Μπορεί να ακούς κηρύγματα και ομιλίες, να διαβάζεις θρησκευτικά βιβλία, να επισκέπτεσαι μοναστήρια και Γεροντάδες, να κουβεντιάζεις ολημερίς για την αξία της μετάνοιας, αλλά εσύ να μην αλλάζεις σε τίποτα. Τα χρόνια να κυλούν και εσύ απλά να παραμένεις ένας νοητικός θαυμαστής της εκκλησίας σκαρφαλωμένος στο καλάμι της αρετής σου.
Η ζωή σου όμως, κάθε άλλο παρά Χριστό μαρτυρεί. Στα λόγια και στην ανήλικη ψυχική φαντασίωση σου, είσαι ένας «ομολογητής», ένας «ησυχαστής», αλλά ο τρόπος που ζεις και πολιτεύεσαι, πολλές φορές είναι πολύ πιο κοσμικός ακόμη κι απ΄ εκείνους που ξημερώνονται στα ξενυχτάδικα.
Γιατί κοσμική ματαιότητα και ματαιοδοξία, δεν υπάρχει μονάχα όπως πιστεύεις σε ανθρώπους και σε χώρους που είναι έξω από την εκκλησία.
Μπορεί να ζεις στην έρημο και στα μοναστήρια, και ο τρόπος που σκέφτεσαι, νιώθεις και κινείσαι, να είναι απόλυτα κοσμικός. Δηλαδή, να σκέφτεσαι και να κινείσαι από ζήλια, εμπάθεια, κακία και φθόνο, σκοπιμότητα, τακτικισμό. Να ψεύδεσαι με σκοπιμότητα. Να κατακρίνεις, να ειρωνεύεσαι, να λοιδορείς, να υποτιμάς και εκμεταλλεύεσαι κ.α.
Δεν μας σώζει η εξωτερική αμφίεση, όσο "παραδοσιακή" κι προσπαθούμε να φαίνεται εάν το "είναι" μας, παραμένει βαλτωμένο στην αδράνεια της αλαζονείας και αυτάρκειας.
Για να έρθουν οι αλλαγές στη ζωή μας χρειάζονται τα εξής:
1. Ξεκαβάλημα από το καλάμι της "αρετής" μας.
2. Ξεθρόνιασμα από την καθέδρα Μωυσέως, που ολημερίς κάθεσαι κρίνοντας και καταδικάζοντας τους πάντες και τα πάντα, με την δαιμονική αίσθηση ότι εσύ "ξέρεις".
3. Ρεαλιστική αποδοχή των υπαρξιακών σου ορίων. Δεν είσαι παντοδύναμος. Χρειάζεται την βοήθεια του Θεού και την αλληλεπίδραση των άλλων.
4. Ταπείνωση και τόλμη, ώστε να ομολογήσεις, "δεν ξέρω", "δεν τα γνωρίζω όλα", "θέλω να μάθω".
5. Ξεγύμνωμα, από την αυτάρκεια. Στάσου γυμνός από τις δικές σου αρετές να σε ντύσει ο Χριστός με την Χάρι Του.
6. Διάθεση ειλικρίνειας και τιμιότητας με τον εαυτό σου.
7. Ανάληψη ευθύνης για την ζωή σου.
8. Άρση Σταυρού, ως τίμημα κάθε αλλαγής, που πάντα ψυχικά πονάει και κοστίζει.
9. Αποφασιστικότητα και επιμονή. Αλλάζουν εκείνοι που παρόλες τις ματαιώσεις, επέμεναν στην απόφαση τους.
Από όλα τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε ότι η μετάνοια είναι μια πράξη συνεργίας του Θεού και του ανθρώπου. Συμβαίνει όταν είμαστε εσωτερικά έτοιμοι και κυρίως μέσα σε ένα πλαίσιο ταπείνωσης, δηλαδή, ρεαλιστικής ανάγνωσης του βίου μας. Γιατί ο Θεός σημάδια δίνει, απλά εμείς νομίζουμε ότι είναι τα πούπουλα από τα αγγελικά φτερά μας που μαδάνε.