Μήπως φραγκέψαμε;
ΣΧ. «ΧΡ. ΒΙΒΛ.»: Καὶ γι᾽ αὐτὸ τελικῶς ὑλακτοῦμε;
Γιά δύο πράγματα ἀνησυχοῦσαν πάνω ἀπ’ ὅλα οἱ βυζαντινοί προπάτορές μας: Νά μήν ἐκλατινισθοῦν καί νά μή φραγκέψουν. Ὁ πρῶτος κίνδυνος μᾶλλον ἐξέλιπε, ἀφοῦ ἔδωσε τή θέση του σ’ ἄλλη, μεγαλύτερη ἀπειλή, τήν ἀθεΐα.
Οἱ ἐπιστήμονες κατά τόν 19ο αἰώνα (ὅπως οἱ ἱστορικοί Παπαρρηγόπουλος, Σάθας κ. ἄ.) δέν δίσταζαν νά ὁμολογοῦν τήν χριστιανική πίστη τους μέσα ἀπό τά κείμενά τους. Σήμερα κάποιοι ἀπό τούς ἐπιστήμονές μας ἀποφεύγουν νά κάνουν ἀκόμη καί ὑπαινιγμό γιά χριστιανική πίστη τους, ἀκόμη καί ὅταν πιστεύουν, γιά νά μή χαρακτηρισθοῦν ἀπό τούς συναδέλφους τους ὡς … θρησκόληπτοι! Καί ἄλλοι – εὐτυχῶς λίγοι – ἰδίως ἀπό τούς σπουδαγμένους στήν Ἑσπερία, θεωροῦν τόν λίαν περιορισμένο γνωστικό κύκλο τῆς ἐπιστημονικῆς ἐξειδίκευσής τους ὡς ὅλη τή σοφία τοῦ κόσμου τούτου, καί θεωροῦν παρωχημένα τά πάντα στόν τόπο τους, ἀκόμα καί τήν πίστη τῶν προγόνων τους καί ἐπαίρονται γιά τό καινούργιο πνεῦμα πού φέρνουν.
Πρός τί ἄραγε αὐτή ἡ ἔπαρση; Ἐκεῖ, σέ κάποιες εὐρωπαϊκές χριστιανικές χῶρες, πού οἱ χριστιανοί εὐτύχησαν νά μήν ἔχουν στόν τράχηλό τους τόν ἄθεο Στάλιν καί τούς ὁμοίους του, πουλιοῦνται σήμερα οἱ χριστιανικοί ναοί γιά ἀλλότριους σκοπούς, ἐξαιτίας παντελοῦς σχεδόν ἐλλείψεως πιστῶν! Δέν πληροφορήθηκαν ὅτι σέ Ὀρθόδοξες εὐρωπαϊκές χῶρες, πού εἶχαν ὥς λίγο πρίν τέτοιους ἡγέτες, οἱ ἐκκλησίες πλημμυρίζουν σήμερα ἀπό τούς καταπιεσμένους χριστιανούς;
Ἡ δεύτερη ἀπειλή, ὁ ἐκφραγκισμός, ἀφοροῦσε τόν τρόπο τῆς ζωῆς, τῆς ἐνδυμασίας καί τῆς κουρᾶς, τά ἤθη, τά ἔθιμα, τούς χορούς, τά τραγούδια καί πάνω ἀπ’ ὅλα τήν ἑλληνική γλώσσα. Πράγματι καινούργια ἤθη, χοροί, τραγούδια, ἀλλά διόλου καλύτερα τῶν ἑλληνικῶν, ἀπό μιμητισμό καί μόνον ἦρθαν καί ἐπιβλήθηκαν στά ἀστικά κέντρα τῆς χώρας, ἀπωθώντας τά ἡμέτερα στά χωριά μας.
Ἡ προθυμία μας αὐτή στήν κατάλυση τῆς Παράδοσής μας ἦταν ἀδιανόητη γιά τίς προηγούμενες γενιές. Ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα ἀποτελεῖ τό παρακάτω ἱστορικό γεγονός: Ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἦσαν τόσο προσηλωμένοι πρός τήν ἐπίσημη παραδοσιακή ἐνδυμασία τους, τήν ἱστορική φουστανέλλα, καθώς καί στή μακριά κόμη, ὥστε ὅταν κατά τό 1821 ὁ φιλλέληνας Γάλλος Φαβιέρος ζήτησε ἀπό μερικούς νά καταταγοῦν στό στράτευμά του μέ τήν προϋπόθεση νά φορέσουν εὐρωπαϊκή ἐνδυμασία (παντελόνια κλπ.) καί νά κουρέψουν τά μακριά μαλλιά τους, ἐκεῖνοι ἀποκρίθηκαν μέ φρίκη ὅτι προτιμοῦσαν νά τουρκέψουν, παρά νά ὑποβληθοῦν σ’ αὐτόν τόν ἐξευτελισμό!
Τό γεγονός μοιάζει μέ ἀστεῖο, ἀλλά δέν εἶναι, διότι σήμερα ἔχουμε φτάσει στήν ἄλλη ἄκρη: Διακωμωδεῖται ἡ φουστανέλλα συχνά στήν ἑλληνική τηλεόραση, γιά νά βγάζει γέλιο… Ντύνουν συνήθως κωμικούς ἠθοποιούς μέ ὁμοιώματα φουστανέλλας, φροντίζοντας ὥστε ἡ ὅλη ἐμφάνισή τους νά γίνεται κωμικότερη. Ἀλλά τέτοιες συμπεριφορές ἀπάδουν πρός τήν ἔνδυση τοῦ Διάκου, τοῦ Κολοκοτρώνη, τοῦ Καραϊσκάκη, τῶν προπαππούδων μας, ἀλλά καί τῶν σημερινῶν ἐντυπωσιακῶν εὐζώνων μας, πού τόσο θαυμάζουν οἱ ξένοι τουρίστες.
Στήν Ἑλλάδα παλιά μαθαίναμε νά μιλοῦμε καί νά γράφουμε σωστά τά Ἑλληνικά μας. Σήμερα ἐπιτρέψαμε στά παιδιά νά βολεύουνται μέ τά «γκρίκλις». Ἤ μαθαίνουν Ἀγγλικά, Γαλλικά, Κινέζικα, ἀλλά τραυλίζουν τά Ἑλληνικά. Ὅλα πῆραν τόν κατήφορο, ἀφότου βάλαμε μαχαίρι στή μητέρα τῶν γλωσσῶν, τήν Ἑλληνική, καί καταργήσαμε τούς νόμους της… Λιτός καί λακωνικός στήν ἔκτασή του ἦταν ὁ πρῶτος κανόνας πού μαθαίναμε: «Μακρόν πρό βραχέος περισπᾶται». Ἦταν καί ὁ πρῶτος νόμος τῆς γλώσσας μας, τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς μας, πού ὀφείλαμε νά τηρήσουμε. Καί τόν τηρούσαμε, ἀλλιῶς προκαλούσαμε τό γέλιο καί τήν εἰρωνεία τῶν ἄλλων, τήν ἀπαξίωσή μας. Ἡ τήρηση τῶν νόμων τῆς γλώσσας ἦταν ἡ προπαιδεία στήν τήρηση τῶν νόμων τῆς πολιτείας, πού σήμερα ὁλοένα γίνεται λιγότερη… Καταργήσαμε τούς νόμους τῆς γλώσσας μας, γιά νά διευκολύνουμε – τάχα – τούς ξένους στήν ἐκμάθησή της, ἀλλά δέ λογαριάσαμε τίς πολλαπλές ζημιές, πού ἐπιφέραμε στίς νεότερες γενιές, μιά ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἡ ἀγλωσσία, καθώς διαπιστώνεται καθημερινά στό λόγο τῶν Μ.Μ.Ε. Γιατί ἄραγε δέν πειράζουν τήν ὄντως δύσκολη γραφή τῶν γλωσσῶν τους οἱ προοδευμένοι Ἰάπωνες, οἱ Κινέζοι καί ἄλλοι λαοί; Ἕνα εἶδος περισπωμένης πῆγαν νά καταργήσουν οἱ Γάλλοι καί ἔγινε σεισμός στή χώρα τους ἀπό τίς διαμαρτυρίες.
Ἀκόμη καί τά ἐπιφωνήματα τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας παραμερίστηκαν γιά χάρη τῶν εὐρωπαϊκῶν. Μέ τό «ἄ!» καί τό «ὤ!» ἐκφράζαμε μέχρι χθές τόν θαυμασμό ἤ τήν ἔκπληξή μας. Σήμερα ἀκοῦμε ἀπό τά παιδιά μας τήν ὑλακή: «Οὐάου!»…
τοῦ Κώστα Β. Καραστάθη