Μετά την απόσχιση των παπικών από την Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία το 1054, ξεκίνησε ο σχεδιασμός και η κατασκευή του Νοτρ Νταμ (γνωστός και ως «Παναγία των Παρισίων») το 1160 για να ολοκληρωθεί περίπου 100 χρόνια αργότερα, το 1260. Τότε ήταν που εμφανίστηκε και η γοτθική τέχνη, η οποία αποτυπώθηκε στο κτίσμα αυτό. Από τότε, ο ναός αυτός υπέστη αλλαγές και καταστροφές.
Τον 14ο αιώνα, προστέθηκαν επίστεγες αντηρίδες (γοτθικές αψίδες) ως υποστυλώματα για να υποστηρίξουν υψηλότερες και μεγαλύτερες κατασκευές έτσι ώστε να τοποθετηθούν μεγαλύτερα παράθυρα και έργα τέχνης. Το 1548αρκετά αγάλματα του Νοτρ Νταμ καταστράφηκαν από Γάλλους διότι τα θεωρούσαν ειδωλολατρικά. Μέχρι τον 17ο και 18ο αιώνα, ολόκληρο το εσωτερικό του Νοτρ Νταμ άλλαξε για να συμβαδίζει με ένα πιο σύγχρονο στυλ. Η μεγαλύτερη καταστροφή πριν την πυρκαγιά το 2019, έγινε το 1793 μετά την Γαλλική επανάσταση. Τότε, τα περισσότερα αγάλματα και ιερά αντικείμενα (υποθέτω πολλά κλεμμένα από την Πόλη) καταστράφηκαν και ο ίδιος ο ναός προσαρμόστηκε για κοσμική χρήση. Μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, ο ναός ήταν σχεδόν κατεστραμμένος. Η ανοικοδόμηση ξεκίνησε το 1844μετά το βιβλίο του Βίκτορ Ουγκώ το 1831. Προσπάθησαν να επαναφέρουν το αρχικό στυλ μέσα από ζωγραφιές, και εκεί που δεν ήξεραν χρησιμοποίησαν την φαντασία τους. Πρόσθεσαν επίσης νέα αγάλματα και γκαργκόιλς (αυτά τα δαιμονικά τέρατα στις άκρες του κτηρίου) κοντύτερα στην αντίληψη του Βίκτορ Ουγκώ για τους τουρίστες. Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα αντικαταστάθηκε και το καμπαναριό διότι είχε υποστεί φυσικές φθορές.
Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά ότι στις καταστροφές του Νοτρ Νταμ κατά την Γαλλική επανάσταση «μία γυμνή πόρνη λατρεύτηκε πάνω στην Αγία Τράπεζα ως ‘θεά της λογικής’». 226 χρόνια αργότερα και 965 μετά την πτώση του Πάπα, η ίδια «θεά της λογικής» θρήνησε την καταστροφή ενός «αρχιτεκτονικού αριστουργήματος» και τίποτε άλλο.
Από την ανέγερση του αρχικού ναού το 1160 από τον ‘επίσκοπο’ Maurice de Sully, στην ανοικοδόμησή του το 1844 από τον αυτοκράτορα Louis Philippe, στην νεότερη ανοικοδόμησή του από τους μεγιστάνες της εποχής : όμιλος μόδας Kering, πετρελαϊκή Total, ο διαφημιστικός όμιλος JCDecaux, γαλλική τράπεζα Societe Generale, τράπεζα Credit Agricole, εταιρεία παροχής υπηρεσιών πληροφορικής Cap Gemini, κατασκευαστική Vinci, εταιρεία ελαστικών Michelin, γαλλική τράπεζα BNP Paribas, για να ονοματίσω μόνο ορισμένους.
Ήδη μαζεύτηκε ένα δις και αναρωτιέται κανείς πόσο καλά θα ήταν εάν όλοι αυτοί με την ίδια σπουδή και γενναιοδωρία προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στις χώρες του τρίτου κόσμου.
Τι ακριβώς θρήνησε η Γαλλία και ολόκληρη η Δύση; Την αλαζονεία της και την υποκρισία της. Το πραγματικό δράμα της Γαλλίας και ολόκληρης της Δύσεως ξεκινάει από πολύ πριν, κάπου εκεί στο 1054. Ποτέ δεν κατάλαβε τί είχε και ποτέ δεν κατάλαβε τί έχασε πραγματικά. Από τότε είναι καταδικασμένη να ζει σε επαναλήψεις την ίδια της την πτώση.