«Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι. Διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ» (Εφεσ. ε’15)
Δεν υφίσταται στην υφήλιο ένας διάχυτος χριστιανικός κόσμος, αλλά από τη μία πλευρά υπάρχει η Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία κατέχει το πλήρωμα της αληθείας και είναι «στύλος και εδραίωμα της Αληθείας», κι από την άλλη μεριά υπάρχουν οι πλανεμένοι, αιρετικοί και αποσκιρτήσαντες χριστιανοί, υπέρ των οποίων εκτενώς προσευχόμαστε προς επιστροφή και ενότητα (=υπέρ της των πάντων – και όχι πασών των «εκκλησιών» – ενώσεως) στην αγία και αμώμητη πίστη των Ορθοδόξων.
Οι Άγιοι Πατέρες, οι κατά πάντα υποχωρητικοί και συγκαταβατικοί, οι ταπεινοί προς πάντα άνθρωπον, ποτέ δεν εξίσωναν την αίρεση με την αλήθεια και όταν «η πίστις ήτο το κινδυνευόμενον» δεν έδειχναν καμμιά υποχώρηση και αβροφροσύνη, λέγοντας, ότι «εις τα της πίστεως ου χωρεί συγκατάβασις» (π.χ. ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, ο Μ. Βασίλειος, ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο Αββάς Αγάθων…)
Μη συγχέομε λοιπόν την καθημερινή άσκηση της αγάπης με την ακριβή διατύπωση της αλήθειας και τα «όρια ά έθεντο οι πατέρες ημών», η οποία αλήθεια ακριβώς συνιστά την όντως αγάπη προς τους αιρετικούς.
Η υπόθεση της κλιματικής αλλαγής και της παγκόσμιας ειρήνης, του μεταναστευτικού προβλήματος και της τρομοκρατίας ασφαλώς είναι οξύτατα προβλήματα που απασχολούν όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα ματώνουν τις καρδιές των χριστιανών. Αυτό όμως το γεγονός δεν συνιστά καμμιά προϋπόθεση για έναρξη και συνέχιση θεολογικών διαλόγων με αιρετικούς, ωσάν να αναζητούμε λύσεις πάνω στην χαμένη αλήθεια και ενότητα της πίστεως. «Έτερον εκάτερον». Ούτε ένας άγιος Πατέρας στο παρελθόν κάθισε ποτέ στο ίδιο Τραπέζι με αιρετικούς για την πείνα και τη φτώχεια. Εξάλλου μέχρι σήμερα δεν έφεραν αυτοί οι διάλογοι κανένα αποτέλεσμα στα παραπάνω θέματα ούτε στη θεολογική σύγκλιση των δύο πλευρών. Η Εκκλησία δίνει επαρκή τη μαρτυρία της εμπειρίας της στα κοινωνικά θέματα χωρίς άλλα στηρίγματα και δεκανίκια και δεν αλλάζει την ορολογία της αγίας Γραφής και των αγίων Πατέρων, που μας λέγουν ξεκάθαρα «αιρετικόν άνθρωπον μετά πρώτην και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού…» και ότι οι Λατίνοι και σχισματικοί και αιρετικοί είναι. Πόσο μάλλον όλοι οι άλλοι.
Επειδή δια το θέμα του βαπτίσματος λέγονται κατά καιρούς πολλά, εκείνο που πρέπει να πούμε είναι ότι οι πρό του Σχίσματος Ορθόδοξοι Πατέρες μας ως ορθόδοξοι αντιμετώπιζαν ποιμαντικά και τοπικά με διαφορετική πιθανόν προσέγγιση – με ακρίβεια ή με οικονομία – το θέμα της εισόδου εκ νέου στην Εκκλησία των αιρετικών εκείνης της εποχής, οι οποίοι προφανώς διέσωζαν τον τύπο του αγίου Βαπτίσματος. Εδώ στην περίπτωση των με επίγνωση στην αγία Ορθοδοξία επιστρεφόντων αιρετικών της Δύσεως δεν έχουμε καν βάπτισμα. Η συνείδηση των επιστρεφόντων δυτικών ζητούν την κατ΄ ακρίβειαν επανεισδοχή τους με ορθόδοξο βάπτισμα στην Εκκλησία μας (π. Πλακίδας Ντεσιέγ).
Ασφαλώς ο Χριστός έκανε θαύματα σε ειδωλολάτρες και Σαμαρείτες της εποχής του, όπως κάνει θαύματα και σήμερα σε μουσουλμάνους και παπικούς και ετεροδόξους… Κοινός Πατέρας όλων είναι. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αυτοί όλοι ανήκαν τότε στο λαό του Θεού ( όπως ακριβώς είπε και διόρθωσε τη Σαμαρείτιδα) και ότι οι σημερινοί αιρετικοί είναι μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας. «Με την Πεντηκοστή και την Εκκλησία «εις ενότητα πάντας εκάλεσε» και τότε έδωκε την τελειωτική χάρη δια του λόγου, της Πίστεως και των Μυστηρίων: «ὁ πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται». Τότε «γενήσεται μία ποίμνη είς ποιμήν». Εξάλλου όπως λέγει ο αείμνηστος π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος: «τα προσωπικά σε εθνικούς και αλλοδόξους θαύματα σκοπό έχουν να τους φέρουν στο χώρο του αντικειμενικά και γενικά ισχύοντος θαύματος, που είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία».
Άλλο διάσπαση και διάτμηση του χριστιανικού κόσμου κι άλλο διάσπαση και σχίσμα του εκκλησιαστικού σώματος, όπως υπονοεί και ο Παύλος, όταν ομιλεί για σχίσματα και διαιρέσεις των Χριστιανών της Κορίνθου. Ασφαλώς οι άγιοι Πατέρες τότε δεν θεωρούσαν τους αρειανούς Εκκλησία…Εμείς δυστυχώς θεωρούμε όλες τις μεγάλες αιρέσεις Εκκλησίες και αποκαλούμε τους αιρεσιάρχες σε συλλείτουργα μάλιστα αγιώτατους αδελφούς. Και εν πάση περιπτώσει συνήλθαν οι άγιες Οικουμενικές Σύνοδοι και έθεντο τα όρια της αμωμήτου πίστεως, κατεδίκασαν, αφόρισαν, αναθεμάτισαν τους αιρετικούς, όπως και οι παπικοί συνοδικά και πατερικά καταδικάσθηκαν και έκτοτε δεν γεννάται θέμα. Μα επιτέλους: δεν τα ήξεραν αυτά οι άγιοι πατέρες μας, ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, ο άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης, οι Πατριάρχαι της Ανατολής το 1848, όταν μιλούσαν κατά του παπισμού;
Ερωτάται κατά κόρον πως δέχθηκαν Πατέρες κάποιων Αγίων Οικουμενικών Συνόδων αιρετικούς στην Αγία Ποίμνη του Χριστού χωρίς αναβαπτισμό και αναχειροτόνιση και μείς δεν μπορούμε σήμερα… Πρώτον μέν το αποφάσισαν συνοδικά, και όχι ένας ατομικά και μια εκκλησία τοπικά. Τα αποφάσισαν συγκεκριμένα και ασφαλώς υπό προϋποθέσεις και κατ΄ οικονομίαν χάριν ενός μεγαλυτέρου καλού, της αρχής της σωτηρίας. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι οι αιρετικοί εκείνοι ήθελαν να επανέλθουν στην Εκκλησία. Είχαν μετανιώσει και είχαν αποκηρύξει την πλάνη τους. Οι παπικοί και οι άλλοι δεν θέλουν. Θέλουν να μένουν στην αίρεση. Τόσο απλό είναι! Εμείς σπεύδουμε εκ των προτέρων και κάνουμε εκπτώσεις στην κανονικότητα χωρίς να μας το ζητήσουν. Όσοι επιστρέφουν όμως πραγματικά στην Ορθοδοξία δεν θέτουν θέμα βαπτίσματος και δεν ζητούν διευκολύνσεις. Εμείς βιαζόμαστε και κάνουμε τον πρόθυμο και τον ανοιχτοχέρη.
«Αρχή φιλοσοφίας η των ονομάτων επίσκεψις». Πράγματι οι Άγιοι Πατέρες μαζί με την ακρίβεια δεχόντουσαν και την οικονομία στο χειρισμό των αιρετικών. Ουδέποτε όμως έδιναν μυστήρια και θεωρούσαν ισότιμα μέλη της Εκκλησίας ανθρώπους που βρισκόντουσαν ακόμη μέχρι το λαιμό στην αίρεση. Μέχρι να επιστρέψουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία με τον τρόπο που αποφασιζόταν συνοδικά και συνολικά, οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν δικαίωμα στα Μυστήρια. Ύστερα δεν είναι το ίδιο τα θαύματα και οι βαπτίσεις των μαθητών του Χριστού αποστελλομένων από τον Χριστό πρίν από την Πεντηκοστή και μετά την Πεντηκοστή.
Πολύς λόγος για τον Παπισμό. Καλά, έχει ορθή Τριαδολογία, ορθή Μαριολογία, Ορθή Εκκλησιολογία, ο Παπισμός; Δεν ασκεί προσηλυτισμό με εγκλήματα μάλιστα ο Παπισμός; Ο παπισμός έχει περισσότερες αιρέσεις και από τον Χιλιασμό που είναι οργάνωση. Τι λέγει ο άγιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς για τον Πάπα και τον ανθρωποκεντρισμό του παπισμού; Τα γεγονότα τα καθ΄ εκάστην γενεάν εις βάρος του Παπισμού γενόμενα υπό του Θεού θαυμαστώς προκληθέντα (θαύμα αγ. Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα) σε συλλείτουργα και συμπροσευχές είναι δυνατόν να αγνοηθούν και να αφήνουν περιθώρια αθωώσεως της παπικής αιρέσεως.
Αν αρχίσουμε, τέλος, να θέτουμε σε μερική ή γενική αμφισβήτηση την ισχύ των ιερών κανόνων, επικαιροποίησης και εκσυγχρονισμού τους, αν την ιερή καύχηση περί της αδόλου αποστολικότητας και μοναδικότητας της Ορθοδόξου Εκκλησίας την χαρακτηρίζουμε αυθαίρετη αποκλειστικότητα της Εκκλησίας μας, αν βλέπουμε Εκκλησίες και Χάριτες στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Αιρέσεων, στο οποίο σημειωτέον η Παπική Αίρεση ποτέ δεν έγινε μέλος, και για το οποίο άγιοι παλαιοί και πρόσφατοι με αποκάλυψη Θεού απερίφραστα καταδίκασαν, αν επιλεκτικά διαχωρίζουμε τα Μυστήρια, αναγνωρίζοντας το κρείττον (=το βάπτισμα) και ακυρούντες δήθεν τα ελάσσονα, αν χωρίς να μας το ζητήσουν σπεύδουμε εμείς από μόνοι μας και εγκρίνουμε βαπτίσματα αιρετικών και να υποστηρίζουμε μεικτούς γάμους, αν εθελοτυφλούμε μπροστά στην αμετανοησία και την εγκληματικότητα του παπισμού και στις διαστροφές του προτεσταντικού χώρου, τότε έχουμε αποτολμήσει απόπειρα εκκλησιαστικού εγκλήματος και εμπιστευόμαστε την κρίση μας κυμαινόμαστε αντιφατικά και αυτοκτονικά μεταξύ ορθοδόξου ομολογίας και αντιθέου ανθρωπαρεσκείας.