Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴ σύναξη τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου.
Ὁ Τίμιος Πρόδρομος εἶναι τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖο ἐγκωμίασε ὁ Χριστὸς περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο ἄνθρωπο. “Μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν προφήτης Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ οὐδεὶς ἐστὶ” (Λουκ. ζ’ 28). Εἶναι ὁ μεγαλύτερος τῶν Προφητῶν, ὄχι ὡς πρὸς τὴν ἡλικία, ἀφοῦ ἔζησε μόνο τριάντα χρόνια, ἀλλὰ ὡς πρὸς τὴ χάρη καὶ τὴ δόξα, γιατί ἀξιώθηκε ὄχι μόνο νὰ δεῖ, ἀλλὰ καὶ νὰ βαπτίσει “τὸν κηρυττόμενον” Μεσσία.
Στὴ συνέχεια ὅμως ὁ Χριστὸς τόνισε ὅτι ὁ μικρότερος στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν εἶναι μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο. Καὶ τὸ εἶπε αὐτό, σύμφωνα μὲ τὴν ἑρμηνεία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, γιὰ νὰ μὴ παρασυρθοῦν οἱ ὄχλοι ἀπὸ τὴν ὑπερβολὴ τῶν ἐπαίνων καὶ θεωρήσουν τὸν Ἰωάννη ἀνώτερο ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο Χριστό.
Ἀλλὰ καὶ σύμφωνα μὲ μία ἄλλη ἑρμηνεία, τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Συγγραφέα τοῦ 4ου μ.Χ. αἰώνα, Διδύμου τοῦ Τυφλοῦ, ὁ μικρότερος ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, εἶναι μεγαλύτερος τοῦ Προδρόμου, ἀφοῦ οἱ Ἀπόστολοι εἶναι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς Προφῆτες.
Εἶναι γέννημα στείρας γυναίκας καὶ καρπὸς προσευχῆς. Ἀπὸ ἔμβρυο ἔξι μηνῶν στὴν μήτρα τῆς Ἐλισάβετ ἔλαβε τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ σκίρτησε ὅταν ἡ Παναγία συνάντησε...
τὴ μητέρα του καὶ μὲ τὸ στόμα της προφήτευσε καὶ ὀνόμασε τὴ Μαρία Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
Τὸ ὄνομα Ἰωάννης, ποὺ ἔλαβε, ἦταν καὶ αὐτὸ δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὅπως καὶ ὁ ἴδιος.
Ἡ ἀσκητική του ζωὴ σκανδάλισε πολλοὺς ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του, ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντιληφθοῦν τὸν ἀγγελικὸ τρόπο τῆς ζωῆς του, καὶ τὸν κατηγοροῦσαν ὅτι εἶναι δαιμονισμένος. Βέβαια, τὸ γεγονὸς αὐτό, δηλαδὴ τὸ νὰ κατηγοροῦν οἱ ἄνθρωποι κάποιο συνάνθρωπό τους, ἐπειδὴ θέλει νὰ ζήσει ὄχι ὅπως ἐκεῖνοι, ἀλλὰ μὲ διαφορετικὸ τρόπο, συνέβαινε καὶ σὲ ἄλλες ἐποχές, ὅπως συμβαίνει καὶ στὶς ἡμέρες μας, ἀφοῦ καὶ σήμερα ὑπάρχουν πολλοὶ ποὺ κατηγοροῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦν νὰ καταλάβουν μὲ τὴ δική τους λογική. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὸ καταλαβαίνω ὑπάρχει καὶ τὸ αἰσθάνομαι.
Δηλαδή, πέρα ἀπὸ τὴ λογικὴ ὑπάρχει καὶ ἡ καρδιά, ποὺ ὅταν μεθᾶ ἀπὸ τὸ δυνατὸ κρασὶ τῆς ἄκτιστης χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀπαρνεῖται ὅλες τὶς ψευτοχαρὲς τῆς ἐφήμερης αὐτῆς ζωῆς. Αὐτὴ τὴ μέθη οἱ ἅγιοι Πατέρες τὴν ὀνομάζουν νηφάλια. Ὅταν κάποιος γευτεῖ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τότε περιφρονεῖ ὅλες τὶς ἄλλες ἀγάπες, πρὸς τὰ ὑλικὰ πράγματα ἐννοεῖται, γιατί τὶς βρίσκει ψεύτικες.
Ὁ Τίμιος Πρόδρομος προετοίμασε τοὺς ἀνθρώπους νὰ δεχθοῦν τὸ Χριστό. Τὸ κήρυγμά του ἦταν κήρυγμα μετανοίας. Ὁ λόγος του ἦταν γεμάτος ἀνδρεία καὶ δύναμη. Δὲν δειλίασε καὶ δὲν δίστασε νὰ τὰ βάλει μὲ τὸ κατεστημένο τῆς ἐποχῆς του. Ἤλεγξε τὴν παρανομία τοῦ βασιλιᾶ Ἡρώδη. Ἀλλὰ καὶ τοὺς Φαρισαίους, ποὺ καταδυνάστευαν τὸν λαὸ φορτώνοντάς τον φορτία βαριὰ καὶ δυσβάστακτα, τοὺς ἀποκάλεσε φίδια καὶ γεννήματα ἐχιδνῶν.
Προπορεύθηκε τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸν ἅδη καὶ μάλιστα μὲ χαρά, ὅπως ψάλλουμε στὸ Ἀπολυτίκιό του, γιὰ νὰ κηρύξει στοὺς ἀπ’ αἰῶνος θανόντας “Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί”.
Στὴ συνέχεια, θὰ τονίσουμε τρία σημεῖα, λαμβάνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς του, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ βίο καὶ τὴν πολιτεία του.
Πρῶτον, ὅτι κατηγορήθηκε ὡς δαιμονισμένος γιατί ἡ ζωή του, ποὺ τὴν εἶχε ἀφιερώσει στὸ Θεό, ἦταν διαφορετικὴ ἀπὸ ἐκείνη τῶν πολλῶν. Δὲν ἔμενε στὴν πόλη, ἀλλὰ ἔφυγε στὴν ἔρημο, ὅπου ζοῦσε ἀσκητικά. Δὲν ἔτρωγε φαγητό, ἀλλὰ τρεφόταν μὲ ἀκρίδες, δηλαδὴ μὲ τὶς τρυφερὲς ἄκρες τῶν φυτῶν, καὶ μὲ μέλι ἄγριο.
Καὶ σήμερα, δυστυχῶς, ὑπάρχει ἀπὸ πολλοὺς ἡ ἴδια ἀντιμετώπιση, ὅταν ἀποφασίσει κάποιος, καὶ ἰδίως νέος καὶ μορφωμένος, νὰ ἀφιερωθεῖ στὸ Χριστὸ καὶ στὴν Ἐκκλησία Του ὡς ἱερέας ἢ ὡς Μοναχός. Καὶ ἂν δὲν τὸν ἀποκαλοῦν δαιμονισμένο, σίγουρα λένε ὅτι κάτι ἔπαθε στὸ μυαλό. Στὶς περισσότερες περιπτώσεις οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀντιτίθενται καὶ προκαλοῦν πολλὰ ἐμπόδια καὶ δυσκολίες, δὲν εἶναι ἄθεοι ἢ ἄσχετοι μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ ἀντίθετα ἐκκλησιάζονται καὶ μάλιστα τιμοῦν τοὺς Ἁγίους, ποὺ ἀκολούθησαν τὸν ἴδιο δρόμο.
Αὐτὸ ἂν δὲν εἶναι παραλογισμὸς τότε τί εἶναι;
Δεύτερον. Ἂν ἤλεγξε τὴν παρανομία τοῦ Ἡρώδη καὶ τὴν ὑποκρισία τῶν Φαρισαίων, τὸ ἔκανε ἀπὸ ἀγάπη καὶ ὄχι ἀπὸ ἐμπάθεια, ἀφοῦ ἦταν ἀπαθὴς καὶ “πλήρης Πνεύματος Ἁγίου”. Σκοπός του δὲν ἦταν ἡ διαπόμπευσή τους, ἀλλὰ ἡ διόρθωση καὶ ἡ θεραπεία τους.
Σήμερα ὑπάρχει ἡ νοοτροπία νὰ δικαιολογοῦμε τὰ λάθη μας καὶ τὰ πάθη μας στηρίζοντας τὰ ἁγιογραφικὰ καὶ ἁγιολογικά, δηλαδὴ φέροντας παραδείγματα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν Ἁγίων. Ἔτσι, πολλοὶ βρίζουν, συκοφαντοῦν καὶ σπιλώνουν ὑπολήψεις τάχα γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Οἱ Ἅγιοι, ὅταν ἀναγκάζονταν νὰ ἐλέγξουν, τὸ ἔκαναν μὲ πόνο, ἀγάπη καὶ πολλὴ προσευχὴ γιὰ τὰ συγκεκριμένα πρόσωπα καὶ ἀφοῦ εἶχαν ἐξαντλήσει κάθε ἄλλο μέσο.
Τρίτον. Τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς του, ὁ Τίμιος Πρόδρομος, εὐχάριστα καὶ ὀδυνηρά, τὰ θεωροῦσε ὅτι προέρχονται κατ’ εὐθείαν ἀπὸ τὸ Θεό, ἀφοῦ χωρὶς τὴ θέλησή Του τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ συμβεῖ. Καὶ πράγματι, ὄχι μόνον ἡ γέννηση καὶ τὰ ἄλλα περιστατικὰ τῆς ζωῆς του ἔγιναν ἐπειδὴ τὸ θέλησε ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ θάνατός του ἔγινε θεϊκὴ Οἰκονομία, γιὰ νὰ κηρύξει καὶ “τοῖς ἐν ἄδη”.
Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ κάθε ἕναν ἀπὸ ἐμᾶς. Ὁ Θεὸς μᾶς γνωρίζει πρὶν ἀκόμα γεννηθοῦμε, ἀφοῦ αὐτὸς εἶναι ἡ αἰτία τῆς δημιουργίας μας. Μᾶς ἀγαπᾶ περισσότερο ἀπὸ ὅ,τι νομίζουμε καὶ φροντίζει γιὰ τὸν καθένα μας ξεχωριστά. Τίποτε ἀπὸ ὅσα συμβαίνουν στὴν ζωή μας δὲν εἶναι τυχαῖο.
Τὶς ἀποτυχίες, τὶς ἀναποδιὲς καὶ τὶς πιὸ ὀδυνηρὲς ἀκόμη ἀσθένειες τὶς ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀγάπη, γιατί ὅταν ἀντιμετωπισθοῦν σωστὰ μποροῦν νὰ ἀποδειχθοῦν ὡς οἱ μεγαλύτερες εὐλογίες. Πόσοι δὲν μετανόησαν καὶ ἔγιναν πραγματικοὶ ἄνθρωποι μετὰ ἀπὸ μία δύσκολη περιπέτεια ἢ μία βαριὰ ἀρρώστια;
Ἡ ἐμπιστοσύνη στὴν ἀγάπη καὶ τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ τὸ πιὸ σταθερὸ στήριγμα καὶ στὶς μεγαλύτερες ἀναποδιές. Διώχνει τὶς ἀνασφάλειες καὶ τὸ ἄγχος καὶ μᾶς θέτει στὴν σωστὴ προοπτικὴ γιὰ τὴν ψύχραιμη καὶ σωστὴ ἀντιμετώπιση καὶ τῶν πιὸ δύσκολων προβλημάτων.
Ἱ. Μονὴ Ἁγίου Διονυσίου, Στροφάδων