Όσοι πιστεύουμε στον Χριστό και τον δεχόμαστε ως Πατέρα και Θεό μας, έχουμε εμπιστοσύνη σε όλα όσα μας παρέδωσε και αποδεχόμαστε με την καρδιά μας όλα τα μυστήρια που θέσπισε για την σωτηρία της ψυχής, όπως είναι η Βάπτιση, η Εξομολόγηση και η Θεία Κοινωνία.
Όσοι αγαπούμε ειλικρινά το Χριστό, εξετάζουμε από ειλικρινή διάθεση αξιοπρέπεια και σεβασμό, να ερευνήσουμε, μάθουμε και να δούμε ποια είναι η διδασκαλία του Χριστού σχετικά με την συγχώρεση και με ποιον ακριβώς τρόπο την λαμβάνουμε. Δεν είναι πράγμα τίμιο να αμφισβητούμε τον τρόπο που διάλεξε να μας παράσχει την άφεση, την συγχώρεση των αμαρτιών μας. Δεν είναι φιλότιμο να απορρίπτουμε όσα δυσκολευόμαστε εμείς οι ίδιοι να κατανοήσουμε και να εφαρμόσουμε. Δεν διαλέγουμε τα Μυστήρια του Χριστού, κατά προτίμηση και διπλωματική αρέσκεια δική μας.
Έχοντας απόλυτη συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας, φέρνουμε κατά νου τον Λόγο του Θεού που λέγει: «Ουδείς αναμάρτητος», και «πας άνθρωπος ψεύτης» (Ψαλμ. 115, 2). Όποιος λέγει λοιπόν ότι δεν έχει αμαρτίες, ψεύδεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων. Όλοι είμαστε αμαρτωλοί και όλοι έχουμε ανάγκη καθαρμού και συγχωρήσεως. Το θέμα είναι πως λαμβάνουμε την συγχώρηση… Εφ’ όσον αυτή παρέχεται από το Θεό, τότε ο Ίδιος ο Θεός μας παρέχει και τον τρόπο το δικό Του που θέλει ο Ίδιος και επιθυμεί, να μας συγχωρεί.
Δεν θα καθίσουμε να φτιάξουμε δικό μας «ευαγγέλιο» και να εφεύρουμε δικό μας τρόπο αφέσεως και συγχωρήσεως. Ούτε στην εικόνα μπορώ να πάω, ούτε μέσα μου κρυφά μπορώ να πω ένα απλό, μηχανικό και ασυναίσθητο «ήμαρτον». Γιατί δεν μπορώ; Γιατί δεν το θέλει έτσι ο Θεός! Δεν το δέχεται και είναι υποκριτικό, φαρισαϊκο και ανώδυνο. Δεν εμπεριέχει το ιεροπρεπές στοιχείο της ντροπής που τσακίζει τον εγωϊσμό, ταπεινώνει την έπαρση και διενεργεί την μεταμέλεια, το προστάδιο της μετανοίας.
Ο Θεός, έχει τους λόγους Του, που διάλεξε ανθρώπους να μας βαπτίζουν, ανθρώπους να μας εξομολογούν, ανθρώπους να μας κοινωνούν και ανθρώπους να μας παντρεύουν και… να μας κηδεύουν. Όπως δηλαδή δεν μπορώ να βαπτίσω το παιδί μου μπροστά σε μια εικόνα, μέσα σε μια λεκάνη, ούτε μπορώ να κοινωνήσω στο σπίτι μου, μπροστά σε μια εικόνα με ψωμί και κρασί, διότι θα παραμείνει απλό και φυσιολογικό ψωμί και κρασί και ΔΕΝ θα είναι πραγματικό «Σώμα και Αίμα Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν την αιώνιον»… Θα μπορούσε να διαλέξει και να διατάξει αγγέλους να μας εξομολογούν, μα δεν το έκανε. Διάλεξε ανθρώπους, εμπίστους, εμπείρους, φωτισμένους και αγιασμένους να μας εξομολογούν.
Η εξομολόγηση είναι από το Θεό και ΟΧΙ εφεύρεση των ιερέων, όπως λένε οι άπιστοι. Ο Χριστός, όπως παρήγγειλε στους Αποστόλους να πάνε σε όλα τα Έθνη να κηρύξουν το Λόγο Του και την Αλήθειά Του, επίσης τους παρήγγειλε να μας εξομολογούν. Στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, Κεφ 20, Στιχ, 20-23 διαβάζουμε:
«Καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα ῞Αγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται!»
Παρατηρούμε πρώτον πως η εξομολόγηση είναι βασική, κύρια, συγκεκριμένη Αποστολή. Και μάλιστα την παρομοιάζει με την Αποστολή τη δική Του από τον Πατέρα Του. «Σας στέλνω, όπως με έστειλε Εμένα ο Πατέρας.» Και αυτή η αποστολή, δεν είναι γενική κι αφηρημένη για το κηρυκτικό τους έργο, αλλά συγκεκριμένη, για την εξομολόγηση, για αυτό και λέγει αμέσως μετά: «και τούτο ειπών». Αυτό είναι το συνδετικό, για να δείξει ότι συνδέει αυτή την αποστολή και ειδική εξουσία, την οποία θα τους δώσει αμέσως μετά, με το να εξομολογούν τους πιστούς και να συγχωρούν αμαρτίες. Φοβερό πράγμα αυτό.
Και συνεχίζει ο Χριστός: «Ενεφύσησε και λέγει αυτοίς, λάβετε Πνεύμα Άγιον». Αυτό το εμφύσημα αποτελεί προσωπική επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, έκτακτη εξουσία να εξομολογούν. Ενώ η Αγία Πεντηκοστή θα λάμβανε χώρα πολύ αργότερα, όμως τώρα, τους χαρίζει έκτακτη δύναμη και εξουσία του Αγίου Πνεύματος, τους φυσάει κατά πρόσωπο ενώ θέτει τας χείρας Αυτού επί της κεφαλής αυτών και λέγει:«ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.» Όσοι θα έρχονται σε σας και θα εξομολογούνται, εδώ εννοείται ειλικρινώς και όχι εμπαικτικώς και υποκριτικώς, τότε θα είναι συγχωρημένοι, όσοι όμως ΔΕΝ έρχονται, είτε από ντροπή, είτε από άγνοια και περιφρόνηση της εντολής του Θεού και άρνηση Θεού, τότε αυτοί ΔΕΝ συγχωρούνται! Και δεν είναι μικρό πράγμα να κολαστούμε από άρνηση Θεού! Και δεν το κάνει με απειλή, για να μας φοβίσει αλλά για να μας δείξει πόσο σοβαρό και αναγκαίο είναι για τη σωτηρία μας, πόσο σημαντικό και ωφέλιμο για την ψυχή μας. «Τα καλά και ωφέλιμα ταις ψυχαίς ημών» παρακαλούμε στη Θεία Λειτουργία.
Κι ενώ οι περισσότεροι κάνουμε τα πάντα για τα καλά και ωφέλιμα των σωμάτων ημών, δεν φροντίζουμε όμως με τον ίδιο ζήλο και την ίδια ένταση για την ψυχή μας. Η ψυχή μας είναι αθάνατη και αυτήν μόνο θα πάρουμε μαζί μας. Δεν θέλουμε να είμαστε από αυτούς που έντρομοι και σοκαρισμένοι θα ακούσουν με αυστηρότητα και οργή από το Θεό να τους λέγει «φύγετε από Μένα οι κατηραμένοι στο πυρ το εξώτερον, ουκ οίδα υμάς» δεν σας γνωρίζω, αφού δεν κάνατε το θέλημά Μου, κι ας λέγατε χίλια-δυό «Κύριε, Κύριε», δεν σώζεστε, «ου (όχι) πας ο λέγων Μοι Κύριε, Κύριε, εισελεύσεται εις την Βασιλείαν των Ουρανών, αλλ’ ο ποιών το θέλημα του Πατρός Μου!» (Ματθ. 7, 21).
Αγαπητοί μου, η εξομολόγηση είναι θέλημα Θεού Πατρός και πρέπει πάση θυσία να βρούμε τη δύναμη και την πίστη να εξομολογηθούμε. Να παρακαλέσουμε το Θεό να μας φωτίσει και να μας ενισχύσει. Να ζητήσουμε και τη βοήθεια κάποιου καλού, σοφού και εμπείρου πνευματικού, ώστε να ξεκαθαρίσει μέσα μας όποιες αμφιβολίες.
Ένα φρικτό και ανατριχιαστικό Αγιογραφικό χωρίο, το οποίο δείχνει πόσο σοβαρό παράπτωμα και τι μεγάλη αμαρτία είναι να κοινωνάει κανείς χωρίς να έχει εξομολογηθεί, είναι αυτό το οποίο παραθέτω παρακάτω με πολύ προσοχή και διάκριση. Πάνω από όλα σας το μεταφέρω με Αλήθεια Χριστού, διότι αυτήν ακριβώς την Αλήθεια, -ο Χριστός είναι η Αλήθεια-, και αυτήν την Αλήθεια πρέπει να επιζητούμε και όχι να αναγκάζουμε τους ιερείς και τους θεολόγους να την κρύβουν για να μην φοβηθούμε και πανικοβληθούμε εμείς οι βολεμένοι και τάχα «ανήξεροι…»…
Σκοπός του Χριστού δεν είναι να μας πανικοβάλει αλλά να μας διδάξει, να μας προετοιμάσει και να μας ενημερώσει καταλλήλως ώστε να είμαστε υπεύθυνοι και υπόλογοι των πράξεών μας, για να μη γυρίσει εκ των εστέρων κάποιος να πει «δεν ήξερα, δεν ευθύνομαι και γιατί να τιμωρούμαι…»
Το κρισιμότατο, ζωτικότατο αλλά και θλιβερότατο χωρίο είναι στην Α’ Προς Κορινθίους Επιστολή, Κεφάλαιο 11, Στίχους 17 έως 34. Εκεί ο Απόστολος Παύλος αναλύει το Μυστήριο και την επιτακτική αναγκαιότητα της διακρίσεως ότι αυτό που λαμβάνουμε είναι πραγματικό Σώμα και Αίμα Χριστού και έτσι δεν πρέπει να προσερχόμαστε αναξίως, ανέτοιμοι, ανεξομολόγητοι, με έχοντας διακρίνει, κρίνει και κατακρίνει τον εαυτό μας για ενοχές των αμαρτιών μας. Συγκεκριμένα, οι Στίχοι 27 έως 30, λέγουν:
«Ός ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου. δοκιμαζέτω δὲ (ας εξετάζει καλά) ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου. Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί!»
Για αυτό ακριβώς, μας λέγει ο Λόγος του Θεού, υπάρχουν πολλοί βαριά ασθενείς ανάμεσά σας και «ικανοί» αρκετοί μάλιστα πεθαίνουν, διότι δεν διακρίνουν, δεν πιστεύουν, δεν ομολογούν πως αυτό – τούτο εστί ΑΛΗΘΩΣ και όχι «συμβολικώς» το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, και προσέρχονται ΑΝΑΞΙΩΣ χωρίς να σέβονται και να υπακούουν στη διαταγή του Χριστού να συγχωρεί μόνο όσους προσέρχονται στους ιερείς για εξομολόγηση! Ας προσέξουμε πάρα πολύ αυτό το φρικτό – θανατικό και κολάσιμο αμάρτημα και ας μην παίζουμε με τα «εν ου παικτοίς!»
Είναι πολύ καλύτερα να μην κοινωνήσουμε καθόλου παρά να κοινωνούμε ανεξομολόγητοι, ανέτοιμοι, ανάξιοι, “για το καλό του χρόνου” και για καλή τύχη από καλή τάχα συνήθεια «σα καλοί χριστιανοί της λαμπαδούρας!»
Σας παραθέτω μερικά χωρία, λίγα και επιλεκτικά, από Αγίους Πατέρες και αλλά και Γέροντες της Εκκλησίας μας για να στηρίξουμε περισσότερο αυτή την μεγίστη ανάγκη αυτού Μεγίστου Μυστηρίου. Η Διδαχή 4, 14 των Αγίων Αποστόλων, μας προτρέπει:
«Στην Εκκλησία να εξομολογείσαι τα παραπτώματά σου, και όχι μέσα σου πονηρά, στη συνείδησή σου, διότι η εξομολόγηση είναι η οδός της ζωής!»
Ο Άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας, Αποστολικός Πατέρας, ομολογεί:
«Όλους όσοι μετανοούν τους συγχωρεί ο Κύριος, εάν μετανοήσουν εις ενότητα Θεού και εις συνέδριον επισκόπου», δηλαδή στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως που ευλογούν οι επίσκοποι διά μέσου πνευματικών».
Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει πως «είναι ανάγκη να εξομολογούμεθα τα αμαρτήματα εις τους εμπεπιστευμένoυς την οικονομίαν των μυστηρίων του Θεού» (Α’ Κορ. δ’ 1), επειδή και οι πρώτοι Χριστιανoί «εξομολογούντο εις τους απoστόλoυς, οι οποίοι και εβάπτιζον άπαντες» (Μ. Βασιλ, Όροι Κατ’ Επιτ. 288).
Ο Αγιος Ιωάννης ο Xρυσόστoμoς αναφέρει για τους ιερείς:
«Ενώ κατοικούν και περιφέρονται ακόμη εις την γην, ανέλαβον την διεύθυνσιν ουρανίων υποθέσεων με εξουσίαν που δεν έδωσεν ο Θεός ούτε εις τους αγγέλους, ούτε εις τους αρχαγγέλους. Είπεν εις τους ιερείς: όποιων τας αμαρτίας κρατήσετε, θα είναι κρατημέναι» (Χρυσ., Περί Ιερωσ. Λόγος γ’ 5). Και προσθέτει ο Πάγχρυσος στη γλώσσα: “Μετά τον θάνατο δεν υπάρχει πλέον καιρός μετανοίας, και στον άδη η ψυχή η οποία νεκρώθηκε εξαιτίας των αμαρτιών, δεν μπορεί πλέον να επανέλθει στην ζωήν την κατά Θεόν.”
Επίσης ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός:
“Στην ζωή την οποία βρισκόμαστε, είμαστε ικανοί και να πράξουμε και να ενεργήσουμε, στην δε μέλλουσα και αιώνια ζωή, δεσμεύονται όλες οι πρακτικές δυνάμεις της ψυχής και δεν υπάρχει ευκαιρία να πράξουμε κάτι το αγαθό, για την άφεση των αμαρτιών.”
Ο Μέγας Ισαπόστολος, Προφήτης και Ευεργέτης του Έθνους μας, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, λέγει ένα πολύ φρικτό μα αληθινό λόγο:
“Χριστιανός που δεν έχει Βαπτισθεί και δεν έχει Εξομολογηθεί, δεν μπορεί να σωθεί!”
Ο Νέος Άγιος Γέροντας Πορφύριος είπε:
«Πρέπει να εξομολογούμαστε τακτικά και καλά, γιατί και Πατριάρχης να είναι κάποιος, αν δεν εξομολογείται δεν μπορεί να σωθεί!»
Ο Νέος Άγιος Γέροντας Παϊσιος είπε:
«Ο Θεός παρακολουθεί την καρδιά μας και ελέγχει το περιεχόμενό της. Να εξετάζουμε συνεχώς τον εαυτό μας, να μετανοούμε για το παρελθόν και να φοβόμαστε τις αδυναμίες μας. Να μην χάνουμε όμως την ελπίδα της σωτηρίας μας».
Και ο Άγιος Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης έλεγε:
«Δεν σε κατηγορώ ότι έκανες αμαρτίες πολλές και σοβαρές, όχι, άνθρωπος είσαι. Σε κατηγορώ, γιατί δεν εξομολογείσαι. Γι’ αυτό σε κατηγορώ. Έπεσες; Στον πνευματικό! Ξαναέπεσες; Στον πνευματικό, όλα στον πνευματικό! Και η οσία Μαρία, πρώτα εξομολογήθηκε!»
Και όπως είπε ένας μεγάλος θεολόγος του αιώνα μας, ο Δημήτριος Παναγόπουλος:
«Έχουμε πολλούς μετανοημένους μα ουδέποτε εξομολογημένους. Εχουμε πολλούς εξομολογημένους μα ουδέποτε μετανοημένους. Δυστυχώς έχουμε πολύ λίγους μετανοημένους και εξομολογημένους!»
Ας φροντίσουμε να ανήκουμε στην τελευταία μερίδα, στους μετανοημένους και εξομολογημένους, αμήν, γένοιτο Κύριε!
του θεολόγου Ν. Πανταζή