ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ,
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΑΠΟΤΟΙΧΙΣΗ,
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΡΟΧΩΡΗΣΑΝ ΣΕ ΑΠΟΤΟΙΧΙΣΗ.
Τι είναι Οικουμενισμός
Ο Οικουμενισμός κινείται σε δύο επίπεδα, στον διαχριστιανικό και στον διαθρησκειακό.
Ο διαχριστιανικός Οικουμενισμός προωθεί την ένωση των χριστιανικών θρησκειών-αιρέσεων με την Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρώντας τις δογματικές διαφορές ΄΄τυπικές παραδόσεις΄΄ που πρέπει να παρακάμπτονται για το καλό της ενότητας της Εκκλησίας (νομιμοποίηση εκκλησιών-αιρέσεων στη Σύνοδο της Κρήτης).
Ο διαθρησκειακός Οικουμενισμός προωθεί την ένωση μεταξύ όλων των θρησκειών, δηλαδή την λεγόμενη πανθρησκεία προβάλλοντας τα κοινά θεολογικά σημεία ώστε να επιτευχθεί η θρησκευτική ενότητα της οικουμένης (δηλώσεις πατριάρχου περί ΄΄αγίου΄΄ κορανίου, ΄΄ευλογημένης΄΄ συναγωγής εβραίων... ).
Ο Οικουμενισμός νομιμοποιεί όλες τις αιρέσεις ως ΄΄εκκλησίες΄΄ προσβάλλοντας το Δόγμα της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Θεωρεί πως οι αιρέσεις-΄΄εκκλησίες΄΄ είναι μέρη, κομμάτια της Εκκλησίας (όπως και η Ορθοδοξία) και ότι όλες μαζί αποτελούν την Εκκλησία.
Η Εκκλησία δεν είναι δυνατόν να διαιρεθεί. Είναι μία και μοναδική διότι είναι το Σώμα του ενός και μοναδικού Χριστού.
Εκ της αδιαιρέτου Εκκλησίας του Χριστού, απεσχίσθηκαν και απεκόπηκαν οι αιρετικοί και σχισματικοί οι οποίοι έπαυσαν να είναι μέλη του Σώματός της.Οι οικουμενιστές παρερμηνεύουν το χωρίο από την προσευχή του Κυρίου «ίνα ώσιν εν»(κατά Ιωάννη,κεφ.ιζ΄ στ.11) νομίζοντας ότι ο Κύριος προσεύχεται για ένωση διηρημένων εκκλησιών-ομολογιών-αιρέσεων. Ο Χριστός, όμως, αναφέρεται στην ενότητα των Αποστόλων κατά την θεωρία της Δόξης του Θεού την ημέρα της Πεντηκοστής (αυτή την ημέρα έγιναν μέλη του Σώματος του Χριστού). Το Άγιο Πνεύμα, στο Θεανθρώπινο Σώμα της Εκκλησίας, ενώνει από τότε όλους τους βαπτισμένους πιστούς που αποτελούν το Σώμα της Εκκλησίας. Η ενότητα γίνεται με βάση την πίστη. Με βάση την κοινή πίστη στο πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δια των Αγίων Μυστηρίων, ελπίζουμε στην ένωσή μας με τον Χριστό. Οι οικουμενιστές στο όνομα της ενότητας, της αγάπης, της αδελφοσύνης προσπαθούν να επιτύχουν την θρησκευτική ενοποίηση, ένα μείγμα ετερόκλητων πίστεων.
«Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή» λέγει ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός (κατά Ιωάννη κεφ.ιδ,στ.6). Εγώ είμαι η μοναδική οδός σωτηρίας, μας λέει. Ο Οικουμενισμός, η μεγαλύτερη αίρεση στην ιστορία της εκκλησίας, αναγνωρίζει στις αιρέσεις συμμετοχή στο σωτηριολογικό έργο του Θεού ,δηλαδή διδάσκει ότι μπορούμε να σωθούμε και μέσω των άλλων θρησκειών. Τότε για ποιό λόγο ήλθε ο Κύριός μας στη Γη και υπέμεινε την Σταύρωση; Για ποιό λόγο μαρτύρησαν οι Άγιοι, ομολόγησαν την πίστη τους οι Άγιοι Ομολογητές, οι Άγιοι Πατέρες πολέμησαν τις αιρέσεις;
Ο χριστιανός εκφράζει την αγάπη του στον συνάνθρωπο όταν του δείχνει τον δρόμο προς την σωτηρία γιατί ενδιαφέρεται πραγματικά να σωθεί έστω και μία ψυχή. Εμείς, που γνωρίζουμε αυτόν τον δρόμο, είμαστε έτοιμοι να Τον ξεχάσουμε και να απαρνηθούμε τον Κύριό μας, στα πλαίσια μιας εκκοσμικευμένης αγάπης (η οποία δεν βασίζεται σε κοινή πίστη);
Αναγνωρίστηκαν οι αιρέσεις ως εκκλησίες. Συνυπάρχουν εξισωμένες κάτω απο την ομπρέλα του Οικουμενισμού (γι’ αυτό και ο Οικουμενισμός ονομάστηκε παναίρεση απ τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς καθώς περικλείει όλες τις αιρέσεις που απομάκρυναν τον άνθρωπο απ' τον Θεάνθρωπο). Ο Οικουμενισμός, κατεγνωσμένη αίρεση από τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς, αλλοιώνει την Πίστη μας, αμβλύνει το ορθόδοξο φρόνημά μας, ενσωματώνει θεολογικά και εκκλησιολογικά στοιχεία που έχουν απορριφθεί απ την Ορθοδοξία (αλώνει την Ορθοδοξία) καθώς εστιάζει στα σημεία συμφωνίας των μελών του Οικουμενισμού και όχι σε αυτά που διαφέρουν. Θα τον δεχθούμε; Θα δεχθούμε την παναίρεση;
«Πίστη είναι να πεθάνει κάποιος για τον Χριστό και την τήρηση των εντολών Αυτού και να έχει τον θάνατο αυτό ως ζωή»
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος
Τι σημαίνει αποτείχιση;
Αποτείχιση είναι η απομάκρυνση (χωρισμός) από κάτι νόθο, επιβλαβές και ξένο προς την υγιή Πίστη της Εκκλησίας. Είναι το τείχος που σηκώνει ο πιστός ώστε να περιφρουρήσει την Ορθόδοξη Πίστη και να προφυλαχθεί ο ίδιος από την πλάνη των αιρετικών παραμένοντας μέσα στην διαχρονική αποστολική Εκκλησία και ταυτόχρονα το μέσο πίεσης που χρησιμοποιεί ώστε να δρομολογηθεί σύνοδος που θα καταδικάσει τους αιρετικούς. Η αποτείχιση επιτελείται δια της διακοπής μνημονεύσεως του αιρετικού επισκόπου (δεν είναι δυνατόν ο αιρετικός επίσκοπος να ορθοτομεί τον λόγο της αληθείας) και της διακοπής κάθε εκκλησιαστικής κοινωνίας και επικοινωνίας μαζί του. Είναι, τέλος, η αποτείχιση η ενδεδειγμένη και υγιής συμπεριφορά του πιστού σε καιρό αιρέσεως ώστε να αποφευχθεί η εγκατάσταση της αίρεσης. Γι αυτόν τον λόγο, όσοι προχώρησαν σε αποτείχιση είναι άξιοι τιμής και επαίνου.
Πότε επιτρέπεται η αποτείχιση;
Σε περιπτώσεις προσωπικών αμαρτιών των επισκόπων, οι ΙΓ΄, ΙΔ΄και ΙΕ΄Ιεροί Κανόνες απαγορεύουν την απόσχιση δια της διακοπής της μνημονεύσεως προ συνοδικής κρίσης και όσοι προχωρούν σε αποτείχιση θεωρούνται υπεύθυνοι σχίσματος. Επιβάλλεται η αποτείχιση, σε περιπτώσεις αιρετικώς φρονούντων επισκόπων ώστε εκείνος που αιρετικά φρονεί και κηρύττει να αποκόπτεται από το Σώμα του Χριστού, ενώ αυτός που κάνει αποτείχιση να παραμένει ενσωματωμένος δια της αληθινής πίστης στην Εκκλησία.
Τι σημαίνει κατεγνωσμένη αίρεση;
Κατεγνωσμένη σημαίνει γνωστή αίρεση η οποία έχει καταδικασθεί από Σύνοδο ή από Αγίους της Εκκλησίας. Ο Οικουμενισμός περικλείει αιρέσεις οι οποίες ήδη έχουν καταδικασθεί από Συνόδους και είναι αίρεση κατεγνωσμένη και από τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς. Ο Οικουμενισμός είναι γνωστικισμός,ο οποίος υφίσταται από τον 1ο μ.Χ. αιώνα και έχει καταδικαστεί π.χ. από την 6η Οικουμενική Σύνοδο (καταδίκη Παυλικιανών).Οι Άγιοι Πατέρες που συμμετείχαν στην Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 879-880 διακήρυξαν με παρρησία ότι κάθε παρέμβαση στα παραδοθέντα από τις προηγούμενες θεόπνευστες 7 Οικουμενικές Συνόδους καθιστά αίρεση και ύβρη.
Μνημόνευση κατά την Θεία Λειτουργία
Η μνημόνευση του επισκόπου κατά την Θεία Λειτουργία δηλώνει την ταυτότητα πίστεως επισκόπου και λαού, άρα σε καιρό αιρέσεως δηλώνει συμμετοχή στην αίρεση. Δεν είναι δυνατόν να μνημονεύεται εκείνος που είναι εχθρός προς τον Θεό. Δεν είναι δυνατό να ομολογείται δημόσια ότι ο αιρετικός ορθοτομεί τον λόγο της Αληθείας. Οι λαϊκοί, όταν κινδυνεύει η Πίστη, πρέπει να φεύγουν από ιερέα που μνημονεύει αιρετικό επίσκοπο και να αγωνισθούν για την Ορθοδοξία.Κατά τον Άγιο Γενάδιο Σχολάριο, η πνευματική κοινωνία των ομοδόξων και η τέλεια υποταγή στους γνήσιους ποιμένες εκφράζεται με το μνημόσυνο (μνημόνευση).Κατά τον Άγιο Θεόδωρο Στουδίτη, και μόνον η αναφορά ονόματος επισκόπου που δεν έχει ορθόδοξη πίστη, μολύνει τη Θεία Λειτουργία, έστω και αν ο τελών την Θεία Λειτουργία φρονεί ορθά.
Ποιοί είναι οι ψευδοδιδάσκαλοι;
Ψευδοδιδάσκαλοι κατά της ευσεβείας, ψευδοαπόστολοι και ψευδοπροφήτες, κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, είναι οι αιρετικοί τους οποίους εξέλεξε ο διάβολος ώστε να πολεμηθεί ο παλαιός Νόμος και ο Ευαγγελικός. Γι αυτό, συνεχίζει ο Άγιος, όποιος τους δέχεται, δέχεται τον διάβολο. Ο Κύριος, στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, μας λέει: «προσέχετε από των ψευδοπροφητών οίτινες έρχονται προς υμάς εν ενδύματι προβάτου, ένδοθεν δε εισί λύκοι άρπαγες. από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς». (κατά Ματθαίον κεφ.ζ' στ 15)
Δημοσία και γυμνή τη κεφαλή σημαίνει ότι ο επίσκοπος κηρύττει τις αιρετικές του απόψεις δημόσια και απροκάλυπτα, με λόγια και με έργα ώστε να τις διαδώσει και να τις καταστήσει γραμμή της Εκκλησίας χρησιμοποιώντας την θέση του. Επισφράγιση των κακόδοξων λόγων και των έργων ήταν η σύνοδος στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2016. Επειδή το σύστημα της Ορθοδοξίας είναι συνοδικό, η προσπάθεια των αιρετικών επικεντρωνόταν στο να «νομιμοποιηθεί» συνοδικά η αίρεση, πράγμα που επιτεύχθηκε με την ψευδοσύνοδο στην Κρήτη.
Ποιοί Άγιοι δίδαξαν την απομάκρυνση από τους αιρετικούς;
Οι άγιοί μας, βασιζόμενοι στην εμπειρική και βιωματική τους σχέση με τον Θεό, μας δίδαξαν την ά μ ε σ η απομάκρυνση από τους αιρετικούς ως τρόπο διαφύλαξης της Πίστης.
O Μ. Βασίλειος συμβούλευε την μη εκκλησιαστική κοινωνία με αιρετικούς επισκόπους, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον Άγιο ως ΄΄λύκοι βαρείς΄΄καθώς και την απομάκρυνση από εκείνους που προσποιούνται ότι έχουν την ορθή πίστη αλλά κοινωνούν με τους ετερόφρονες.
Ο Μ. Αθανάσιος δίδασκε την απομάκρυνση από όσους επισκόπους ή πρεσβυτέρους σκανδαλίζουν και την απομάκρυνση από εκείνους που κοινωνούν με αιρετικούς και προσποιούνται ότι ομολογούν ορθή πίστη.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, συμβούλευε, να αποφεύγουμε προϊστάμενο (ποιμένα) όταν είναι κακός εξ αιτίας της πίστεως και να απομακρυνόμαστε απ' αυτόν όχι μόνο αν είναι άνθρωπος αλλά και αν είναι άγγελος που κατέβηκε από τον Ουρανό. Αν είναι κακός ως προς την ιδιωτική του ζωή δεν θα πρέπει να ασχολούμαστε μ' αυτήν καθώς το «μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε» αναφέρεται στον τρόπο ζωής, και όχι στην πίστη. Κατά την διάρκεια της εξορίας του, μακάριζε τους φυλακισμένους κληρικούς για το ορθόδοξό τους φρόνημα, λέγοντας ότι τα ονόματά τους συγκαταριθμούνται μαζί με των Μαρτύρων στο βιβλίο της Ζωής.
Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας χαρακτήριζε ως ομολογητές της Πίστεως τους κληρικούς που καθήρεσε ο αιρετικός πατριάρχης Νεστόριος, τιμωρώντας τους επειδή είχαν διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία και μνημόνευσή του. Συμβούλευε, δε, ο Άγιος τον κλήρο και τον λαό της Κωνσταντινούπολης να μη κοινωνούν με τον Νεστόριο για να μη μολυνθούν, χαρακτηρίζοντάς τον ως λύκο αντί ποιμένα.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής με την αποτείχισή του, δίδασκε έμπρακτα την σωστή στάση απέναντι στην αίρεση. Πίστευε ότι είναι χρέος του καθενός να μη προδίδει την αληθινή Πίστη και να την υπερασπισθεί μέχρι θανάτου. Χαρακτήριζε τους αιρετικούς ως ψευδοδιδασκάλους και ψευδοπροφήτες και έλεγε ότι όποιος τους αποδέχεται ως ποιμένες της Εκκλησίας, αποδέχεται και αναγνωρίζει τον διάβολο. Η αποτείχιση, για τον Άγιο, είναι η μοναδική οδός σωτηρίας διότι μόνο δι΄ αυτής η αληθινή Πίστη παραμένει ανόθευτη από την επικοινωνία με την αίρεση. Προτίμησε τον αναθεματισμό, την εξορία, τον μαρτυρικό θάνατο παρά την κοινωνία με τους αιρετικούς.
Ο Άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων χαρακτήριζε τους ορθοδόξους, που απομακρύνονταν από αίρεση υπό Συνόδου ή Αγίων Πατέρων κατεγνωσμένη, άξιους τιμής και αποδοχής.
Ο Όσιος Θεόδωρος Στουδίτης, σε καιρό αιρέσεως, ως Εκκλησία θεωρούσε εκείνους που προχώρησαν σε αποτείχιση από τους αιρετικούς, έστω και αν ήταν ελάχιστοι. Την τοπική εκκλησία, που είχε αποδεχθεί την αίρεση την θεωρούσε ΄΄πεπτωκυία, καταπεσούσα, ερρυπωμένη΄΄ και γι αυτό συμβούλευε τους ορθοδόξους να αποφεύγουν με παρρησία κάθε εκκλησιαστική επικοινωνία με τους κακόδοξους και να διακόπτουν την μνημόνευσή τους στην τέλεση της Θείας Ευχαριστίας.
Ο Μέγας Φώτιος πρόσταζε το εξής ΄΄αν ο ποιμένας είναι αιρετικός να απομακρυνθούμε από αυτόν άμεσα διότι η κοινωνία με αυτόν είναι δηλητήριο φιδιού. Δεν πρέπει, έλεγε, να εξαπατηθούμε από το γεγονός ότι φαίνεται ήμερος, διότι είναι λύκος. Ως προς τον ορθόδοξο ποιμένα, συνέχιζε, ο πιστός αφού εξετάσει αν έχει ευσεβή πίστη και ζωή, χωρίς κανένα αιρετικό σημάδι, πρέπει να υποτάσσεται σ' αυτόν. Όλα τα άλλα, εκτός της πίστεως, δεν πρέπει να τα εξετάζουμε΄΄.
Ο Άγιος Γερμανός ο Β΄, εξόρκιζε τους λαϊκούς να φεύγουν από ιερείς υποταγμένους σε λατίνους και να μην παίρνουν ευλογία από τα χέρια τους. Καλύτερα προσεύχεστε στα σπίτια σας, έλεγε, ειδ' άλλως θα υποστείτε την ίδια κόλαση μ' αυτούς.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θεωρούσε ότι είναι αδύνατο κάποιος που επικοινωνεί εκκλησιαστικώς με αιρετικό πατριάρχη, να είναι ορθόδοξος. Συνέδεε την υποταγή στους ποιμένες με την πλήρη αποδοχή και ταύτιση με την Ορθόδοξο Πίστη η οποία είναι το κριτήριο εισόδου (ή εξόδου) από την Εκκλησία.
Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, υποστήριζε ότι στα της πίστεως δεν χωρεί συγκατάβαση διότι όλοι οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας, όλες οι Σύνοδοι και όλες οι Θείες Γραφές προτρέπουν την αποφυγή των ετεροφρόνων και την αποφυγή της κοινωνίας με αυτούς. Για τα θέματα της Πίστεως, έλεγε, δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα, όλα είναι μεγάλα και σημαντικά γι αυτό δεν κάνουμε υπακοή ούτε σε αρχιερέα ούτε σε σύνοδο ψευδή αλλά στον Χριστό και στους Αποστόλους!
Ο Άγιος Γεννάδιος Σχολάριος συμβούλευε ότι αυτών που αποστρεφόμεθα το φρόνημα, πρέπει, σύμφωνα με τις Συνόδους και τους Πατέρες, να αποφεύγουμε και την κοινωνία.
Ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος, δίδασκε να εξετάζουμε τον πνευματικό άνθρωπο από την ζωή του και τις πράξεις του, αν συνάδουν με τις διδασκαλίες του Κυρίου, των Αποστόλων και των Πατέρων και αν όχι, ακόμα και αν κάνει θαύματα και ανασταίνει νεκρούς να τον αποστρεφόμαστε και να τον μισούμε ως δαίμονα. Όσοι αποδέχονται αιρετικές διδασκαλίες, λέει, είναι καταδικασμένοι εις απώλεια.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης θεωρούσε ότι ο αρχιερέας που είναι ως προς την Πίστη κακός, δεν είναι δυνατό να μη κηρύξει και στον λαό, το αιρετικό φρόνημα που έχει στην καρδιά του. Αν λοιπόν είναι ως προς την Πίστη κακός, έχει δηλαδή αιρετικά και βλάσφημα δόγματα, τότε πρέπει να φεύγουμε από αυτόν.
Ποιοί άγιοι προχώρησαν σε αποτείχιση (εφαρμόζοντας τον ΙΕ΄ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Συνόδου)
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής είχε εκκλησιαστική κοινωνία μόνο με όσους διατηρούσαν την Ορθόδοξη Πίστη και καμία κοινωνία με την εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης (οι οποίες τότε ήταν αιρετικές) .
Επίσης οι ακόλουθοι Άγιοι προχώρησαν σε αποτείχιση:
Ο Άγιος Θεοφύλακτος επίσκοπος Νικομήδειας, ο Άγιος Μιχαήλ επίσκοπος Συνάδων, ο Άγιος Αιμιλιανός επίσκοπος Κυζίκου, ο Άγιος Ευθύμιος επίσκοπος Σάρδεων, ο Όσιος Θεοφάνης ηγούμενος Μονής Μεγάλου Αγρού, ο Άγιος Στέφανος ηγούμενος Τρίγλιας, ο Άγιος Μακάριος ηγούμενος Πελεκητής, ο Άγιος Ιωάννης ηγούμενος Καθαρών, ο Όσιος Νικήτας ηγούμενος Μηδικίου, ο όσιος Πέτρος Ατρώας, οι Άγιοι Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί, ο Όσιος Πλάτων Στουδίτης, ο Άγιος Ιωσήφ αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Όσιος Νικόλαος Στουδίτης, ο Όσιος Ναυκράτιος Στουδίτης, ο Όσιος Θαδδαίος Στουδίτης, ο Όσιος Θεόδωρος Στουδίτης.
Οι 74 Αγιορείτες Πατέρες επί πατριάρχου Βέκκου, υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο, διότι ομολόγησαν ότι δεν ήθελαν καμμία εκκλησιαστική κοινωνία με τον λατινόφρονα πατριάρχη.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ως ιερομόναχος, διέκοψε το μνημόσυνο του αιρετικού πατριάρχη και γι' αυτό αναθεματίσθηκε και φυλακίστηκε.
Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, διέκοψε κάθε εκκλησιαστική κοινωνία με όλους όσους υπέγραψαν στην σύνοδο στην Φλωρεντία καθώς πίστευε ότι μόνο έτσι έμενε ενωμένος με τους Αγίους Πατέρες.
Ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς διέκοψε το μνημόσυνο του πατριάρχη Σερβίας Γερμανού και έπαψε κάθε εκκλησιαστική επικοινωνία με αυτόν παραμένοντας έγκλειστος στο ησυχαστήριό του.
Ποιά η στάση του λαού
Στην εποχή του Μεγάλου Βασιλείου, σύμφωνα με μαρτυρία του Αγίου, οι πιστοί έφευγαν απ' τους ναούς, θεωρώντας τους ΄΄ασεβείας διδασκαλεία΄΄ και προσευχόντουσαν στην ύπαιθρο. Ο Άγγελος της Εκκλησίας, συνεχίζει ο Άγιος, έφυγε κι αυτός απ' τους ναούς όπου παρέμεναν οι αιρετικοί και ήλθε εκεί όπου συγκεντρώνονταν οι ορθόδοξοι (στις ερημιές).
Ο Μ. Βασίλειος λέγοντας «και γαρ και το αχρειωθέν απερρύη και ουκ εκολοβώθη το μένον» δηλώνει ότι όσοι κι αν αποχωρήσουν δια της αιρέσεως απ' την Ορθοδοξία, το Σώμα του Χριστού μένει ανέπαφο, ακέραιο και ολόκληρο.
Στα χρόνια του Μ. Αθανασίου, οι Ορθόδοξοι δεν είχαν καμμιά εκκλησιαστική επικοινωνία με τους αιρετικούς. Το κριτήριο για την εκκλησιαστική κοινωνία ήταν το φρόνημα και όχι η απόφαση συνόδου.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος περιγράφει τον λαό που αποτείχισε τον αιρετικό πατριάρχη, ως πλήθος ασύντακτο και ανεπίσκοπο (χωρίς επίσκοπο) περιπλανώμενο σε όρη, σπήλαια και οπές στη γη. Τοποθετείται ξεκάθαρα υπέρ της διδασκαλίας και εφαρμογής του ΙΕ' Κανόνος γνωστοποιώντας στους πιστούς πως ο Θεός βρίσκεται εκεί που είναι η αληθινή Πίστη λέγοντας ότι οι αιρετικοί έχουν τους οίκους αλλά εμείς (οι πιστοί της αποτείχισης) τον Ένοικο, αυτοί τους ναούς εμείς τον Θεό.
Όταν ο Άγιος Κύριλλος αγωνιζόταν εναντίον της αιρέσεως του Νεστορίου, ο λαός και οι κληρικοί έφυγαν απ τον ναό παρόλο που η αίρεση δεν ήταν κατεγνωσμένη (καταδικασμένη).
Στην εποχή του Μεγάλου Φωτίου οι πιστοί, όχι απλώς δεν κοινωνούσαν με τον αρχιεπίσκοπο που πρόδωσε τα δόγματα της Πίστεως, αλλά ούτε και ΄΄χαίρετε΄΄ του έλεγαν.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας θέτει το δίλημμα:
«Τι προτιμάς, ν’ανασταίνεις νεκρούς με την προσευχή σου ή να χύσεις το αίμα σου για τον Χριστό;»
.jpg)
