Ο πραγματικός σκοπός της ζωής.

ΑΓΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ, 

ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Ο κτηματίας Νικόλαος Μοτοβίλωφ, πού τό 1831 θεραπεύθηκε θαυματουργικά από σοβαρή ασθένεια μέ τήν προσευχή του οσίου Σεραφείμ, απέκτησε τήν εύνοιά του καί αξιώθηκε νά συζητήση πολύ μαζί του γύρω από τό Άγιον Πνεύμα.

Τή συζήτησί του αυτή κατέγραψε σέ σημειώσεις, οι οποίες παρέμειναν στή μονή Ντιβέγιεβο περισσότερο από εξήντα χρόνια. Τό 1902 τίς παρέλαβε ο Σ. Α Νείλος από τήν γερόντισσα Ελενα Νικολάεβνα, χήρα του Μοτοβίλωφ, καί μέ τήν άδεια της ηγουμένης Μαρίας τίς έφερε στό φώς της δημοσιότητος τό 1903 στά « Μοσχοβίτικα χρονικά » του Ιουλίου μέ τόν τίτλο: 
« Τό Πνεύμα του Θεού αναπαυόταν φανερά στόν πατέρα Σεραφείμ του Σάρωφ, στή συζήτησί του γιά τόν σκοπό της χριστιανικής ζωής».

Αργότερα οι σημειώσεις αυτές αναδημοσιεύθηκαν από τόν Λ. Ντενίσωφ στό βιβλίο του 
« Ο βίος του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ » καί από τόν πατέρα Π. Φλορένσκυ στό έργο του 
« Στύλος καί εδραίωμα της αληθείας ».

Ο σκοπός της ζωής μας 

Ήταν Πέμπτη, γράφει ο Μοτοβίλωφ. Ημέρα συννεφιασμένη. Τό χιόνι στή γή είχε ανεβή στούς 25 πόντους, ενώ από τόν ουρανό εξακολουθούσαν νά πέφτουν πυκνές νιφάδες, όταν ο πατήρ Σεραφείμ άρχισε νά συζητά μαζί μου.

Μέ έβαλε νά καθήσω στόν κορμό ενός δένδρου πού μόλις είχε κόψει, καί ο ίδιος κάθησε απέναντί μου. Βρισκόμασταν μέσα στό δάσος, κοντά στό ερημητήριό του, πάνω στόν λόφο πού κατέληγε στίς όχθες του ποταμού Σάρωφκα.

-Ο Κύριος μου απεκάλυψε, είπε ο μεγάλος στάρετς, ότι από τά παιδικά σας χρόνια επιθυμούσατε πολύ νά μάθετε ποιός είναι ο σκοπός της χριστιανικής ζωής, καί είχατε ρωτήσει πολλές φορές μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες. 

-Πράγματι, απάντησα, από τήν ηλικία των δώδεκα ετών μέ απασχολούσε επίμονα αυτός ο λογισμός καί είχα απευθυνθή σέ πολλούς πνευματικούς ανθρώπους, αλλά οι απαντήσεις τους δέν μέ ικανοποιούσαν. 

-Μάλιστα, συνέχισε ο πατήρ Σεραφείμ. Κανείς δέν σας είχε δώσει οριστική απάντησι. Νά ποιός είναι ο σκοπός της χριστιανικής ζωής, έλεγαν: Νά πηγαίνης στήν εκκλησία, νά προσεύχεσαι στόν Θεό, νά τηρής τίς εντολές Του, νά κάνης τό καλό. Ωρισμένοι δυσανασχετούσαν μαζί σας καί σας έλεγαν ότι ασχολείσθε μέ μία περιέργεια πού δέν αρέσει στόν Θεό. « Μή ζητάς πράγματα πάνω από τίς δυνάμεις σου », συμπήρωναν. 
Κανείς όμως δέν σας έδωσε τή σωστή απάντησι. Ορίστε λοιπόν, εγώ ο πτωχός Σεραφείμ θά σας εξηγήσω τώρα ποιός είναι πράγματι αυτός ο σκοπός: 
Η προσευχή, η νηστεία, η αγρυπνία καί κάθε χριστιανικό έργο, όσο κι άν είναι καλό καθ’ εαυτό, δέν αποτελεί τόν σκοπό της χριστιανικής μας ζωής, αλλά χρησιμεύει σάν μέσο γιά τήν επιτυχία του. 
Ο πραγματικός σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτησις του Αγίου Πνεύματος.

-Πρέπει νά γνωρίζετε, αγαπητέ, πως μόνο όταν γίνεται χάριν του Χριστού ένα καλό έργο φέρνει τούς καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Τό καλό έργο βέβαια, κι άν ακόμη δέν έχη γίνει γιά τόν Χριστό, δέν παύει νά είναι καλό. 
Η Γραφή λέει: « Εν παντί έθνει ο φοβούμενος αυτόν καί εργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτός αυτώ εστι » ( Πράξ. ι’ 35 ). 
Πόσο ευάρεστος είναι ο άνθρωπος πού εργάζεται τή δικαιοσύνη, φαίνεται στήν περίπτωσι του εκατοντάρχου Κορνηλίου στήν ευαγγελική ιστορία. Ο Κορνήλιος ήταν θεοφοβούμενος καί πολύ ελεήμων. Σ’ αυτόν λοιπόν, ενώ προσευχόταν, εμφανίσθηκε άγγελος Κυρίου καί του είπε: «Πέμψον εις Ιόππην καί μετακάλεσαι Σίμωνα ός επικαλείται Πέτρος˙ ούτος ξενίζεται εν οικία Σίμωνος βυρσέως... ός παραγενόμενος λαλήσει σοι » ( Πραξ. ι’ 32 ). 
Ο Πέτρος μίλησε στόν Κορνήλιο γιά τήν αιωνία ζωή καί πίστεψε κι αυτός καί όλη η οικογένειά του. Ο Κύριος χρησιμοποιεί όλα τά θεικά Του μέσα, γιά νά δώση τήν ευκαιρία σ’ ένα τέτοιον άνθρωπο, σάν αμοιβή γιά τά καλά του έργα, νά μή στερηθή τήν αιωνία μακαριότητα. Από τήν ευαγγελική αυτή διήγησι συμπεραίνουμε πώς ο Κύριος, όσον αφορά τά καλά έργα πού δέν γίνονται γι’ Αυτόν, περιορίζεται στό νά μας δώση τά μέσα γιά νά τά αξιοποιήσουμε. Καί από εμάς πλέον εξαρτάται, άν θά τά αξιοποιήσουμε. Καί από εμάς πλέον εξαρτάται, άν θά τά αξιοποιήσουμε ή όχι. 
Νά γιατί είπε ο Κύριος στούς Εβραίους: « Ει τυφλοί ήτε, ούκ άν είχετε αμαρτίαν˙ νύν δέ λέγετε ότι βλέπομεν˙ η ούν αμαρτία υμών μένει » ( Ιωάν. θ’ 41 ). Όταν λοιπόν κάποιος αγαθοεργή σάν τόν Κορνήλιο όχι γιά τόν Χριστό, αλλά κατόπιν πιστέψη σ’ Αυτόν, τότε τά καλά του έργα είναι σάν νά έγιναν γιά τόν Χριστό. Άν όμως δέν πιστέψη στόν Χριστό, δέν έχει δικαίωμα νά παραπονεθή ότι τά καλά του έργα δέν καρποφόρησαν. Γιατί τό καλό έργο αποβαίνει ωφέλιμο μόνο όταν γίνεται χάριν του Χριστού, οπότε καί στή μέλλουσα ζωή μας εξασφαλίζει τό στεφάνι της δικαιοσύνης, αλλά καί στήν παρούσα μας γεμίζει μέ τή χάρι του Αγίου Πνεύματος. 
Καί καθώς έχει γραφή: « Ου γάρ εκ μέτρου δίδωσιν ο Θεός τό Πνεύμα » ( Ιωάν. γ‘ 34 ). 
Έτσι είναι φιλόθεε. Ο σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτησις του Πνεύματος του Θεού. Η προσευχή, η αγρυπνία, η νηστεία, η ελεημοσύνη καί τά καλά έργα, πού γίνονται χάριν του Χριστού, είναι μόνο μέσα γιά τήν απόκτησι του Αγίου Πνεύματος.

-Τί σημαίνει απόκτησις; ρώτησα τόν στάρετς. Δέν μπορώ νά τό καταλάβω.

-Αποκτώ, σημαίνει μαζεύω, συγκεντρώνω, αποκρίθηκε εκείνος. Γνωρίζετε τί σημαίνει αποκτώ χρήματα. Τό ίδιο ισχύει καί γιά τήν απόκτησι του Πνεύματος του Θεού. Γνωρίζεις τή σημασία της λέξεως « αποκτώ » μέ τήν κοσμική έννοια; 
Ο σκοπός της ζωής των κοσμικών ανθρώπων είναι η απόκτησις χρημάτων, ενώ των ευγενών - εκτός από τά χρήματα - καί η απόκτησις τιμών, διακρίσεω, καί άλλων ανταμοιβών γιά τίς υπηρεσίες τους στό κράτος. Η απόκτησις του Αγίου Πνεύματος είναι κάτι παρόμοιο, μόνο πού είναι ευλογημένο καί αιώνιο. Αποκτάται μέ τούς ίδιους περίπου τρόπους, όπως τό χρηματικό κεφάλαιο ή τά διάφορα αξιώματα. Ο Θεός Λόγος, ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός, παρωμοίασε τή ζωή μας μέ αγορά καί τά έργα μας μέ εμπορευόμενα πράγματα καί μας λέει: «Πραγματεύσασθε εν ώ έρχομαι » ( Λουκ. ιθ’ 13 ), « εξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισι » ( Εφεσ. ε’ 16 ). 
Δηλαδή, εκμεταλλευθήτε τόν χρόνο σας, ώστε μέ τά επίγεια αγαθά νά αποκτήσετε τά ουράνια. Επίγεια εμπορεύματα είναι τά καλά έργα πού γίνονται γιά τόν Χριστό καί μας εξασφαλίζουν τή χάρι του Αγίου Πνεύματος. Χωρίς Αυτό δέν υπάρχει σωτηρία. Τό Άγιον Πνεύμα εγκαθίσταται μόνο Του στίς ψυχές μας. Γιά νά κατοικήση όμως καί νά συμπαραμείνη μέ το δικό μας πνεύμα, πρέπει προηγουμένως νά αγωνισθούμε μέ όλες μας τίς δυνάμεις γιά νά τό αποκτήσουμε. Τότε εκείνο θά προετοιμάση στήν ψυχή καί στό σώμα μας τήν κατοικία Του, σύμφωνα μέ τόν αψευδή λόγο του Κυρίου: « Ενοικήσω εν υμίν καί εμπεριπατήσω καί έσομαι υμών Θεός , καί υμείς έσεσθέ μοι λαός »( πρβλ. Λευιτ. κστ’12). Κάθε αρετή πού γίνεται γιά τόν Χριστό μας δίνει τή χάρι του Αγίου Πνεύματος. Περισσότερο όμως απ’ όλες μας τή δίνει η προσευχή, γιατί αυτή τήν έχουμε πάντοτε στά χέρια μας σαν ένα εύχρηστο πνευματικό όπλο. Θά θέλατε π.χ νά πάτε στήν εκκλησία, αλλά εκκλησία δέν υπάρχει ή μπορεί ή ακολουθία νά έχη τελειώσει. Θά θέλατε νά δώσετε κάτι στόν επαίτη, αλλά επαίτης δέν υπάρχει ή μπορεί νά μήν έχετε νά του δώσετε. Θά θέλατε ίσως νά φυλάξετε παρθενία, αλλά είτε η ιδιοσυγκρασία σας είτε η πίεσις των τεχνασμάτων του εχθρού εν συνδυασμώ μέ τήν αδυναμία σας δέν σας αφήνουν νά αντισταθήτε καί νά εκπληρώσετε αυτή τήν επιθυμία σας. Θά θέλατε ακόμη νά κάνετε καί κάποια άλλη αρετή χάριν του Χριστού, αλλά δέν δυνάμεις ή δέν δίδεται η κατάλληλη ευκαιρία. Μέ τήν προσευχή όμως δέν συμβαίνει τό ίδιο. Γι’ αυτή υπάρχει πάντοτε καί γιά τόν καθένα η δυνατότης: γιά τόν πλούσιο καί τόν πτωχό, τόν ισχυρό καί τόν αδύνατο, τόν διάσημο καί τόν άσημο, τόν υγιή καί τόν ασθενή, τόν δίκαιο καί τόν αμαρτωλό. Μεγάλη είναι η δύναμις της προσευχής. 
Αυτή περισσότερο απ’ όλα μας παρέχει τό Πνεύμα του Θεού, καί αυτήν ευκολώτερα απ’ όλα μπορεί καθένας νά τήν επιτελέση. Μέ τήν προσευχή αξιωνόμαστε νά συζητάμε μέ τόν Πανάγαθο Θεό καί Σωτήρα μας. Πρέπει όμως νά προσευχώμαστε μόνο μέχρις ότου ο Θεός, τό Πνεύμα τό Άγιον μας επισκεφθή μέ τή χάρι Του στό μέτρο πού Αυτός γνωρίζει. Καί όταν Αυτός ευδοκήση νά μας επισκεφθή, τότε πρέπει νά σταματήσουμε τήν προσευχή. Γιατί νά του λέμε « ελθέ καί σκήνωσον εν ημίν », αφού ήδη βρίσκεται μέσα στίς ψυχές μας;

 -Μέχρι τώρα , μπατούσκα, μιλήσατε μόνο γιά τήν τήν προσευχή. Τί θά λέγατε γιά τίς άλλες αρετές πού γίνονται γιά τόν Χριστό καί τήν απόκτησι του Αγίου Πνεύματος;

 -Τή χάρι του Αγίου Πνεύματος μπορείτε νά τήν αποκτήσετε καί μέ όλες τίς άλλες αρετές, πού γίνονται χάριν του Χριστού. Εμπορευθήτε από τίς αρετές εκείνες πού σας δίνουν περισσότερο κέρδος. Συγκεντρώστε κεφάλαιο από τά ευλογημένα κέρδη της θείας χάριτος καί νά τά καταθέσετε στό αιώνιο ταμιευτήριο, πού θά σας αποφέρη τόκο σέ κάθε πνευματικό ρούβλι όχι 4% ή 6%, αλλά 100%, καί αναρίθμητες φορές περισσότερο. 
Άν π.χ. σας δίνη περισσότερη χάρι η προσευχή καί η αγρυπνία, αγρυπνείτε καί προσεύχεσθε. Άν σας δινη περισσότερη η νηστεία, νηστεύετε. Άν σας δίνη η ελεημοσύνη, δώστε ελεημοσύνη . Παρόμοια σκεφθήτε καί γιά κάθε άλλη αρετή πού γίνεται γιά τόν Χριστό. Έτσι νά εμπορεύεστε πνευματικά μέ τίς αρετές. Κι αφού αποκτήσετε μ’ αυτόν τόν τρόπο τή χάρι του Αγίου Πνεύματος, νά τή μοιράζετε σέ όσους έχουν ανάγκη, παίρνοντας παράδειγμα από τό αναμμένο κερί. Αυτό, άν καί είναι αναμμένο μέ γήινο φώς, ανάβει καί τά άλλα κεριά, φωτίζει καί άλλα μέρη, χωρίς νά λιγοστεύη τό δικό του φώς. Άν γίνεται έτσι μέ τό γήινο φώς, τί θά πούμε τότε γιά τό φώς της χάριτος του Παναγίου Πνεύματος του Θεού; 

 -Μπατούσκα, μιλάτε διαρκώς γιά τήν απόκτησι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος σάν τόν σκοπό της χριστιανικής ζωής. Πώς όμως καί πού μπορώ νά τό δώ; Τά καλά έργα φαίνονται. Θά μπορούσα άραγε νά δώ καί τό Άγιον Πνεύμα; Πώς μπορώ νά γνωρίζω, εάν τό Άγιον Πνεύμα είναι μαζί μου ή όχι; 

-Στίς ημέρες μας, αποκρίθηκε ο στάρετς, υπάρχει γενική ψυχρότης πρός τήν αγία πίστι του Χριστού καί αδιαφορία πρός όσα ενεργεί η θεία Πρόνοια γιά νά μας φέρη κοντά Του. Η ψυχρότης καί η αδιαφορία αυτή μπορούμε να πούμε ότι μας απεμάκρυναν σχεδόν εντελώς από τήν αληθινή χριστιανική ζωή. Μας φαίνονται τώρα κάπως παράξενα τά λόγια της Γραφής, όπως π.χ. εκείνα πού είπε ο προφήτης Μωυσής γιά τούς πρωτοπλάστους: 
« Ήκουσαν της φωνής Κυρίου του Θεού περιπατούντος εν τω παραδείσω ... » ( Γεν. γ’ 8 ), ή τά λόγια του αποστόλου Παύλου: 
«Κωλυθέντες υπό του Αγίου Πνεύματος λαλήσαι τόν λόγον εν τη Ασία εζητήσαμεν εξελθείν εις Μακεδονίαν, συμβιβάζοντες ότι προσκέκληται ημάς ο Κύριος ευαγγελίσασθαι αυτούς » 
( Πραξ. ιστ’ 7-10 ). Συχνά αναφέρεται η εμφάνισις του Θεού στούς ανθρώπους καί σέ άλλα μέρη της Αγίας Γραφής. Αυτός είναι ο λόγος πού μερικοί υποστηρίζουν καί λένε: 
«Τά χωρία αυτά είναι ακατανόητα. Πως μπορούν οι άνθρωποι μέ τά ίδια τους τά μάτια νά δούν τόν Θεό; ». 
Τίποτε όμως ακατανόητο δέν υπάρχει εδώ. Η δυσκολία προέρχεται από τό ότι απομακρυνθήκαμε από τήν απλότητα της πρωταρχικής χριστιανικής γνώσεως, καί μέ τήν πρόφασι της επιστημονικής γνώσεως μπήκαμε σέ τέτοιο σκοτάδι αγνοίας, ώστε μας φαίνονται ακατανόητα εκείνα πού γιά τούς παλαιούς ήσαν τόσο κατανοητά. Καί στίς καθημερινές ακόμη συζητήσεις τους η έννοια της εμφανίσεως του Θεού δέν ήταν γι’ αυτούς κάτι παράξενο. Οι άνθρωποι αυτοί δέν έβλεπαν τόν Θεό καί τή χάρι του Αγίου Του Πνεύματος στόν ύπνο καί στούς ρεμβασμούς τους ούτε σέ μία φανταστική καί αρρωστημένη έκστασι, αλλά φανερά καί αληθινά. Σήμερα δυστυχώς γίναμε πολύ αδιάφοροι γιά τή σωτηρία μας, μέ αποτέλεσμα νά δίνουμε λανθασμένη ερμηνεία σέ πολλά αγιογραφικά χωρία. Αυτό συμβαίνει γιατί δέν ζητάμε τή χάρι του Θεού, δέν της επιτρέπουμε εξ αιτίας του εγωισμού νά κατοικήση στήν ψυχή μας. Αυτός είναι ο λόγος πού δέν έχουμε τόν πραγματικό φωτισμό. Ο Κύριος στέλνει τόν φωτισμό Του μόνο στίς καρδιές πού μέ όλη τους τή δύναμι καρτερούν καί διψούν τήν αλήθεια. Τή χάρι του Αγίου Πνεύματος λαμβάνουν όλοι οι χριστιανοί στό μυστήριο του αγίου χρίσματος, όταν σφραγίζωνται στά κυριώτερα μέλη του σώματος, καθώς ορίζει η αγία μας εκκλησία, ο αιώνιος φύλακας αυτής της χάριτος. Στό μυστήριο του αγίου χρίσματος αναφέρεται: 
« Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου ». Εμείς οι χοικοί, φιλόθεθε, βάζουμε τή σφραγίδα μας σέ σκεύη πού κρύβουν κάτι πολύτιμο. Τί πολυτιμότερο όμως υπάρχει από τά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος πού μας δίνονται άνωθεν κατά τό μυστήριο του Αγίου βαπτίσματος; 
Άν δέν αμαρτάναμε ποτέ μετά τή βάπτισί μας, θά παραμέναμε αιωνίως άγιοι, άσπιλοι, απηλλαγμένοι από κάθε σωματικό καί ψυχικό μολυσμό καί ευάρεστοι στόν Θεό. Δυστυχώς όμως αυξανόμενοι στήν ηλικία δέν αυξανόμεθα καί στή χάρι καί στή σοφία όπως ο Ιησούς Χριστός. Αντιθέτως σιγά - σιγά διαφθειρόμεθα, χάνουμε τή θεία χάρι καί αμαρτάνουμε μέ ποικίλες καί βαρειές αμαρτίες. Άν παρακινηθή κάποιος από τή σοφία του Θεού καί αποφασίση νά αφιερώση τή ζωή του σ’ Αυτόν, πρέπει νά μετανοήση ειλικρινά γιά όλες τίς αμαρτίες του καί νά επιδοθή στίς αντίθετες αρετές. Μέ τήν εξάσκησι των αρετών αυτών θά αποκτήση τό Άγιον Πνεύμα, μέ τό οποίο ενεργεί μέσα μας καί θεμελιώνει τή βασιλεία του Θεού. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, πού δίδεται κατά τό άγιο βάπτισμα εις τό όνομα της Αγίας Τριάδος, λάμπει στήν καρδιά μας σάν τό ανέσπερο φώς του Χριστού. Λάμπει παρ’ όλες τίς αμαρτωλές μας πτώσεις, παρ’ όλο τό σκοτάδι πού περιβάλλει τήν ψυχή μας. Τό Άγιον Πνεύμα, όταν ο αμαρτωλός ακολουθήση τόν δρόμο της μετανοίας, εξαλείφει εντελώς καί τά ίχνη ακόμη των αμαρτιών του καί ενδύει τόν πρώην ένοχο πάλι μέ τήν άφθαρτη στολή, τήν υφασμένη μέ τή χάρι Του, γιά τήν απόκτησι της οποίας - σάν σκοπό της χριστιανικής ζωής - σου μιλώ τόση ώρα. 
Όπως είπαμε προηγουμένως, η χάρις του Αγίου Πνεύματος είναι φώς πού φωτίζει τόν άνθρωπο. Ο Κύριος συχνά φανέρωνε ενώπιον πολλών μαρτύρων τήν ενέργεια της χάριτος του Αγίου Πνεύματος σ’ εκείνους τούς ανθρώπους πού είχε αγιάσει καί φωτίσει. Θυμήσου τόν Μωυσή μετά τήν συζήτησι πού είχε στό Σινά μέ τόν Θεό. Οι άνθρωποι δέν μπορούσαν νά τόν αντικρύσουν, γιατί ακτινοβολούσε μέ ένα ασυνήθιστο φώς πού τόν περιέβαλλε. Αναγκαζόταν λοιπόν νά εμφανίζεται στούς Ισραηλίτες μέ τό πρόσωπο καλυμμένο. Θυμήσου ακόμη τή θεία Μεταμόρφωσι του Σωτήρος στό όρος Θαβώρ. 
« Καί τά ιμάτια αυτού εγένοντο στίλβοντα, λευκά λίαν ως χιών » ( Μαρκ. θ’ 3 ), καί 
« ακούσαντες οι μαθηταί έπεσον επί πρόσωπον αυτών καί εφοβήθησαν σφόδρα » ( Ματθ. ιζ’ 6 ). Όταν εμφανίσθηκαν κοντά στόν Κύριο ο Μωυσής καί ο Ηλίας, « επεσκίασεν αυτούς νεφέλη φωτεινή ». Η χάρις λοιπόν του Αγίου Πνεύματος φανερώνεται μέ ένα ανέκφραστο φώς.

-Πως είναι δυνατόν, ρώτησα τόν μπατούσκα, νά καταλάβω ότι βρίσκομαι στή χάρι του Αγίου Πνεύματος;

-Είναι κάτι πολύ απλό, μου απήντησε. Ο Κύριος λέει ότι όλα είναι απλά σ’ εκείνους πού αποκτούν τή γνώσι. Οι απόστολοι είχαν αυτή τή γνώσι, γι’ αυτό πάντοτε καταλαβαίναν άν βρισκόταν τό Πνεύμα του Θεού μαζί τους ή όχι. Ποτισμένοι λοιπόν μέ τή καί βλέποντας τήν παρουσία του Αγίου Πνεύματος μέσα τους, έλεγαν μέ βεβαιότητα ότι τό έργο τους είναι άγιο καί κατά πάντα ευάρεστο στόν Θεό. Έτσι εξηγείται γιατί έγραφαν στίς επιστολές τους: 
« Έδοξε τω Αγίω Πνεύματι καί ημίν » ( Πράξ. ιε’ 28 ), καί μόνο μέ αυτές τίς προυποθέσεις συνιστούσαν τίς επιστολές τους σάν αδιάψευστη αλήθεια γιά τήν ωφέλεια όλων των πιστών. Οι άγιοι Απόστολοι ένοιωθαν αισθητά μέσα τους τήν παρουσία του Πνεύματος του Θεού. Βλέπεις λοιπόν, αγαπητέ, ότι τό πράγμα είναι απλό;

-Παρ’ όλα ταύτα δέν καταλαβαίνω πως μπορώ νά είμαι απολύτως βέβαιος ότι βρίσκομαι στή χάρι του Αγίου Πνεύματος. Πως μπορώ νά αντιλαμβάνωμαι τήν πραγματική Του επιφοίτησι;

-Σας είπα ήδη, φιλόθεε, ότι είναι κάτι πολύ απλό καί σας διηγήθηκα λεπτομερώς πως οι άνθρωποι βρίσκονται εν Πνεύματι Αγίω καί πως πρέπει νά καταλαβαίνουμε τήν παρουσία Του μέσα μα. Τί άλλο θέλεις λοιπόν; -Θέλω νά τό κατανοήσω αυτό πολύ καλά, απήντησα.

-Τώρα βρισκόμαστε καί οι δύο μέσα στό Άγιον Πνεύμα. Γιατί δέν μέ κοιτάς;

-Δέν μπορώ νά κοιτάξω, γιατί από τά μάτια σας βγαίνουν λάμψεις. Τό πρόσωπο σας έγινε λαμπρότερο από τόν ήλιο καί τά μάτια μου πονούν.

-Μήν ταράζεσαι. Είσαι τώρα κι εσύ φωτεινός σάν κι εμένα. Βρίσκεσαι κι εσύ στήν πληρότητα του θείου Πνεύματος, διαφορετικά δέν θά μπορούσες νά μέ δής σ’ αυτή τήν κατάστασι.

-Ευχαρίστησε τόν Θεό γιά τό ανέκφραστο σ’ εσένα έλεός Του. Θά πρόσεξες ότι ούτε κάν σταυροκοπήθηκα, παρά μόνο προσευχήθηκα νοερά μέ τήν καρδιά μου καί είπα: 
« Κύριε, αξίωσέ τον νά δή φανερά καί μέ τά σωματικά του μάτια τήν επιφοίτησι του Πνεύματός Σου, μέ τήν οποία αξιώνεις τούς δούλους Σου, όταν ευδοκήσης νά τούς φανερωθής μέ τό φώς της μεγαλοπρεπούς δόξης Σου ». Καί νά, αγαπητέ, ο Κύριος ικανοποίησε αμέσως τήν ταπεινή παράκλησι του πτωχού Σεραφείμ. Πως νά μήν τόν ευγνωμονούμε καί οι δύο γιά τήν ανέκφραστη δωρεά Του! 
Μέ τή μορφή αυτή σπανίως φανερώνει ο Κύριος τό έλεος Του καί στούς μεγάλους ακόμη ερημίτες. Αυτή η θεία χάρις σάν φιλόστοργη μητέρα ευδόκησε νά παρηγορήση τή συντετριμμένη καρδιά σου ύστερα από τή μεσιτεία της ίδιας της Μητέρας του Θεού. Γιατί όμως, αγαπητέ μου, δέν μέ κοιτάς στά μάτια; Κοίταξέ με χωρίς νά φοβάσαι. 
Ο Κύριος είναι μαζί μας ! 

-Τί αισθάνεσαι τώρα; μέ ρώτησε ο πατήρ Σεραφείμ.

 -Πολύ ευχάριστα !

-Πές μου συγκεκριμένα τί νιώθεις.

-Νοιώθω τέτοια γαλήνη καί ειρήνη στήν ψυχή μου, πού μέ κανένα λόγο δέν μπορώ νά τήν εκφράσω!

-Αυτό, φιλόθεε, είναι εκείνη η ειρήνη γιά τήν οποία έκανε λόγο ο Κύριος στούς μαθητάς Του: « Ειρήνην τήν εμήν δίδωμι υμίν˙ ου καθώς ο κόσμος δίδωσιν, εγώ δίδωμι υμίν » ( Ιωάν. ιδ’ 27 ). « Ότι δέ εκ του κόσμου ουκ εστέ, αλλ’ εγώ εξελεξάμην υμάς εκ του κόσμου, διά τούτο μισεί υμάς ο κόσμος» ( Ιωάν.ιε’ 19 ). « Αλλά θαρσείτε , εγώ νενίκηκα τόν κόσμον » ( Ιωάν. ιστ’ 33 ). 
Σ’ αυτούς τούς ανθρώπους πού είναι μισητοί στόν κόσμο, αλλά εκλεκτοί από τόν Χριστό, δίνει ο Κύριος αυτή τήν ειρήνη πού νοιώθεις τώρα εσύ μέσα σου. Αυτή είναι « η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νούν » ( Φιλ. δ’ 7 ) σύμφωνα μέ τόν λόγο του Αποστόλου. Τί άλλο αισθάνεσαι;

-Ασυνήθιστη γλυκύτητα, απήντησα.

-Πρόκειται γιά τή γλυκύτητα πού αναφέρει ο Ψαλμωδός: «Μεθυσθήσονται από ποιότητος οίκου σου, καί τόν χειμάρρουν της τρυφής σου ποτιείς αυτούς » ( Ψαλμ. λε’ 8 ). 
Αυτή ακριβώς η γλυκύτης πλημμυρίζει τώρα όλες τις φλέβες μας μέ μία ανέκφραστη ευφροσύνη. Απ’ αυτή τή γλυκύτητα μοιάζουν οι καρδιές μας νά λειώνουν. 
Νοιώθουμε κι οι δυό μας τόση ευτυχία, πού καμμία γλώσσα δέν μπορεί νά εκφράση.

-Τί άλλο αισθάνεσαι ;

-Ασυνήθιστη χαρά σ’ όλη τήν καρδιά μου.

-Όταν τό Πνεύμα του Θεού, συνέχισε ο μπατούσκα, κατέρχεται στόν άνθρωπο καί τόν περιβάλλη μέ τήν πληρότητα της ενεργείας Του, τότε η ψυχή του ανθρώπου γεμίζει μέ μία ανέκφραστη χαρά, γιατί τό Άγιον Πνεύμα κάνει τά πάντα χαροποιά, όπου κι άν εγγίση. Αυτή είναι η χαρά, γιά τήν οποία ο Κύριος λέει στό Ευαγγέλιο: « Η γυνή όταν τίκτη, λύπην έχει, ότι ήλθεν η ώρα αυτής˙ όταν δέ γεννήση τό παιδίον, ουκέτι μνημονεύει της θλίψεως διά τήν χαράν ότι εγεννήθη άνθρωπος εις τόν κόσμον. καί υμείς ούν λύπην μέν νύν έχετε˙ πάλιν δέ όψομαι υμάς καί χαρήσεται υμών η καρδία, καί τήν χαράν υμών ουδείς αίρει αφ’ υμών » ( Ιωάν. ιστ’ 21-22 ). Μά όσο κι άν είναι παρήγορη η χαρά αυτή, πού τώρα νοιώθεις στήν καρδιά σου, δέν είναι τίποτε συγκριτικά μ’ εκείνη, τήν οποία ετοίμασε ο Κύριος « τοίς αγαπώσιν αυτόν », μαζί μέ όλα εκείνα « ά οφθαλμός ουκ είδε καί ούς ουκ ήκουσε καί επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη » ( Α’ Κορινθ. β’ 9 ). 
Τώρα σ’ εμάς δίδεται η πρόγευσις αυτής της χαράς. Κι άν τώρα νοιώθουμε τόση γλυκύτητα καί ευφροσύνη στήν καρδιά μας, τί νά πούμε τότε γιά τή χαρά εκείνη, πού έχει ετοιμασθή στόν ουρανό γι’ αυτούς πού κοπιάζουν εδώ στήν γή; Αλλά κι εσύ, αγαπητέ μου, αρκετά υπέφερες στή ζωή σου. Κοίταξε όμως τώρα μέ ποιά χαρά σέ παρηγορεί ο Κύριος στήν παρούσα ακόμη ζωή! 
Τί άλλο νοιώθεις;

 -Ασυνήθιστη θερμότητα, απήντησα.

-Μά πως αγαπητέ μου; Είμαστε καθισμένοι χειμώνα καιρό στήν αυλή του κελλιού μέσα στό δάσος, πατάμε στό χιόνι ,από τόν ουρανό συνεχίζουν νά πέφτουν νιφάδες καί μας έχουν σκεπάσει πάνω από ένα βερσόκ. 

-Τί θερμότητα μπορεί νά αισθάνεσαι;

-Αισθάνομαι τέτοια θερμότητα, σάν κι εκείνη πού δημιουργείται μέσα σ’ ένα λουτρό, όταν ρίξουν νερό στήν πέτσκα κι αρχίση νά βγαίνη σάν στύλος ο ατμός.

 -Μήπως αισθάνεσαι καί τή μυρωδιά του; ρώτησε ο στάρετς.

 -Όχι, απήντησα. Επάνω στή γή δέν υπάρχει παρόμοια ευωδία. Όταν ακόμη ζούσε η μητέρα μου, επειδή μου άρεσε ο χορός καί πήγαινα στίς χοροεσπερίδες, μέ ράντιζε μέ αρώματα, τά οποία αγόραζε από τά καλύτερα καταστήματα μόδας της πόλεως Καζάν. Αλλά κι εκείνα δέν ανέδιδαν τέτοια ευωδία.

-Τό γνωρίζω. 
Είναι έτσι, όπως ακριβώς τό λές. Σέ ρώτησα όμως επίτηδες γιά νά δώ άν αισθάνεσαι κι εσύ τό ίδιο. Πράγματι. Η πιό ευχάριστη ευωδία πάνω στή γή δέν μπορεί νά συγκριθή μ’ αυτή πού νοιώθουμε τώρα, γιατί μας πλημμυρίζει η ευωδία του Αγίου Πνεύματος του Θεού. 
Ποιά επίγεια ευωδία μπορεί νά συγκριθή μ’ αυτή; Μου είπες ότι γύρωμας υπάρχει θερμότης όπως καί στό λουτρό. Κοίταξε όμως! Τό χιόνι επάνω μας δέν έχει λειώσει, ενώ από τόν ουρανό εξακολουθεί νά πέφτη. Αυτό σημαίνει ότι η θερμότης δέν βρίσκεται στόν αέρα, αλλά μέσα μας. Είναι εκείνη η θερμότης, γιά τήν οποία μας προτρέπει τό Άγιον Πνεύμα νά αναφωνούμε πρός τόν Κύριο: « Μέ τή θερμότητα του Πνεύματός Σου του Αγίου θέρμανέ με! Μέ αυτή θερμαίνονταν οι ερημίτες, άνδρες καί γυναίκες, καί αψηφούσαν τήν παγωνιά του χειμώνος. Ένοιωθαν σάν νά ήταν ντυμένοι μέ ζεστές γούνες. Αυτό συμβαίνει τώρα καί σ’ εμάς, γιατί μέσα μας αναπαύεται η θεία χάρις, καθώς είπε ο Κύριος: « Η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστι » ( Λουκ. ιζ’ 21 ). Λέγοντας εδώ βασιλεία, υπονοεί ο Κύριος τή χάρι του Αγίου Πνεύματος. Νά λοιπόν ! Αυτή η βασιλεία του Θεού βρίσκεται τώρα μέσα μας καί μας φωτίζει εξωτερικά, μας θερμαίνει καί γεμίζει μέ κάθε είδους ευωδία τόν αέρα πού μας περιβάλλει. Επίσης ευφραίνει τίς αισθήσεις μας μέ τήν ουράνια ευφροσύνη καί γεμίζει τήν καρδιά μας μέ ανέκφραστη χαρά. 
Γιά τήν κατάστασι, στήν οποία βρισκόμαστε τώρα ο Απόστολος λέει: « Η βασιλεία του Θεού ου γάρ εστιν βρώσις καί πόσις, αλλά δικαιοσύνη καί ειρήνη καί χαρά εν Πνεύματι Αγίω » ( Ρωμ. ιδ’ 17 ). Η πίστις μας συνίσταται « ουκ εν πειθοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις, αλλ’ εν αποδείξει Πνεύματος καί δυνάμεως » ( Α’ Κορινθ. β’ 4 ). Σ’ αυτήν ακριβώς τήν κατάστασι βρισκόμαστε τώρα κι εμείς. Γι’ αυτή κυρίως ο Χριστός είπε: « Εισί τινες των ώδε εστηκότων, οίτινες ου μή γεύσωνται θανάτου έως άν ίδωσι τήν βασιλείαν του Θεού εληλυλυθυίαν εν δυνάμει » ( Μαρκ. θ’ 1 ). Νά λοιπόν, αγαπητέ μου, κοίταξε τί ανέκφραστη χαρά μας αξίωσε νά δοκιμάσουμε τώρα ο Κύριος!  Νά τί σημαίνει νά βρισκώμαστε στήν πληρότητα του Αγίου Πνεύματος. Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος γράφει κάπου τό εξής: « Βρισκόμουν ο ίδιος στήν πληρότητα του Αγίου Πνεύματος ». Μέ αυτή τήν πληρότητα του Αγίου Πνεύματος υπερπλήρωσε τώρα ο Κύριος κι εμάς τούς πτωχούς. Νομίζω λοιπόν πώς δέν υπάρχει πλέον λόγος νά ρωτάς περισσότερα γιά τό πως βρίσκονται οι άνθρωποι στή χάρι του Αγίου Πνεύματος! 
Θά θυμάσαι άραγε τό ανέκφραστο έλεος του Θεού πού φανερώθηκε σήμερα σ’ εμάς;

-Δέν γνωρίζω, μπατούσκα, άν θά μέ αξιώση ο Θεός νά τό θυμάμαι τόσο ζωντανά καί καθαρά, όπως τό αισθάνομαι τώρα.

-Εγώ νομίζω, παρετήρησε ο στάρετς, ότι ο Κύριος θά σέ βοηθήση νά συγκρατήσης γιά πάντα αυτή τή φανέρωσι στή μνήμη σου. Διαφορετικά, δέν θά απαντούσε η αγαθότης Του τόσο αστραπιαία στήν ταπεινή παράκληση του πτωχού Σεραφείμ. Πόλύ περισσότερο, γιατί η γνώσις αυτή δέν δόθηκε σ’ εσένα μόνο γιά τόν εαυτό σου, αλλά καί γιά όλο τόν κόσμο, ώστε κι εσύ νά στερεωθής στόν δρόμο του Θεού, καί τούς άλλους νά ωφελήσης. Όσον αναφορά τό γεγονός ότι εγώ είμαι μοναχός, ενώ εσύ λαικός , αυτό δέν πρέπει νά τό σκέπτεσαι. 
Ο Θεός ζητά ορθή πίστι σ’ Αυτόν καί στόν μονογενή Του Υιό. Καί τότε προσφέρει από τόν ουρανό πλούσια τή χάρι του Αγίου Πνεύματος . Ο Κύριος ζητά μία καρδιά γεμάτη αγάπη γιά τόν θεό καί τό πλησίον. Αυτή είναι ο τόπος, στόν οποίον Εκείνος αναπαύεται καί εμφανίζεται μέ τήν πληρότητα της επουρανίου δόξης Του. 
« Υιέ δός μοι σήν καρδίαν » ( Παροιμ. κγ’ 26 ), μας λέει ο Κύριος, κι Εκείνος υπόσχεται νά μας δώση τό κάθε τι. Ζητά τήν καρδιά μας ο Κύριος, γιατί μέσα σ’ αυτή θέλει νά εγκαθιδρύση τή βασιλεία Του. «Εγγύς Κύριος πάσι τοίς επικαλουμένοις αυτόν, πάσι τοίς επικαλουμένοις αυτόν εν αληθεία » ( Ψαλμ. ρμδ’ 18 ). Ο Κύριος εισακούει εξ ίσου τόν μοναχό καί τόν λαικό, αρκεί νά είναι καί οι δύο ορθόδοξοι, νά αγαπούν τόν Θεό από τά βάθη της ψυχής τους καί νά έχουν πίστι σ’ Αυτόν, έστω σάν τό κόκκο του σιναπιού. Άν συμβαίνουν αυτά, τότε καί οι δύο θά μετακινήσουν όρη. « Διώξεται εις χιλίους καί οι δύο μετακινήσουσι μυριάδας » ( Δευτερ. λβ’ 30. Ο ίδιος ο Κύριος λέει: « Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι » ( Μάρκ. θ’ 23 ), ενώ ο απόστολος Παύλος αναφωνεί: « Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντί μέ Χριστώ » ( Φιλιπ. δ’ 12 ). Ο Κύριος λέει γιά όσους πιστεύουν σ’ Αυτόν: 
« Ο πιστεύων εις εμέ, τά έργα ά εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει, καί μείζονα τούτων ποιήσει » 
( Ιωάν. ιδ’ 12 ). « Έως άρτι ουκ ητήσατε ουδέν εν τω ονόματί μου˙ αιτείτε καί λήψεσθε, ίνα η χαρά ημών η πεπληρωμένη » ( Ιωάν. ιστ’ 24 ). Όσα λοιπόν, φιλόθεε, ζητήσης από τόν Κύριο, όλα θά τά λάβης, αρκεί μόνο αυτό πού θά ζητήσης νά είναι γιά τή δόξα του Θεού ή γιά τήν ωφέλεια του πλησίον, γιατί καί τήν ωφέλεια πρός τόν πλησίον ο Θεός πρός δόξαν Του τή δέχεται. Γι’ αυτό καί λέει: « Εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε » ( Ματθ. κε’ 40 ). Μήν αμφιβάλλης καθόλου γιά τό άν ο Κύριος θά εκπληρώση τά αιτήματά σου, αρκεί, όπως είπαμε, νά γίνωνται πρός δόξαν Θεού καί ωφέλεια του πλησίον. Αλλά κι άν ακόμη ζητήσης κάτι γιά προσωπική σου ανάγκη η ωφέλεια, πολύ σύντομα καί πρόθυμα θά σου τό στείλη ο Κύριος, αρκεί νά σου είναι απολύτως αναγκαίο. Γιατί ο Κύριος αγαπά όσους τόν αγαπούν καί είναι αγαθός σέ όλους.  
« Θέλημα των φοβουμένων αυτόν ποιήσει καί της δεήσεως αυτών επακούσεται » ( Ψαλμ. ρμδ’ 19 ).

Τότε ο πατήρ Σεραφείμ μέ έπιασε δυνατά από τούς ώμους και μου είπε :

Καί σκύβοντας αργά μου είπε στό αυτί: Ύστερα από τά λόγια αυτά έρριξα μία ματιά στό πρόσωπό του καί μέ κατέλαβε ακόμη μεγαλύτερο δέος. Φαντάσου πώς συζητάς μέ κάποιον τό μεσημέρι, εκτεθειμένος στίς πιό καυτερές ακτίνες του ηλίου, καί τόν κοιτάζεις στό πρόσωπο. Βλέπεις τά χείλη του νά κινούνται, βλέπεις τήν αλλοιωμένη έκφρασι των ματιών του, ακούς τήν φωνή του, αισθάνεσαι ότι κάποιος σέ κρατά από τούς ώμους, αλλά δέν βλέπεις ούτε τά χέρια ούτε τό σχήμα του, μά ούτε τόν ίδιο τόν εαυτό σου. Βλέπεις μόνο ένα εκτυφλωτικό φώς, πού ξεχύνεται μερικά βήματα τριγύρω καί χαρίζει τή λάμψι του στό πέπλο του χιονιού πού καλύπτει τό ξέφωτο, καί στίς νιφάδες πού πέφτουν πάνω σ’ εμένα καί τόν μεγάλο στάρετς. Είναι αδύνατον νά φαντασθή κανείς εκείνη τήν κατάστασι, στήν οποία βρισκόμουν τότε! 

Σύντομες Διδασκαλίες Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ , Ιερά Μονή Παρακλήτου , Ορωπός Αττικής 2007 , Δεκάτη έκδοσις .

Περί προσευχής.

Όσοι αληθινά απεφάσισαν νά υπηρετήσουν τόν Κύριο, πρέπει νά καταγίνωνται στήν μνήμη του Θεού καί στήν αδιάλειπτη καί νοερά επίκλησι του ονόματος Του: « Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τόν αμαρτωλόν ». Τίς ώρες πού ακολουθούν μετά τό γεύμα μπορεί κανείς νά προσεύχεται ως εξής: « Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, πρεσβείαις της Θεοτόκου ελέησόν με τόν αμαρτωλόν ».

Μπορεί επίσεις νά καταφεύγη ιδιαιτέρως στήν Θεοτόκο: «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημας» ή νά λέη τόν αρχαγγελικό ασπασμό: «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε καχαριτωμένη Μαρία...». Μέ αυτή τήν απασχόληση όχι μόνο διατηρούμε ειρηνική τή συνείδησί μας, αλλά μπορούμε νά πλησιάσουμε τόν Θεό καί νά ενωθούμε μαζί Του. Διότι, κατά τόν άγιο Ισαάκ τόν Σύρο, δέν μπορούμε νά πλησιάσουμε μέ άλλο τρόπο τόν Θεό, εκτός από τήν αδιάλειπτη προσευχή.

Τά είδη της προσευχής περιγράφει πολύ καλά ο άγιος Συμεών Νέος Θεολόγος. Όσο γιά τήν αξία της ο ιερός Χρυσόστομος λέει: « Μέγα τό όπλο της προσευχής, θησαυρός ατίμητος, πλούτος αδαπάνητος, λιμήν αχείμαστος, πρόξενος της ησυχίας καί πλήθους καλών έργων ρίζα, πηγή καί μήτηρ εστί ».

Όταν προσεύχεσαι στόν ναό, νά στέκεσαι σέ στάσι προσοχής. Σ’ αυτό θά βοηθηθής άν έχεις τά μάτια κλειστά. Νά τά ανοίγης μόνο όταν σέ κυριεύη η νύστα καί η ακηδία. Τότε νά προσηλώνης τό βλέμμα σου σέ κάποια εικόνα καί στό κερί πού καίει μπροστά της.

Άν αιχμαλωτισθής τήν ώρα της προσευχής από λογισμούς, ταπεινώσου καί ζήτησε συγχώρησι λέγοντας: « Ημάρτησα, Κύριε, μέ τόν λόγο, τόν νού, τήν πράξι καί μέ όλες μου τις αισθήσεις ».

Αγωνίσου διαρκώς εναντίον της διασπάσεως του νού. Διαφορετικά η ψυχή σου, μέ τήν ενέργεια του διαβόλου, θά ξεφύγη από τή μνήμη καί τήν αγάπη του Θεού, καθώς λέει ο άγιος Μακάριος: « Όλη η φροντίδα του αντιπάλου μας έγκειται στό νά απομακρύνη τόν λογισμό μας από τήν μνήμη του Θεού, από φόβο καί τήν αγάπη μας πρός αυτόν ». 

Όταν ο νούς καί η καρδιά ενωθούν στήν προσευχή καί οι λογισμοί δέν διασκορπίζωνται, τότε η θεία χάρις φωτίζει καί θερμαίνει τήν ψυχή καί μία μυστική αγαλλίασις καί ειρήνη πλημμυρίζει όλο τόν εσωτερικό άνθρωπο. Οφείλουμε νά ευχαριστούμε γιά όλα τόν Θεό καί νά παραδίδουμε τόν εαυτό μας στό θέλημά Του.

Οφείλουμε επίσεις νά αναφέρουμε σ’ Αυτόν όλους τούς λογισμούς, τούς λόγους καί τίς πράξεις μας καί νά προσπαθούμε, ώστε νά υπηρετούν όλα μόνο τό θέλημά Του.

Σύντομες Διδασκαλίες Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ, Ιερά Μονή Παρακλήτου, 

Ορωπός Αττικής 2007, Δεκάτη έκδοσις.

Ο Κύριος μεριμνά γιά τή σωτηρία μας.

« Υπάρχει απόγνωσις, κατά τόν άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, η οποία προέρχεται από τό πλήθος των αμαρτιών, τό βάρος της συνειδήσεως καί τήν αφόρητη λύπη.

Τότε η ψυχή γεμάτη τραύματα, καί δοκιμάζοντας αφόρητο πόνο απ‘ αυτά, καταποντίζεται στόν βυθό της απογνώσεως. Υπάρχει όμως καί άλλη απόγνωσις, η οποία προέρχεται από τήν υπερηφάνεια καί τήν οίησι, όταν δηλαδή αυτός πού αμάρτησε, επειδή έχει μεγάλη ιδέα γιά τόν εαυτό του, πιστεύει ότι δέν έπρεπε νά πέση σέ τέτοια αμαρτία. Η απελπισία μέ τήν πρώτη μορφή της ρίχνει τόν άνθρωπο σέ όλες τίς κακίες αδιακρίτως, ενώ μέ τή δεύτερη τόν σπρώχνει σέ υπερβολικές ασκήσεις, πράγμα επιζήμιο. Η πρώτη θεραπεύεται μέ τήν εγκράτεια καί τήν αγαθή επλίδα, ενώ η δεύτερη μέ τήν ταπείνωσι καί τήν αποφυγή της κατακρίσεως ».

Ο Κύριος μεριμνά γιά τή σωτηρία μας. Ο ανθρωποκτόνος όμως διάβολος αγωνίζεται νά φέρη τόν άνθρωπο στήν απόγνωσι .

Η δυνατή καί σταθερή ψυχή δέν απελπίζεται στίς δυσκολίες, όποιες κι άν είναι . 

Ο προδότης Ιούδας ήταν ολιγόψυχος καί αδόκιμος στόν πόλεμο. Βλέποντας ο εχθρός τήν απόγνωσί του τόν πολέμησε καί τόν ωδήγησε νά κρεμασθή. Ο Πέτρος όμως, η σταθερή πέτρα, ήταν δόκιμος στόν πόλεμο. Όταν έπεσε στήν αμαρτία δέν απογοητεύθηκε, αλλά έχυσε πικρά δάκρυα από τήν πληγωμένη καρδιά του.

Βλέποντάς τα ο εχθρός έφυγε μακριά του μέ κραυγές πόνου, σάν νά τόν έκαψε φωτιά στά μάτια.

« Λοιπόν αδελφοί, διδάσκει ο όσιος Αντίοχος, όταν μας επιτίθεται η απελπησία, νά μήν υποκύπτουμε, αλλά ενισχυόμενοι καί περιφρουρούμενοι μέ τό φώς της πίστεως νά λέμε μέ πολύ θάρρος στό πονηρό πνεύμα: ‘‘ Ποιά σχέσεις υπάρχει μεταξύ μας, αποξενωμένε από τόν Θεό, ξεπεσμένε από τόν ουρανό, πονηρέ δούλε;

Δέν μπορείς τίποτε νά μας κάνης. Επάνω σ‘ εμάς, καθώς καί σέ όλα τά κτίσματα, έχει εξουσία ο Χριστός, ο Υιός του Θεού. Ενώπιόν Του αμαρτήσαμε, ενώπιόν Του θά δικαιωθούμε. Εσύ ολέθριε, φύγε μακρία μας. Παίρνοντας δύναμι από τόν τίμιό Του Σταυρό συντρίβουμε τή φιδόμορφη κεφαλή σου ‘‘ ».

Άς προσευχώμεθα μέ ευλάβεια :

« Δέσποτα, Κύριε του ουρανού και της γης, Bασιλεύ των αιώνων, ευδόκησε να ανοιχθεί και για μένα η θύρα της μετανοίας, ώστε με πόνο καρδιάς να προσεύχομαι σ’ Εσένα τον μόνο αληθινό Θεό, τον πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, το φως του κόσμου. Δέξου, Πολυεύσπλαχνε, τη δέηση μου. Μη την απορρίψης. Συγχώρησε κάθε κακό πού έκανα νικημένος από την προαίρεση μου. Ζητώ ανάπαυσι και δεν τη βρίσκω, γιατί η συνείδησης με ελέγχει. Προσδοκώ ειρήνη, αλλά ειρήνη δεν έχω εξ αιτίας του πλήθους των ανομιών μου. Άκουσε, Κύριε, μιά καρδιά πού Σε επικαλείται. Μη βλέπεις τα κακά μου έργα. Επίβλεψε στην ασθένεια της ψυχής μου και σπεύσε να με θεραπεύσεις από τα βαριά μου τραύματα. Δώσε μου καιρό μετανοίας με το έλεος της φιλανθρωπίας Σου. Ελευθέρωσέ με από τα πάθη. Μη με κρίνεις σύμφωνα με τη δικαιοσύνη Σου. Μη μου ανταποδώσεις κατά τα έργα μου, για να μη χαθώ εντελώς. Εισάκουσε με Κύριε, γιατί βρίσκομαι σε απόγνωση. Αφού έχασα κάθε ελπίδα και σκέψη για τη διόρθωση μου, προσπίπτω στους οικτιρμούς Σου. Ελέησε με τον ξεπεσμένο και κατάκριτο για τις αμαρτίες μου. Λυπήσου με, Δέσποτα, γιατί συνέχομαι από πλήθος ανομιών και μοιάζω αλυσοδεμένος μ΄ αυτές. Εσύ μόνο γνωρίζεις να ελευθερώνεις και να θεραπεύεις. Γι’ αυτό σε όλες τις φοβερές μου αρρώστιες επικαλούμαι μόνο Εσένα, τον ιατρό των ασθενούντων, τον οδηγό των πλανωμένων, το φως των εσκοτισμένων, τον ελευθερωτή των αιχμαλώτων. Επικαλούμαι Εσένα, πού πάντοτε μακροθυμείς και συγκρατείς την οργή Σου και δίνεις στους αμαρτωλούς καιρό μετανοίας. Καταύγασε, Δέσποτα, με το φως του προσώπου Σου εμένα τον αμαρτωλό, διότι είσαι ταχύς στο να ελεείς και βραδύς στο να τιμωρείς. Εσύ ο εύσπλαχνος άπλωσε το χέρι Σου και ανόρθωσέ με από την τάφρο των ανομιών μου. Εσύ δεν ευχαριστείσαι στην απώλεια του αμαρτωλού ούτε αποστρέφεις το πρόσωπό Σου από τον προσευχόμενο σ’ Εσένα με δάκρυα. Άκουσε, Κύριε, τη φωνή του δούλου Σου πού Σε επικαλείται και φανέρωσε το φως Σου σ’ εμένα τον στερημένο το φως. Δώρισε μου τη χάρη Σου, γιατί εγώ δεν έχω άλλη ελπίδα και ελπίζω πάντοτε μόνο στη δική Σου βοήθεια και δύναμη. ‘‘Στρέψον, Κύριε, τον κοπετόν μου εις χαράν εμοί, διάρρηξον τον σάκκον μου καί περίζωσόν με ευφροσύνην’’. Ευδόκησε, ώστε να καταπαύσω από τα εσπερινά μου έργα και να βρω ορθρινή ανάπαυσι όπως οι εκλεκτοί Σου, Κύριε, από τούς οποίους ‘’απέδρα οδύνη, λύπη καί στεναγμός’’. Κάνε νά ανοιχθεί για μένα η θύρα της βασιλείας Σου, ώστε να εισέλθω και να συγκαταριθμηθώ με τούς ευφραινομένους από το φως του προσώπου Σου και να κληρονομήσω την αιώνια ζωή ». 

Αμήν !

Καί ο Θεός θά εισακούση τήν προσευχή μας, γιατί είναι όλος αγάπη. Αυτή η αγάπη Του είναι ο βασικός λόγος πού τόν έκανε νά έρθη στόν κόσμο γιά τή σωτηρία του κόσμου: « Ούτω γάρ ηγάπησεν ο Θεός τόν κόσμον, ώστε τόν υιόν αυτού τόν μονογενή έδωκεν... ου γάρ απέστειλεν ο Θεός τόν υιόν αυτού εις τόν κόσμον ίνα κρίνη τόν κόσμον, αλλ’ ίνα σωθή ο κόσμος δι’ αυτού » ( Ιωάν. γ’ 16-17 ).

Επί πλέον ο Θεός μέ τήν ενανθρώπησί Του θέλησε νά αποκαταστήση στόν αμαρτωλό άνθρωπο τή φθαρμένη καί ξεπεσμένη θεία εικόνα καί ομοιότητα πρός Αυτόν, όπως τό ψάλλει η αγία μας Εκκλησία: « Ρεύσαντα εκ παραβάσεως Θεού τόν κατ’ εικόνα γενόμενον , όλον της φθοράς υπάρξαντα, κρείττονος επταικότα θείας ζωής, αύθις αναπλάττει ο σοφός δημιουργός » ( Α’ κανών Χριστουγέννων , α’ ωδή ).

Σύντομες Διδασκαλίες Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.
Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ,  Ιερά Μονή Παρακλήτου, 

Ορωπός Αττικής 2007, Δεκάτη έκδοσις

Μετάνοια

Αυτός πού θέλει νά σωθή πρέπει νά έχη τήν καρδιά του πάντοτε συντετριμμένη καί έτοιμη γιά μετάνοια . « Θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει » ( Ψαλμ. ν’ 19 ) .

Μέ τέτοια συντριβή καρδίας μπορεί ο άνθρωπος εύκολα νά περάση χωρίς βλάβη τίς δόλιες παγίδες του διαβόλου . Όλες οι προσπάθειες του εχθρού συντείνουν στό πως νά ταράξη τό πνεύμα του ανθρώπου καί πως νά σπείρη μέσα στήν ταραχή τά ζιζάνιά του , καθώς λέει τό Ευαγγέλιο : « Κύριε, ουχί καλόν σπέρμα έσπειρας εν τω σω αργώ; πόθεν ουν έχει ζιζάνια; ο δέ έφη αυτοίς˙ εχθρός άνθρωπος τούτο εποίησεν » ( Ματθ. ιγ’ 27-28 ) .

Όταν όμως ο άνθρωπος προσπαθή νά έχη καρδιά ταπεινή καί νά διατηρή τή σκέψι του ειρηνική , τότε όλες οι παγίδες του εχθρού μένουν ανενέργητες . Πράγματι, όπου ειρήνη λογισμών , εκεί αναπαύεται ο ίδιος ο Θεός : « Εν ειρήνη ο τόπος αυτού » ( Ψαλμ. οε’ 3 ) .

Η αρχή της μετανοίας γεννάται από τόν φόβο του Θεού καί τήν επαγρύπνησι στόν εαυτό μας. Ο φόβος του Θεού γεννά τή νήψι καί η νήψις γεννά τήν εσωτερική ησυχία. Ο φόβος του Θεού ξυπνά τήν κοιμισμένη συνείδησι, πού κάνει τήν ψυχή νά βλέπη τήν ασχημοσύνη της σάν σέ ήρεμο καί καθαρό νερό . Έτσι γεννώνται οι αρχές καί στερεώνονται οι ρίζες της μετανοίας .

Κατά τή διάρκεια της ζωής μας προσβάλλουμε μέ τίς πτώσεις μας τό μεγαλείο του Θεού. Γι’ αυτό πρέπει νά ζητάμε πάντοτε μέ ταπείνωσι από τόν Κύριο τήν άφεσι των αμαρτιών μας.

Μπορεί κάποιος πού έλαβε τή χάρι καί μετά έπεσε, νά αναστηθή μέ τή μετάνοια σύμφωνα μέ τό ψαλμικό: « Ωσθείς ανετράπην του πεσείν, καί ο Κύριος αντελάβετό μου » ( Ψαλμ. ριζ’ 13 ). Όταν ο προφήτης Ναθάν ήλεγξε τόν Δαβίδ γιά τήν αμαρτία του, εκείνος μετενόησε αμέσως καί έλαβε τή συγχώρησι.

Στήν ίδια κατηγορία ανήκει καί τό παράδειγμα του ερημίτου, πού καθώς πήγαινε γιά νερό έπεσε στήν αμαρτία κοντά στήν πηγή.

Όταν όμως γύρισε στό κελλί του, μετενόησε γιά τήν αμαρτία του καί άρχισε πάλι νά ζή όπως καί πρίν. Ο εχθρός του προξενούσε ταραχή. Του παρουσίαζε τό βάρος της αμαρτίας του καί του έλεγε πώς είναι αδύνατον νά συγχωρηθή, προσπαθώντας μέ τόν τρόπο αυτό νά τόν αποθαρρύνη καί νά τόν απομακρύνη από τήν άσκησι.

Εκείνος όμως έμεινε σταθερός. Αυτό τό περιστατικό τό φανερώσε ο Θεός σέ κάποιον άγιο γέροντα. Του παρήγγειλε μάλιστα νά επαινέση τόν αδελφό, πού είχε αμαρτήσει, γι’ αυτή τή νίκη του κατά του διαβόλου .

Όταν μετανοούμε ειλικρινά γιά τίς αμαρτίες μας καί επιστρέφουμε στόν Χριστό μέ όλη μας τήν καρδιά, Εκείνος τότε αγάλλεται, κάνει γιορτή καί συγκαλεί όλους τούς αγγέλους γιά νά τούς δείξη τή χαμένη δραχμή, δηλαδή τή βασιλική Του εικόνα.

Παίρνει στόν ώμο τό πλανεμένο πρόβατο καί τό φέρνει πίσω στόν Πατέρα Του.

Ο Θεός βάζει τήν ψυχή του μετανοούντος νά κατοικήση στήν κατοικία των εφραινομένων, μαζί μ’ εκείνους πού ποτέ δέν απομακρύνθηκαν απ’ Αυτόν.

Άς μήν αμελήσουμε λοιπόν νά στραφούμε γρήγορα στόν εύσπλαγχο Δεσπότη. Άς μήν απελπιζώμεθα γιά τίς βαρειές καί αναρίθμητες αμαρτίες μας. Η απελπισία είναι η μεγαλύτερη χαρά του διαβόλου. Είναι θανάσιμη αμαρτία σύμφωνα μέ τήν Αγία Γραφή. « Άν δέν σταθή εμπόδιο η χαυνότης καί αμέλειά σου, γράφει ο όσιος Βαρσανούφιος, έχεις νά θαυμάσης καί νά δοξάσης τόν Θεό γιά τό πώς από αμαρτωλό σέ έκανε δίκαιο ».

Μετάνοια είναι, μεταξύ άλλων, καί τό νά μήν επαναλαμβάνης τό αμάρτημα. Όπως γιά κάθε νόσημα υπάρχει θεραπεία, έτσι καί γιά κάθε αμαρτία υπάρχει η μετάνοια.

Πάρε λοιπόν τήν οδό της μετανοίας χωρίς αμφιβολίες. Αυτή θά μεσιτεύση γιά σένα ενώπιον του Θεού.

Σύντομες Διδασκαλίες Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ, 

Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ορωπός Αττικής 2007, Δεκάτη έκδοσις .

Μας λέγει ο Μέγας Βασίλειος...

ΕΡΩΤΑ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΚΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΩΣ ΕΞΗΣ:

«Άραγε ποιο είναι το όριο των αμαρτιών που μπορεί να ελπίζει ο αμαρτωλός στη φιλανθρωπία του Θεού, μέσω της μετανοίας του;» Ερωτά ο ίδιος ο Άγιος και ο ίδιος απαντά ως εξής: «Εάν είναι δυνατόν να αριθμήσομε το πλήθος των οικτιρμών του Θεού, και να μετρήσουμε το μέγεθος του θείου ελέους, τότε ας απελπιζόμαστε και από τις δικές μας αμαρτίες. Τα αμαρτήματά μας όμως, όπως είναι φυσικόν, μπορούμε να τα μετρήσουμε. Επειδή, όμως, το έλεος του Θεού είναι άπειρον, και τα σπλάχνα των οικτιρμών του αναρίθμητα, γι’ αυτό και δεν μας επιτρέπεται η απόγνωσις. Ούτε και οι ενοχές μας επιτρέπονται, ούτε και η απελπισία. Τότε τι πρέπει να κάνουμε όταν αμαρτάνουμε και μάλιστα θανάσιμα; Να αποκτήσουμε την επίγνωση της Θείας ευσπλαχνίας και να μισήσουμε τις αμαρτίες μας με όλη μας την καρδιά και τότε διά της μετανοίας, η άφεσις είναι βεβαία, αφού παρέχεται δωρεάν από το Πανάγιον Αίμα του Σωτήρος Χριστού. Το ότι δεν πρέπει να μας πιάνει απελπισία», συνεχίζει, ο Άγιος Βασίλειος, «το διδασκόμαστε σε πολλά μέρη της Αγίας Γραφής, και με πολλούς τρόπους, ιδιαίτερα όμως από την παραβολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που αναφέρεται στον Άσωτο γιο, που πήρε την Πατρική περιουσία και την κατασπατάλησε στα διάφορα αμαρτήματα. Η έμπρακτη, όμως, μετάνοια, έγινε αιτία μεγάλης γιορτής και μάλιστα μεγάλης αξίας, αφού ενεδύθη την στολήν την πρώτην, την ολόλαμπρη, και δακτυλίδι στο χέρι του και υποδήματα εις τους πόδας. “Και ενέγκαντες τον μόσχον τον σιτευτόν”, λέγει ο Θεός Πατέρας, “θύσατε ότι ούτος ο Υιός μου νεκρός ήν και ανέζησε και απολωλός ήν και ευρέθη”».

Σε μια του, όμως, άλλη επιστολή, πολύ παρηγορητική, προς εκπεσούσα ψυχή, γράφει τα εξής ο Μέγας Βασίλειος. Τμήματα αυτής θα δώσουμε. «Όσο μας είναι δυνατόν, αδελφή μου ψυχή, ας ανυψώσουμε τους εαυτούς μας απ’ την πτώση και ας μην απελπιζόμαστε με την προϋπόθεση, όμως, ότι θα απομακρυνθούμε γρήγορα από το κακό. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να σώσει τους αμαρτωλούς. Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Αυτώ και κλαύσωμεν ενώπιον αυτού, μας λέγει ο Ψαλμωδός στον ψαλμό ενενήντα τέσσερα στίχος έξι. Ο λόγος του Θεού βοά και κράζει προσκαλώντας όλους μας σε μετάνοια. Υπάρχει οδός σωτηρίας, εάν θέλουμε. Αφού ο Θεός είναι εκείνος που αφαιρεί κάθε δάκρυ από τα πρόσωπα όλων εκείνων που αληθινά μετανοούν. Έτοιμος είναι ο μεγάλος ιατρός των ψυχών να σου θεραπεύσει το πάθος. Εκείνου λόγια είναι εκείνο το γλυκύτατο και σωτήριο στόμα είπεν, “ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού αλλ’ οι κακώς έχοντες. Ουκ ήλθον καλέσαι δικαίους αλλ’ αμαρτωλούς εις μετάνοιαν”. Ο Κύριος είναι εκείνος που θέλει να σε καθαρίσει από τον πόνον και το πύον της πληγής και να σου δείξει φως μέσα στο σκοτάδι. Εσένα ζητεί ο ποιμήν ο καλός, εγκαταλείψας τα μη πεπλανημένα. Εάν παραδώσεις τον εαυτόν σου σ’ Αυτόν, δεν θα διστάσει και δεν θα απαξιωθεί ο φιλάνθρωπος Κύριος να σε κρατήσει πάνω στους δικούς του θεϊκούς ώμους καταχαρούμενος που βρήκε το πρόβατο το απολωλός. Ο Θεός Πατέρας στέκεται και περιμένει την επάνοδό σου από την πλάνη της αμαρτίας. Μόνο να επιστρέψεις και ενώ θα είσαι ακόμα μακριά, θα τρέξει και θα πέσει στο τράχηλό σου, και θα αγκαλιάσει με Πατρικούς ασπασμούς την καθαρισμένη ήδη από την μετάνοια ψυχή σου. Και θα την ενδύσει με την πρώτη πάλλευκη στολή και θα σου βάλει δαχτυλίδι στο χέρι, και υποδήματα στους πόδας που επέστρεψαν από τον κακό δρόμο της αμαρτίας στο δρόμο του Ευαγγελίου της ειρήνης και της ελευθερίας. Και θα εξαγγείλει μέρα χαράς και ευφροσύνης στους δικούς του αγγέλους και αγίους στον ουρανό και θα γιορτάσει με κάθε λαμπρό τρόπο τη σωτηρία σου. “Αμήν γαρ λέγω υμίν, ότι χαρά γίνεται εν ουρανώ ενώπιον του Θεού, επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι”. Και αν γι’ αυτό παραπονεθεί κάποιος απ’ αυτούς, που νομίζουν ότι στέκονται καλά, και είναι δίκαιοι, αυτός ο Πανάγαθος Θεός θα απολογηθεί για σένα λέγοντας “έπρεπε και συ να είχες χαρεί και ευφρανθεί, διότι η ψυχή αυτή ήταν νεκρή και ανεστήθη, χαμένη δε και ευρέθη”.

Όλα αυτά, τα πολύ παρηγορητικά και φιλάνθρωπα λόγια, χριστιανοί μου, ήταν του Αγίου και Μεγάλου Βασιλείου, που χαρακτηρίζεται ως άγιος αυστηρός και ασκητικός.

( απόσπασμα ομιλίας του Πατρός Στεφάνου Αναγνωστπούλου, 8/01/2001 )

http://agia-varvara.blogspot.gr

Στην αρχή της νέας χρονιάς.

ΠΑΝΑΓΑΘΕ ΚΥΡΙΕ,

Συ πού μας χάρισες τόσα έτη ζωής μέχρι σήμερα καί μας αξιώνεις νά εισέλθουμε καί πάλι σέ νέο έτος, Σε παρακαλούμε, μη Λάβεις υπόψη σου την αδιαφορία καί αμέλεια πού δείξαμε μέχρι τώρα. Έάν μας κρίνεις σύμφωνα μέ τή ραθυμία καί αδιαφορία μας, ασφαλώς μας περιμένει ή δίκαιη καταδικαστική σου απόφαση. Άλλ' όχι, φιλάνθρωπε Κύριε. Ή αγαθότητα σου μας παρέχει νέες ευκαιρίες, ώστε εκείνο πού δέν κάναμε μέχρι σήμερα νά τό κάνουμε από τώρα καί στό εξής.

Σέ παρακαλούμε, ευλόγησε τίς προσπάθειες μας. Ενίσχυσε τήν αδύνατη θέληση μας. Βοήθησε μας μέ όσους τρόπους Σύ γνωρίζεις, ώστε καί κατά τό έτος αυτό καί καθ' όλη τή διάρκεια της ζωής μας νά εξαγοράζουμε τόν καιρό καί νά χρησιμοποιούμε τήν επίγεια ζωή μας όπως Σύ θέλεις καί παραγγέλλεις. Αξίωσε μας νά παρουσιασθούμε μπροστά σου κατά τήν ημέρα της Κρίσεως μέ κέρδη πνευματικά, τά οποία θά πετύχουμε μέ τή χάρη σου καί τή βοήθεια σου στην παρούσα ζωή, γιά νά κληρονομήσουμε τότε, Κύριε, τά άφθαρτα αγαθά της αιωνίου σου βασιλείας. Αμήν.

( Άρχιμ. Χριστόφορου Παπουτσοπούλου )

Αρχή της σωτηρίας είναι η αρχή της μετανοίας.

ΑΚΟΥΣΕ ΜΕ ΠΟΛΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ...

Να κρατάς αδιάκοπα την ψυχή σου σε κατάσταση μετανοίας και πένθους. Διαπίστωσε και τις πιο ασήμαντες αδυναμίες σου και πολέμησέ τες. Αν αδιαφορήσεις για τις μικρές πτώσεις και τα μικρά αμαρτήματα, να είσαι βέβαιος ότι θα δεις κάποτε τον εαυτό σου ν' αδιαφορεί και για τα μεγάλα. Από την πιο φευγαλέα και λεπτή αμαρτωλή σκέψη γεννιέται κάποτε το πιο σοβαρό αμάρτημα.

Αρχή της σωτηρίας είναι η αρχή της μετανοίας. Αρχή της μετανοίας είναι η αποχή από την αμαρτία. Αρχή της αποχής από την αμαρτία είναι η καλή πρόθεση, η αγαθή προαίρεση.

Η αγαθή προαίρεση γεννά τους κόπους. Οι κόποι γεννούν τις αρετές. Οι αρετές γεννούν την πνευματική εργασία. Η πνευματική εργασία, τέλος, όταν είναι συνεχής και επίμονη, μονιμοποιεί στην ψυχή την αρετή και την κάνει φυσική κατάστασή της. Όταν φθάσεις σ' αυτή την τελευταία βαθμίδα, λίγο θ' απέχεις από την ψηλάφηση του Θεού!

Άκουσε με πολλή προσοχή πως ορίζει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος την αληθινή μετάνοια: Μετάνοια σημαίνει ανανέωσης του βαπτίσματος. Μετάνοια σημαίνει συμφωνία με τον Θεό για νέα ζωή. Μετάνοια σημαίνει οριστική αποχή από την αμαρτία. Μετάνοια σημαίνει βαθιά συντριβή και ταπείνωσης. Μετάνοια σημαίνει μόνιμη απομάκρυνσης από κάθε σωματική απόλαυση. Μετάνοια σημαίνει διαρκής αυτoκατάκρισις. Μετάνοια σημαίνει αδιαφορία για τα πάντα και ενδιαφέρον μόνο για

τη σωτηρία της ψυχής σου. Μετάνοια σημαίνει έργα αρετής αντίθετα προς τις προηγούμενες αμαρτίες. Μετάνοια σημαίνει κάθαρσης της σκoτισμένης συνειδήσεως. Μετάνοια σημαίνει θεληματική υπομονή όλων των θλίψεων, από ανθρώπους και από δαίμονες. Μετάνοια σημαίνει αυτοτιμωρίες και συνεχείς 

ταλαιπωρίες της σάρκας. Μετάνοια σημαίνει κάψιμο των αμαρτιών με τη φωτιά της αδιάλειπτης δακρύρροης προσευχής.

Όλα αυτά αποτελούν την αληθινή μετάνοια. Είναι όμως γνωρίσματα της δικής σου μετανοίας;

Αυτός ο κόσμος, που ξέχασε τον Θεό, δεν είναι παρά κοιλάδα της αμαρτίας και λαβύρινθος του θρήνου. Δεν έχει τίποτε καλό, τίποτε αξιέπαινο. Παντού βασιλεύει η αμαρτία, η παρανομία, η αποστασία· αλλά και οι άφευκτες συνέπειές τους: ο πόνος, η θλίψης, ο στεναγμός. «Πάσα κεφαλή εις πόνον και πάσα καρδία εις λύπη. Από ποδών έως κεφαλής ουκ εστίν εν αυτώ ολοκληρία... ουκ έστι μάλαγμα επιθήναι ούτε έλαιον ούτε καταδέσμους» (Ησ. 1. 5). Γι’ αυτό εσύ, αδελφέ μου, «κατάγαγε ως χειμάρρους δάκρυα ημέρας και νυκτός· μη δως έκνηψιν σεαυτώ μη σιωπήσαιτο ο οφθαλμός σου» (πρβλ. Θρην. Ιερεμ. 2.18).

Όλοι οι άγιοι έκλαψαν και πένθησαν πολύ, μετανοώντας για τις αμαρτίες τους, κι ας ήταν λιγότερες από τις δικές σου. «Εγενήθησαν τα δάκρυα αυτών αυτοίς άρτος ημέρας και νυκτός» και «το πόμα αυτών μετά κλαυθμού εκίρνων» (πρβλ. Ψαλμ. 41. 4 & 101.10). Και ο Κύριος έκλαψε, όχι γιατί είχε ανάγκη από τα δάκρυα της μετανοίας, αλλά για να θρηνήση την αμετανοησία και τη σκληροκαρδία των ανθρώπων: «Ιδών την πόλιν (την Ιερουσαλήμ) έκλαυσεν επ' αυτή, λέγων ότι ει έγνως και συ, και γε εν τη ημέρα σου ταύτη, τα προς ειρήνην σου! νυν δε εκρύβη από οφθαλμών σου» (Λουκ. 19. 41-42).

Πώς να μην κλάψεις όταν η ζωή σου είναι γεμάτη από δοκιμασίες, θλίψεις, πόνο, συμφορές; «Ποια του βίου τρυφή διαμένει λύπης αμέτοχος; Ποια δόξα έστηκεν επί γης αμετάθετος; Πάντα σκιάς ασθενέστερα, πάντα ονείρων απατηλότερα· μία ροπή, και ταύτα πάντα θάνατος διαδέχεται». Πώς να μη θρηνήσεις όταν και την άλλη ζωή, την αιώνια, κινδυνεύεις να τη χάσης; Αυτή θα είναι η πιο μεγάλη συμφορά. Κανείς δεν ξέρει τι θα του συμβεί εκεί. Καμμιά είδησης, καμμιά πληροφορία... Θα έρθει σαν κλέφτης ο θάνατος, θα χωρισθεί η ψυχή από το σώμα και θ' ακολουθήσει ο φοβερός τελωνισμός της από τα πονηρά πνεύματα. Ω, ποία ώρα τότε! Θα πάει η ψυχή εκεί που ποτέ δεν ήταν. Θα δη εκείνα που ποτέ δεν εγνώρισε. Θ' ακούσει όσα ποτέ δεν άκουσε.

Κλάψε, λοιπόν. Μετανόησε και προσκόμισε στον Κύριο τα δάκρυά σου σαν μύρο μετανοίας. Το δάκρυ καθαρίζει την ψυχή και την ξεπλένει από κάθε κηλίδα, λαμπικάρει τη συνείδηση, φωτίζει τον νου, σπάζει τα δεσμά των παθών, σχίζει τα χειρόγραφα της αμαρτίας.

Κλάψε και θρήνησε με μετάνοια, για να ξεπλυθείς κι εσύ από τις αμαρτίες σου, για να καθαρίσεις τον ρύπο της ψυχής σου, για να θεραπευθείς από την πνευματική τύφλωση, για να πνίξεις στη θάλασσα των δακρύων τον νοητό διώκτη Φαραώ, για να σβήσεις με τους κρουνούς των ματιών σου τη φλόγα της γεένης και ν' αξιωθείς της αιωνίας ζωής εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών.

(Από το βιβλίο "Πνευματικό Αλφάβητο" του Αγίου Δημητρίου Ροστώφ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, 1996)

Προσευχή Μετανοίας.

Αμαρτήσαμε, Κύριε, άνομήσαμε, ασεβήσαμε. Λησμονήσαμε τίς εντολές σου καί πορευθήκαμε σύμφωνα μέ τή δική μας πονηρή σκέψη. Συμπεριφερθήκαμε ανάξια προς τήν κλήση μας καί προς τό Ευαγγέλιο του Χριστού σου. Περιφρονήσαμε τή θεία Του συγκατάβαση καί τά αγία παθήματα Του, πού γιά χάρη μας ύπέμεινε. Ντροπιαστήκαμε μπροστά στον αγαπητό σου Υίό. Κλήρος καί λαός απομακρυνθήκαμε άπό κοντά σου καί όλοι βρισκόμαστε μακριά άπό Σένα. Όλοι παρεκτραπήκαμε, ναί, όλοι, καί γίναμε ανάξιοι. Κανένας μας, μά ούτε ένας δεν εφαρμόζει δικαιοσύνη καί δεν αποφασίζει δίκαια. Αποδειχθήκαμε ανάξιοι της ευσπλαχνίας σου καί της φιλανθρωπίας σου καί της στοργικής σου αγάπης, Θεέ μας, εξαιτίας τής κακίας καί της πονηρίας μας, πού εκδηλώθηκε στά καθημερινά μας έργα καί στίς συνήθειες μας.

Σύ είσαι γεμάτος αγάπη καί αγαθότητα, άλλα εμείς γίναμε παραβάτες του νόμου σου. Σύ είσαι μακρόθυμος, άλλα εμείς άξιοι γιά πολλές τιμωρίες. Γνωρίζουμε την αγαθότητα σου, μολονότι εξακολουθούμε νά φερόμαστε ασύνετα. Λίγο μας έχεις τιμωρήσει σε σύγκριση μέ τό πλήθος τών αμαρτιών μας. Σύ εμπνέεις φόβο, καί ποιος μπορεϊ νά αντισταθεί στή δύναμη σου; Έάν θελήσεις νά φανερώσεις τή δύναμη σου, τρόμος θά καταλάβει ακόμη καί τά όρη. Άλλα καί στό μέγεθος τής δυνάμεως σου ποιος ποτέ θά έχει τό θάρρος νά άντιπαραταχθεί; 

Έάν κλείσεις τόν ουρανό, ποιος μπορεί νά τόν ανοίξει; Καί αν ανοίξεις τους καταρράκτες σου, ποιος θά βρεθεί νά τους συγκρατήσει; Πολύ εύκολο είναι σέ Σένα νά κάνεις σέ μιά στιγμή τόν πλούσιο ζητιάνο καί τόν φτωχό πλούσιο, νά δώσεις ζωή σ' οποίον δέν έχει καί νά οδηγήσεις στον θάνατο αυτόν πού είναι γεμάτος υγεία, νά πατάξεις μέ ασθένεια, άλλα καί νά θεραπεύσεις. Καί μόνο νά θελήσεις κάτι, αυτό έχει γίνει κιόλας πράξη τελειωμένη.

Κάνε, Κύριε, νά κοπάσει ή οργή σου. Δώσε άφεση, Κύριε, συγχώρησε, Κύριε. Μή μας καταδικάσεις ολοκληρωτικά γιά τίς ανομίες μας. Εϊμαστε καί μεις λαός σου καί γνήσιοι κληρονόμοι σου. Γι' αυτό τιμώρησε μας, άλλα μέ επιείκεια καί αγάπη καί όχι μέ τόν θυμό σου. Αμήν.

(Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου)

Μετάνοια

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ

Ένας αρχάριος μοναχός πήγε στενοχωρημένος στον Όσιο Ποιμένα.

-Έπεσα σε μεγάλο σφάλμα, Αββά, του εξομολογήθηκε, και θέλω τουλάχιστον τρία χρόνια για να μετανοήσω.

-Είναι πολλά, του είπε ο Όσιος.

-Είναι αρκετοί τρεις μήνες, τότε;

-Και τόσο είναι πολύ, αποκρίθηκε ο Όσιος. Εγώ σου λέγω πως, αν ειλικρινά μετανοήσεις και πάρεις σταθερή απόφαση να μη επαναλάβεις ποτέ το ίδιο σφάλμα, σε τρεις μέρες σε δέχεται η αγαθότης του Θεού. 

Άλλος Αδελφός ρώτησε τον ίδιο Γέροντα, αν ο Θεός εύκολα συγχωρεί τις αμαρτίες του ανθρώπου. -Πώς είναι δυνατόν να μη συγχωρεί, τέκνο μου, Εκείνος που δίδαξε τη μακροθυμία στους ανθρώπους; Δεν παραγγέλλει στον Πέτρο να συγχωρεί εκείνον που του σφάλλει «έως εβδομηκοντάκις επτά» δηλαδή επ’ άπειρον; αποκρίθηκε ο Γέρων. 

Το έλεος του Θεού.

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ

Ένας στρατιώτης ρώτησε τον αββά Μιώς, αν άραγε ο θεός δέχεται τη μετάνοια   τού αμαρτωλού. και ο αββάς, αφού τον δίδαξε με πολλούς λόγους, είπε:

- Πες μου, αγαπητέ. Αν σχισθεί το χιτώνιό σου, το πετάς;

    Όχι, απάντησε εκείνος. Το ράβω και το χρησιμοποιώ πάλι.

    - "Αν λοιπόν εσύ λυπάσαι το ρούχο σου, τού είπε τότε ο γέροντας, δεν θα λυπηθεί   ο θεός το δικό του πλάσμα;

 ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΘΟΓΓΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΤΩΝ ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

του μοναχού Παύλου Ευεργετινού ( 1054 ),ΕΚΔΟΣΗ ΤΡΙΤΗ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ  ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2001

Μετάνοια κι εξομολόγηση

Προηγουμένου Βασιλείου Λαυριώτου

Μετάνοια & Εξομολόγηση

(Το μυστήριο του θείου ελέους)

Πρόλογος

Η εγκαταβίωσίς μου έπί 40ετία στην 'Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Άγιου "Ορους, η εμπειρία μου ως πνευματικού καί οι συζητήσεις μου με προσκυνητές του Αγίου "Ορους, του Παλλαδίου της 'Ορθοδοξίας καί κέντρου τοΰ πανορθοδόξου Μοναχισμού μας, μέ έπεισαν γιά τήν ανάγκη έκδοσης σύντομου πρακτικού οδηγού του ιερού μυστηρίου της μετανοίας καί εξομολογήσεως.

Γι' αυτό με χαρά προέβην στή σύνταξη τοΰ παρόντος κειμένου. Δέν έχει ιδιαίτερες αξιώσεις. Στοχεύει μόνο νά συμπληρώσει ενα κενό καί νά βοηθήσει έτσι τους χριστιανούς μας. Αν πετύχει τό σκοπό του, ή ικανοποίηση του συντάκτου θά είναι μεγάλη.

Ιερά Μονή Μεγίστης Λάυρας Αγίου Όρους, 

Βασίλειος Λαυρώτης, Προηγούμενος 

Επιθυμώ νά επικοινωνήσω γιά λίγο μαζί σου. Θέλω νά σοϋ μιλήσω γιά θέμα βασικό, θέμα από τό οποίο εξαρτάται ή επίγεια γαλήνη καί χαρά, άλλα καί ή αιώνια ευτυχία μας. Καί τό θέμα αυτό δέν είναι άλλο άπό τό ίερό μυστήριο της μετανοίας καί έξομολογήσεως.

Δέν γνωρίζω αν απασχόλησε ποτέ τή σκέψη σου τό θέμα αυτό. Άν διάβασες κάτι σχετικό ή άν τό συζήτησες μέ κάποιον. Γι' αυτό θά σέ παρακαλέσω νά μελετήσης μέ προσοχή τις σελίδες του παρόντος κειμένου. Μην τό περιφρονήσεις. Μήν τό αφήσεις άπό τά χέρια σου, άν δέν φτάσεις ώς τήν τελευταία του λέξη. Έτσι θά κατανοήσεις τή σπουδαιότητα τοϋ θέματος καί θά κατατοπιστείς σχετικά μέ τό τί πρέπει νά κάνης γιά νά σωθής.

Ή σπουδαιότητα τοϋ θέματος της σωτηρίας μας τονίζεται μέσα στις σελίδες της Άγιας Γραφής. Δέν θά μακρυγορήσω. Ούτε θά σέ ζαλίσω μέ τήν παράθεση τών σχετικών εδαφίων, θά περιοριστώ μόνο στό λόγο του Κυρίου μας Ίησου Χριστού: «Τί έχει νά ώφεληθη ό άνθρωπος, εάν κερδίσει τόν κόσμο όλο, ζημιωθή δε τήν ψυχή του; "Η τί είναι δυνατόν νά δώση ό άνθρωπος άντάλαγμα της ψυχής του;» ( Ματθ. 16, 26).

Ή ψυχή μας, λοιπόν, δέν ανταλλάσσεται μέ τίποτε. Γιατί είναι αιώνια κι αθάνατη. 'Ενώ όλα τά πράγματα του κόσμου είναι πρόσκαιρα καί φθαρτά. Επομένως πρέπει νά είναι βασικό μας μέλημα η σωτηρία της ψυχής μας.

Ποιος όμως απειλεί τή σωτηρία της ψυχής μας; Η αμαρτία, μας βεβαιώνει ο άψευδής λόγος του Θεού. Τά διάφορα πάθη, που ώς σαράκι κατατρώγουν τόν ψυχικό μας οργανισμό, δηλητηριάζουν τή ζωή μας καί τήν καταντούν σωστό μαρτύριο. Αυτά αφαιρούν τή χαρά καί τήν ευτυχία. Καί μας στερούν τήν αιώνια μακαριότητα κοντά στό Θεό.

Πώς θά θεραπευθούμε, λοιπόν, άπό τά ολέθρια μικρόβια της αμαρτίας; Που θά βρούμε τό αποτελεσματικό φάρμακο γιά τήν αποκοπή τών παθών; Στό ερώτημα αυτό απαντάει ή Αγία Γραφή, ή διδασκαλία της 'Ορθόδοξης Εκκλησίας μας καί ή ζωή τών Αγίων. Των ανθρώπων που αγωνίσθηκαν κατά της άμαρτίας καί των παθών καί ευαρέστησαν τό Θεό μέ την ενάρετη ζωή τους. Αγία Γραφή, λοιπόν, Ορθόδοξη Εκκλησία καί Άγιοι μας βεβαιώνουν πώς τό αντίδοτο κατά της αμαρτίας καί τών παθών είναι τό ίερό μυστήριο της μετανοίας καί έξομολογησεως. Τό μυστήριο πού είναι τό λουτρό της ψυχής. Τό δεύτερο βάπτισμα. Αν ό άνθρωπος μετανοήσει ειλικρινά καί εξομολογηθεί ολες τίς αμαρτίες του στον πνευματικό, καταστρέφεται τό δηλητήριο της αμαρτίας καί ή ψυχή του μπαίνει στό δρόμο της θεραπείας της. Ξεπλένεται καί καθαρίζεται από τή βρωμιά της αμαρτίας καί του κακού. Καί συγχρόνως ενισχύεται στό νά κάνη τό αγαθό από τή θεία Χάρη. Σώζεται.

Σκεφθήκαμε αλήθεια τι χάνουμε μή προσερχόμενοι στό ίερό μυστήριο της μετανοίας καί εξομολογήσεως; Φαντασθήκαμε από πόσες ενοχές καί ψυχικά τραύματα θά θεραπευόμαστε, άν καταφεύγαμε στό έπιτραχήλιο τοϋ πνευματικού; Εννοήσαμε τί ψυχικό βάρος θά πετούσαμε άπό πάνω μας καί πόση χαρά καί ειρήνη θά βασίλευε μέσα μας, άν τακτοποιούσαμε τή συνείδηση μας; άν ειρηνεύαμε μέ τό Θεό, πού προσβάλλουμε μέ τίς ποικίλες αμαρτίες μας καί μέ τους ανθρώπους;

Πρέπει νά γνωρίζουμε ότι ή χαρά καί ή ειρήνη δεν είναι υπόθεση εξωτερική, αλλά εσωτερική. Πηγάζει άπό τή συνείδηση τοΰ άνθρωπου. Αξίζει ν' αναφερθή έδώ ή επιγραφή πού υπήρχε στά δωμάτια κάποιου ξενοδοχείου; «Άν έχετε αυπνίες, μην τά βάζετε μέ τό μαξιλάρι. Έρευνήστε τη συνείδηση σας». Καί ή σύγχρονη επιστήμη, όπως καί η πείρα, βεβαιώνουν πώς όταν η συνείδηση ειρηνεύει, αδιατάρακτη χαρά καί ευτυχία επικρατεί στον άνθρωπο, ακόμη κι άν αντιμετωπίζει μεγάλα εξωτερικά προβλήματα κι εμπόδια. Ένώ όταν ή συνείδηση εξεγείρεται κι επαναστατεί γιά παραβάσεις τοϋ ηθικού νόμου, η δυστυχία καί η θλίψη χαρακτηρίζει τή ζωή τοϋ άνθρωπου. Ακόμη κι άν έχει άφθονα τά υλικά αγαθά. Κι άν είναι Κροίσος. Είναι χαρακτηριστικό στό σημείο αυτό τό παράδειγμα του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κώνσταντος. Αναρριχήθηκε στό θρόνο φονεύοντας τόν αδελφό του. θά περίμενε καθένας νά είναι ευτυχισμένος. Όμως ήταν δυστυχής. Γιατί τόν καταδίωκαν οι τύψεις της συνειδήσεως. Εχασε τήν ηρεμία και τόν ύπνο του. Κάθε βράδυ ξυπνούσε τρομαγμένος, υστέρα από εφιαλτικό όνειρο.

Εβλεπε κάποιο χέρι νά του προτείνη ενα κύπελο που έβγαζε αχνούς και άκουγε τήν προσταγή:« Αδελφέ, πιες τό αίμα τοϋ αδελφού σου». Ταξίδεψε σ' άλλα μέρη προσπάθησε νά ξεχάση μέ χίλιους τρόπους. Μά ήταν αδύνατο. Οι τύψεις της συνειδήσεως τόν καταδίωκαν παντού.

Ή αληθινή μετάνοια κι εξομολόγηση ξεπλύνει τό εσωτερικό του ανθρώπου. Τακτοποιεί τήν ταραγμένη συνείδηση. Φέρνει τη γαλήνη της καρδιάς, τήν αληθινή ευτυχία. Είναι σαφής ή εντολή τοϋ Θεού, «λουσθητε και καθαρισθήτε, αφαιρέστε τις πονηρίες άπό τις φυχές σας» ( Ησ. 1,16).

'Απαλλαγμένος άπό τό βαρύ φορτίο της αμαρτίας ό άνθρωπος, βγάζει φτερά. Παίρνει νέα δύναμη. Ενισχύεται από τή θεία Χάρη.

Ετσι ή ζωή του γίνεται γλυκό τραγούδι, παναρμόνια κιθάρα του Θεού. Ισως όμως ρωτήσει κανείς: Γιατί νά εξομολογηθώ στον ιερέα, άφου κι αυτός είναι άνθρωπος όμοιοπαθής μέ μας; Έπειτα είναι καί ή ντροπή. Πώς νά του εκμυστηρευθής, τά απόκρυφα βάθη της καρδιάς; Δυσκολεύεσαι. Καλύτερα νά έξομολογηθής μπροστά στην εικόνα τοΰ Χριστού.

Αυτά, αδελφέ μου, είναι «προφάσεις εν άμαρτίαις». Πρέπει νά εξομολογηθούμε στον ιερέα, γιατί αυτός έχει οριστεί άπό τήν Εκκλησία γιά τό έργο αυτό. Αυτός έλαβε τήν εξουσία νά συγχωρή αμαρτίες. Ή εξουσία αυτή δόθηκε από τόν Αναστημένο Χριστό στους Αποστόλους τό βράδυ της πρώτης ημέρας της Αναστάσεως, όταν τους είπε: «Λάβετε ΙΙνεϋμα Άγιον, Σε όποιους συγχωρήσετε τις αμαρτίες, τους συγχωρούνται καί άπό τό Θεό σε οποίους δε τις κρατητε ασυγχώρητες, θά μείνουν γιά πάντα κρατημένες». (Ιω.20,22-28). Τήν εξουσία αυτή οι Απόστολοι μεταβίβασαν στους διαδόχους τους καί έτσι έφθασε ώς εμάς. Ώς προς τό ότι ό ιερέας είναι όμοιοπαθής μέ εμάς, έχω νά σου απαντήσω ότι ακριβώς γι' αυτό ο Θεός εδωσε τήν εξουσία της συγχωρήσεως τών αμαρτιών σ' αυτόν, γιατί μπορεί νά μας καταλάβη. Κατανοεί πόσο εύκολα γλιστράει η ανθρώπινη φύση. Φαντάζεσαι νά είμαστε υποχρεωμένοι νά εξομολογούμαστε στους ασώματους αγγέλους; Που θά μπορούσαν νά μας καταλάβουν;

Γιά τό επιχείρημα της ντροπής, έχω νά σου πω δτι τό χρησιμοποιεί ό διάβολος γιά νά μας άποτρέψη άπό τό μυστήριο της έξομολογήσεως. Είναι τέχνασμα του. Παρουσιάζει, έτσι τά πράγματα, ώστε, αντί νά αίσθανώμαστε ντροπή την ώρα που διαπράττουμε την αμαρτία, ντρεπόμαστε νά την ομολογήσουμε στον πνευματικό τήν ώρα του μυστηρίου. Πόσοι δέν έφυγαν άνεξομολόγητοι άπό τόν κόσμο αυτό εξαιτίας της ντροπής!

Γιά τήν εξομολόγηση μπροστά στην εικόνα του Χρίστου εξαιτίας της ντροπής που αισθανόμαστε μπροστά στον πνευματικό, σου απαντώ: Δέν έχει κανένα νοήμα μιά τέτοια εξομολόγηση, γιατί ή εικόνα δέν μπορεί νά μας συμβουλεύση καί νά μας καθοδήγηση πνευματικά. Μοιάζει αυτό σά νά είμαστε ασθενείς κι αντί νά πάμε στό γιατρό, παίρνουμε τή φωτογραφία του, γιά νά του πουμε τι αισθανόμαστε. Καταλαβαίνεις πού όδηγουν τέτοιες θέσεις;

Μπορεί ακόμη νά πη κάποιος: Καλά όλα αυτά εως εδώ. Αλλά που νά βρούμε τους κάλους ιερείς έξομολόγους; Μέ συντομία σου απαντώ πώς πάντα ό Θεός έχει καλούς ιερείς έξομολόγους. Έχει τους αφοσιωμένους εκπροσώπους του. Τους δικούς του ανθρώπους. Χρειάζεται όμως νά τους αναζητήσουμε. Νά κάνουμε ό,τι κάνουμε κι όταν αναζητούμε τόν καλό γιατρό. Γιατί τό γιατρό καί τόν εξομολόγο κανένας δέν μπορεί νά τόν έπιβάλη στον άλλο. Πρέπει νά τόν εμπιστεύεται ο ίδιος. Καί γι’ αυτό πρέπει νά τόν αναζήτηση.

Αδελφέ μου,

Τό μικρό αυτό βιβλιαράκι είναι μία επίσκεψη Θεου. Ένα κάλεσμα Του. Άν ανταποκριθείς, θά εισέλθει στην καρδιά σου και θά τήν κάνει κατοικητήριό Του. Θά τή γεμίσει χαρά. Άν όμως αδιαφορήσεις, άλλίμονο. ΙΙου ξέρεις, άν σου παρουσιασθεί ξανά η ευκαρία πού σου δίνεται τώρα; Πόσοι έφυγαν άπό τήν ζωή αυτή άνεξομολόγητοι! Γι αυτό μήν αναβάλλεις. Λες: εχω καιρό. Θά εξομολογηθώ άλλοτε. Ό απόστολος Παύλος φωνάζει σ’ όλους μας: «Ιδού τώρα είναι καιρός κατάλληλος, ιδού τώρα είναι ημέρα σωτηρίας». (Β" Κορ. 6,2). Καί οί Πατέρες της Εκκλησίας συμβουλεύουν νά μήν αναβάλλουμε τό θέμα της σωτηρίας μας γι΄ αύριο. Γιατί ή αυριανή ημέρα δεν είναι γνωστό, άν θά έλθει γιά μας.

Πρέπει νά εξομολογηθούμε αμέσως. Τώρα. Γιατί όσο καθυστερούμε καί αναβάλλουμε, τόσο πιό πολλές αμαρτίες διαπράττουμε. Κι έτσι τά πάθη ριζώνουν βαθιά καί δύσκολα κόβονται. Οι σπόροι του κακου γιγαντώνονται καί κάνουν τήν ψυχή μας σάν χέρσο χωράφι. Και τότε χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια γιά νά καρποφορήσουν οι σπόροι του καλού.

Μην πείς ότι γιά νά εξομολογηθής πρέπει πρώτα νά βελτιωθής. Αυτός ό ισχυρισμός μοιάζει μέ τήν υπόσχεση του βαριά ασθενή νά πάη στό γιατρό, αφού γίνει καλλίτερα. Ούτε νά διανοηθής ότι είναι περιττή η εξομολόγηση, άφου καί πάλι θά αμαρτήσεις. Γιατί τότε ποτέ δέν πρέπει νά κάνης λουτρό καί νά πλυθης στό σώμα, άφου καί πάλι θά λερώσεις!

Τρέξε, λοιπόν, στον εξομολόγο σήμερα. Όχι αύριο. Ούτε του χρόνου. Γιατί μόνο τό σήμερα είναι στή διάθεση σου. Πρίν όμως προσέλθεις στό μυστήριο, κάνε μιά καλή εξέταση του εαυτού σου καί της ζωής σου μέ βάση τις Δέκα Εντολές. Γιά νά σέ βοηθήσω θά σου άναφέρω ενδεικτικά μερικές μόνο κατηγορίες αμαρτιών πού σχετίζονται μέ τήν πίστη, τήν ατομική, τήν οικογενειακή καί τήν κοινωνική ζωή σου. Έτσι θά μπορέσεις νά βρής καί άλλες αμαρτίες σου.

Αμαρτίες που σχετίζονται με την Πίστι.

Πιστεύεις ότι ο Ίησούς Χριστός είναι ό αληθινός θεός πού έγινε άνθρωπος, που σταυρώθηκε γιά νά μας σώση, πού αναστήθηκε καί αναλήφθηκε στους ουρανούς καί πού θά έλθει καί πάλι, γιά νά κρίνη τους ζωντανούς καί τους νεκρούς; Πιστεύεις σταθερά στην Πρόνοια του Θεού γιά σένα καί τήν οικογένεια σου, ή μπροστά στίς δυσκολίες απελπίζεσαι και γογγύζεις εναντίον του; Πιστεύεις στα μάγια, στον πνευματισμό, κλπ; Βλασφημείς τα θεία; Ορκίστηκες; Παρασύρθηκες από διδασκαλίες αιρετικών (Μαρτύρων τοϋ Ίεχωβά κ.α);

Αμαρτίες που σχετίζονται με την ατομική ζωή.

Προσεύχεσαι καθημερινά κι εκκλησιάζεσαι τακτικά; Τηρείς τίς νηστείες της 'Εκκλησίας, την αργία της Κυριακής; Μετάλαβαίνεις συχνά; Περηφανεύεσαι; Είσαι φιλάργυρος καί πλεονέκτης; Αγαπάς τους άλλους, σέβεσαι τους μεγαλύτερους καί μάλιστα τους κληρικούς; Κατακρίνεις, φθονείς, συκοφαντείς; 'Οργίζεσαι, θυμώνεις,παραφέρεσαι; Καταριέσαι;

Αμαρτίες που σχετίζονται με την οικογενοιακή και κοινωνική ζωή.

Άγαπας τους συνανθρώπους σου καί μάλιστα όσους σέ λύπησαν ή σέ κατηγόρησαν; Μήπως τους εχθρεύεσαι καί θέλεις τήν καταστροφή τους; Παίζεις τυχερά παιχνίδια; Ασχολείσαι μέ τήν χαρτοπαιξία; Αποφεύγεις τά αισχρά καί αμαρτωλά θεάματα, τραγούδια καί λόγια; Μέ τό ντύσιμο σου γίνεσαι αιτία σκανδαλισμού των άλλων; Έπεσες σε ανήθικες πράξεις; Σκέπτεσαι ανήθικα; Αποφεύγεις τήν τεκνογονία; Μήπως τραυμάτισες ή σκότωσες κάποιον; Άν είσαι τίμιος καί ευσυνείδητος στην εργασία σου. Μέ τήν ζωή καί τήν εργασία σου γίνεσαι αιτία νά δοξάζεται ό Θεός; 

Ύστερα απο ολα αυτά, που είναι ενα απλό δειγματολόγιο αμαρτιών καί δχι ένας πλήρης κατάλογος, σου εύχομαι απ΄ τήν καρδιά μου καλή μετάνοια καί ειλικρινή εξομολόγηση.

Ζ.Ι

Δώσε μου τις αμαρτίες σου...

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΣΤΗΝ ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ

Νύχτα Χριστουγέννων. Ἕνας ἅγιος καὶ σοφὸς ἀσκητὴς προσεύχεται ἀπὸ ὥρα γονατιστὸς μέσα στὸ ἅγιο Σπήλαιο, στὴ Βηθλεέμ. Στὸ σπήλαιο ποὺ πρὶν ἀπὸ περίπου 400 χρόνια εἶχε φιλοξενήσει τὸν νεογέννητο Χριστό μας. Ὁ ἀσκητὴς δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὸν μεγάλο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν ἅγιο Ἱερώνυμο, ποὺ κατέγραψε καὶ τὰ ὅσα συνέβησαν ἐκεῖ.

Ἐκείνη τὴ νύχτα ὁ Ὅσιος εἶχε ἀφήσει τὸ ἀσκητήριο του, ποὺ ἦταν κοντὰ στὸ ἅγιο Σπήλαιο, καὶ εἶχε ἀποφασίσει νὰ τὴν περάσει ξάγρυπνος καὶ προσευχόμενος μπροστὰ στὴν ἁγία Φάτνη.

Ἡ καρδιά του ἦταν γεμάτη εὐγνωμοσύνη γιὰ τὴ μεγάλη δωρεὰ τοῦ Θεοῦ: νὰ ἔλθει ὁ Ἴδιος στὴ γῆ, νὰ γίνει ἄνθρωπος, γιὰ νὰ μᾶς γλυτώσει ἀπὸ τὴ δουλεία τῆς ἁμαρτίας, ἀπὸ τὴν τυραννία τοῦ διαβόλου καὶ τὰ νύχια τοῦ θανάτου!

Ἀπόλυτη σιωπὴ ἐπικρατοῦσε μέσα στὴ νύχτα στὸν ἱερὸ χῶρο...

Ξαφνικὰ ἀκούστηκε νὰ προφέρει τὸ ὄνομά του μιὰ γλυκιὰ φωνή:

–Ἱερώνυμε!

Ξαφνιάστηκε ὁ Ὅσιος... Κοίταξε παραξενεμένος γύρω του... Τίποτε... Δὲν ὑπῆρχε κανείς.

–Ἱερώνυμε! ξανακούστηκε ἡ φωνή...

Ναί! Ἐρχόταν ἀπὸ τὴν ἁγία Φάτνη... καὶ ἔκανε τὴν καρδιά του νὰ τρέμει συγκλονισμένη.

–Ἱερώνυμε, τί δῶρο θὰ μοῦ κάνεις ἀπόψε στὴ γιορτή μου;

Ἦταν πράγματι ἡ γλυκιὰ φωνὴ τοῦ Ἰησοῦ.

Ξέσπασε σὲ λυγμοὺς ὁ Ἅγιος:

–Ὦ Κύριε, τὸ ξέρεις ὅτι γιὰ Σένα τὰ ἄφησα ὅλα: τὸ παλάτι τοῦ αὐτοκράτορα, τὰ μεγαλεῖα τῆς Ρώμης, τὶς ἀνέσεις. Ἡ καρδιά μου, ἡ σκέψη μου, ὅλα σὲ Σένα εἶναι στραμμένα! Τί ἄλλο μπορῶ νὰ Σοῦ προσφέρω; Δὲν ἔχω τίποτε!

–Καὶ ὅμως, Ἱερώνυμε, ἔχεις κάτι ἀκόμα ποὺ μπορεῖς καὶ πρέπει νὰ μοῦ τὸ προσφέρεις... Αὐτὸ θὰ μὲ εὐχαριστήσει πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα, καὶ αὐτὸ θέλω...

Ἔπεσε σὲ συλλογὴ ὁ Ὅσιος... Πέρασαν λίγα λεπτὰ καὶ μετὰ τόλμησε νὰ ψελλίσει:

–Κύριε, δὲν βρίσκω κάτι... Πές μου, τί θὰ μποροῦσα ἀκόμη νὰ Σοῦ προσφέρω καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸ σκεφτῶ;

Μεσολάβησε μικρὸ διάστημα σιγῆς καὶ ἡ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ ξανακούστηκε:

–Ἱερώνυμε, τὶς ἁμαρτίες σου θέλω. Δῶσε μου τὶς ἁμαρτίες σου!

–Τὶς ἁμαρτίες μου; Τί νὰ τὶς κάνεις, Κύριε, τὶς ἁμαρτίες μου;

–Θέλω τὶς ἁμαρτίες σου γιὰ νὰ σοῦ τὶς συγχωρήσω, ἀφοῦ γι᾿ αὐτὸ ἦρθα στὸν κόσμο, ἀπάν­τησε ὁ Ἰησοῦς καὶ ἐπικράτησε βαθιὰ σιωπή.

Συγκλονισμένος ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος ἄ­­­φησε τὰ δάκρυά του, δάκρυα εὐγνωμοσύνης, νὰ πλημμυρίσουν τὸν ἱερὸ χῶρο ὅλη τὴ νύχτα.

Ἄφησε καὶ σὲ μᾶς τὴν ἔμπρακτη παραγγελία νὰ μὴ λησμονοῦμε κάθε Χριστούγεννα τὸ ὡραιότερο δῶρο πρὸς τὸν Σωτήρα μας, τὴ μετάνοιά μας γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας. Αὐτὸς εἶναι ὁ καλύτερος ἑορτασμὸς τῆς μεγάλης ἑορτῆς...

Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ», Τεῦχ. 2057 Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ», Τεῦχ. 2057 

http://thriskeftika.blogspot.gr