ΕΠΕΙΔΗ ΤΟΥΣ ΜΟΙΑΖΟΥΜΕ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ Σ” ΜΑΣ
Ἀπόσπασμα (β) τῆς ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΠΙΘΑΣ αρ. φυλ. 195
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
«…Μεταξὺ Ἀσσυρίων καὶ Αἰγυπτίων. Ἂς στραφοῦμε, ἀγαπητοί μου, πρὸς τὸ παρελθόν. Ἂς κάνουμε μιὰ ἱστορικὴ ἀναδρομή. 8ος αἰώνας π.Χ.. Πετώντας νοερὰ φτάνουμε στὴν Ἀνατολή – ἀπ᾽ τὴν ὁποία προέρχεται καὶ ἡ σημερινὴ ἀναταραχὴ τῶν ἐθνῶν. Βρισκόμαστε στὴν Παλαιστίνη, στὴν Ἱερὰ Γῆ, ἐκεῖ ποὺ φύτεψε ὁ Θεὸς τὸν περιούσιο λαό του τὸν Ἰσραὴλ σὰν ἀμπέλι θαλερὸ καὶ καρποφόρο. Ἀλλὰ ὁ λαὸς αὐτὸς ἦταν μεμονωμένος ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους. Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἄλλα μικρὰ γειτονικὰ ἔθνη, ποὺ τὸν ἐνωχλοῦσαν κάθε τόσο μὲ ἐπιδρομές, τὸν πίεζαν δύο μεγάλα κράτη, δύο ἰσχυρὲς αὐτοκρατορίες, ἐχθρικὲς ἡ μία πρὸς τὴν ἄλλη· πρὸς βορρᾶν ἦταν οἱ Ἀσσύριοι, πρὸς νότον οἱ Αἰγύπτιοι. Οἱ στρατιὲς τῶν δύο αὐτῶν μεγάλων αὐτοκρατοριῶν ὁλοένα προχωροῦσαν· καὶ τὰ μικρὰ κράτη, γιὰ νὰ μὴν καταστραφοῦν, προσχωροῦσαν στὴ συμμαχία, στὸ πολιτικο-στρατιωτικὸ συγκρότημα τῆς μιᾶς ἀπὸ τὶς δύο αὐτὲς αὐτοκρατορίες. Ἀλλὰ ἡ προσχώρησι σὲ τούτη προκαλοῦσε τὴν ἔχθρα τῆς ἄλλης. Ἔτσι ὑπῆρχαν ἔθνη ποὺ εἶχαν ταχθῆ μὲ τοὺς Ἀσσυρίους, καὶ ἔθνη ποὺ εἶχαν ταχθῆ μὲ τοὺς Αἰγυπτίους. Ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὡς πρὸς τὸ δίλημμμα μὲ ποιόν ἀπὸ τοὺς δύο πρέπει νὰ συμμαχήσῃ, μὲ τοὺς Αἰγυπτίους ἢ μὲ τοὺς Ἀσσυρίους, διαιρέθηκε σὲ δύο παρατάξεις· ἡ μία ἤθελε τὸ ἔθνος νὰ ἔχῃ φιλοαιγυπτιακὴ πολιτική, ἡ ἄλλη ἤθελε φιλοασσυριακὴ πολιτική. Ἐν τῷ μεταξὺ πράκτορες τῶν μεγάλων αὐτῶν κρατῶν εἰσχωροῦσαν στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ Ἰσραήλ, προπαγάνδιζαν κ᾽ ἐξεθείαζαν καθένας τὰ ὀφέλη ποὺ θὰ εἶχε ὁ Ἰσραὴλ ἂν προσχωροῦσε στὴ δική τους πολιτική. Οἱ ξένοι αὐτοὶ πράκτορες, ἐνισχυόμενοι κι ἀπὸ ὁμόφρονές τους Ἰσραηλῖτες, ἔσπερναν ζιζάνια, διασποῦσαν τὴν ἑνότητα τοῦ λαοῦ, τὸν ἐξωθοῦσαν σὲ συμμαχία πότε μὲ τὴ μία καὶ πότε μὲ τὴν ἄλλη κραταιὰ δύναμι, καὶ ὄχι σπάνια ξεσποῦσαν ἐπαναστάσεις καὶ οἱ δρόμοι καὶ οἱ πλατεῖες καὶ τὰ ἀνάκτορα βάφονταν μὲ αἷμα ἀδελφικό, μὲ τὸ σκοπὸ ν᾽ ἀνατραπῇ ὁ φιλοασσύριος ἢ ὁ φιλοαιγύπτιος βασιλιᾶς καὶ ν᾽ ἀνεβῇ κάποιος ἄλλος καὶ νὰ ἐφαρμόσῃ τὴν ἀντίθετη πολιτική. Διότι ἀπὸ τὶς συμμαχίες, ἀπὸ τὴν ἐξωτερικὴ πολιτική, ἐξαρτοῦσαν τὴ σωτηρία τους οἱ Ἰσραηλῖτες αὐτοὶ τῆς παρακμῆς, λησμονώντας τὶς μεγάλες ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ στὸ ἱστορικό τους ἔθνος. Ἀπὸ τοὺς ἔξω λοιπόν, ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἡ σωτηρία!
Τὰ πριόνια τῆς θεϊκῆς ὀργῆς. Ἀλλὰ ἡ στάσι αὐτὴ τοῦ περιουσίου λαοῦ, νὰ στρέφῃ τὸ βλέμμα ἄλλοτε πρὸς βορρᾶν καὶ ἄλλοτε πρὸς νότον, καὶ νὰ ἐκλιπαρῇ τὴ βοήθεια τῶν εἰδωλολατρικῶν ἐθνῶν, ἐξώργισε πάρα πολὺ τὴν ψυχὴ τοῦ προφήτου Ἠσαΐα, ποὺ ἀγαποῦσε τὴν πατρίδα καὶ δὲν ἤθελε αὐτὴ νὰ καταστραφῇ. Ὄχι, βροντοφωνάζει ὁ προφήτης στὸ λαό, ὄχι δὲν θὰ σωθῆτε ὑπογράφοντας σύμφωνα πολιτικῆς φιλίας καὶ στρατιωτικῆς συμμαχίας πότε μὲ τοὺς Ἀσσυρίους καὶ πότε μὲ τοὺς Αἰγυπτίους. Ματαίως ζητᾶτε νὰ προφυλαχθῆτε κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ αὐτῶν τῶν μεγάλων κρατῶν. Οἱ Ἀσσύριοι καὶ οἱ Αἰγύπτιοι θὰ συντριβοῦν. Κι ἂν τώρα παρουσιάζωνται ἰσχυροὶ καὶ ὑποτάσσουν ἔθνη καὶ λαοὺς καὶ σπέρνουν παντοῦ τὸ φόβο, πρέπει νὰ γνωρίζετε, ὅτι ἡ μεγάλη αὐτὴ δύναμί τους προέρχεται ἀπ᾽ τὸ ὅτι ὁ Θεός, ὁ δίκαιος Κριτής, χρησιμοποιεῖ τὰ ἔθνη αὐτὰ ὡς ὄργανα τιμωρίας τῶν λαῶν. Ἂν τὸ πριόνι, ποὺ κόβει δέντρα, μπορῇ νὰ καυχηθῇ, τότε ἂς καυχηθοῦν καὶ οἱ βασιλεῖς καὶ οἱ στρατάρχες τῶν μεγάλων αὐτῶν κρατῶν. Εἶνε αὐτοί, χωρὶς πολλὲς φορὲς νὰ τὸ καταλαβαίνουν, ὅπως τὰ πριόνια καὶ οἱ ἀξίνες ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ ξυλοκόποι τῶν δασῶν. «Μὴ δοξασθήσεται ἀξίνη ἄνευ τοῦ κόπτοντος ἐν αὐτῇ; ἢ ὑψωθήσεται πρίων ἄνευ τοῦ ἕλκοντος αὐτόν;» (Ἠσ. 10,15). Ἄρα, κατὰ τὸν προφητικὸ αὐτὸ λόγο, αἰτία τῶν συμφορῶν ποὺ πλήττουν τὴν πατρίδα εἶστε ἐσεῖς οἱ ἴδιοι.
Ναί, ἐσεῖς οἱ ἴδιοι οἱ Ἰσραηλῖτες, λέει ὁ προφήτης, διαλύετε καὶ καταστρέφετε τὴν πατρίδα. Μὴν ὀργίζεστε, μὴν ταράζεστε, μὴ βρίζετε αὐτοὺς ποὺ σᾶς ἐλέγχουν. Ἤσασταν λαὸς περιούσιος, ἀμπέλι ἐκλεκτὸ τοῦ Κυρίου, καὶ στὶς ἡμέρες μας καταντήσατε ἀποστάτες υἱοί, χέρσοι ἀγροὶ γεμᾶτοι ἀγκάθια, ἄκαρπα δέντρα, ποὺ πρέπει νὰ περιμένετε τὸ τσεκούρι τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ.
ΤΑ 6 ΠΡΟΦΗΤΙΚΑ ΟΥΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΣΑΪΑ
Καὶ ἐναντίον τῶν υἱῶν αὐτῶν τῆς ἀποστασίας ὁ Ἠσαΐας ἐκσφενδονίζει 6 προφητικὰ «οὐαί». Ἀνοῖξτε, παρακαλῶ, τὸ 5ο κεφάλαιο τῆς προφητείας του καὶ θ᾽ ἀκούσετε τὸν κρότο. Τὸ πρῶτο «οὐαὶ» λέγεται ἐναντίον τῶν πλουσίων ποὺ εἶνε ἅρπαγες καὶ πλεονέκτες, ποὺ δὲν ἀρκοῦνται σὲ λίγα, ἀλλὰ διαρκῶς ἁπλώνονται καὶ ἀγοράζουν συνεχῶς, γιὰ νὰ μὴν ἀφήσουν οὔτε ἐλάχιστο τόπο νὰ στήσουν τὶς καλύβες τους οἱ φτωχοί. Αὐτοὶ μόνο νὰ ζήσουν πάνω στὴ γῆ, οἱ ἄλλοι ἂς πεθάνουν. Τὸ δεύτερο «οὐαὶ» πέφτει πάνω στὸ κεφάλι τῶν μεθύσων, πού, ἐνῷ ἀποτελοῦν τὴν ἄρχουσα τάξι, αὐτοὶ ἀπ᾽ τὸ πρωὶ μέχρι ἀργὰ τὴ νύχτα πίνουν τὰ «σίκερα», τὰ δυνατὰ οἰνοπνευματώδη ποτά, χορεύουν, χτυποῦν τύμπανα, παίζουν κιθάρες, διασκεδάζουν ἐλεεινά, σπαταλοῦν περιουσίες, ἐξευτελίζουν τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια, προκαλοῦν, σκανδαλίζουν τὸ λαὸ καὶ τὸν ἐξωθοῦν στὴ διαφθορά. Τὸ τρίτο «οὐαὶ» ῥίχνεται σὰν πυρακτωμένος μύδρος καταπάνω στὸ κεφάλι τῶν ἀσεβῶν, ποὺ ἔπαψαν πιὰ νὰ βλέπουν στὴν ἱστορία τῶν ἐθνῶν τὰ ἴχνη τῆς Θείας Προνοίας, εἰρωνεύονται αὐτοὺς ποὺ πιστεύουν σ᾽ αὐτὴν καὶ ἐκφράζονται μὲ ἀνευλάβεια γιὰ τὸ ὕψιστο ὄνομα τοῦ Θεοῦ λέγοντας εἰρωνικὰ στοὺς πιστούς· Περιμένετε κι ὁ Ἅγιος Θεός σας θὰ σᾶς σώσῃ!… Τὸ τέταρτο «οὐαὶ» πλήττει σφοδρὰ τοὺς ὁμιλητάς, τοὺς ῥήτορες, τοὺς σοφιστὰς καὶ διαφθορεῖς τῆς κοινῆς γνώμης, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸν προφορικὸ καὶ τὸ γραπτὸ λόγο διαστρέφουν τὴν ἀλήθεια καὶ λένε τὸ κακὸ καλὸ καὶ τὸ καλὸ κακό, παριστάνουν τὸ σκοτάδι σὰν φῶς καὶ τὸ φῶς σὰν σκοτάδι, τὸ πικρὸ σὰν γλυκὸ καὶ τὸ γλυκὸ σὰν πικρό. Τὸ πέμπτο «οὐαὶ» ἐλέγχει καὶ καυτηριάζει τὰ ὑπερήφανα μυαλά, τοὺς «συνετοὺς ἐν ἑαυτοῖς καὶ ἐνώπιον αὐτῶν ἐπιστήμονας», ποὺ πάνω κι ἀπ᾽ αὐτὴ τὴ σκέψι τοῦ Θεοῦ ἔχουν τὴ δική τους σκέψι, τὴ δική τους γνώμη, καὶ μ᾽ αὐτήν, σὰν νὰ ἦταν ἀπόλυτη ἀλήθεια, ἔχουν τὴν ἀξίωσι νὰ συμφωνήσουν οἱ πάντες. Καὶ τὸ τελευταῖο «οὐαὶ» ἐκσφενδονίζεται ἐναντίον ἐκείνων ποὺ ἀποτελοῦν τὴ μεγαλύτερη διαφθορὰ τῆς μαρασμένης πολιτείας, ἐναντίον τῶν ἀδίκων δικαστῶν πού, γιὰ τὰ λεφτὰ ποὺ δέχονται, τὸν μὲν φτωχὸ ἐνῷ εἶνε ἀθῷος τὸν καταδικάζουν, τὸν δὲ πλούσιο ἐνῷ εἶνε ἔνοχος τὸν ἀθῳώνουν.
Γιὰ τὶς κακίες αὐτές, καθὼς καὶ γιὰ ἄλλες ἀκόμη ποὺ ἀναφέρει ὁ προφήτης, ὁ Κύριος θὰ καλέσῃ, θὰ «σφυρίξῃ» καὶ θὰ ἔρθουν ἀπὸ μακριὰ πιὸ γρήγορα κι ἀπὸ ἀετὸ στρατεύματα ἀλλοφύλων, οἱ ὁποῖοι μὲ φωτιὰ καὶ σίδερο θὰ κάψουν τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριά. Ἐφ᾽ ὅσον ζῆτε στὴν παρανομία καὶ πονηρία, καμμιά συμμαχία μὲ κάποια ἀπὸ τὶς μεγάλες δυνάμεις δὲν θὰ σᾶς σώσῃ, κηρύττει ὁ προφήτης. Οἱ Αἰγύπτιοι καὶ οἱ Ἀσσύριοι, στοὺς ὁποίους θέλετε νὰ στηριχθῆτε, θὰ ἔρθῃ μέρα ποὺ θ᾽ ἀποδειχθοῦν πὼς εἶνε πιὸ ἀδύνατοι κι ἀπ᾽ τὰ μικρότερα ἔντομα, τὶς μῦγες καὶ τὰ κουνούπια. Ὤ καὶ ἂν μετανοούσατε καὶ θέλατε νὰ στραφῆτε ὁλοκληρωτικὰ στὸ Θεὸ τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων! θὰ ἔχετε τότε ἰσχυρὴ καὶ ἀκατάβλητη συμμαχία τὴ βοήθεια τοῦ Κυρίου καὶ θὰ μπορῆτε νὰ λέτε σὲ ὅλα τὰ ἔθνη· «Γνῶτε, ἔθνη, καὶ ἡττᾶσθε· ἐπακούσατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς· ἰσχυκότες, ἡττᾶσθε· ἐὰν γὰρ πάλιν ἰσχύσητε, πάλιν ἡττηθήσεσθε. Και ἣν ἂν βουλεύσησθε βουλήν, διασκεδάσει Κύριος, καὶ λόγον ὃν ἂν εἴπητε, οὐ μὴ ἐμμείνῃ ἐν ὑμῖν, ὅτι μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός», δηλαδή· Μάθετέ το, ἔθνη, καὶ ὑποταχθῆτε· ἀκοῦστε το ὣς τὰ πέρατα τῆς γῆς· ἐσεῖς ποὺ εἴχατε ἐπικρατήσει, τώρα ὑποταχθῆτε· γιατὶ κι ἂν πάλι ἐπικρατήσετε, πάλι θὰ νικηθῆτε. Καὶ ὅποια ἀπόφασι κι ἂν πάρετε, ὁ Κύριος θὰ τὴ ματαιώσῃ, καὶ ὅποιο λόγο καὶ ἂν πῆτε, δὲν θὰ μπορέσετε νὰ τὸν πραγματοποιήσετε, γιατὶ ὁ Θεὸς εἶνε μαζί μας (Ἠσ. 8,9-10).