ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ
Ἀπάντηση σέ μία ψυχή:
Μοῦ ζητήσατε νά γράψω δύο σελίδες γιά τό ἄγχος. Τί εἶναι καί πῶς ἀντιμετωπίζεται…
Θά ἦταν ἀρκετό νά σᾶς γράψω μόνο δύο σειρές, πού ἀρκοῦν γιά χιλιάδες σελίδες:
«Ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷπαραθώμεθα». Αὐτό ἁπλᾶ σημαίνει: «Τούς ἑαυτούς μας καί τούς ἄλλους καίὅλη μας τήν ζωή ἄς τά ἀφήσουμε στόν Θεό».
Ἄν τηροῦμε συνεχῶς αὐτήν τήν προτροπή ποτέ δέν θά κυριευθοῦμε ἀπό τήν δαιμονική ἐπήρεια πού λέγεται ἄγχος.
Παρ’ ὅλα αὐτά ἄς ποῦμε λίγα ἀκόμη πάνω στό θέμα μας:
Σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη Δογματική ὅλα γίνονται εἴτε κατά εὐδοκία εἴτε κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ. Ἄρα ὅλα εἶναι γιά τό καλό μας, ἀφοῦ ὁ Θεός τίποτε δέν κάνει τό κακό.
Ἄν ἀντιδροῦμε, γογγύζουμε, μεμψιμοιροῦμε, ἀγχωνόμαστε, στενοχωριόμαστε μέ τά διάφορα γεγονότα, εἶναι σάν νά λέμε στόν Θεό: «Δέν μ’ ἀγαπᾶς, δέν τά κάνεις σωστά καί καλά τά πράγματα».
Οὐσιαστικά βλασφημοῦμε μ’ αὐτή μας τήν στάση τόν Θεό καί δείχνουμε ἀχαριστία. Στή ρίζα αὐτῆς τῆς συμπεριφορᾶς ὑπάρχει ἀπιστία στήν Θεία Του Πρόνοια καί στήν Θεία Του Παναγαθότητα.
Κι ὅμως:
Ὁ Παντοδύναμος καί Πανάγαθος Κύριος μᾶς ἔχει ὑποσχεθεῖ ὅτι θά μεριμνήσει γιά μᾶς. Μᾶς δίδαξε: «ὅτι Αὐτῷ μέλλει περί ἡμῶν» δηλαδή ὅτι «Αὐτός ἔχει τήν φροντίδα μας».
Ζητᾶ μόνον νά Τόν ἐμπιστευθοῦμε καί νά Τοῦ ζητήσουμε τό ἔλεος Του, διότι σέβεται τήν ἐλευθερία μας καί τό «ὄχι» μας. Εἶναι ὁ στοργικός Πατέρας Μας. Μᾶς εἶπε ὅτι ὅλα ὅσα χρειάζονται γιά τήν βιολογική μας ζωή θά μᾶς προστεθοῦν ἀρκεῖ ἐμεῖς νά κάνουμε τά πνευματικά μας, νά ζητήσουμε τόν Ἴδιο καί τό θέλημά Του.
Γνωρίζει ὅτι εἴμαστε ἀδύναμοι…Αὐτός ἀλλωστε μᾶς εἶπε:
«Χωρίς Ἐμένα δέν μπορεῖτε νά κάνετε τίποτε»(Ἰωάν. 15, 5). Εἴμαστε ἀδύναμοι σάν τά μωρά, ἀλλά μποροῦμε, ἄν θέλουμε νά εἴμαστε στήν ἀγκαλιά τοῦ πιό Στοργικοῦ, τοῦ πιό Ἀγαθοῦ, τοῦ πιό Σοφοῦ καί τοῦ πιό Δυνατοῦ Πατέρα.
-Τό μωρό στήν ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα του ἔχει ἄγχος;
-Ποτέ! Πόσο μᾶλλον ἐμεῖς. Εἴμαστε τά ἀγαπημένα παιδιά τοῦ Θεοῦ καί ἐφ’ ὅσον τό θέλουμε μᾶς ἔχει στήν ἀγκαλιά Του.
Ἕνα μόνο θά πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ. Μήπως μᾶς ξεγελάσει ὁ ἐχθρός τοῦ Πατέρα Μας καί μᾶς πείσει νά φύγουμε ἀπό τήν θερμή ἀντιαγχωτική ἀγκαλιά Του. Τότε πράγματι θά νιώσουμε ἀπέραντα ἀνασφαλεῖς καί μόνοι…
Τότε θά μᾶς «σφυρήξῃ» ὁ πονηρός: «Πάρε τή ζωή στά χέρια σου. Ἔχε αὐτοπεποίθηση…Ἀγωνίσου, δούλεψε γιά νά ζήσεις…». Ἀλλοίμονο ἄν τόν ἀκούσουμε…
Τό ἀντίθετο πρέπει νά κάνουμε. Θά πρέπει νά γυρίσουμε πάλι πίσω στήν ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα Μας.
Νά πῶς μᾶς τό λέει ὁ Χρυσορρήμων: «Μὴ φροντίσεις μὲ ἀγωνία για τὰ δικὰσου θέματα, ἀλλὰ ἄφησε τα στό Θεό. Γιατί, ἂν φροντίσεις ἐσύ, φροντίζεις σὰν ἄνθρωπος· ἂν ὅμως προνοήσει ὁ Θεός, προνοεῖ σὰν Θεός. Μὴ φροντίσεις γι’ αὐτά, ἀδιαφορώντας γιά τὰ σπουδαιότερα (γιά τά πνευματικά), γιατὶ ὁΘεὸς δέν θὰ δείξει μεγάλο ἐνδιαφέρον γι’ αὐτά (γιά τά βιωτικά). Γιά νά προνοεῖ λοιπὸν σὲ μεγάλο βαθμὸ ὁ Θεὸς γι’ αὐτά, ἐμπιστεύσου ὅλα αὐτὰ στό Θεό. Γιατί, ἂν σὺ ὁ ἴδιος ἀσχοληθεῖς μὲ αὐτὰ ἀφήνοντας τὰ πνευματικά, δέν θὰ δείξει μεγάλο ἐνδιαφέρον γι’ αὐτὰ ὁ Θεός. Λοιπόν, γιά νά πᾶνε καλὰ τὰθέματά σου καὶ νά ἀπαλλαγεῖς ἀπὸ κάθε ἀγωνιώδη φροντίδα, φρόντισε γιά τὰ πνευματικὰ καὶ περιφρόνησε τὰ βιοτικά· γιατὶ ἔτσι καὶ τή γῆ θὰ ἐπιτύχεις μαζὶ μὲ τὸν οὐρανὸ καὶ τὰ μελλοντικὰ ἀγαθὰ θὰ κερδίσης»[1]
Γιατί δέν ἀκοῦμε τήν φωνή τοῦ Κυρίου καί στοργικοῦ Πατέρα Μας;
Ἄς μελετήσουμε προσεκτικά τό πιό ἀντιαγχωτικό-ἀγχολυτικό κείμενο ὅλων τῶν αἰώνων.
Ὁμιλεῖ ὁ Κύριος:
«Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶτὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;( Ματθ. 6 ,25)
Διὰ τοῦτο ἀκριβῶς καὶ σᾶς λέγω, μὴ φροντίζετε μὲ στενοχωρίαν καὶ ἀγωνίαν διὰ τὴν ζωὴν σας, δηλαδὴ διὰ τό τί θὰ φάγετε καὶ τό τί θὰ πίετε, οὔτε καὶ διὰ τὸ σῶμα σας μὲ τὶ θὰ ἐνδυθῆτε. Δεν ἀξίζει ἡ ζωὴ περισσότερον ἀπὸ τὴν τροφὴν καὶ τὸ σῶμα ἀπὸ τὸ ἔνδυμα; (Ὁ Θεός, ποὺ σᾶς ἔδωσε τὸ πολυτιμότερον, δεν θὰ σᾶς δώσῃ καὶ τὸ κατώτερον;)
ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν; (Ματθ. 6 ,26)
Παρατηρῆστε τὰ πτηνὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἴδετε ὅτι αὐτὰ οὔτε σπέρνουν οὔτε θερίζουν οὔτε συγκεντρώνουν τροφὰς εἰς ἀποθήκας. Καὶ ὅμως ὁ Πατὴρ σας ὁ οὐράνιος τὰ τρέφει. Σεῖς δέν ἔχετε ἀσυγκρίτως μεγαλυτέραν ἀξίαν ἀπὸ αὐτά;
τὶς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυνἕνα; (Ματθ. 6,27)
Ποῖος δὲ ἀπὸ σᾶς, ὅσας πολλὰς καὶ μεγάλας φροντίδας καὶ ἂν καταβάλῃ, ἠμπορεῖ να προσθέση στο ἀνάστημά του ἕνα πῆχυν;
καὶ περὶ ἐνδύματός τι μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾶ οὐδὲ νήθει· (Ματθ. 6,28)
Καὶ περὶ τοῦ ἐνδύματος διατὶ φροντίζετε μὲ τόσην ἀνησυχίαν καὶ ἀγωνίαν; Παρατηρῆστε μὲ προσοχὴν τὰ ἄνθη τοῦ ἀγροῦ, πῶς φυτρώνουν καί πῶς αὐξάνουν. Οὔτε κοπιάζουν, οὔτε γνέθουν.
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. (Ματθ. 6,29)
Καὶ ὅμως σᾶς λέγω τοῦτο, οὔτε καὶ αὐτὸς ὁ Σολομὼν μὲ ὅλην του τὴν βασιλικὴν μεγαλοπρέπειαν καὶ δόξαν δέν ἐφόρεσέ ποτέ ἕνα τόσον περίλαμπρον ἔνδυμα ὡσὰν αὐτό, μὲ τὸ ὁποῖον περιβάλλεται ἕνα ἀπὸ τὰ ταπεινὰ αὐτὰ ἄνθη.
Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς,ὀλιγόπιστοι; (Ματθ. 6,30)
Ἐὰν δὲ ὁ Θεὸς ἐνδύη μὲ τόσην λαμπρότητα τὰ χορτάρια τοῦ ἀγροῦ, ποὺ σήμερα ὑπάρχουν καὶ αὔριον ῥίπτονται στόν φοῦρνον, δεν θὰ ἐνδύση πολὺ περισσότερον σᾶς, ὀλιγόπιστοι;
μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τὶ φάγωμεν ἢ τὶ πίωμεν ἢ τὶ περιβαλώμεθα;(Ματθ. 6,31)
Λοιπὸν μὴ κυριευθῆτέ ποτέ ἀπὸ τὴν ἀνήσυχον μέριμναν καὶ μὴ λέγετε συνεχῶς, τὶ θὰ φάγωμεν ἤ τί θὰ πίωμεν ἤ τι θὰ ἐνδυθῶμεν;
πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων. (Ματθ. 6,32)
Διότι οἱ εἰδωλολάτραι (πού δεν γνωρίζουν τὰ αἰώνια ἀγαθὰ καὶ τὴν στοργικὴν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ), ἐπιζητοῦν ἀποκλεστικὰ καὶ μόνον αὐτὰ τὰ φθαρτὰ ἀγαθά. Σεῖς ὅμως μὴν κυριεύεσθε ἀπὸ τέτοιες μέριμνες, διότι ὁ Πατὴρ σας ὁ οὐράνιος γνωρίζει ὅτι ἔχετε ἀνάγκην ἀπὸ ὅλα αὐτά, καὶ σὰν πανάγαθος, ποὺ εἶναι, θὰ σᾶς τὰ δώσῃ.
ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν. (Ματθ. 6,33)
Ζητεῖτε δὲ κατὰ πρῶτον καὶ κύριον λόγον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀρετήν πού θέλει ἀπὸ σᾶς ὁ Θεός, καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπίγεια ἀγαθὰ θὰ σᾶς δοθοῦν μαζί μὲ τὰ ἀνεκτίμητα ἀγαθὰ τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν.
Μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον· ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει τὰ ἑαυτῆς·ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς. (Ματθ. 6,34)
Λοιπὸν μὴ καταληφθῆτε ποτέ ἀπὸ τὴν ἀνήσυχον μέριμναν διὰ τάς ἀνάγκας τῆς αὐριανῆς ἡμέρας. Διότι ἡ αὔριον θὰ φροντίσῃ δι’ ὅσα θὰ χρειασθῆτε κατ’ αὐτήν. Εἰς κάθε ἡμέραν ἀρκοῦν αἱ ἰδικαὶ της ἀσχολίαι καὶ τὰ ἰδικὰ της βάσανα».
Ἔχουμε ἑπομένως τόν Κύριο πού μᾶς νοιάζεται, μᾶς ἀγαπάει ἄπειρα, μᾶς φροντίζει στοργικά, μᾶς ἀγκαλιάζει πατρικά. Ἔχουμε Πατέρα Πανάγαθο καί Πάνσοφο καί Παντοδύναμο. Αὐτός μᾶς ὑποσχέθηκε: «Ἐγώ θά σᾶς τά τακτοποιήσω ὅλα, ὅλες τίς ἀνάγκες σας, τίς πραγματικές. Ἐσεῖς μόνο μίαἔννοια νά ἔχετε: Νά ζητᾶτε Ἐμένα, τήν Βασιλεία μου, τήν ἀρετή ,τό ἀγαθόν πού εἶμαι Ἐγώ. Αὐτή εἶναι ἡ προδιαγραφή σας. Ἔτσι θά ζήσετε εἰς τόν αἰῶνα. Ἡ ἀγάπη πρός Ἐμένα εἶναι ἡ προδιαγραφή τῆς ἀληθινῆς καί τέλειας καί γεμάτης κάλλος ζωῆς. Εἶναι ἡ ἱκανή καί ἀναγκαία συνθήκη γιά νά ζήσετε πραγματικά».
Ὅταν δέν ἐμπιστευόμαστε τήν ὑπόστασή μας στόν ἑαυτό μας, στόν λογισμό μας, στίς δυνάμεις μας, στήν ἐξυπνάδα μας, στήν ἐνεργητικότητά μας κ.λ.π, ἀλλά τά ἀναθέτουμε, τά παραθέτουμε ὅλα στόν Χριστό, τότε τηροῦμε τήν λειτουργική προτροπή: «Ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Τότε ξεφεύγουμε ἀπό τό ἄγχος πού πνίγει ὅλα τά ἔθνη, ὅλους τούς ἀνθρώπους τούς δίχως Θεό καί πίστη σ’ Αὐτόν.
Τό ἄγχος εἶναι πράγματι ἀπιστία ἤ ὀλιγοπιστία. Ἐμπιστευόμαστε τόν ἑαυτό μας καί ὄχι τόν Θεό. Πιστεύουμε μόνο θεωρητικά ὅτι ὑπάρχει Θεός, ἀλλά δέν ἐμπιστευόμαστε τά λόγια Του, δέν ἀκολουθοῦμε τίς συμβουλές του, δέν ἀναζητοῦμε τό θέλημά Του. Ὁ Κύριος μᾶς διαβεβαίωσε ὅτι «Καί οἱ τρίχες σας εἶναι μετρημένες»…
Ποιός ἄραγε ἀπό ἐμᾶς μέτρησε τίς τρίχες του;
Ὁ Θεός τό ἔχει κάνει…
Θέλει νά μᾶς πεῖ μ’ αὐτό ὅτι καί γιά τά ἐλαχιστότατα φροντίζει…Γι’ αὐτά πού ἐμεῖς περιφρονοῦμε καί δέν καταδεχόμαστε νά ἀσχοληθοῦμε μαζί τους. Ἄν λοιπόν μεριμνᾶ γιά τίς τρίχες μας καί γιά τά πουλάκια καί γιά τά κρίνα τοῦ ἀγροῦ, δέν θά μεριμνήσει γιά τίς μεγάλες μας ἀνάγκες τό φαγητό, τή στέγη, τήν διατήρησή μας στή ζωή;
Μέ μία προϋπόθεση: Νά ζητοῦμε Αὐτόν τόν Ἴδιο πού εἶναι ἡ Ζωή καί τήν Βασιλεία Του, δηλ. νά Τόν ἔχουμε Κύριο στή ζωή μας, μέ τό νά τηροῦμε τίς Ἐντολές Του· νά εἶναι Αὐτός ὁ Βασιλιάς μας. Τότε Ἐκεῖνος ἔχει δεσμευθεῖ νά μᾶς ἐξασφαλίσει ὅλα τά βιωτικά ἀναγκαῖα ἀγαθά.
Ὅλα αὐτά γιά νά πραγματοποιηθοῦν προϋποθέτουν ἀπό μέρους μας τήν Πίστη σ’ Αὐτόν. Τότε μέσῳ τῆς ζωντανῆς αὐτῆς πίστεως θά βροῦμε τήν δύναμη νά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό τά δεσμά τῆς κοσμικῆς λογικῆς, τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, τοῦ κόσμου καί τοῦ κοσμοκράτορα.
Ὅταν δέν σκεφτόμαστε μέ τήν ἀνθρώπινη κοσμική λογική καί δέν ἀντιμετωπίζουμε μέ τίς φτωχές καί οὐσιαστικά ἀνύπαρκτες ἀνθρώπινες δυνάμεις τό κάθε μας πρόβλημα, ἀλλά προσευχόμαστε, ἀνοιγόμαστε ἀγαπητικά στόν Θεό καί τηροῦμε τίς ἐντολές Του, τότε ξεφεύγουμε ἀπό τήν ἀγωνιώδη μέριμνα καί φροντίδα, πού πνίγει τήν ψυχή καί τήν κάνει νά νιώθει ἀσφυξία (ἄγχος) καί ἀνασφάλεια.
Ἀκόμη καί ὅταν δέν ἔχουμε κάποιο συγκεκριμένο, ἄμεσο καί πιεστικό πρόβλημα, πάλι δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε τήν πρώτη ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό «ἐξ ὅλης καρδίας καί διανοίας καί δυνάμεως καί ψυχῆς καί ἰσχύος». Θά πρέπει σταθερά πάντα νά ἐμμένουμε στήν προσευχή, στήν ἐμπιστοσύνη στόν Κύριο, στό ἄφημα ὅλης μας τῆς ζωῆς, τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ὅλων, σ’ Αὐτόν.
Χωρίς αὐτήν τήν ἄμετρη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό, στήν Θεία Πρόνοια, στήν Θεία Ἀγάπη δέν μποροῦμε νά βροῦμε εἰρήνη καί ἀνάπαυση στήν ψυχή μας.
Ὁ Κύριος μᾶς προτρέπει: « Δεῦτε πρὸς μὲ πάντες οἱ κοπιῶντες καὶπεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. (Ματθ. 11,28)
Ἐλᾶτε κοντά μου ὅλοι ὅσοι μοχθῆτε καὶ κοπιάζετε καὶ εἶσθε φορτωμένοι ἀπὸ τὸβάρος τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τῶν θλίψεων καὶ τῶν πλανῶν καὶ ἐγὼ θὰ σᾶςἀναπαύσω καὶ θὰ σᾶς ξεκουράσω.
ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμι καὶταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· (Ματθ. 11,29)
Σηκώσατε ἐπάνω σας τὸν ζυγὸν τῆς ὑπακοῆς σας εἰς ἐμὲ καὶ μάθετε ἀπὸ ἐμὲ τὸνἴδιον ὅτι εἶμαι πρᾶος καὶ ταπεινὸς κατὰ τὴν καρδίαν καὶ θὰ εὕρετε τότεἀνάπαυσιν καὶ εἰρήνην εἰς τάς ψυχὰς σας.
ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν. (Ματθ. 11,30)
Μὴ διστάσετε· διότι ὁ ζυγός μου εἶναι καλὸς καὶ χρήσιμος καὶ τὸ φορτίον τῶνὑποχρεώσεων καὶ τῶν καθηκόντων, ποὺ ἐπιβάλλω ἐγώ, εἶναι ἐλαφρόν”. (Ἐγὼ τὸἐπιβάλλω, ἀλλὰ καὶ ἐγὼ σᾶς βοηθῶ νά τὸ σηκώσετε).
Ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται καί ὑποτάσσεται γενικῶς στό Θεῖο θέλημα, μιμεῖται τόν ταπεινό Χριστό, ὁ Ὁποῖος καί ὡς ἄνθρωπος προσηύχετο ἀδιάλειπτα, κοινωνοῦσε συνεχῶς μέ τόν ἐν Οὐρανοῖς Πατέρα Του καί ὑπέτασσε πάντα τό ἀνθρώπινο θέλημά Του στό Θεῖο, γιά νά μᾶς δώσει τό ἀληθινό πρότυπο ζωῆς.
Ὅταν κανείς ὑποτάσσει τό θέλημά Του στό θέλημα τοῦ Θεοῦ σέ ὅλα, τότεὅλα τοῦ γίνονται ὅπως τά θέλει· διότι ὅλα τά δέχεται ὡς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ,ἐφ’ ὅσον συνεχῶς αὐτό ζητεῖ μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, λέγοντας «ΚύριεἸησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με» καί «Γενηθήτω τό θέλημά Σου».
Ὁ Κύριος ἐπίσης μᾶς δίδαξε τήν παραβολή «τῆς χήρας καί τοῦ ἄδικου κριτοῦ» γιά νά μήν ἀποκάμνουμε στήν προσευχή, ἀλλά ἀντίθετα νά προσευχόμαστε συνεχῶς γιά νά ἐκπληρώνουμε τήν πρώτη ἐντολή, πού εἶναι ἡ πρός τόν Θεόν ἀγάπη μέ ὅλη μας τήν ὕπαρξη καί τή δύναμη.
Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή εἶναι ἕνας ἀπό τούς τρεῖς δρόμους πού μᾶς ὁδηγοῦν στήν ταπείνωση, ἡ ὁποία φέρνει τήν ἀληθινή ἀνάπαυση στήν ψυχή μας καίἐξοστρακίζει τό ἄγχος. (Οἱ ἄλλοι δύο δρόμοι πού ὁδηγοῦν στήν ταπείνωση εἶναι τό νά ἀγαπήσουμε τόν σωματικό κόπο καί τό νά βάζουμε τόν ἑαυτό μας κάτω ἀπό ὅλους).
Ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται σωστά, «κρέμεται» κυριολεκτικά ἀπό τόν Θεό. Ἀφήνει τελείως τό θέλημά του καί λέγει: «Κύριε ἐσύ τακτοποίησέ τα ὅλα. Ἐγώ τίποτα δέν μπορῶ νά τακτοποιήσω. Ἄν εἶναι θέλημα Σου νά γίνουν ἔτσι τά πράγματα ἄς γίνουν· ἄν δέν εἶναι θέλημά Σου ἄς μήν γίνουν. Ἐγώ θά εἶμαι τόἴδιο χαρούμενος ἄν γίνουν ὅπως τά σκέπτομαι καί ἄν δέν γίνουν, διότι θά ξέρω ὅτι αὐτό εἶναι τό θέλημά Σου, τό ἀγαθόν καί εὐάρεστον καί τέλειον».
Αὐτό δέν σημαίνει βέβαια ὅτι δέν θά κάνουμε ἐμεῖς τίποτε. Θά κάνουμε, μετά ἀπό προσευχή, ὅ,τι νομίζουμε καλλίτερο καί σύμφωνο μέ τό θέλημά Του, ἀλλά χωρίς ἄγχος, ἀγωνία καί στενοχώρια.
Καί μήν ξεχνᾶμε: Ὅταν τελειώνουμε τή προσευχή μας καί τά αἰτήματά μας ἄς προσθέτουμε: «Κύριε ἄς γίνει τό θέλημά Σου γιά ὅλα. Ἐσύ ξέρεις τί εἶναι τό καλλίτερο γιά μένα καί γιά τούς ἄλλους καί γιά τήν ζωή ὅλων μας».
Μία ἄλλη πηγή ἄγχους ἐκτός ἀπό τήν ἀπιστία-ὀλιγοπιστία στή Θεία Πρόνοια Ἀγάπη εἶναι ἡ φιλαργυρία καί ἡ φιλοδοξία μας.
Ἴσως σέ κάπως μικρότερο βαθμό πηγή ἄγχους εἶναι καί ἡ φιληδονία μας.
Τά τρία αὐτά πάθη ὅταν καλλιεργοῦνται γεμίζουν τόν ἄνθρωπο μέ ποικίλες: α)μέριμνες, β)ἀγωνίες τοῦ πῶς θά πλουτίσω ἤ πῶς θά γίνω ἀρεστός, ἀγαπητός, ἀποδεκτός κ.λ.π., γ)φροντίδες τοῦ πῶς θά περάσω καλλίτερα κ.λ.π.
Ἡ ζωή γίνεται τότε πολύπλοκη καθώς ἐπιστρατεύεται ἡ τεχνολογία γιά νά βοηθήσει στήν ἐκπλήρωση τῶν πολλῶν αὐτῶν ἐπιθυμιῶν. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται δοῦλος τῶν παθῶν καί ἐργάζεται σάν μηχανή γιά νά καλύψει τίς ψεύτικες «ἀνάγκες» καί ἐπιθυμίες του.
Ἡ ἁπλότης στή ζωή, ἡ καταπολέμηση τῶν τριῶν ἄρρωστων «φ» (φιλοδοξία, φιλαργυρία, φιληδονία) διά τῆς ἐγκρατείας, τῆς ὀλιγάρκειας, τῆς ἀφάνειας, τῆς ἀκενοδοξίας, τῆς ἀκτημοσύνης-ὀλιγοκτημοσύνης καί τῆς ἐν Χριστῷ ταπείνωσης-ἀγάπης διώχνει τό ἄγχος, πού τά πάθη αὐτά συσσωρεύουν.
Ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέρων Παΐσιος: «Ἁπλοποιεῖστε τή ζωή σας γιά νά φύγει τόἄγχος»[2]. Τήν ἁπλοποίηση ἀκολουθεῖ ὁ ἐξαγιασμός τῆς ζωῆς, ὁπότε καί ἐξαφανίζεται ἡ δαιμονική ἐπήρεια πού λέγεται ἄγχος.
«Ὅσο ἀπομακρύνονται οἱ ἄνθρωποι», ἔλέγε πάλι ὁ π. Παΐσιος «ἀπό τήν φυσική ζωή, τήν ἁπλή, καί προχωροῦν στήν πολυτέλεια, τόσο αὐξάνει καί τόἀνθρώπινο ἄγχος. Καί ὅσο ἀπομακρύνονται ἀπό τόν Θεό, ἑπόμενο εἶναι νά μή βρίσκουν πουθενά ἀνάπαυση»[3]. Ἑπομένως πίστη-πλῆρες ἄφημα στό Θεό καί ἁπλότητα-ἐξαγιασμός τῆς ζωῆς καί τῆς ὕπαρξής μας εἶναι τά καλλίτερα ἀντίδοτα στό ἄγχος πού μᾶς ἀπειλεῖ καθημερινά.
Νομίζω ὅτι συμπληρώθηκαν οἱ δύο σελίδες πού μοῦ ζητήσατε…Μᾶλλον τίς ὑπερβήκαμε· γιαυτό ζητῶ συγγνώμη…
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης