«O λύχνος του σώματος εστιν ο οφθαλμός.
Εάν ουν ο οφθαλμός σου απλούς ή,
όλον το σώμα σου φωτεινόν εστι».
(Ματθ. 6,22)
Όταν δήμευσαν την περιουσία του Κνουτ Χάμσουν, ο διάσημος συγγραφέας ήταν 92 ετών. Τους είπε: «Δεν σκόπευα να την πάρω μαζί μου».
Θυμάμαι πάντα αυτά τα λόγια, όπως θυμάμαι επίσης τα λόγια του ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, όταν έφυγε ξαφνικά, για την Αμερική, αφήνοντας εδώ όλα τα πράγματά του: «Μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτά».
Όταν αποχωρίζεσαι κάτι με τη θέλησή σου, στην πραγματικότητα ελευθερώνεσαι από το «εγώ» της ιδιοκτησίας. Διαπιστώνεις ότι δεν είναι η περιουσία του ο εαυτός σου.
Αυτό σημαίνουν τα λόγια του ποιητή «μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτά». Καθένα από αυτά τα «εγώ», μας είναι ένας δεσμός μας με το σώμα. Αυτός είναι ο λόγος που νομίζουμε ότι ο εαυτός μας είναι το σώμα μας ή οι αισθήσεις του σώματος. Θα μου πείτε, μπορεί να ζει κανείς χωρίς τις αισθήσεις του σώματος; Και βέβαια μπορεί. Τη μισή ζωή τη ζούμε χωρίς τις αισθήσεις, τις ώρες του ύπνου. Στον ύπνο δεν έχουμε τις αισθήσεις μας πολύ περισσότερο στη βαθιά νάρκωση. Δεν έχουμε ούτε την όραση, ούτε την ακοή, ούτε την όσφρηση και τις άλλες αισθήσεις. Δεν έχουμε ούτε την αίσθηση του πόνου. Κι όμως είμαστε ζωντανοί, και συνεχίζουμε να είμαστε εμείς. Αυτό σημαίνει ότι ο αληθινός εαυτός μας δεν είναι το σώμα μας ή τουλάχιστον μόνο αυτό το συγκεκριμένο σώμα μας, που θα λιώσει. Όταν χρειάζεται να δείξουμε με το χέρι μας τον εαυτό μας, δείχνουμε το σώμα μας, αλλά όχι οποιοδήποτε μέρος του σώματος, π.χ. το κεφάλι ή την κοιλιά. Από ένστικτο δείχνουμε το στήθος, δηλαδή το μέρος της καρδιάς. Με τη διαίσθησή μας γνωρίζουμε, άτι ο αληθινός εαυτός μας είναι η καρδιά, όχι βέβαια ως όργανο του σώματος, ως «μυοκάρδιο». Η καρδιά είναι ο αληθινός εαυτός, η κατοικία του Θεού.
Με ανάλογες εμπειρίες μας αποκαλύπτεται ότι τα νοήματα του σώματος και των αισθητών πραγμάτων που μας περιβάλλουν, δεν είναι νοήματα της καρδιάς, αλλά του εγκεφάλου. Ο λαός μας, όταν πρόκειται για τα αισθητά πράγματα, λέει «μη βάζεις καρδιά εκεί». Ή «πράγματα θα πάρουν, δεν θα πάρουν ψυχή». Ή «έχει ο Θεός».
Έτσι σκεφτόμαστε, όταν έχουμε επίγνωση ότι η καρδιά μας είναι ο αληθινός εαυτός μας και ότι η καρδιά μας είναι κατοικία του Θεού. Ο Θεός είναι μέσα μας. Είμαστε πλέον υπεύθυνοι να διατηρούμε την καρδιά από κάθε μολυσμό σαρκός και πνεύματος, για το Θεό. Στρέφουμε την προσοχή μας προς τον μέσα άνθρωπο.
Πολλή δυστυχία προέρχεται από προκαταλήψεις, παραισθήσεις, φαντασιώσεις, μύθους. Όχι ότι η πραγματικότητα δεν έχει δυστυχία. Αλλά μαζί με αυτήν προστίθεται και ο πληθωρισμός των αισθημάτων. Θα μου πείτε πώς είναι δυνατόν να ξεγελάμε τον εαυτό μας, για να γίνουμε δυστυχισμένοι; Γίνεται, αρκεί να σκεφτείς τους φόβους, τις φοβίες, το άγχος, τη σύγχυση, την ταραχή, την αγωνία σε ένα κόσμο που επικρέμαται διαρκώς η απειλή της ολοκληρωτικής καταστροφής. Οι ψευδαισθήσεις έφυγαν με το Χριστό στο Σταυρό. Ο Χριστός έσκισε για μας το χειρόγραφο των ψευδαισθήσεων του κόσμου, των αδίκων συμβάσεων, των στοιχείων του κόσμου, επάνω στο Σταυρό. Κανένας δεν μπορεί να έχει ψευδαισθήσεις για το ποιος είναι αυτός ο κόσμος.
«Γιατί ζείτε πάλι με τα στοιχεία αυτού του κόσμου», γράφει με πόνο ψυχής, ο Απόστολος Παύλος στους Κολοσσαείς. Να ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, χωρίς να είμαστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου.
Μ.Ε. Λαγκουβάρδου