάν πέθαινε ο άνδρας -να νυμφευθεί στην συνέχεια τον επόμενο επιζήσαντα αδελφό κλπ, ώστε να αφήσει το όνομα του πρώτου της άνδρα, για να συνεχισθεί το όνομα κλπ. κλπ .
Κατόπιν αυτό παγιώθηκε στην νομοθεσία του Θεού. Αυτό γίνεται δυνάμει της εικόνος του Θεού που υπάρχει στον άνθρωπο ανεξάρτητα αν είναι ειδωλολάτρης. Στον Χριστιανισμό δεν ισχύει αυτό.
Ο Αυνάν,για να επανέλθουμε στο θέμα μας, έκανε παρεμπόδιση συλλήψεως και αυτό, λέγει η Γραφή, «…εφάνη στον Θεόν πονηρόν και εθανάτωσε τον Αυνάν…». Αυνανισμός κατά λέξη είναι αυτό και όχι το συνηθισμένο που λένε για ένα άγαμο άνδρα. Στη γλώσσα την εκκλησιαστική λέγεται ακαθαρσία (ψηλαφάν,το απαρέμφατο).
Η περεμπόδιση της συλλήψεως γι` αυτό όντως είναι αμάρτημα. Δεν το θέλει ο Θεός.
Γι` αυτό σαν κανόνα σας βάζουμε να εγκρατευθείτε, να μην κοινωνήσετε, ώστε να μπορέσουν σιγά- σιγά οι σύζυγοι να συνηθίσουν στο θέλημα του Θεού.
Και πόσα παιδιά θα κάνουμε; Η Εκκλησία θα το πεί;
΄Όχι,θα το αποφασίσουν οι γονείς.Προχθές πήρα ένα προσκλητήριο για μια βάπτιση ενός παιδιού που είναι το 10ο της οικογενείας. Πόσα παιδιά θα κάνουν ; Όσα θέλουν οι δύο οι σύζυγοι. Ο πνευματικός δεν επεμβαίνει, το λέω για Τρίτη φορά. Προσέξτε μπορεί η γυναίκα πολύ γρήγορα να μην συλλαμβάνει ενώ έχει 2-3 παιδιά.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν να μην συνέρχονται,
αρκεί να μην παρεμποδίζουν.Το να συνέρχονται οι σύζυγοι δεν είναι αμάρτημα. Αυτό το λέει και η Ορθόδοξη δογματική.
Ο΄Αγιος Νικόδημος λέει να είναι τρεις ημέρες η εγκράτεια εκείνων που συνέρχονται και θέλουν να κοινωνούν.
Η παρεμπόδιση είναι αμαρτία και όχι απλώς το συνέρχεσθαι. Οι σύζυγοι που δεν κάνουν παιδιά δεν πρέπει να συνέρχονται; Αν είναι δυνατόν. Και αυτό γιατί ,διότι δεν πρέπει να εγκρατεύεται ο άλλος άκοντος (=παρά την θέληση) του άλλου,για την ακράτεια υμών, για να μην πέφτουν σε πειρασμόν. Τι λέει ο Απ.Παύλος; Η γυναίκα δεν εξουσιάζει το σώμα της αλλά ο ανήρ,ο άνδρας το εξουσιάζει.Αλλά δεν είναι μονομέρες.Και ο άνδρας δεν εξουσιάζει το σώμα του αλλά η γυναίκα του το εξουσιάζει .Εκ συμφώνου μόνον επιτρέπεται η εγκράτεια των συζύγων. Εάν συμφωνήσουν και οι δυό και όχι οι γονείς ή οι Πνευματικοί. Δικαίωμά σου να βελτιώνεις την ψυχή σου και να προοδεύεις πνευματικά όσο θέλεις.
Αυτό είναι δικό σου θέμα. Στο θέμα των συζύγων δεν είναι δικό σου θέμα, εάν ο σύζυγος ή η σύζυγος δεν το θέλει. Αυτό αποκλειστικά και μόνον στην γενετήσια σχέση ισχύει αυτό. Εάν η σύζυγος θέλει να νηστεύσει και εσύ όχι δεν θα σε ρωτήσει γι αυτό, ούτε εσύ μπορείς να την εμποδίσεις.
«…και μην αποστερείτε αλλήλους»,λέγει ο Απ.Παύλος,ο οποίος ήταν άγαμος και λέγει μάλιστα-7 φορές αυτό το λέει-ότι ο ίδιος θα ήθελε να είναι όλοι άγαμοι.
Και συνεχίζει «…δια δε τας πορνείας,έκαστος την εαυτού γυναίκα εχέτω».Γιατί το λέει έτσι (πορνεία δηλαδή),για τις συχνότερες περιπτώσεις,πέραν της τεκνοποιϊας εννοεί. Λέει ο ι.Χρυσόστομος που ερμηνεύει τον Απ.Παύλο,….βλέπετε δεν λέει « για την τεκνογονία να μην το κάνετε αυτό»,αλλά για τις πορνείες. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και πνευματικής αγωγής η εγκράτεια, διότι υπάρχουν νέοι με εγκράτεια και μεγάλης ηλικίας που δεν μπορούν. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Υπάρχουν νέοι, επαναλαμβάνω νέοι, που κάνουν παρατεταμένη εγκράτεια. Και λένε μερικές «μα,πως πήγες κοινώνησες και πως το έκανες αυτό,δεν είσαι παντρεμμένη;».Υπάρχει και το άλλο που λένε ότι τον πρώτο χρόνο δεν πρέπει να κοινωνάει η γυναίκα.! Μα τι είναι αυτό,είναι δυνατόν; Εγκράτεια 3 ημέρες πριν της Θείας Κοινωνίας και θα κοινωνήσεις, λέει ο΄Αγιος Νικόδημος. Η εγκράτεια είναι το χαλινάρι και τονώνει την αγάπη των συζύγων.
Οι εντολές που θεσπίζει η Εκκλησία είναι εντολές του Αγίου Πνεύματος.
Οι νεόνυμφοι νηστεύουν και εγκρατεύονται όπως το είπα, στις νηστείες κλπ.
Ο Πνευματικός δεν επεμβαίνει ποτέ των ποτών τι θα αποφασίσουν οι σύζυγοι και μάλιστα για την ισόβια εγκράτεια. Ειδικά γι την ισόβιον εγκράτειαν αυτό ποτέ των ποτών ο Πνευματικός δεν πρέπει να το κάνει.
Σας το λέω για πολλοστί φορά.Και βεβαίως, ποτέ αντικείμενο τάματος δεν γίνεται η ισόβιος εγκράτεια. Να τάξεις ένα κερί ή ότιδήποτε αλλά δεν θα τάξεις αυτό. Μου το λένε ορισμένοι μερικές φορές, ναι αλλά το έταξα. Και τους λέω τι; Αν συμφωνήσατε καλώς, αλλά όχι τάμα, διότι σάρκα φορούμε, άνθρωποι είμαστε, αν…, λέω αν, χαλάσει το τάμα τί γίνετε; Σας το είπα πολλές φορές ώστε να μην υπάρξει κάποιος να μην το ακούσει.
Η εγκράτεια είναι αρετή. Το συνέρχεσθαι δεν είναι αμαρτία. Μου λένε πολλοί, χαλάσαμε την εγκράτεια και τους απαντώ. Καλά, ξαναπροσπαθήστε, δεν λέω μην κοινωνήσετε. Ο γάμος είναι το ύστερον θέλημα του Θεού. Ευλογήθηκε όμως το ύστερον θέλημα ο γάμος στην Κανά. Όπως και η κρεατοφαγία που είναι το ύστερον θέλημα του Θεού,διότι στον κατακλυσμό,ο Θεό, ευλόγησε την χορτοφαγία, (απαγορεύονταν τα κρέατα και τα κυνήγια). Επομένως η εγκράτεια είναι αρετή.
Ο Χριστός,ο Θεός που ενανθρώπισε ήταν άγαμος,αλλά δεν απαγορεύει τον γάμον στους ανθρώπους.Μην λέτε ότι είμαι έγγαμος και δεν θα σωθώ. Ελάχιστοι στην Π.Διαθήκη ήταν άγαμοι,οι περισσότεροι ήταν έγγαμοι. Είναι αρετή και εάν εκ συμφώνου μετέρχεσθε την εγκράτεια.Πρώτος σκοπός του γάμουείναι η αλληλοβοήθεια για την Θέωσιν («ποιήσωμεν βοηθόν κατ` αυτόν»), δηλ.βοηθόν σε τι ,στο να σωθούν και να Θεωθούν.Δεύτερος σκοπός του γάμου είναι η κατασίγασις της γενετησίου ορμής για να μην πέφτει κανένας στην πορνεία,γι` αυτό ο Ιω.Χρυσόστομος προτρέπει να παντρεύονται οι νέοι προ της στρατείας (προ του στρατού),για τον λόγο αυτό,να μην πέφτουν στην πορνεία. Βέβαια σήμερα είναι άλλες συνθήκες, υπάρχουν σπουδές , στρατός κλπ.
« Η αγάπη ουκ ασχημονεί»,λέει ο Απ.Παύλος. Αυτό να μην το ξεχνάτε οι έγγαμοι και να το έχετε σαν επιγραφή στο δωμάτιό σας.Μερικοί λένε να μην έχουν εικόνες στο δωμάτιό τους, αυτό είναι στρουθουκαμηλισμός ,εάν δεν έχεις την εικόνα στο δωμάτιο και είναι στον διάδρομο του σπιτιού δεν σε βλέπει ο Θεός; Είναι αμαρτωλός ο γάμος; Δεν είναι καθόλου αμαρτωλός ο γάμος. Είναι ευλογημένος.΄Η παρθενία ή γάμος, ευλογημένα και τα δύο.
Τώρα, με ποιόν τρόπο εγκρατευόμαστε;
Εγκράτεια συζύγων,γίνεται όταν νηστεύουμε. Όποτε έχουμε νηστεία (Τετάρτη και Παρασκευή και Τεσσαρακοστές).Αλλά προσοχή σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχουμε συμφωνία μεταξύ των συζύγων, διότι λέει ο Απ.Παύλος «…εκ συμφώνου….»,διότι η γυνή δεν εξουσιάζει του ιδίου σώματος παρά ο άνδρας της και το αντίστροφον ,του σώματος του ανδρός εξουσιάζει όχι ο άνδρας αλλά η σύζυγος. Αυτά θα τα βρείτε στο 6ο κεφ. της Α΄ Κορινθίους επιστολής του Απ.Παύλου.
Εάν το αρνηθεί κάποιος σύζυγος τότε αμαρτάνει, διότι εάν εξ αιτίας αυτής της άρνησης οδηγηθεί ο άλλος στην μοιχεία τότε σε καταλογίζω όλη την αμαρτία σε σένα, λέει ο ι.Χρυσόστομος. Επίσης, στις εύσχημες ημέρες (Κυριακές και μεγάλες εορτές).Η εγκράτεια δεν τηρείται από το βράδυ,δηλ.Τρίτη βράδυ,εάν συνέβαινε αυτό οι σύζυγοι τότε θα ήταν ελεύθεροι την Τετάρτη βράδυ.Στους Εβραίους η νηστεία ήταν από ανατολή ηλίου έως δύση ηλίου (το ίδιο γίνεται και στο Ισλάμ).Η νηστεία είναι όπως καθορίζει ο Θεός ή εν προκειμένω όπως καθορίζει η Εκκλησία. Συνοδά με την νηστεία πάει η εγκράτεια. Επομένως όπως νηστεύουμε έτσι και εγκρατευόμαστε. Ειδικά για τις μνήμες των Αγίων έχουμε μια παραχώρηση, καλόν είναι να εγκρατευθούμε από βραδίς.Το ίδιο και το Σάββατο για την Κυριακή,χωρίς να σημαίνει ότι Κυριακή βράδυ δεν έχουμε εγκράτεια.
Ερώτηση.Σάββατο και Κυριακή κάνουμε μετάνοιες;
Το Σάββατο και Κυριακήν δεν κάνουμε μετάνοιες.Αλλά την Κυριακή το βράδυ,αν θέλει κάποιος,μετά τον εσπερινό,μπορεί να κάνει μετάνοιες.
(Από ομιλία του Γέροντος π.Αθανασίου): Οι Πατέρες της εκκλησίας μας εθεολόγησαν στην Ελληνική γλώσσα,πάρα πολύ σπουδαίο. Ο Απ.Παύλος ομίλησε στα Ελληνικά. Γι αυτό πρέπει οι αξίες αυτές, όπως η γλώσσα η ελληνική πρέπει να διατηρηθούν. Και η ελληνική γλώσσα είναι αξία.
Άλλο πράγμα όμως να συνδέεται η Ορθοδοξία με την Ελλάδα. Μπορείς να βρεις Ορθόδοξο παντού σε όλον τον κόσμο, στα πέρατα της Οικουμένης.
Σ.Μ.
