Είναι παλιά δουλειά του διαβόλου να εμποδίζει τους ανθρώπους από την μετάνοια. Να παρουσιάζει δύσκολη και ακατόρθωτη την υπακοή στη σωτήρια πρόσκληση «μετανοείτε», που απευθύνει ο Χριστός και η Εκκλησία.
–Έχω θηρία. Σ΄ αυτά θα σε ρίξω, αν δεν μετανοήσεις! Απειλεί εξοργισμένος ο ανθύπατος και προσπαθεί να αναγκάσει το δούλο του Θεού να μετανοήσει για την πίστη του και να προσκυνήσει τα είδωλα. –Κάλεσέ τα! Δεν μπορούμε να μετανοούμε και ν΄ αφήνουμε τα καλύτερα, για να πέσουμε στα χειρότερα, αποκρίνεται ο άγιος.
–Μετανόησε, γέροντα! Αρνήσου τον Χριστόν, επιμένει ο άρχοντας.
–Ογδόντα έξ χρόνια τον υπηρετώ και σε τίποτε δεν με έβλαψε. Πως μπορώ, λοιπόν, να υβρίσω τον Βασιλέα και Σωτήρα μου;
Αυτή είναι η συλλογιστική του Πολυκάρπου, που κατακαίει το διάβολο. Συντρίβει ολοκληρωτικά κάθε σατανική προσπάθεια το επιχείρημα του Ιερομάρτυρα. Θέλγητρα και φόβητρα εξουδετερώνονται από την εμπειρία του. Και γίνεται η ηρωϊκή στάση του ευχή και ευλογία για τους χριστιανούς της κάθε εποχής, αλλά και πρότυπο τεχνικής για τον πνευματικό τους αγώνα. Δεν είναι θεωρητική γνώση η χριστιανική πίστη. Είναι βίωμα και εμπειρία. Ο άνθρωπος που έζησε την προσφορά του Χριστού, που την ένιωσε και την γεύθηκε με της ψυχής του τις αισθήσεις, δεν αλλάζει με τίποτε αυτή τη γεύση και την εμπειρία. Την απολαμβάνει ως την πιο χειροπιαστή απόδειξη της αλήθειας του Θεού, αλλά και την προβάλλει ως το πιο δυναμικό όπλο του. Μ΄ αυτήν βιώνει και επιβεβαιώνει την ασύγκριτη υπεροχή του Χριστού και φιμώνει το αδιάντροπο στόμα του διαβόλου.