Η θεία Λειτουργία είναι η καρδιά της εκκλησιαστικής ζωής και ταυτόχρονα η κορυγαία πράξη του κόσμου, το ύψιστο έργο που πραγματοποιείται επάνω στη γη. Η θεία Λειτουργία είναι το θαύμα των θαυμάτων, το συγκλονιστικότερο όλων των γεγονότων, διότι ενώνει τη γη με τον ουρανό, κατεβάζει τον ουρανό στη γη, ή διαφορετικά, ανεβάζει τη γη στον ουρανό. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει τίποτε ανώτερο στον κόσμο από την τέλεση της θείας Λειτουργίας και γι’ αυτό το λόγο οι ιερείς κατέχουν το ανώτερο από όλα τα αξιώματα της γης.
Ποιο είναι το κέντρο της θείας Λειτουργίας; Είναι η μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Απίστευτα δε γεγονότα συνοδεύουν αυτό το ασύλληπτο θαύμα. Ας αφήσουμε τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη να μας το περιγράψει:...
«Στη φοβερή εκείνη ώρα ιερουργείται και θυσιάζεται μυστικά αυτός ο ίδιος Υιός του Θεού, και ο άρτος και ο οίνος μεταβάλλεται και μετουσιώνεται σε αυτό το θεοϋπόστατο σώμα και αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, με την παντοδύναμη χάρη και ενέργεια του Παναγίου και Τελεταρχικού Πνεύματος και τότε, όλοι μεν οι χοροί των Αγγέλων, τα πολυόμματα Χερουβείμ και τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ, και όλοι οι χοροί των Αγίων, Προπατόρων, Πατέρων, Προφητών, Αποστόλων, Μαρτύρων, Ιεραρχών, Οσίων και Δικαίων παραστέκονται με φόβο πολύ».
(Χρηστοήθεια, Λόγος ιβ΄ Μέρος Β΄)
Άγγελοι και Άγιοι και οι πιστοί Χριστιανοί μετέχουν από κοινού στο υπερθαύμαστο Μυστήριο. Ο ουρανός και η γη γίνονται ένα, και με μυστηριώδη τρόπο ενώνονται σε μια έκρηξη θαυμασμού και λατρευτικής δοξολογίας μπροστά στην άπειρη συγκατάβαση του απείρου Θεού. Έτσι τα πάντα, ορατά και αόρατα, επίγεια και ουράνια συλλειτουργούν στο μέγιστο των Μυστηρίων, είτε αυτό γίνεται σε κάποιο μεγαλοπρεπή ναό, είτε σε εγκαταλελειμμένο εκκλησάκι κάποιας απόμερης περιοχής. Τα πάντα…
Εμείς όμως πού βρισκόμαστε;
Ας ακούσουμε πάλι τον άγιο μας:
«Πού είστε λοιπόν τώρα εσείς οι Χριστιανοί, που όταν βρίσκεστε στην εκκλησία, δε στοχάζεσθε πως βρίσκεστε στον ουρανό, αλλά νομίζετε πως βρίσκεστε στο παζάρι, ή στο θέατρο, ή στο χάνι και γι’ αυτό συνομιλείτε μεταξύ σας όλο τον καιρό της ακολουθίας για κοσμικά και μάταια πράγματα;… πού είστε εσείς, που δεν κλίνετε κάτω τους οφθαλμούς σας όταν προσεύχεσθε στην εκκλησία, αλλά χάσκοντες βλέπετε εδώ κι εκεί, πάνω και κάτω και έχετε το νου και τους λογισμούς σας σκορπισμένους στα κοσμικά και γήινα πράγματα; … Τι κάνεις, άνθρωπε; … Όλη η αγία Τριάδα συντρέχει στην τελεσιουργία των εν τη εκκλησία γινομένων φοβερών Μυστηρίων κι εσύ δε φρίττεις, ούτε τρομάζεις, αλλά στέκεις χωρίς ευλάβεια; Στον ουρανό στέκεις, κι εσύ τα γήινα συλλογίζεσαι; Με τους Αγγέλους και Αρχαγγέλους δοξολογείς, κι εσύ συνομιλείς περί των προσκαίρων; … Με το σώμα είσαι στην εκκλησία και με το νου στο παζάρι και στα έξω;»
Τα λόγια του αγίου είναι ελεγκτικά, αλλά δεν είναι υπερβολικά. Θεραπευτικά είναι. Ο άγιος θέλει να μας βοηθήσει να συναισθανθούμε πού βρισκόμαστε και τι στην πραγματικότητα γίνεται την ώρα της θείας Λατρείας. Ότι δηλαδή μετέχουμε στο θεϊκό τραπέζι. Γινόμαστε κοινωνοί της θείας ζωής. Η θεία Χάρη, που μας ενώνει με το Δημιουργό μας, μας προσφέρεται εκεί πλούσια και δωρεάν. Ο ίδιος ο Θεός καταδέχεται και συγκαταβαίνει να έρχεται μέσα μας, να κάνει κατοικία του την καρδιά μας. Κάνει την καρδιά μας ουρανό. Επομένως την ώρα εκείνη δε βρισκόμαστε πάνω στη γη. Στον ουρανό βρισκόμαστε και μαζί με τους Αγγέλους λατρεύουμε τον εν Τριάδι Θεό μας. Η θεία Λειτουργία την οποία τελούμε στο ναό μας στην πραγματικότητα είναι συλλειτουργία με τον ουράνιο κόσμο, αγγελική συλλειτουργία!
Μετά από όλα αυτά καταλαβαίνουμε ότι με ανάλογο τρόπο οφείλουμε να μετέχουμε: με φόβο και τρόμο, με προσοχή και αφοσίωση, με συστολή και κατάνυξη. Συνεπαρμένοι!
Τότε θα είμαστε και αληθινά λειτουργημένοι: πλημμυρισμένοι από τη θεουργική Χάρη της Αγίας Τριάδας, αγαπημένοι του Θεού. Ευλογημένοι!
Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου