«Ἡ σιγή, σέ θέματα πίστεως εἶναι τρίτο εἶδος ἀθεΐας…».
Τά τρία εἴδη τῆς ἀθεΐας κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ
Τριῶν ὄντων τῶν τῆς ἀθεΐας ὡς εἰπεῖν γενῶν….
Ἕν μέν δή γένος ἀθεΐας ἐστίν ἡ πολυειδής πλάνη τῶν ἑλληνιζόντων….
Δεύτερον δέ γένος ἀθεΐας ἐστίν ἡ πολυσχιδής και πολύμορφος ἀπάτη τῶν αἱρετικῶν…
Τρίτον δέ ἐστίν εἶδος, οὐ πόρρω τῆς ἀνωτέρω πονηρᾶς ξυνωρίδος, το παραιτεῖσθαί τι λέγειν τῶν δεδογμένων περί Θεοῦ καί μηδαμῶς ἐθέλειν ὑπ’ ἀνευλαβοῦς εὐλαβείας ἐκ τῶν ὑπερβαινόντων τήν τῶν πολλῶν διάνοιαν αὐτόν ὑμνεῖν … και τάς τῶν ἱερῶν πατέρων θεολογίας μή τοῖς οὐκ εἰδόσιν ἐξηγεῖσθαι, ἀλλ’ ἀποσείεσθαι καί ἀθετεῖν …
(Τρίτο πάλι εἶδος ἀθεΐας, πού δέν βρίσκεται καί πολύ μακριά
ἀπό τήν ἀνωτέρω πονηρή δυάδα, εἶναι τό νά παραιτῆται κανείς νά ἀναφέρη τά δόγματα περί Θεοῦ καί λόγῳ τῆς ἀνευλαβοῦς εὐλάβειας νά μή θέλη καθόλου νά τόν ὑμνῆ ἀπό αὐτά, πού εἶναι ἀνώτερα ἀπό τήν διάνοια πολλῶν… εἶναι ἐπίσης τό νά μή ἐξηγῆ τίς θεολογίες τῶν ἱερῶν πατέρων σέ ὅσους δέν γνωρίζουν, ἀλλά νά τίς ἀπορρίπτη και ἀθετῆ…)
(Πρός Διονύσιον, ΕΠΕ 4,404-412. ΕΧ. 2,479-483), Ἀντιγραφή ἀπό τό ΠΑΛΑΜΙΚΟΝ ΤΑΜΕΙΟΝ, τοῦ Ἱερομονάχου Βενεδίκτου, Νέα Σκήτη – Ἅγιον Ὄρος, Ἔκδ. 2008, σ. 95-97 .
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κρατᾶἀκέραια καί ἀνόθευτη τήν διδασκαλίακαί τόν τρόπο τῆς σωτηρίας. Τά ἄλλαχριστιανικά συστήματα καί οἱ ἄλλεςλεγόμενες χριστιανικές ὁμολογίες ὅσοποσοστό ἀλήθειας καί ἄν διατηροῦν,ἐφόσον δέν συνδέονται ὀργανικά μέ τήνὈρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι πλάνες.
Ἀδικοῦμε τήν Ὀρθοδοξία καίπροσβάλλουμε τήν ἀλήθεια ὅτανἀνομάζουμε «ἀδελφές Ἐκκλησίες» τίςποικιλώνυμες χριστιανικές ὁμολογίες.
Ἀλλά καί τούς ἴδιους τούς αἱρετικούςβλάπτουμε καί ἀδικοῦμε ὅταν τούςδημιουργοῦμε τήν ἐντύπωση ὅτιβρίσκονται στήν ἀλήθεια, ἐνῶ εἶναιἐκτός Ὀρθοδοξίας....
Ἐπίκαιρο καί διαχρονικό τό μήνυματοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμά ἠχεῖ ὡςἐγερτήριο σάλπισμα ἐπισημαίνοντας τά τρία εἴδη ἀθεΐας πού μᾶς ἀπειλοῦν καίσήμερα:
Εἶναι ἀθεΐα νά ἀρνεῖσαι τόν Θεό.
Ἀθεΐα νά μήν πιστεύεις ὀρθόδοξατόν Ἰησοῦ Χριστό, νά εἶσαι αἱρετικός. Ἀθεΐα νά εἶσαι ὀρθόδοξος καί νά μήνἀγωνίζεσαι γιά τά ὀρθόδοξα δόγματα.
Ἄν θέλουμε, λοιπόν, σήμερα νάἀναγνωρίζουμε στόν ἅγιο ΓρηγόριοΠαλαμᾶ καί γενικά στούς Πατέρες τῆςἘκκλησίας τήν θέση πού τούς ἀνήκει,ὀφείλουμε νά κρατοῦμε καί νάδιακηρύττουμε τήν δική τους πίστη.
-Σάκκος Στέργιος-
Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ
Πατερική Παράδοση