Ο κενόδοξος όσο σκυφτός είναι στους ανωτέρους τόσο θρασύς και απάνθρωπος γίνεται προς τους κατωτέρους.
Υπάρχει προσκύνηση αγία που γίνεται από ταπείνωση, από σεβασμό προς τον πλησίον, από σεβασμό προς την εικόνα του Θεού, από σεβασμό προς τον αδελφό του Χριστού.
Και υπάρχει προσκύνηση ψυχοκτόνα, προσκύνηση υστερόβουλη, προσκύνηση ανθρωπάρεσκη και συνάμα μισάνθρωπη, προσκύνηση θεομίσητη.
Είναι η προσκύνηση που ζήτησε ο σατανάς από τον Θεάνθρωπο με αντάλλαγμα όλα τα βασίλεια του κόσμου και τη λαμπρότητά τους.
Προσεκτικά παρατήρησε όσους σε προσκυνούν. Το κάνουν άραγε από σεβασμό προς τον άνθρωπο; Το κάνουν από αγάπη και ταπείνωση;
Ή μήπως η προσκύνησή τους αφενός ικανοποιεί τη δική μας υπερηφάνεια και αφετέρου αποβλέπει στο δικό τους πρόσκαιρο συμφέρον;
Μεγάλε της γης! Προσεκτικά παρατήρησε και συνετά συλλογίσου. Μπροστά σου σέρνονται η υποκρισία, το ψέμα, η κενοδοξία.
Αυτοί που σε προσκυνούν, όταν πετύχουν τον σκοπό τους θα σε χλευάσουν και με την πρώτη ευκαιρία θα σε προδώσουν.
Τη γενναιοδωρία σου ποτέ μην την δείχνεις στον κενόδοξο!Ο κενόδοξος όσο σκυφτός είναι προς τους ανωτέρους του τόσο θρασύς και απάνθρωπος είναι προς τους κατωτέρους του
Πώς θα καταλάβεις τον κενόδοξο;
Από την ιδιαίτερη ικανότητα και επίδοσή του στην κολακεία, την ιδιοτελή προθυμία του για εξυπηρετικότητα, το ψέμα και γενικά τη φαυλότητα και τη χαμέρπεια.
Οι επιπόλαιοι κριτές συχνά θεωρούν ταπεινό έναν υποκριτή και τιποτένιο που επιδιώκει να αρέσει στους ανθρώπους. Αυτός όμως στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια άβυσσος κενοδοξίας.
Απεναντίας υπερήφανο θεωρούν εκείνον που δεν αποζητά επαίνους ή αναγνώριση από τους ανθρώπους και γι΄ αυτό δεν σέρνεται δουλικά μπροστά τους. Αυτός είναι αληθινός υπηρέτης του Θεού.
Έχοντας γνωρίσει τη θεϊκή δόξα που αποκαλύπτεται μόνο στους ταπεινούς, οσφράνθηκε τη δυσοσμία της ανθρώπινης δόξας κι έφυγε μακριά της.
Την ψυχή που πετά ψηλά, την ψυχή που ελπίζει στα ουράνια, την ψυχή που περιφρονεί τα φθαρτά αγαθά του κόσμου, την ψυχή που δεν γνωρίζει τη φτηνή δουλοπρέπεια και τη χαμέρπεια των ανθρώπων εσφαλμένα την αποκαλούμε υπερήφανη επειδή δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις των παθών μας…
Αυτό που θεωρείς υπερηφάνεια δεν είναι παρά η αγία ταπείνωση.
Η ταπείνωση είναι ευαγγελική διαδασκαλία και αρετή, είναι το μυστικό ένδυμα και η μυστική δύναμη του Χριστού.
Ντυμένος την ταπείνωση ήρθε ανάμεσά μας ο Θεός.
Όποιος από τους ανθρώπους ντυθεί την ταπείνωση γίνεται όμοιος με τον Θεό».
Αποσπάσματα από το βιβλίο: ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ Β΄, σελ. 382-4
Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ