Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ
«Τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν, ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσεν,
στήκετε, καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε»
Ας μιλήσουμε παραβολικά.
Κάποτε υπήρχε ένα δένδρο. Φύτρωσε στην έρημο της Αραβίας, ρίζωσε, μεγάλωσε, γιγαντώθηκε, άπλωσε τα κλαδιά του προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, σκίασε κάθε άλλο δένδρο, ύψωσε περήφανη την κορυφή του προς τα πάνω, προς τον ουρανό, και φαινόταν ότι θα περιέπλεκε και θα γκρέμιζε και τα άστρα ακόμη. Εξελίχθηκε σε δένδρο πελώριο. Αλλά ήταν δένδρο άκαρπο. Δεν είχε άνθη, τα οποία ευωδιάζουν, δεν είχε καρπούς, οι οποίοι τρέφουν, δεν είχε σκια, η οποία αναπαύει τους διαβάτες. Αχρήστευσε τεράστιο χώρο. Μια τρομερή δυσοσμία εξερχόταν από τη ρίζα, από τον κορμό, από τα κλαδιά και από τα ελάχιστα ακόμη φύλλα. Οι καρποί του στυφοί, δεν ήταν κατάλληλοι για τροφή για να τους φάνε οι άνθρωποι. Η σκια του θανατηφόρα. Όσοι είχαν την ατυχία να αναπαυθούν κάτω από τα φυλλώματά του είχαν τον πιο ανήσυχο ύπνο. Τα όνειρά τους ήταν εφιαλτικά. Ο φόβος κατά τις νύχτες κυριαρχούσε. Και από τον ταραγμένο ύπνο ξυπνούσαν οι άνθρωποι στη σκληρότερη πραγματικότητα. Από το κρεβάτι τους οδηγούνταν στις φυλακές, στις κρεμάλες. Η αυγή δεν τους έβρισκε μεταξύ των ζωντανών. Από τα κλαδιά του δένδρου κρεμάστηκαν αναρίθμητοι άνθρωποι, οι οποίοι, κατά κάποιο τρόπο, εκδήλωναν τη δυσφορία τη δική τους και των συνανθρώπων τους για την αθλιότητα της ζωής, την οποία ζούσαν κάτω από τη σκια του δένδρου.
Το δένδρο φαινόταν ακλόνητο. Και όμως το δένδρο έπεσε. Το έριξε ένα μικρό παιδί. Ανατολή και Δύση θαύμασε. Λαοί ανέπνευσαν. Νέα εποχή ανέτειλε.
Θέλετε εξήγηση της παραβολής; Δένδρο ήταν η Οθωμανική αυτοκρατορία. Υψωνόταν σα δένδρο άκαρπο, πελώριο, που έσκιαζε τον κόσμο. Θεωρητική της βάση το Κοράνιο του ψευδοπροφήτη της Αραβίας. Σύνθημα· «Θάνατος στους άπιστους». Μέσο για την εδραίωση, την εξάπλωση και την υπαγωγή όλου του κόσμου κάτω από την ημισέληνο ήταν όχι το κήρυγμα αλλά το ξίφος· όχι η πειθώ αλλά η βία, η ωμή βία του βάρβαρου Ασιάτη, η οποία αρνιόταν στον άνθρωπο τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Περιουσία, ζωή, τιμή, ελευθερία, θρησκεία και ό, τι άλλο ευγενέα και υψηλό προϊόν της ανθρώπινης καρδιάς βρισκόταν στην απόλυτη διάθεση του πρώτου τυχόντα αγροίκου οργάνου της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Δεσποτισμός απόλυτος. Κανένας δε διαμαρτυρόταν. Σιγή νεκροταφείου. Οι πρεσβευτές των μεγάλων (!) δυνάμεων δέχονταν εξευτελισμούς στους προθαλάμους των ανακτόρων του σουλτάνου. Η ημισέληνος κυριαρχούσε. Το πελώριο δένδρο φαινόταν ακλόνητο.
Αλλά έφτασε η ημέρα. «Ἡμέρα Κυρίου Σαβαὼθ ἐπὶ πάντα ὑβριστὴν καὶ ὑπερήφανον καὶ ἐπὶ πάντα ὑψηλὸν καὶ μετέωρον… καὶ ἐπὶ πᾶν δένδρον βαλάνου Βασάν» (Ησ. 2, 12 – 13). Και η ημέρα αυτή ήταν η 25η Μαρτίου του 1821, κατά την οποία ένα παιδί κατέρριψε το πελώριο δένδρο. Ναι! Παιδί ασθενές, νήπιο φαινόταν η Ελλάδα. Μπορεί ένα νήπιο να εκριζώσει δένδρο; Μπορούσε η Ελλάδα να νικήσει την Οθωμανική αυτοκρατορία; Και όμως! Η Ελλάδα, το νήπιο, η Ελλάδα, η οποία στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης είχε προ 400 ετών σβηστεί, η Ελλάδα, η μυκτηριζόμενη και ποδοπατούμενη από όλους, εγέρθηκε και πολέμησε τον κολοσσό εκείνο. Νίκησε με την πίστη, τη βαθιά πίστη, η οποία έκαιγε και φλόγιζε τα στήθη των γενναίων εκείνων αγωνιστών του 1821, οι οποίοι είχαν κάτι από τη λάμψη των αγωνιστών της Π. Διαθήκης, οι οποίοι «διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας… ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων» (Εβρ. 11, 33 – 34). Χωρίς την πίστη είναι ανεξήγητη η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, της οποίας κάθε σελίδα αποτελεί και μια αναλαμπή της πίστεως.
Ο Κύριος, αγαπητοί αναγνώστες, ο Κύριος είναι ο ελευθερωτής της χώρας αυτής. Αυτός έδινε έμπνευση. Αυτός εμψύχωνε. Αυτός έδωσε τη νίκη στο μικρό αυτό Έθνος. Χάρις στη βοηθειά του το δένδρο της τυραννίας έπεσε. Και στη θέση του δένδρου αυτού φυτεύτηκε το αγλαόκαρπο δένδρο της ελευθερίας, κάτω από το οποίο ζούμε και αναπνέουμε. Αλλά το δένδρο αυτό, για να αποδώσει τους καρπούς του, χρειάζεται και την ανάλογη περιποίηση. Ιδρώτας, δάκρυα και αίμα είναι η τροφή του· έργα, πόνοι και θυσίες, αυταπάρνηση διαρκής, να τι χρειάζεται, για να είναι η ρίζα του ακμαία. Ο κορμός του συντηρείται με τη δικαιοσύνη, με την ευνομία, με την ομόνοια. Πλατύνεται και εξαπλώνει τα κλαδιά του με την αγάπη. Δροσίζεται με την ελπίδα και νικά τις θύελλες με την πίστη. Όταν υπάρχουν τα στοιχεία αυτά, το δένδρο της ελευθερίας δεν ξηραίνεται, αλλά πάντοτε ακμαίο θα δίνει κάτω από τα πλούσια φυλλώματά του ανάπαυση. Ανάπαυση όχι για λίγους προνομιούχους, αλλά για όλα τα παιδιά της Ελλάδας, τα οποία, αναπνέοντας τις ζωογόνες αύρες της αληθινής ελευθερίας, θα δοξάζουν τον ελευθερωτή Κύριο και θα ευγνωμονούν τους αείμνηστους εκείνους άνδρες, οι οποίοι με το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος» συντέλεσαν στην ελευθερία της Πατρίδας, όργανα δεξιά της θείας πρόνοιας προς σωτηρία του λαού μας.