Ἄν θέλῃς νἆσαι σωστός καί δίκαιος ἄνθρωπος, πρέπει νά φροντίζῃς καί γιά τά δύο μέρη τῆς ὑπάρξεώς σου, τήν ψυχήν σου δηλαδή καί τό σῶμα σου, ἀνάλογα μέ τήν ἀξίαν πού ἔχει τό καθένα.
Καί τίς μέν λογικές ἀνάγκες τῆς ψυχῆς σου νά τίς ἱκανοποιῇς μέ μελέτες, μέ πνευματικές θεωρίες, καί μέ προσευχές. Τίς βουλητικές, μέ τήν ἀγάπη τήν Χριστιανική, πού ἀντιμάχεται στίς ἔχθρες καί στά μίση, τίς ἐπιθυμητικές, μέ τήν ἐγκράτεια καί μέ τή σωφροσύνη.
Κατά τούς Ἁγίους Πατέρες: ἡ ψυχή περιβάλλει τό σῶμα!
Καί στό κορμί σου νά δίνῃς τή σκεπή, τά φορέματα καί τή διατροφή πού εἶναι ἀπαραίτητα γιά τή συντήρησή του. Ὁ νοῦς μας τότε μονάχα μᾶς κυβερνᾶ καλά, ὅταν ἔχῃ ὑποτάξει τά πάθη, κι ὅταν κάθε του ἐνέργεια εἶναι συνετή, πρεπούμενη καί σύμφωνη μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὅπως ἡ ὑγεία καί ἡ ἀρρώστεια ἀφοροῦν τό σῶμα, καί τό φῶς καί τό σκοτάδι τά μάτια, ἔτσι καί ἡ ἀρετή καί ἡ κακία ἀποβλέπουν στήν ψυχή μας, καί ἡ γνώση καί ἡ ἀμάθεια στό νοῦ μας.
Ἄς προσέχωμε λοιπόν νά μή δίνωμε ὅλη μας τήν προσοχήν στό σῶμα μας μονάχα, ἀλλά νά φροντίζουμε γι' αὐτό, τόσο μόνον ὅσο πρέπει, καί νά στρέφωμε ὅλη μας τήν προσοχή πρός τό ἐσωτερικό μας κόσμο. Αὐτός πού δέν ξέρει νά κάνῃ πενυματικήν ἐκτίμηση τῆς ζωῆς, δέν ἀγωνίζεται νά χαλινοκρατῇ τίς ἐπιθυμίες του καί μονάχα γιά τή σάρκα του φροντίζει.
Καί ἤ εἶναι γαστρίμαργος ἤ ἀκόλαστος, ἤ παραδίδεται στή θλίψη καί στό θυμό, ἤ εἶναι μνησίκακος κι ἀπ' αὐτά θολώνεται καί σκοτίζεται ὁ νοῦς του.
Ἤ καί παραδίδεται σέ ὑπερβολικές σκληραγωγίες καί ἄσκηση, πού τοῦ συσκοτίζει τή διάνοια.
Ἡ Ἁγία Γραφή δέν μᾶς ἀπαγορεύει τίποτε ἀπό τά καλά τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά τιμωρεῖ τήν ἀκράτεια καί τήν ὑπερολή· καί διορθώνει καί ἐλέγχει τήν ἀλογιστία. Δέν μᾶς ἐμποδίζει π.χ. νά τρῶμε· οὔτε νἄχωμε χρήματα καί νά τά μεταχειροζώμαστε ὄπως πρέπει. Μᾶς ἀπαγορεύει ὅμως νά εἴμαστε λαίμαργοι καί φιλάργυροι καί ὅλα τά τέτοια. Οὔτε καί μᾶς ἀπαγορεύει νά σκεπτώμαστε γι' αὐτά· γιατί γι' αὐτό τἄπλασε, ἀλλά νά μήν ἀφοσιωνόμαστε μέ ἐμπάθεια σ' αὐτά. Καί οἰ ἐντολές τοῦ Κυρίου εἶναι νά κάνωμε λογική χρήσι γιά τό κάθε τί, καί ν' ἀκολουθοῦμε τήν μέσην ὁδόν. Καί ὅταν κάνωμεν αὐτό, ὁ νοῦς μας ἔχει διαύγεια. Καί ἡ διαύγεια αὐτή τοῦ νοῦ γεννᾶ τήν διάκρισιν.
Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Ἔκδοσις: "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ"