Πῶς θὰ χρησιμοποιήσεις τὴ γνώση πού ἀπέκτησες γιὰ τὸν ἑαυτό σου;
Πρῶτα ἀπ’ ὅλα πρέπει νὰ καταδικάσεις τὸν ἑαυτό σου γιὰ ὅλα του τὰ ἐλαττώματα, δίχως προφάσεις καὶ δικαιολογίες. Στὸν ἑσπερινό, σ’ ἕναν ἀπὸ τοὺς πρώτους στίχους μετὰ τὸ «Κύριε ἐκέκραξα…», ἀναφέρεται: «Μὴ ἐκκλίνης τὴν καρδίαν μου εἰς λόγους πονηρίας, τοῦ προφασίζεσθαι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις». Αὐτὸς ὁ στίχος ὑποδεικνύει στοὺς χριστιανούς, νὰ προσεύχονται, ὥστε ὁ Θεὸς νὰ μὴν ἐπιτρέψει τὴν ἐκτροπὴ τῆς καρδιᾶς τους σὲ λόγια πονηρὰ καί, συνακόλουθα, στὴν ἐπινόηση προφάσεων γιὰ ἁμαρτίες. Μὴν περιμένεις μετάνοια ἀπὸ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἐπινοεῖ τέτοιες προφάσεις. Καὶ ὅποιος δὲν ἔχει μετάνοια, δὲν μπορεῖ νὰ διορθωθεῖ. Τὸ βασικό, συνεπῶς, εἶναι νὰ καταδικάσεις τὸν ἑαυτό σου χωρὶς ἐπιείκεια, νὰ πεῖς μέσα σου μὲ εἰλικρίνεια: «Εἶναι πέρα γιὰ πέρα ἔνοχη».
Στὴ συναίσθηση καὶ παραδοχὴ τῆς ἐνοχῆς πρόσθεσε τὸ φόβο τῆς μελλοντικῆς Κρίσεως. Ἂν κρίνεσαι ἔνοχη ἀπὸ τὴ συνείδησή σου, τότε θὰ καταδικαστεῖς καὶ ἀπὸ τὸν Κριτή. Καὶ ἂν καταδικαστεῖς, θὰ ὑποστεῖς τὴν ἀνάλογη τιμωρία, τὴν τιμωρία ποὺ ἤδη κρέμεται πάνω ἀπ’ τὸ κεφάλι σου, ἀφοῦ ἡ ἄγνωστη ὥρα τοῦ θανάτου σου ἴσως νὰ βρίσκεται πολὺ κοντά.
Πῶς τότε πρέπει νὰ εἶναι κανείς; Ἂν δὲν ὑπῆρχε ἡ θεία χάρη, δὲν θὰ ξέραμε πῶς πρέπει νὰ εἴμαστε. Ὁ φιλεύσπλαχνος Θεὸς μᾶς δίνει τὴν ἐλπίδα τῆς συγχωρήσεως, ἂν μετανοήσουμε μὲ συντριβὴ καὶ ἂν πάρουμε σταθερὴ ἀπόφαση νὰ μὴν ἐπαναλάβουμε παλιὲς ἁμαρτίες, ποὺ Τὸν λυποῦν. Αὐτὴ εἶναι ἡ οὐσία τῆς μετάνοιας.
Μὴν εἶσαι μόνο μία ψυχρὴ ἀναζητήτρια τῶν σφαλμάτων καὶ ἐλαττωμάτων σου∙ νὰ πενθεῖς γι’ αὐτὰ μὲ εἰλικρινῆ μετάνοια. Τὸ πένθος γεννάει τὴν ταπεινὴ ἀπόφαση τῆς ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὰ ἐλαττώματα, ἐνῶ ἡ ψυχρὴ γνώση τῶν ἐλαττωμάτων, μολονότι συνοδεύεται ἀπὸ τὴν προσοχή, oδηγεῖ στὴν ὑπερηφάνεια, ἀπὸ τὴν ὁποία εἴθε νὰ μᾶς λυτρώσει ὁ Κύριος!
Ἀφοῦ πάρεις τὴν ἀπόφαση νὰ ἀπαλλαγεῖς ἀπὸ τὰ ἐλαττώματά σου, εἶναι ἔπειτα ἀναγκαῖο νὰ σχεδιάσεις τὸ πῶς θὰ πραγματοποιήσεις τὴν ἀπόφασή σου μὲ ἐπιτυχία, ἔτσι ὥστε ν’ ἀρχίσεις δίχως καθυστέρηση τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς σου. Ἂς ὑποθέσουμε, π.χ. ὅτι θυμώνεις μὲ κάτι. Πρῶτα-πρῶτα προσπάθησε νὰ μὴν αὐξήσεις τὸ θυμό σου. Ὕστερα βρὲς τὸν καλύτερο τρόπο διορθώσεώς σου, ὥστε νὰ μὴ θυμώνεις καθόλου. Καὶ κάθε φορᾶ ποὺ ἀπὸ ἀδυναμία θὰ θυμώνεις, νὰ παίρνεις νέα ἀπόφαση καὶ νὰ συνεχίζεις τὴν προσπάθειά σου γιὰ τὴν τέλεια ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὸ θυμό.Τὸ ἴδιο νὰ κάνεις μὲ κάθε ἐλάττωμα, μὲ κάθε πάθος. Σκέψου, μάλιστα, καὶ ἀποφάσισε ἀπὸ πρίν, πῶς θ’ ἀντιδρᾶς σὲ κάθε συγκεκριμένη περίσταση, ὥστε νὰ μὴν ἐπαναλαμβάνεις τὸ ἴδιο σφάλμα. Ἕνας καλὸς πρακτικὸς τρόπος, γιὰ νὰ τὸ πετύχεις, εἶναι τοῦτος: Μόλις ἀντιλαμβάνεσαι ὅτι ἔχεις κάποιο ἐλάττωμα νὰ τὸ καταγράφεις. Καὶ στὴ συνέχεια νὰ καταστρώνεις ἕνα σχέδιο, γιὰ τὸ πῶς σκοπεύεις νὰ τὸ διορθώσεις. Σ’ αὐτὴ τὴν καταγραφή, θὰ βασιστεῖ ἡ πρώτη γενικὴ Ἐξομολόγησή σου. Κᾶνε αὐτὸ τὸν κόπο γιὰ τὸν Κύριο. Θὰ δεῖς τί αὐτοέλεγχο θ’ ἀποκτήσεις, πόσο δυναμικὰ θ’ ἀρχίσεις νὰ συγκρατεῖς καὶ νὰ κυβερνᾶς τὸν ἑαυτό σου.
Στὸ πένθος γιὰ τὰ σφάλματά μας καὶ στὴν ἀπόφαση ἀποφυγῆς τους στὸ μέλλον πρέπει νὰ προσθέσουμε καὶ τὴν ἐκτενῆ προσευχὴ στὸν Κύριο, γιὰ νὰ μᾶς στείλει τὴ βοήθειά Του στὸν ἀγώνα μας ἐναντίον τῶν παθῶν καὶ τῆς ἁμαρτίας. Ὅλοι οἱ χριστιανοὶ ὀφείλουμε νὰ πιστεύουμε ἀκράδαντα ὅτι οἱ ἁμαρτίες γιὰ τὶς ὁποῖες πενθοῦμε καὶ τὶς ὁποῖες ἐξομολογούμαστε μὲ εἰλικρινῆ μετάνοια, μᾶς συγχωροῦνται μὲ τὴ χάρη τοῦ Κυρίου, ποὺ πέθανε πάνω στὸν Σταυρὸ ἀκριβῶς γιὰ νὰ μᾶς σώσει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ὀφείλουμε ἀκόμα νὰ πιστεύουμε ὅτι μᾶς παρέχεται ἡ θεία εὐλογία καὶ ἐνίσχυση γιὰ τὴν ἀποφυγὴ τῆς ἁμαρτίας. Ἡ εὐλογία αὐτὴ δίνεται σ’ ὅποιον, πρῶτον, παίρνει ἰσχυρὴ ἀπόφαση ἀποφυγῆς τῆς ἁμαρτίας καί, δεύτερον, ἔχει ἀκλόνητη πίστη στὸν Χριστὸ ὡς Σωτήρα.
Ὓστερ’ ἀπὸ ὅλα αὐτά, θὰ εἶσαι ἕτοιμη γιὰ τὴν Ἐξομολόγηση. Καὶ μετὰ τὴν Ἐξομολόγηση, ἔχοντας λάβει τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου, θὰ εἶσαι ἕτοιμη γιὰ τὴ θεία Μετάληψη. Ὅταν εἶσαι εἰλικρινὰ μετανοημένη γιὰ τὰ σφάλματά σου καὶ εἰλικρινὰ ἀποφασισμένη νὰ τὰ ἐπανορθώσεις, τότε ὁ Κύριος μπαίνει μέσα σου μὲ τὰ ἄχραντα Μυστήριά Του καὶ ἑνώνεται μαζί σου, κι ἐσὺ μ’ Αὐτόν. Ὢ μεγάλη καὶ ἀνέκφραστη χάρη τοῦ πανάγαθου Θεοῦ!
Σοῦ συνιστῶ νὰ διαβάσεις ἀπὸ τὸ Συναξαριστὴ τοῦ Μαρτίου πῶς ἡ μακαρία Θεοδώρα πέρασε ἀπὸ τὰ ἐναέρια τελώνια μετὰ τὴν ἀποβίωσή της. Ἡ σχετικὴ διήγηση περιέχεται στὸ βίο τοῦ ὁσίου Βασιλείου τοῦ Νέου (26 Μαρτίου), ὅπου ἔζησε ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 9ου ὡς τὰ μέσα τοῦ 10ου αἰ. Ἀσκήτεψε σὲ μίαν ὀρεινὴ καὶ ἀπρόσιτη περιοχὴ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὄχι μακριὰ ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, ὅταν συνελήφθη ἀπὸ βασιλικοὺς ἀξιωματούχους σὰν κατάσκοπος. Ὓστερ’ ἀπὸ φοβερὰ βασανιστήρια, οἱ δήμιοί του τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα. Σώθηκε θαυματουργικὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἦρθε κρυφὰ στὴ Βασιλεύουσα, ὅπου ἕνας καλὸς ἄνθρωπος, ὁ Ἰωάννης, τὸν δέχτηκε στὸ σπίτι του. Μετὰ τὸ θάνατό του Ἰωάννη ὁ ὅσιος φιλοξενήθηκε ἀπὸ ἄλλον Κωνσταντῖνο, ὁ ὁποῖος εἶχε μίαν εὐλαβέστατη ὑπηρέτρια, τὴν ἡλικιωμένη Θεοδώρα. Ὅταν ἡ Θεοδώρα πέθανε, ὁ μαθητὴς τοῦ ὁσίου Βασιλείου καὶ μετέπειτα βιογράφος του Γρηγόριος ἤθελε νὰ μάθει ἂν σώθηκε. Πολλὲς φορὲς ρώτησε γι’ αὐτὸ τὸν ὅσιο. Κι ἐκεῖνος μία μέρα τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ ἔβλεπε τὴ Θεοδώρα. Πραγματικά, τὴν ἴδια νύχτα ὁ Γρηγόριος τὴν εἶδε στὸν ὕπνο του. Βρισκόταν σ’ ἕναν τόπο λαμπρὸ καὶ ἐξαίσιο, ποὺ εἶχε ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὸ Βασίλειο. Ὁ Γρηγόριος τὴ ρώτησε πῶς εἶχε χωριστεῖ τὸ σῶμα της καὶ πῶς εἶχε φτάσει σ’ ἐκεῖνον τὸν εὐλογημένο τόπο. Ἡ Θεοδώρα τοῦ διηγήθηκε πώς εἶχε πεθάνει καὶ περάσει ἀπὸ τὰ ἐναέρια τελώνια. Αὐτή, λοιπόν, τὴ διήγησή σοῦ συνιστῶ νὰ μελετήσεις μὲ μεγάλη προσοχή. Εἶναι πολὺ διδακτικὴ καὶ ὠφέλιμη. Θὰ σὲ ὁδηγήσει στὴν αὐτογνωσία καὶ θὰ ἀναζωογονήσει μέσα σου τὴν πίστη στὴ δύναμη τῆς μετάνοιας καὶ τῆς Ἐξομολογήσεως. Ὥσπου, ὅμως, νὰ βρεῖς τὸ βιβλίο, θὰ σοὺ μεταφέρω ἐδῶ ἐλεύθερα καὶ συνοπτικὰ τὴν ἱστορία.
Ἡ μακαρία Θεοδώρα πέρασε ἀπὸ εἴκοσι τελώνια. Πρῶτο εἶναι τὸ τελώνιο τῶν ἁμαρτημάτων γλώσσας- ματαιολογίας, φλυαρίας, χυδαιολογίας, σκανδαλολογίας, βλασφημίας, κοροϊδίας, ἄσεμνων τραγουδιῶν, ἄκαιρου καὶ ὑπέρμετρου γέλιου. Καὶ τὸ δεύτερο τελώνιο σχετίζεται μὲ τὴ γλώσσα. Εἶναι τὸ τελώνιο τοῦ ψεύδους σὲ κάθε μορφὴ του – ψευδομαρτυρίας, ψευδορκίας, ἀθετήσεως ὑποσχέσεων, ἀνειλικρινοῦς ἐξομολογήσεως, μάταιης ἢ καταχρηστικῆς χρήσεως τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλων παρόμοιων. Τὸ τρίτο εἶναι τὸ τελώνιο τῆς κατακρίσεως καὶ τῆς καταλαλιᾶς, τῆς συκοφαντίας καὶ τοῦ διασυρμοῦ, τοῦ κουτσομπολιοῦ καὶ τοῦ στιγματισμοῦ τῶν ἀδυναμιῶν καὶ τῶν ἐλαττωμάτων τοῦ πλησίον.
Τὸ τέταρτο εἶναι τῆς ἀκρασίας καὶ ἀσωτίας, τῆς γαστριμαργίας, τῆς φιληδονίας, τῶν ξεφαντωμάτων, τῆς μέθης, τῆς ἀθετήσεως τῶν νηστειῶν. Τὸ πέμπτο εἶναι τῆς ὀκνηρίας καὶ τῆς ραθυμίας. Ἀπ’ αὐτὸ ἁρπάζονται οἱ τεμπέληδες καὶ οἱ ἀργόμισθοι, ὅσοι δὲν ἐκκλησιάζονται τὶς Κυριακὲς καὶ τὶς ἑορτές, ὅσοι δὲν προσεύχονται καὶ ὅσοι, γενικά, ἀδιαφοροῦν γιὰ τὴ σωτηρία τους. Τὸ ἕκτο τελώνιο εἶναι τῆς κλοπῆς καὶ τῆς ἁρπαγῆς. Τὸ ἕβδομο εἶναι τῆς φιλαργυρίας καὶ τῆς τσιγκουνιᾶς. Τὸ ὄγδοο εἶναι τῆς τοκογλυφίας καὶ κάθε λογὴς ἐκμεταλλεύσεως τοῦ πλησίον. Τὸ ἔνατο εἶναι τῆς ἀδικίας. Ἀπ’ αὐτὸ ἁρπάζονται οἱ δικαστὲς ποὺ δὲν κρίνουν δίκαια, οἱ ἐργοδότες ποὺ δὲν πληρώνουν ὅσο πρέπει τοὺς ἐργάτες τους καὶ οἱ ἔμποροι ποὺ δὲν εἶναι τίμιοι στὶς συναλλαγές τους. Τὸ δέκατο τελώνιο εἶναι τοῦ φθόνου καὶ τοῦ μίσους. Τὸ ἑνδέκατο εἶναι τῆς ὑπερηφάνειας, τῆς ματαιοδοξίας, τῆς ἀλαζονείας, τῆς ὑπεροψίας, τοῦ κομπασμοῦ, τῆς ἀνυπακοῆς στὶς ἀρχὲς, τῆς ἀσέβειας πρὸς τοὺς γονεῖς. Τὸ δωδέκατο εἶναι τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς ὀργῆς. Τὸ δέκατο τρίτο εἶναι τῆς μνησικακίας καὶ τῆς ἐκδικητικότητας. Τὸ δέκατο τέταρτο εἶναι τοῦ φόνου, τοῦ τραυματισμοῦ καὶ τῆς χειροδικίας. Τὸ δέκατο πέμπτο εἶναι τῆς μαγείας, τῆς γοητείας ,τῆς φαρμακείας, τῆς μαγγανείας καὶ τῆς ἐπικλήσεως τῶν δαιμόνων. Τὸ δέκατο ἕκτο, τὸ δέκατο ἕβδομο καὶ τὸ δέκατο ὄγδοο εἶναι τῶν διαφόρων σαρκικῶν ἁμαρτημάτων. Τὸ δέκατο ἔνατο εἶναι τὴ αἱρέσεως, τῆς πλάνης, τῆς ἀπιστίας, τῆς βεβηλώσεως τῶν ἱερῶν καὶ τῶν ὁσίων. Τὸ εἰκοστὸ εἶναι τῆς ἀσπλαχνίας, τῆς ἀναισθησίας καὶ τῆς σκληροκαρδίας.
Ἡ Θεοδώρα συνάντησε καὶ ἀντιμετώπισε ὅ,τι κάθε ψυχὴ ἀντιμετωπίζει μετὰ τὴν ἔξοδό της ἀπὸ τὸ σῶμα. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀποκάλεσε τοὺς δαίμονες «ἐξουσία τοῦ ἀέρα» (ἔφ. 2:2 ), γιατί βρίσκονται ἀνάμεσα στὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ. Θὰ ἄφηναν, λοιπόν, μοχθηροὶ καὶ μισάνθρωποι καθὼς εἶναι, νὰ περάσει ἀνεμπόδιστα μία ψυχή, πού ἀνεβαίνει πρὸς τὸ Θρόνο τοῦ Θεοῦ; Δὲν θὰ ἔκαναν, ὅπως καὶ κάνουν, τὰ πάντα γιὰ νὰ τὴν ἁρπάξουν ἢ τουλάχιστο νὰ τὴν τρομοκρατήσουν; Πῶς θὰ γλυτώσει, ἀλήθεια, πῶς θὰ γλυτώσουμε ὅλοι ἀπ’ αὐτούς; Ὑπάρχει τρόπος; Ναί! Τὰ δάκρυα τῆς μετάνοιας καὶ τὰ ἔργα τῆς μετάνοιας, ἰδιαίτερα ἡ ἐλεημοσύνη, ξεπλένουν ὅλες τὶς ἁμαρτίες. Ἡ μακαρία Θεοδώρα εἶδε πολλὲς φορὲς τοὺς δαίμονες νὰ φέρνουν εἰλητάρια, ὅπου ἦταν γραμμένες οἱ ἁμαρτίες της΄ ὅταν ὅμως, ξετύλιγαν τὰ εἰλητάρια, γιὰ νὰ τὶς φανερώσουν, δὲν ἔβρισκαν τίποτα γραμμένο. Γεμάτη ἀπορία, ρώτησε τοὺς ἀγγέλους ποὺ τὴ συνόδευαν, τί σήμαινε αὐτό. Κι ἐκεῖνοι τῆς ἐξήγησαν, πὼς οἱ ἁμαρτίες ἐξαλείφονται, ὅταν κάποιος εἰλικρινὰ μετανοεῖ, προσεύχεται, νηστεύει καὶ κάνει ἀγαθοεργίες.
Μὴν ἐπιθυμεῖς τὴν κοσμικὴ σοφία. Κλεῖσε στὴν καρδιά σου τούτη τὴ διήγηση καὶ καταπιάσου μὲ τὴ διόρθωσή σου σύμφωνα μ’ ὅσα διδάσκει.
(“Ὁ δρόμος τῆς ζωῆς. Γράμματα σὲ μία ψυχή”, Ἱερά Μονὴ Παρακλήτου)
(Πηγή ψηφ. κειμένου: agiazoni.gr)
https://alopsis.gr/προετοιμασία-για-τα-άχραντα-μυστήρια/