Ο Θεός είναι ο Πάνσοφος και Πανάγαθος Πατέρας μας. Όπως, λοιπόν, οι επίγειοι πατέρες προσπαθούν με διαφόρους τρόπους να αναθρέψουν σωστά τα παιδιά τους, έτσι και ο Ουράνιος Πατέρας μας με τα αγαθά που μας χαρίζει και με τις θλίψεις που επιτρέπει, επιδιώκει τη θεραπεία, καλλιέργεια και σωτηρία της αθάνατης ψυχής μας.
Αυτή την αλήθεια γνώριζαν οι Άγιοι, γι’ αυτό δεν θεωρούσαν τις θλίψεις δυστυχία και συμφορά. Γι’ αυτούς κακό, δυστυχία και συμφορά είναι μόνο η αμαρτία, διότι: α) η αμαρτία μας χωρίζει από το Θεό και το συνάνθρωπο και διχάζει τον ίδιο τον εαυτό μας και β) από την αμαρτία προέρχονται η φτώχεια, η πείνα, οι αρρώστιες, οι πόλεμοι και ο θάνατος.
Οι Άγιοι θεωρούσαν τις θλίψεις επίσκεψη Θεού, ευλογία, χαρά και πηγή αγιασμού. Γι’ αυτό ανησυχούσαν και εστενοχωρούντο όταν δεν είχαν θλίψεις, διότι αυτό το θεωρούσαν εγκατάλειψη Θεού, ενώ όταν είχαν θλίψεις, όχι μόνο δεν εστενοχωρούντο αλλά ευχαριστούσαν και εδόξαζαν τον Θεό γι’ αυτές, όπως εμείς τον ευχαριστούμε για την υγεία και για τα αγαθά που μας χαρίζει.
Ο πρωτοκορυφαίος και πρώτος στις θλίψεις απόστολος Παύλος έφτασε στο σημείο να χαίρεται και να καυχάται για τις θλίψεις που περνούσε για την αγάπη του Χριστού. Γράφει χαρακτηριστικά στις επιστολές του: «Χαίρω εν τοις παθήμασί μου» (Κολ.α΄24) και «ήδιστο ουν μάλλον καυχήσομαι αν ταις ασθενείαις μου, ίνα επισκηνώση επ’ εμέ η δύναμις του Χριστού» (Β΄ Κορ. ιβ΄9). Και έφθασε σε αυτό το θαυμαστό σημείο διότι γνώριζε ότι «όν αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν ον παραδέχεται επί το συμφέρον εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού» (Εβρ. ιβ΄6,10) και ότι «ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς» (Ρωμ. η΄18).
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μιλώντας κάποτε για το σκοπό των θλίψεων είπε: «με τις θλίψεις ή σβήνουμε αμαρτίες ή κάνουμε λαμπρότερο το στεφάνι που θα μας χαρίσει ο Θεός στην αιώνια ζωή». Όταν δε ήταν στην εξορία έγραψε: «ο πόνος είναι η ανωτάτη ακαδημία στην οποία εφοίτησαν τα ευγενέστερα πνεύματα της ανθρωπότητας και στην οποία πρέπει να φοιτήσουμε όλοι». Η ζωή του παρά τις πολλές και μεγάλες δοκιμασίες ήταν μια διαρκής δοξολογία προς τον Θεό και την επισφράγισε με την μνημειώδη φράση του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».
Ο Αββάς Δωρόθεος, που αγαπούσε με όλη του την καρδιά το Θεό, έλεγε: «Σ’ αγαπώ Θεέ μου όχι από φόβο ούτε γιατί μου έχεις ετοιμάσει τον παράδεισο, σ’ αγαπώ γιατί σταυρώθηκες για μένα». Κάποτε γέμισε το σώμα του από πληγές. Τότε γεμάτος εμπιστοσύνη και υπακοή στο Θεό έλεγε: «Θεέ μου είμαι έτοιμος να δεχτώ από το χέρι Σου, ό,τι θέλεις. Θέλεις να γίνω λωβός; Θέλεις να γίνω λεπρός; Θέλεις να γίνω σκωληκόβρωτος; Ό,τι θέλεις, Θεέ μου, θα το δεχτώ. Μόνο ένα σε παρακαλώ μη μου στερήσειςž μη μου κλείσεις την πόρτα του παραδείσου».
Ο πολυδοκιμασμένος, νεώτερος άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ο οποίος, όπως ο απόστολος Παύλος, είχε αρπαγεί στον ουρανό και είχε δει τις πολλές μονές που έχει ετοιμάσει ο Θεός για τους μετανοημένους ανθρώπους, είπε: «Αν γνώριζε ο άνθρωπος τι αγαθά του έχει ετοιμάσει ο Θεός στην αιώνια ζωή, θα είχε την υπομονή να ζήσει όλη την επίγεια ζωή του κλεισμένος μέσα σε ένα δωμάτιο όπου θα τον έτρωγαν σκουλήκια.
Πριν λίγα χρόνια με αξίωσε ο Θεός να συναντήσω τονπατέρα Εφραίμ της μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Τον παρακάλεσα να μου πει κάτι για να με στηρίξει στη δοκιμασία μου και εκείνος μου είπε: «Νικολάκη παιδάκι μου, δεκάρες να δώσουμε και θα πάρουμε χρυσάφι αμέτρητο».
Αληθινά, αδελφοί μου, δεκάρες είναι οι θλίψεις αυτής της πρόσκαιρης και μάταιης ζωής, χρυσάφι δε αμέτρητο είναι η ανείπωτη δόξα και ευτυχία της αιώνιας ζωής. Ας δώσουμε λοιπόν τις δεκάρες, ας υπομείνουμε αγόγγυστα τις θλίψεις της παρούσας ζωής, ατενίζοντας στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, στην Παναγία και στους Αγίους, οι οποίοι δια πολλών θλίψεων εισήλθαν στη βασιλεία των ουρανών, για να πάρουμε και μεις με τη χάρη και το έλεος του Θεού το αμέτρητο χρυσάφι της βασιλείας των Ουρανών.