Γέροντα ποιά στάση πρέπει να κρατάμε εμείς οι λαϊκοί απέναντι στους ιερείς τούς παπικούς και στους δικούς μας παπολάτρες;
Την εποχή της Φραγκοκρατίας, στην Κύπρο, οι Ορθόδοξοι επίσκοποι εκδιώχθηκαν, και επιβλήθηκε στις ’Ορθόδοξες Εκκλησίες και τά μοναστήρια ή μνημόνευση τών Λατίνων επισκόπων.
Ο Ορθόδοξος λαός δεν εκκλησιαζόταν στους ναούς των, επειδή μνημονεύονταν τότε οι Λατίνοι επίσκοποι.
Ό Άγιος Γερμανός Β' Κωνσταντινουπόλεως (1222- 1240) γράφει μία επιστολή στους Κυπρίους τότε και τούς λέει:
«Εξορκίζω όλους τούς λαϊκούς, όσοι είστε γνήσια τέκνα της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, να φεύγετε ολοταχώς από τούς ιερείς πού υπέπεσαν στην υποταγή στους Λατίνους, και μήτε σέ εκκλησία να συγκεντρώνεστε μαζί τους, μήτε να παίρνετε οποιαδήποτε ευλογία από τά χέρια τους. Είναι καλύτερα να προσεύχεσθε στο Θεό στα σπίτια σας μόνοι, παρά να συγκεντρώνεστε στην εκκλησία μαζί με τούς Λατινόφρονες. Ει δ' άλλως, θα υποστείτε την ίδια κόλαση μ' αυτούς».
- Γέροντα είναι σημαντική ή ακριβής και ανόθευτη τήρηση της πίστεως; Πρέπει να αγωνιζόμαστε για την διατήρησή της;
Διαβάζουμε στο βίο του Μεγάλου Παϊσίου, 19 Ιουνίου, τα έξης: _
Έστειλε τον υποτακτικό του για μία δουλειά ό Άγιος. Και στο δρόμο ό υποτακτικός βρήκε ένα Εβραίο. Του λέει ό Εβραίος ότι ό Μεσαίας δεν γεννήθηκε ακόμη, τον περιμένουμε. Και ό υποτακτικός είπε:
- Μπορεί να είναι κι έτσι. (Δεν συμφώνησε απόλυτα).
Κι όταν γύρισε στον γέροντά του, τον Άγιο, να βάλει
μετάνοια του λέει:
- Δεν σέ γνωρίζω ποιός είσαι;
Με αυτόν τον λόγο πού είπε έφυγε ή Χάρη του Θεού.
Θα αναφερθούμε και πάλι στον Μέγα Αθανάσιο. Χρόνια ολόκληρα ταλαιπωρήθηκε. Πήγε εξορία. Ακόμη και ό Μέγας Κωνσταντίνος τον εξόρισε, γιατί παρασύρθηκε από τον Ευσέβιο Νικομήδειας και από την αδελφή του πού είχε τά φρονήματα τών άρειανών. Για ένα ι (γιώτα) αγωνίστηκε!
Λέγαν οι άρειανοί ότι ό Υιός είναι ομοιούσιος με τον Πατέρα. Ό Άγιος τούς έλεγε όχι ομοιούσιος αλλά ομοούσιος. Έχουν την ίδια ουσία. Τά Τρία Θεία Πρόσωπα πανύψιστα, στηρίζονται στη μία και αυτή Θεία ουσία.
Κι έφερνε για παράδειγμα, ό σκύλος μοιάζει με το λύκο, ό σκύλος, όμως δεν είναι λύκος. Ό χαλκός μοιάζει με το χρυσό,-άλλα ό χαλκός δεν είναι χαλκός. Ό άργυρος μοιάζει με τον κασσίτερο, όμως ό άργυρος δεν είναι κασσίτερος.
Ό Γέρων Γαβριήλ του 'Αγ. Όρους