Δεν έφερα τιποτε μαζι μου στο Μοναστήρι, εκτος απο τις αμαρτιες μου, και δεν ξερω γιατι ο Κύριος μου εδωσε, ενω ήμουν ακομη νεαρος υποτακτικος, τοση χαρη του Αγιου Πνεύματος, που γεμισαν απο χαρη η ψυχή και το σώμα μου. Κι ηταν η χάρη ομοια με τη χαρη των μαρτυρων και το σωμα μου διψούσε να παθει για τον Χριστο.
Δεν εζητουσα εγω απο τον Κύριο Πνεύμα Αγιο. Δεν ήξερα πως υπαρχει Πνεύμα Αγιο, πως ερχεται στην ψυχη και πως ενεργεί στην ψυχη. Τωρα ομως χαίρομαι να γραψω γι'; αυτο.
Ω Πνεύμα Αγιο, ποσο Σε αγαπα η ψυχη!
Ειναι αδυνατο να σε περιγραψω, αλλα η ψυχη γνωριζει τον ερχομο Σου και Συ δινεις ειρηνη στο νού και γλυκυτητα στην καρδιά.
Ο Κυριος ειπε: «Μαθετε απ' εμου την πραοτητα και την ταπείνωσιν και ευρησετε αναπαυσιν εις τας ψυχας υμων». Αυτο το λεγει ο Κυριος για το Αγιο Πνεύμα. Μοναχα στο Αγιο Πνεύμα βρισκει η ψυχη την τελεια αναπαυση.
Καλοτυχοι εμείς οι ορθοδοξοι Χριστιανοί, γιατι μας αγαπα πολυ ο Κυριος και μας δινει τη χαρη του Αγιου Πνεύματος. Καί με το Αγιο Πνεύμα βλεπουμε τη δοξα του Κυριου. Γιά να φυλαμε ομως τη χαρη, οφείλουμε ν'; αγαπουμε τους εχθρούς και σ'; ολες τις στενοχωριες μας να ευχαριστούμε το Θεο.
Ο ανθρωπος, πριν δεχθεί τη χαρη, ζεί και νομιζειπως ολα στην ψυχη του πανε καλα. Οταν ομως τον επισκεφθεί η χαρη και μείνει μεσα του, βλεπει τελείως διαφορετικα τον εαυτο του. Κι οταν μετα στερηθεί παλι τη χαρη, τοτε μονο καταλαβαίνει σε ποιά αθλια κατασταση βρισκεται.
Ετσι, κι ακομη περισσοτερο, υποφερει και πονεί η ψυχη που εχασε τη χαρη του Αγιου Πνεύματος και σερνεται στη σκλαβιά των κακων λογισμων.
Οποιος δεν γνωριζει τη χαρη, δεν την επιζητεί. Οι ανθρωποι προσκολληθηκαν στη γη, και πολλοί δεν ξερουν πως τιποτα το γηινο δεν μπορεί να συγκριθεί με τη γλυκυτητα του Αγιου Πνεύματος.
Η μανα, οταν πεθανει, αφηνει τα παιδιά ορφανα. Ο Κυριος ομως δεν μας αφησε ορφανούς, αλλα μας εδωσε τον Παρακλητο, το Πνεύμα το Αγιο (Ιωαν. Ιδ'; 16-18), και Αυτο μας εμπνεει ν'; αγαπουμε τον Θεο και να Τον ποθούμε ατελειωτα.
Ω, ποσο βαρεια στενοχωριεται η ψυχη οταν χασει την αγαπη και την παρρησια προς τον Θεο! Με πονο καρδιάς τοτε παρακαλεί: «Ποτε θα Σε δω παλι, Κυριε, και θα γευθω την ειρηνη και την αγαπη Σου;»
Γιατι θλιβεσαι, ψυχη μου, και χυνεις δακρυα; Μην τυχον λησμονησες τι σου εχαρισε ο Κυριος, παρολο που αξιζες καθε τιμωρια;
Οχι, δεν ελησμονησα το μεγα ελεος που εσκορπισε σε μενα ο Κυριος και θυμαμαι τη χαρη του Αγιου Πνεύματος και την αγαπη του Κυριου.
Γιατι, λοιπον, δακρυζεις, ψυχη, αφού γνωριζεις το απεριγραπτο ελεος του Κυριου; Τι αλλο περισσοτερο θελεις απο τον Δεσποτη;
Η ψυχη μου θελει να μην στερηθεί ποτε τη χαρη του Κυριου. Η γλυκυτητα της χαρης συρει ακαταπαυστα την ψυχη μου προς την αγαπη του Πλαστη μου.
Οταν ελαττωνεται στην ψυχη η χαρη, τοτε παλι αρχιζει αυτη να αναζητα το ελεος του Κυριου. Η ψυχη ταραζεται απο την τυραννια των κακων λογισμων και καταφεύγει στον Κυριο, στον Πλαστουργο της, και παρακαλεί να της δωσει πνεύμα ταπεινωσεως, για να μη την εγκαταλείπει η χαρη της αδιαλειπτης αγαπης του Ουρανιου Πατερα.
Ο Κυριος αποσυρει τη χαρη Του απο την ψυχη και ετσι, με το ελεος και τη σοφια Του, οδηγεί στην ταπείνωση την ψυχη, για την οποία απλωσε με αγωνια τα χερια Του στον Σταυρο.
Περιμενει ομως να δείξει η ψυχη την προαιρεση της στον αγωνα κατα των εχθρών, μονη ομως η ψυχη δεν εχει δυναμεις για να νικησει. Γι'; αυτο ζητω με δακρυα απο τον Κυριο: «Κυριε, Συ βλεπεις ποσο ασθενικια ειναι η ψυχη μου, οταν στερηθεί τη χαρη Σου. Συ, το Φως και ο Πατερας μας, δωσε μας τον αγιο φοβο Σου, για να Σε αγαπουμε οπως Σε τρεμουν και Σε αγαπούν τα Χερουβείμ».
Ο ανθρωπος αφ' εαυτου του ειναι ανικανος να τηρησει τις εντολες του Θεου και γι'; αυτο ελεχθη: «Αιτείται και δοθησεται». Καί αν δεν παρακαλούμε, βασανιζουμε μονοι μας τον εαυτο μας και χανουμε τη χαρη του Αγιου Πνεύματος. Καί η ψυχη χωρις τη χαρη ταραζεται για πολλα πραγματα, γιατι δεν εννοει το θελημα του Θεου.
Γιά να εχει τη χαρη, πρεπει να ειναι εγκρατης σε ολα ο ανθρωπος: στις κινησεις, στην ομιλια, στην οραση, στους λογισμούς, στην τροφη. Γιά καθε ειδους εγκρατεια βοηθαει η μελετη του λογου του Θεου, οπως λεει η Γραφη: «ουκ επ'; αρτω μονω ζησεται ο ανθρωπος, αλλ'; επι παντι ρηματι εκπορευομενω δια στοματος Θεου».
Καλοτυχος οποιος δεν εχασε τη χαρη του Θεου, αλλα ανεβαίνει απο δυναμη σε δυναμη. Εγω ομως εχασα τη χαρη, αλλα ο Κυριος με σπλαχνιστηκε και μου εδωσε να γευθω ακομη μεγαλυτερη χαρη μονο κατα το ελεος Του.
Χωρις τη χαρη του Θεου ειμαστε ομοιοι με τα ζωα, αλλα με τη χαρη ο ανθρωπος ειναι μεγας κοντα στον Θεο.
Οι ανθρωποι εκτιμούν υπερβολικα τις γηινες επιστημες η τη γνωριμια με καποιον επιγειο βασιλιά, και χαίρονται οταν κανουν παρεα μαζι του -;αλλα αληθινα μεγαλο ειναι μονο το να γνωριζουμε με το Αγιο Πνεύμα τον Κυριο και το θελημα Του.
Με το Πνεύμα το Αγιο εγνωρισε η ψυχη μου τον Κυριο και γι'; αυτο ειναι ευκολοι και ευχαριστο για μενα να Τον σκεφτομαι, Αυτον και τα εργα Του. Χωρις ομως το Αγιο Πνεύμα, η ψυχη παραμενει σαν νεκρη, εστω κι αν εμαθε ολο τον κοσμο.
Αν ήξεραν οι ανθρωποι τι ειναι η πνευματικη επιστημη, θα εγκατελειπαν τις γηινες επιστημες και τεχνες και θα ζητουσαν μονο τον Κυριο. Το θείο καλλος Τού αιχμαλωτιζει την ψυχη και αυτη ποθεί να παραμενει αιωνια μαζι Του, και δεν ζητα, τιποτα αλλο και θεωρεί ολα τα βασιλεια της γης σαν συννεφα που περιφερονται στον ουρανο.
Ο Κυριος ειπε: «Εγω εν τω Πατρι και ο Πατηρ εν εμοί εστι» και «υμείς εν εμοί καγω εν υμιν» (Ιωαν. ιδ΄10, 20).
Ποσο μεγαλο ελεος! Ο Κυριος θελει να βρισκομαστε κοντα σ'; Αυτον και στον Πατερα, και η ψυχη μας αισθανεται πως ο Κυριος ειναι κοντα μας.
Αλλα τι εχουμε κανει, Κυριε, για Σενα η σε τι Σε ευχαριστοησαμε, ωστε να θελεις να εισαι μεσα μας και εμείς κοντα Σου; Εμείς Σε σταυρωσαμε με τις αμαρτιες μας και Συ θελεις να ειμαστε μαζι Σου; Ω, ποσο μεγαλο ελεος εδειξες σ'; εμενα! Σ'; εμενα, που μου αξιζει ο αδης και τα βασανα του,
Εσυ δινεις τη χαρη του Αγιου Πνεύματος.
Κι αν εδωσες σ' εμε τον αμαρτωλο τη χαρη να Σε γνωρισω με το Αγιο Πνεύμα, τοτε Σε ικετεύω, Κυριε, να δωσεις να Σε γνωρισει ολος ο κοσμος.
Αγ. Σιλουανού του Αθωνίτη