H γενική διαφθορά μαζί με την υλική πρόοδο πού τή γεννά, θα είναι τό προαγγελτικό σημάδι τού τέλους τού κόσμου καί της φοβερής Κρίσεως τών ανθρώπων από τόν Χριστό.
Τότε δεν θα κυριαρχεί ή διαφθορά με τή στενή μόνο έννοια της λέξεως, δηλαδή αυτή της φιληδονίας καί της ακολασίας. Ή διαφθορά θα είναι πλατιά, θα απλώνεται σ’ όλα τά πεδία καί σ’ όλες τίς εκφάνσεις της ζωής της ανθρωπότητας κατά τά τελευταία χρόνια της παρουσίας της πάνω στη γή. Τότε «οι άνθρωποι», λέει ό απόστολος Παύλος, «θα είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς στούς γονείς τους, αχάριστοι, ασεβείς, άστοργοι, αδιάλλακτοι, συκοφάντες, άσωτοι, άγριοι, εχθροί τού καλού, προδότες, αυθάδεις, φουσκωμένοι από εγωισμό. Θ’ αγαπούν πιο πολύ τίς ηδονές παρά τόν Θεό. Θα δείχνουν ότι έχουν ευσέβεια, αλλά θα έχουν αρνηθεί τή δύναμή της μέ τίς πράξεις τους».
Ή αμαρτία θα φτάσει στο αποκορύφωμα της. Καί μολονότι θα είναι φοβερή, μολονότι θα κυριαρχεί ολοκληρωτικά, θα έχει τό προσωπείο της ευσέβειας. Αλλά ποιος θα μπορεί τότε να αντιληφτεί ότι εκείνη ή ευσέβεια θα έχει χάσει όλη την ουσία της, όλη τή δύναμή της;
Ή ουσία καί ή δύναμη της ευσέβειας είχαν χαθεί καί από τή θρησκεία των Ιουδαίων στα χρόνια του Χριστού, πράγμα πού δεν μπορούσε να τό καταλάβει ό λαός, πράγμα πού δεν μπορούσαν να τό καταλάβουν ούτε οι γραμματείς καί οι Λευίτες καί οι αρχιερείς των Ιουδαίων, αν καί κόμπαζαν γιά τή σοφία τους. Αυτή ή σοφία, ωστόσο, δεν βασιζόταν παρά στήν επιφανειακή γνώση τού θείου νόμου, στο «γράμμα» του, πού «οδηγεί στον θάνατο». Ή ζωή τους ήταν αντίθετη στις εντολές τού Θεού. Καί μια τέτοια ζωή θανατώνει την πίστη.
Ή ανθρωπότητα δεν θα αισθάνεται τή δεινή ηθική καί πνευματική της κατάσταση. Απεναντίας, τυφλωμένη καθώς θα είναι, θα καυχιέται γιά την πρόοδό της, την επίγεια καί πρόσκαιρη υλική πρόοδο, έχοντας απορρίψει την πνευματική πρόοδο στη χριστιανική ζωή καί σε ότι έχει σχέση μέ τόν Θεό καί την αιωνιότητα. Όταν, λοιπόν, ό κόσμος θα διακηρύσσει καί θα εκθειάζει την ανάπτυξή του, την ευημερία του, την αδιατάρακτη ειρήνη καί ασφάλειά του, «τότε θα έρθει ξαφνικά πάνω τους ή καταστροφή». Τότε θα έρθει ξαφνικά τό τέλος του κόσμου, τό τέλος πού αυτός καθόλου δεν θα τό περιμένει, ζώντας μέσα στο σκοτάδι του, μέσα στο μεθύσι της επίγειας προόδου του. «Ή ημέρα τού Κυρίου θα έρθει όπως ο κλέφτης μέσα στη νύχτα», εξαιτίας της τυφλώσεως τού κόσμου. Δείχνοντας αυτή την τύφλωση, ό Κύριος ονόμασε τόν καιρό της ελεύσεως Του «νύχτα».
Γιατί, άλλωστε, να επιτρέψει ό Θεός τή συνέχιση της υπάρξεως αυτού τού κόσμου, όταν ό άνθρωπος αρνείται τον σκοπό γιά τόν οποίο Εκείνος τόν τοποθέτησε στη γη καί επιλέγει αυθαίρετα έναν σκοπό μάταιο; Σύμφωνα μέ τόν μάταιο αυτό σκοπό, κατά τή σύντομη επίγεια ζωή του ό άνθρωπος δεν καταπιάνεται μέ την αιωνιότητα. Δεν αφιερώνει τίς ψυχικές καί σωματικές του δυνάμεις στην προετοιμασία του γιά την αιωνιότητα, αλλά τίς προσφέρει θυσία σ’ ένα άπιαστο όνειρο, τίς σπαταλά γιά την επίτευξη της μέγιστης δυνατής υλικής ευημερίας καί μακαριότητας στη γή, σε τούτο τό ξενοδοχείο, σε τούτη τή φυλακή μας, λες καί πρόκειται γιά τόπο αιώνιας διαμονής. Αυτό τό όνειρο ξεγελά πικρά όσους τό εμπιστεύονται. Τούς φέρεται σάν απάνθρωπος τύραννος, σάν μοχθηρός δαίμονας.
Μα είναι δαίμονας! Δεν υπάρχει τίποτα πιο κακό, τίποτα πιο ύπουλο, τίποτα πιο απατηλό. Είναι ό εμπαιγμός τού άνθρωπου από τά πεσμένα πονηρά πνεύματα.
Τό ολέθριο όνειρο, ένώ κολακεύει τούς ανθρώπους σ’ όλο τόν δρόμο της επίγειας ζωής τους, τούς προδίδει στο τέλος του. Τούς παραδίδει στήν πραγματικότητα, αφήνοντας τους μόνους καί γυμνούς. Οι άνθρωποι μπαίνουν στήν αιωνιότητα εντελώς απροετοίμαστοι, εντελώς απληροφόρητοι, ή μάλλον -ακόμα χειρότερα— έχοντας ενστερνιστεί από τή γή μια διάθεση εχθρική προς τά πνευματικά αγαθά καί τή μακαριότητα της αιωνιότητας. Πού θα βρεθούν μετά τό τέλος των αιώνων τέτοια ζιζάνια; Πού αλλού, παρά στήν άβυσσο τού άδη; Εκεί θα κρυφτούν από τά βλέμματα της οικουμένης.
Οι μοναχοί της Μονής Σολοφκί διασώζουν μιαν απάντηση τού οσίου Ζωσιμά (Ό όσιος Ζωσιμάς (’17 Απριλίου 1478) ίδρυσε την περίφημη Μονή Σολοφκί σ’ ένα από τά ομώνυμα νησιά της Λευκής Θάλασσας.) στούς μαθητές του, πού τόν ρώτησαν πώς θ’ αναγνωρίσουν τόν Αντίχριστο, όταν αυτός έρθει: «Όταν ακούσετε ότι ό Χριστός ήρθε στη γή, να ξέρετε ότι αυτός θα είναι ό Αντίχριστος». Πολύ ακριβής απάντηση! Ό κόσμος δεν θ’ αναγνωρίσει τόν Αντίχριστο. Θα τόν δεχθεί ώς Χριστό, θα τόν ανακηρύξει Χριστό. Επομένως, όταν διαδοθεί καί εδραιωθεί ή φήμη γιά έλευση του Χριστού στη γή, αυτή θα είναι μια ασφαλής ένδειξη ότι ό Αντίχριστος εμφανίστηκε καί μέ παραχώρηση τού Θεού άρχισε τό προκαθορισμένο έργο του.
Ή απάντηση τού οσίου Ζωσιμά βασίζεται στα λόγια τού ίδιου τού Κυρίου. Ό Σωτήρας του κόσμου, ενημερώνοντας τούς μαθητές Του γιά τά προαγγελτικά σημάδια της δευτέρας παρουσίας Του, είπε: «Τότε, αν κάποιος σάς πει, “Να, εδώ είναι ό Χριστός” ή “Να, εκεί είναι”, μην τόν πιστέψετε…
’Αν σάς πουν, “Νατος, είναι στήν έρημο”, μην πάτε- κι αν σάς πουν, “Νάτος, εκεί είναι κρυμμένος”, μην τούς πιστέψετε. Γιατί ό Υιός τού Ανθρώπου θα έρθει τόσο φανερά, όπως ή αστραπή πού βγαίνει στήν Ανατολή καί φαίνεται ώς τή δύση».
Δεν πρέπει καί δεν θα είναι δυνατό να μεταδώσουν οι άνθρωποι ό ένας στον άλλο την είδηση γιά την έλευση τού Υιού τού Θεού. Θα εμφανιστεί ξαφνικά, θα εμφανιστεί σ’ όλους τούς ανθρώπους καί σ’ όλη τή γή ταυτόχρονα, όπως ταιριάζει στήν παντοδυναμία Του.
Ή αντίρρηση των επιστημόνων ότι δεν είναι δυνατό να εμφανιστεί ό Κύριος μπροστά σ’ όλη την ανθρωπότητα ταυτόχρονα, λόγω του σφαιρικού σχήματος της γης, είναι εντελώς αβάσιμη.
Αν ό παντοδύναμος Θεός δημιούργησε καί τή γή καί τό σύμπαν ολόκληρο από τό μηδέν, μόνο μέ τό παντοδύναμο καί πάνσοφο πρόσταγμά Του, χωρίς να χρειαστεί πρωτύτερα σύσκεψη μέ τούς επιστήμονες, τότε είναι δυνατό να μην μπορεί, με την ίδια παντοδυναμία καί πανσοφία Του, να εμφανιστεί ταυτόχρονα μπροστά σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, έστω κι αν ό τρόπος με τόν οποίο θα τό κάνει είναι καί πρέπει να είναι ακατανόητος σ’ όλους τούς επιστήμονες της γης; «Θα έρθει ό Κύριος από τόν ουρανό», λέει ό όσιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός, «μέ τόν τρόπο πού Τόν είδαν οι άγιοι απόστολοι να πορεύεται στον ουρανό, Θεός τέλειος καί άνθρωπος τέλειος, μέ δόξα καί δύναμη… Κανείς, λοιπόν, να μην αναμένει τόν Κύριο από τή γή, άλλά από τόν ουρανό, όπως ό Ίδιος μάς τό βεβαίωσε».
Ό Κύριος έκλεισε τή διδαχή Του γιά τό τέλος τού κόσμου καί τή δευτέρα παρουσία Του μέ την ακόλουθη νουθεσία: «Προσέχετε καλά τόν εαυτό σας! Μην παραδοθείτε στήν κραιπάλη καί στη μέθη καί στις βιοτικές μέριμνες, καί σάς αιφνιδιάσει ή ημέρα εκείνη. Γιατί θα έρθει σάν την παγίδα σε όλους τούς κατοίκους της γης». Μ’ αυτά τά λόγια τού Κυρίου, μ’ αυτή την υποθήκη Του, μ’ αυτή τή συμβουλή Του, μ’ αυτή την εντολή Του, απαγορεύονται ή σαρκική ζωή καί ή έλλειψη μέτρου στις επίγειες ασχολίες, γιατί αυτές μεταβάλλουν τόν άνθρωπο από πνευματικό σε σαρκικό, τόν κάνουν να ξεχνά την αιωνιότητα καί τόν Θεό, τόν ρίχνουν σ’ όλες τίς αμαρτίες. Σε μια καρδιά πού δεν περιφρουρείται καί δεν σφραγίζεται μέ τή μνήμη καί τόν φόβο τού Θεού, εύκολα μπαίνουν όλα τά πάθη. Αυτά τή σκοτίζουν καί την οδηγούν στήν άγνοια τού Θεού. Γιά τούς ανθρώπους πού ζουν σαρκικά, γιά τούς ανθρώπους πού έχουν μεθύσει καί σκοτιστεί από την αμαρτία, ή ήμερα της ελεύσεως τού Κυρίου θα έρθει σάν παγίδα. Σ’ αυτή την παγίδα θα κλειστεί όλη ή ανθρωπότητα.
Κανείς δεν θα μπορέσει να ξεφύγει, κανείς δεν θα μπορέσει να ξεγλιστρήσει.
Γνωρίζοντάς τα όλα αυτά, ας ζούμε μέ διαρκή νίψη. Προστρέχοντας στον Θεό μέ προσευχή αδιάλειπτη, μέ συντριβή καί δάκρυα, αποκτώντας καί διατηρώντας μέσα μας τή βασιλεία τού Θεού μέ την επιτέλεση τού θελήματος Του, θα μπορέσουμε, μέ τή θεία χάρη καί δύναμη, ν’ απαλλαγούμε από τά δεσμά της αμαρτίας καί να ξεφύγουμε από τις παγίδες τού κοσμοκράτορα διαβόλου.Έτσι, μέ την καλή ελπίδα καί την πνευματική πληροφορία ότι θα βρούμε έλεος καί σωτηρία, θα μπορέσουμε να σταθούμε μπροστά στον αδέκαστο Κριτή, πού ή απόφασή Του θα καθορίσει τή θέση μας στήν αιωνιότητα. Αμήν.
Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ Β’