Ο Στρατηγός ’Ιωάννης Μακρυγιάννης είναι ό μεγάλος ήρωας τού 1821. Είναι ό άδολος αγωνιστής, ό ειλικρινής, ό εύλαβής καί πιστός άνθρωπος.
Ό Μακρυγιάννης ήταν αγράμματος. Έμαθε λίγα γράμματα μετά τήν απελευθέρωση σέ μεγάλη ήλικία καί κατέγραψε τις άναμνήσεις του, τούς άγώνες καί τις αγωνίες του. Καί ήξερε στις ώρες τών μεγάλων δυσκολιών, στά άδιέξοδα νά καταφεύγει μέ θερμή πίστη στόν Θεό, νά τού έκθέτει τήν άγωνία τής ψυχής του καί νά Τόν ικετεύει νά δίνει λύση στά προβλήματα νά ξεπερνά τά άδιέξοδα. Μιά τέτοια προσευχή μέ τήν απλή του γλώσσα, τόσο έπίκαιρη καί σήμερα, παραθέτουμε στή συνέχεια:
«Κύριε, μόνον ή παντοδυναμία σου θά γένεις έλεος, διά τήν πρεσβεία τής Θεοτόκος καί τών άγιων, ν’ άπλώσεις τό λαμπρό σου καί πολυτίμητο σου χέρι, τριπόστατε Θεέ, νά μάς βγάλεις άπό τό σκότο τό βαθύ καί νά μάς φέρεις εις τό φώς σου τό άληθινό τής παντοδυναμίας σου καί τής βασιλείας σου, καί νά σώσεις, Σωτήρ,καί νά σώσεις, Σωτήρη, καί νά σώσεις, Σωτήρα, τήν ματοκυλισμένη μας πατρίδα καί θρησκεία, γενικώς τήν δυστυχισμένη άνθρωπότη, όπού τήν τρώνε οί άνθρωποφάγοι οί τύραγνοι σάν σαλάτα. Κύριε, πρόσωπον καί άρετή δέν έμειναν σέ μάς τό νά σέ περικαλέσουμεν γενικώς ή άνθρωπότητα μόνον ή άγαθότη σου ή μεγάλη καί ή έσπλαχνία σου, όπού ‘ναι άβυσσος τής θαλάσσης, είναι οί έλπίδες μας νά σωθώμεν.
Καί έσεΐς, άθώα παιδάκια όπού είστε εις τήν βασιλείαν τού Θεού, καί έσύ, Δημήτρη μου, σέ περικαλώ έγώ ό άμαρτωλός, ό πατεράκης σου, όπού δέν μ’ έλεγες πατέρα, μ’ έλεγες πατεράκη, καί μόλεγες «Άντε, πατεράκη μου, νά κάμομεν τόν σταυρό μας εις τόν Θεούλη μας καί εις τήν μητέρα μας τήν Παναίά νά μάς σώσει καί νά μάς δώσει ψωμάκι, καί νά μάς γλιτώσει άπό τό κακόν», σέ περικαλώ μέ δάκρυα, καί μουσκεύουν καί τό ίδιον χαρτί, πάρε, παιδάκι μου, όλα σου τ’ άδελφάκια καί τούς συγγενείς σου καί περικαλέστε, όλα τ’ άθώα καί άγαθά παιδάκια όπού ’στε εις τήν βασιλείαν τού Θεού, καί προσκυνάτε καί δοξολογάτε καί εύκαριστάτε τόν Θεόν τού παντός, τόν γενικόν πατέρα, τόν γενικόν άφέντη καί προστάτη τού παντός, τόν Χριστόν, τήν Θεοτόκον καί τούς άγιους, ότι έμεΐς δέν μποροϋμεν νά προσκυνήσουμεν τήν παντοδυναμίαν του καί τήν βασιλείαν του, είμαστε μολυσμένοι, είμαστε παραλυμένοι, είμαστε οί χερότεροι άπ’ ούλο του τό πλάσμα, καί περικαλέστε, άθώα παιδιά, νά σώσει τήν πατρίδα σας, τήν θρησκεία σας, τούς γονέους σας καί τούς συγγενείς σας, γενικώς τήν άνθρωπότη, καί νά μάς βγάλει άπομέσα άπό τό σκότος καί άπό τήν τυραγνίαν όπου μάς έχουν οί κακίες μας καί ή άπιστία μας, καί νά μάς φέρει εις τό φώς τό άληθινόν τής παντοδυναμίας του καί τής βασιλείας του, καί νά μάς εύλογήσει καί νά μάς συγχωρέσει, τούς άμαρτωλούς, νά μάς καθερίσει καί νά μάς άναστήσει ώς τόν Λάζαρο- καί όποτε είναι ή άγαθή του θέληση, γένοιτο τό άγαθό του θέλημα, νά μάς άξιώσει νά τόν προσκυνήσουμεν καί νά τόν δοξολογήσουμεν μέ καθαρά ψυχή, ώς ορθόδοξοι χριστιανοί, κατά τήν σταύρωση τού σταυρού τού σταυρωμένου καί λαμπρού καί άναστεμένου, μέσα εις τήν έκκλησίαν του, εις τήν Αγίαν Σοφία, καί νά μάς δώσει πίστη καθαρά νά δοξάζομεν τήν παντοδυναμίαν του καί τήν βασιλείαν του, καί νά μάς άξιώσει νά είμαστε τίμιοι άνθρωποι εις τήν κοινωνίαν, νά μάς σώσει έδώ καί εις τήν παντοτινή ζωή».
Στρατηγού Μακρυγιάννη, Οράματα καί θάματα, έκδ. Μορφωτικού Ιδρύματος ‘Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1983, σελ. 158-159.