.

.

Δός μας,

Τίμιε Πρόδρομε, φωνή συ που υπήρξες η φωνή του Λόγου. Δος μας την αυγή εσύ που είσαι το λυχνάρι του θεϊκού φωτός. Βάλε σήμερα τα λόγια μας σε σωστό δρόμο, εσύ που υπήρξες ο Πρόδρομος του Θεού Λόγου. Δεν θέλουμε να σε εγκωμιάσουμε με τα δικά μας λόγια, επειδή τα λόγια μας δεν έχουν μεγαλοπρέπεια και τιμή. Όσοι θα θελήσουν να σε στεφανώσουν με τα εγκώμιά τους, ασφαλώς θα πετύχουν κάτι πολύ πιό μικρό από την αξία σου. Λοιπόν να σιγήσω και να μη προσπαθήσω να διακηρύξω την ευγνωμοσύνη μου και τον θαυμασμό μου, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να μη πετύχω ένα εγκώμιο, άξιο του προσώπου σου;

Εκείνος όμως που θα σιωπήσει, πηγαίνει με τη μερίδα των αχαρίστων, γιατί δεν προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να εγκωμιάσει τον ευεργέτη του. Γι’ αυτό, όλο και πιό πολύ σου ζητάμε να συμμαχήσεις μαζί μας και σε παρακαλούμε να ελευθερώσεις τη γλώσσα μας από την αδυναμία, που την κρατάει δεμένη, όπως και τότε κατάργησες, με τη σύλληψη και γέννησή σου, τη σιωπή του πατέρα σου του Ζαχαρία.

Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Οταν πρόκειται να βγεις έξω από το σπίτι σου πες αυτά τα λόγια,Έτσι όχι μόνον ο άνθρωπος δεν θα ημπορέσει να σε βλάψει, αλλά ούτε ο διάβολος

Όταν πρόκειται να βγεις έξω από το σπίτι σου πες πρώτα αυτά τα λόγια:

«Σε αποτάσσομαι Σατανά, εσένα και την λογική σου και την λατρεία σου και συντάσσομαι με εσένα Χριστέ».

Ποτέ να μην εξέλθεις χωρίς να ειπείς αυτά τα λόγια. Αυτό για σένα είναι βακτηρία, αυτό είναι όπλο, αυτό είναι πύργος άμαχος. Με αυτά τα λόγια τον Τίμιο Σταυρό διατύπωσε στο μέτωπο σου.
Έτσι όχι μόνον ο άνθρωπος δεν θα ημπορέσει να σε βλάψει, αλλά ούτε ο διάβολος, βλέποντας σε οπλισμένο με αυτό το όπλο.

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

“Το ισχυρότερο όπλο του πονηρού”

Τίποτε δεν είναι τόσο ισχυρό όπλο στο διάβολο, όσο η απόγνωση. Γι’ αυτό δεν τον ευχαριστούμε τόσο πολύ όταν αμαρτάνουμε, όσο όταν κυριευόμαστε από απελπισία.

Άκουσε, λοιπόν, στην περίπτωση εκείνου που πόρνευσε πως ο Απόστολος Παύλος φοβάται πολύ περισσότερο από την αμαρτία την απόγνωση. Διότι γράφοντας στους Κορινθίους έλεγε τα εξής: “Όλως ακούεται εν υμίν πορνεία, και τοιαύτη πορνεία, ήτις ουδέ εν τοις έθνεσιν ονομάζεται”, “Και γενικά ακούγεται ανάμεσα σας ότι υπάρχει πορνεία και μάλιστα τέτοια πορνεία, η οποία ούτε μεταξύ των εθνών δεν υπάρχει” (Α’ Κορ. 5,1)…

Πρόσεχε, λοιπόν, πως ο Παύλος φοβάται την απόγνωση σαν μεγάλο όπλο του διαβόλου. Δίοτι αφού είπε, “κυρώσατε εις αυτόν αγάπην”, προσθέτει και την αιτία “μήπως ο άνθρωπος αυτός από υπεβολική λύπη καταποθεί από το διάβολο. (Β’ Κορ. 2,7). Μέσα στο φάρυγγα του λύκου. λέγει, βρίσκεται το πρόβατο. “Ας προλάβουμε, λοιπόν, να το αρπάξουμε, προτού καταστρέψει και καταπιεί το μέλος μας. Μέσα σε τρικυμία βρίσκεται τώρα το πλοίο. Ας προσπαθήσουμε να το σώσουμε προτού ναυαγήσει”.

Διότι, όπως όταν φουσκώνει η θάλασσα και τα κύματα υψώνονται από παντού, καταβυθίζεται το σκάφος, έτσι και η ψυχή, όταν την περιτυλίγει από παντού η λύπη, πνίγεται γρήγορα, εάν δεν έχει κάποιον να απλώσει το χέρι και να την βοηθήσει. Και η λύπη, που είναι σωτήρια για τα αμαρτήματα, γίνεται, εξ αιτίας της άμετρης χρήσεως, καταστρεπτική.

Και πρόσεχε πως ακριβολόγησε. Διότι, δεν είπε “μήπως τον καταστρέψει ο διάβολος”, αλλά τι; “μήπως μας τον αρπάξει με απάτη ο σατανάς”. Διότι, πλεονεξία είναι το να θέλει κάποιος να αρπάζει τα ξένα.

Για να δείξει, λοιπόν, ότι αυτός έγινε πια ξένος στο διάβολο και ότι με τη μετάνοιά του έκανε τον εαυτό του πάλι μέλος της ποίμνης του Χριστού, λέγει:“μη μας τον αρπάξει με απάτη ο σατανάς” (Β’ Κορ. 2,11). Διότι αν τον κυριεύσει στη συνέχεια, αρπάζει δικό μας μέλος, παίρνει το πρόβατο από το κοπάδι. Διότι απέβαλε την αμαρτία με τη μετάνοια.

Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου
από το βιβλίο: “Ο διάβολος και η μαγεία” – Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου (Έκδοση συνοδεία Σπυρίδωνος Ιερομόναχου, Νέα Σκήτη Αγίου Όρους)

Μπορώ να ζω μέσα στον κόσμο και ανάμεσα στα κοσμικά πράγματα και να σωθώ !



Όπως ακριβώς δεν έχουν καμιά ωφέλεια οι γεωργοί που σπέρνουν το σπόρο στο δρόμο, έτσι ούτε κι εμείς έχο­με κανένα όφελος από το να μας ονομάζουν Χριστιανούς, αν τα έργα μας δενείναισύμφωνα με το όνομά μας. Και αν θέλετε να σάς παρουσιάσω αξιόπιστο μάρτυρα τον αδελφόθεο Ιάκωβο που λέγει˙η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή(Ιακ. 2,17).Άρα λοιπόν παντού είναι ανα­γκαία και η εκτέλεση των έργων γιατί όταν απουσιά­ζουν αυτά, δεν μπορεί να μας ωφελήσει η ονομασία του Χριστιανού. Και μη απορήσεις. Γιατί, πες μου, ποιο κέρ­δος έχει ο στρατιώτης από την κατάταξη του στο στρα­τό, αν δεν είναι άξιος για την εκστρατεία και δεν πολεμά για τον βασιλιά από τον οποίο τρέφεται; Ίσως, αν και είναι φοβερό το λεγόμενο, θα ήταν προτιμότερο να μη στρατευθεί, παρά να στρατευθεί και ν' αμελεί για την τι­μή του βασιλιά γιατί, πως δεν θα τιμωρηθεί αυτός που τρέφεται από το βασιλιά, αλλά δεν αγωνίζεται για το βασιλιά; Και τι λέγω για το βασιλιά; μακάρι να φροντί­ζαμεέστωκαι για τις ψυχές μας.

Και πως, λέγει, μπορώ να ζω μέσα στον κόσμο και ανάμεσα στα κοσμικά πράγματα και να σωθώ; Τι λες, άνθρωπε; Θέλεις με συντομία να σου δείξω ότι δεν είναι ο τόπος που σώζει, αλλά ο σωστός τρόπος ζωής και η προ­αίρεση; Ο Αδάμ έπαθε το ναυάγιο σαν σε λιμάνι μέσα στον παράδεισο(Γεν. 3)ο Λωτ πάλι διασώθηκε σαν σε πέλαγος μέσα στα Σόδομα(Γεν. 19)·ο Ιώβ πέτυχε τη δικαίωση επάνω στην κοπριά(Ιώβ 2), ενώ ο Σαούλ, αν και ζούσε μέσα στους θησαυρούς, έχασε και την εδώ βα­σιλεία και την εκεί(Α' Βασ. 18)...

Γνωρίζοντας αυτά και φέρνοντας στη μνήμη μας τη φοβερή ημέρα και σκεπτόμενοι το πυρ εκείνο και τα φο­βερά κολαστήρια, ας επιστρέψομε από το πλανεμένο δρό­μο μας. Γιατί θα ρθεί ώρα που θα διαλυθεί το θέατρο του κόσμου αυτού δεν είναι δυνατό μετά το πέρας αυτής της ζωής να κάνει κανείς κάτι, δεν είναι δυνατό να στεφανω­θεί μετά τηδιάλυσητου θεάτρου. Αυτός είναι ο καιρός μετανοίας, ενώ εκείνος κρίσεως˙ αυτός είναι ο καιρός των αγώνων, ενώ εκείνος των στεφάνων˙ αυτός είναι ο καιρός του κόπου, ενώ εκείνος της ανέσεως˙ αυτός ο καιρός των καμάτων, ενώ εκείνος της ανταποδόσεως. Συνέλθετε, πα­ρακαλώ, αφυπνισθείτε και ας ακούσομε με προθυμία τα λεγόμενα. Ζήσαμε για τη σάρκα, ας ζήσομε και για το πνεύμα˙ ζήσαμε για τις ηδονές, ας ζήσομε και για τις αρε­τές˙ ζήσαμε με αδιαφορία, ας ζήσομε και με μετάνοια. Γιατίυπερηφανεύεταιτο χώμα και η στάχτη;(Εκκλ. 10, 9).Τι φουσκώνεις από αλαζονεία, άνθρωπε; γιατί μεγαλοφρονείς για τον εαυτό σου; τι ελπίζεις από τη δό­ξα του κόσμου και τον πλούτο;

Ας πάμε, παρακαλώ, στους τάφους και ας δούμε τα εκεί μυστήρια˙ ας δούμε τη φύση την ανθρώπινη κατασκορπισμένη, τα κόκκαλα σαπισμένα, τα σώματα σάπια˙ κι αν ακόμη είσαι σοφός, σκέψου, κι αν είσαι φρόνιμος, πες μου, ποιος είναι εκεί ο βασιλιάς και ποιος ο ιδιώτης, ποιος είναι ο ευγενής και ποιος ο δούλος, ποιος ήταν ο σοφός και ποιος ο άσοφος;Που είναι εκεί η ομορφιά της νεότητας; που το χαρούμενο πρόσωπο; που τα όμορφα μάτια; που η καλοκαμωμένη μύτη; που τα φλογερά χεί­λη; που τα κάλλη των παρειών; που το λαμπερό μέτω­πο; δεν είναι όλα σκόνη; δεν είναι όλα σκουλήκια και δυσωδία; δεν είναι όλα βρωμιά;

Σκεπτόμενοι, αδελφοί, αυτά και φέροντας στη μνή­μη μας την τελευταία ημέρα, όσο ακόμη έχομε καιρό, ας επιστρέψομε από τον πλανεμένο δρόμο μας. Με τίμιο αίμα αγορασθήκαμε(Α' Πέτ. 1,2). Γι' αυτό ο Θεός φα­νερώθηκε επάνω στη γη.

Ο κριτής οδηγείται στο δικαστήριο για τους κατα­δικασμένους˙ η ζωή γεύεται θάνατο˙ ο πλάστης ραπίζεται από το πλάσμα˙ εκείνος που δεν τον βλέπουν τα σεραφείμ, φτύνεται από το δούλο, γεύεται ξύδι και χολή, κεντάται με τη λόγχη, τοποθετείται στον τάφο, και συ, πες μου, αδιαφορείς και κοιμάσαι και τα περιφρονείς, άνθρωπε, όλα αυτά; Δεν γνωρίζεις, ότι κι αν ακόμη χύ­σεις το αίμα σου για Εκείνον, ούτε έτσι έκαμες εκείνο που πρέπει; Και τούτο γιατί άλλο είναι το αίμα το δε­σποτικό και άλλο το αίμα του δούλου. Πρόλαβε με τη μετάνοιακαι τη μεταστροφή την έξοδο της ψυχής, μή­πως έρθει ο θάνατος και δεν καταστεί δυνατή η θεραπεία με τη μετάνοια˙ γιατί στη γη έχει τη δύναμη της η μετά­νοια, και μόνο στον άδηαυτόδεν είναι δυνατό να συμβεί.

Ας ζητήσομε τον Κύριο όσο έχομε καιρό· ας κάνομε το καλό, ώστε και από τη μέλλουσα αθάνατη γέεννα ν' απαλλαγούμε και ν' αξιωθούμε την ουράνια βασιλεία, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη, στους αιώνες των αιώνων.

Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου

Όταν λέω ταπεινοφροσύνη δεν εννοώ αυτήν στα λόγια που την προφέρει η γλώσσα...

Οταν λέω ταπεινοφροσύνη δεν εννοώ αυτήν στα λόγια που την προφέρει η
γλώσσα, αλλα αυτήν που βρίσκεται στην σκέψη, στην ψυχή, στην συνείδηση
που μόνο ο Θεός μπορεί να την δει. Αρκεί αυτή και μόνο η αρετή, έστω κι αν
καμία αλλη δεν υπάρχει, για να κάνει σπλαχνικό τον Κύριο.





Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Λύση ἡ αὐτοκτονία;



Ἔγινε συνήθεια στὸ ἄκουσμά της ἡ λέξη αὐτοκτονία. ­Παλαιότερα σπάνια τὸ ἄκουγες, δύσκολα τὸ πρόφερες, σιωπηλὰ τὸ μετέδιδες ὡς νέο. 
Στὶς μέρες μας ἔγινε καθημερινὸ φαινό­μενο καὶ δὲν μᾶς συγκινεῖ πλέον. Τὸ μόνο ποὺ μᾶς ἐκπλήσσει εἶναι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο κάποιος δίνει τέλος στὴ ζωή του καὶ ὄχι τὸ γεγονός. 
Τὰ μέσα ἐνημερώσεως καθημερινὰ πα-ρουσιάζουν τέτοιες εἰδήσεις. Ἔρευνες ἀποδεικνύουν πόσο μεγάλο εἶναι τὸ ποσοστὸ τῶν ἀνθρώπων ποὺ δίνουν τέρμα στὴ ζωή τους μὲ ὅποιο τρό­­πο βρίσκουν. 
Κάποιοι τὸ δικαιολογοῦν: «Ἐδῶ ποὺ φθάσαμε...», «ἔτσι ὅπως μᾶς κατάντησαν... δὲν ὑπάρχει ἄλλη λύση». Ἀπογοητευμένοι οἱ συνάνθρωποί μας ἀπὸ τὴν ἄθλια καὶ ἐλεεινὴ κατάσταση τῆς ἐ­­ποχῆς μας, κυριεύονται ἀπὸ ὀλιγοπιστία καὶ ἀποφασίζουν νὰ δώσουν τέλος στὴν ἐπίγεια ζωή τους ὅπως αὐτοὶ κρίνουν.
Καὶ μὲ τὸ τέλος αὐτὸ δόθηκε λύση στὸ πρόβλημά τους; Τί δυστυχία ἀφήνουν πίσω τους; Πόσο πληγώνουν τοὺς οἰκείους τους; Πόσο ­ἐπιβαρύνουν ψυχολογικὰ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς οἰ­κογένειάς τους;
Ὁ μόνος νικητής, ὁ πονηρὸς διάβολος, ἀφοῦ ἔσπειρε τὶς ἀμφιβολίες, τὴν ἡττοπάθεια, τὴν ἀπογοήτευση, θερίζει τοὺς καρποὺς τῆς αὐτοκτονίας. 
Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος αὐστηρὰ τονί­ζει: «Δὲν συμπονοῦμε πολὺ ­ἐκείνους ποὺ βάζουν θηλιὰ στὸ λαιμό τους καὶ ἐ­­­κεί­νους ποὺ πέφτουν μόνοι τους στὸ γκρε­μὸ καὶ ἐκείνους ποὺ αὐτοκτονοῦν μὲ τὸ ξίφος. Ἐκεῖνοι ­καταφεύγουν στὴν παρηγοριὰ τοῦ θανάτου εἴτε ἐξαιτίας συκοφαντιῶν, εἴτε λόγῳ ­ζημιᾶς ­χρηματικῆς, εἴτε ἐξαιτίας ­ἀναμενόμενου κινδύνου, εἴ­­­τε ἐπειδὴ περιμένουν πλήγματα, εἴτε ἐ­­­πειδὴ περιμένουν κάτι ἄλλο φοβερό, θέλοντας μὲ τὴν αὐτοκτονία νὰ ἀποφύγουν χειρότερα κακά» (Περὶ Εἱμαρμένης Λόγος ς΄ 2, ΕΠΕ 34, 620).
Ἡ Ἐκκλησία μὲ τοὺς ἱεροὺς ­κανόνες της στέκεται μὲ αὐστηρότητα ­ἀπέναντι σὲ κάθε τέτοια πράξη. Ἀπαγορεύουν οἱ ἱεροὶ κανόνες τὴν τέλεση τῆς ἐξοδίου Ἀ­­κολουθίας σὲ αὐτόχειρες, ἐκτὸς εἰδικῶν περιπτώσεων, κατὰ τὶς ὁποῖες συντρέχουν λόγοι ψυχικῆς ὑγείας. Στὰ παλιότερα χρόνια οἱ αὐτόχειρες θάπτονταν στὰ κοιμητήρια σὲ ξεχωριστὸ μέρος ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους νεκρούς. 
Διότι ὁ Κύριος ἔδωσε τὸ δῶρο τῆς ζω­­ῆς καὶ δὲν ἔχει δικαίωμα νὰ τὴν ἀ­­­­­­φαι­ρεῖ καν­εὶς μόνος του. Τὸ δῶρο αὐ­­τὸ τῆς ζωῆς μᾶς δόθηκε γιὰ νὰ τὸ διαχειρισθοῦμε κα­λῶς καὶ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θε­οῦ. Μὲ ποιὰ ­ἐξουσία ὁ ἄνθρωπος ἀ­­­­­ποφασίζει νὰ κόψει μόνος του τὸ νῆμα τῆς ζωῆς του; 
Εἶναι βέβαια ἡ δύσκολη ὥρα. Σκοτίζε­ται ὁ νοῦς, θολώνει τὸ μυαλό. Βρίσκει εὐκαιρία ὁ πονηρός. Τίποτε δὲν συγκινεῖ τὸν αὐτόχειρα. Βλέπει τὴν αὐ­­τοκτονία ὡς μονόδρομο καὶ ὡς τὴ μό­νη λύση στὰ πολλά του προβλήματα.
Πόσο διαφορετικὴ ἀντίληψη, ­σκέψη καὶ θεώρηση μᾶς προσφέρει ἡ Ἐκκλη­σία! Πόσο διαφορετικὰ ἀντιμετω­πίζονται τὰ θέματά μας μέσα στὴν Ἐκ­κλησία, «ἐν Χριστῷ»! Δὲν ἀρνεῖται τὰ προβλήματα, δὲν ὡραιοποιεῖ τὶς ­καταστάσεις. Δίνει ὅ­­­­­­μως τὴν ἐλπίδα καὶ τὸ στήριγμα, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός. Ζητᾶ ν’ ­ἀκουμπήσουμε τὴν ὅποια ­δυσκολία μας στὸ Χριστό μας. Ἐκεῖνος μᾶς χαρί­ζει ­ψυχραιμία, νηφαλιό­τητα, ­εἰρήνη καὶ φωτίζει νὰ δοθοῦν οἱ λύσεις ποὺ χρειάζονται. ­Παρουσιάζει ­ἀν­­θρώπους ἀγάπης ποὺ ­συμπαραστέκονται στὶς δυσκολίες καὶ σὰν ἄλλοι Σίμωνες Κυρ­ηναῖοι σηκώνουν μαζί μας τὸν σταυρὸ τῆς ὁποιασδήποτε δοκιμασίας μας. Φω­τίζει ἄλλους νὰ δώσουν λύσεις καὶ στὶς ὑλικές μας ἀνάγκες.
Ἡ αὐτοκτονία δὲν εἶναι λύση. Ἡ φυγὴ δὲν ἐπιλύει τὸ πρόβλημα. Στὶς ­δύσκολες ὧρες ποὺ θὰ παρουσιασθοῦν στὴ ζωή μας ὀφείλουμε νὰ στεκόμαστε μὲ ἀνδρεῖο φρόνημα, μὲ γενναιότητα· νὰ ἀναλαμβάνουμε τὶς εὐθύνες μας καὶ νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ ἀγωνισθοῦμε μὲ πίστη καὶ ἐλπίδα. Ἔχουμε χρέος νὰ ἀντιμετωπίσου­με τὰ προβλήματα τῆς ζωῆς αὐτῆς μὲ διάθεση μετανοίας γιὰ τὰ λά­θη ποὺ ἴσως κάναμε, καὶ μὲ ταπείνωση νὰ ζητήσουμε τὴ βοήθεια καὶ ἄλλων συνανθρώπων μας. 
Ὅλους μας ἡ κάθε αὐτοκτονία ­πρέπει νὰ μᾶς συγκλονίζει ἐσωτερικά. Μὴ μέ­νου­με ἀσυγκίνητοι, ἀμέτοχοι καὶ ­ἀ­διάφοροι. Μιὰ ζωὴ τελείωσε χωρὶς νὰ τὸ πεῖ ὁ Θεός. Μιὰ ψυχὴ παραδόθηκε στὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. Ἔχουμε εὐθύνη νὰ στηρίζουμε τοὺς ­συνανθρώπους μας ὅσο μποροῦμε μὲ σύνεση καὶ διά­κριση. Νὰ προσευχόμαστε μὲ ­θέρμη γιὰ ὅσους ὑποφέρουν καὶ ­ἀπογοητεύ­ονται. Νὰ τοὺς ­μεταδίδουμε πίστη ἀληθι­νὴ καὶ ἐλπίδα στὸν παν­τοδύναμο Θεό.
Ἡ λύση στὰ προβλήματά μας εἶναι ἡ ὑ­­πομονή, ἡ ἄρση τοῦ σταυροῦ μας, ἡ πίστη, ἡ καταφυγὴ στὸν ­Κύριο. Ἂς ἀκούσουμε γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τὴν φωνή Του ποὺ μᾶς καλεῖ: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμέ­νοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Μα­τθ. ια΄ 28).

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”

Ἡ ματαιοδοξία στήν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν

Στό πρῶτο τμῆμα τῆς πραγματείας του «Περί κενοδοξίας καί ἀνατροφῆς τῶν τέκνων», ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, δείχνει ὅτι ἡ ἀγωγὴ τῶν νέων ἐπηρεάζεται ἀποφασιστικὰ ἀπὸ τὴν ἐπικρατοῦσα πράξη ζωῆς, ἀπὸ τὸν τρόπο ζωῆς καὶ σκέψεως τῶν μελῶν τῆς ὁμάδος, μέσα στήν ὁποίαν ἀναπτύσσεται ὁ νέος. Στό κλῖμα τῆς ζωῆς αὐτῆς τῆς ὁμάδος ἀναπνέει καὶ ἀναπτύσσεται ὁ νέος, καὶ ἀναποτρέπτως ἡ ἠθικὴ του ποιότητα, ἡ πνευματικὴ του ὀντότητα, προσδιορίζονται ἀπ' αὐτὸ τὸ κλῖμα. Τὴν νοσηρότητα τοῦ κλίματος αὐτοῦ ἐντοπίζει ὁ Χρυσόστομος στήν κενοδοξία, στή ματαιοδοξία δηλαδή, στήν ἐσφαλμένη ἀντιλήψη περὶ ἀξιοπρέπειας καὶ στή συνδεδεμένη μὲ αὐτὴ τάση γιά ἐπίδειξη πλούτου, ἐνδυμάτων, σπιτιῶν, ἐπιπλώσεων.
Ἀναφέρεται κατ' ἀρχὴν στή συνήθεια πού εἶχε ἐπικρατήσει μεταξὺ τῶν πλουσίων νά κάμνουν ἐπίδειξη τῶν οἰκονομικῶν τους δυνατοτήτων, χρηματοδοτώντας θεατρικὲς παραστάσεις ἤ ὀργανώνοντας ἀγῶνες ἱπποδρόμου. Κίνητρο γι' αὐτὰ ἦταν τὰ χειροκροτήματα, οἱ ἐπευφημίες τοῦ λαοῦ, ἡ δόξα. Ὁ ἀνταγωνισμὸς αὐτὸς στήν ἐπίδειξη οἰκονομικῆς δυνάμεως εἶχε φθάσει σὲ τέτοιο σημεῖο, ὥστε μερικοὶ μόνο καὶ μόνο γιά νά μὴ δυσφημισθοῦν, ἔφθαναν στήν πτώχευση καὶ στήν ἀθλιότητα, σκορπώντας τὰ χρήματά τους ἀλόγιστα σ' αὐτές τίς ἐκδηλώσεις, τή στιγμή πού ὑπῆρχε πλῆθος ἀνθρώπων πού πέθαιναν ἀπὸ τὴν πεῖνα.
Ἡ τάση ὅμως αὐτὴ γιά ἐπίδειξη δέν ἦταν γνώρισμα ὀλίγων πλουσίων μόνον. εἶχε καταλάβει ὅλα τὰ στρώματα τῆς κοινωνίας. Ἀκόμη καὶ...
οἱ φτωχοὶ ἐφρόντιζαν νά ἀγοράζουν τὰ καλύτερα ἐνδύματα, τὰ καλύτερα ἔπιπλα καὶ σκεύη, γιά νά ἐπιδεικνύονται. Ἀκόμη καὶ ὑπηρεσία εἰς τὸ σπίτι προσελάμβαναν, γιατὶ ἐνόμιζαν ὅτι ἡ αὐτοεξυπηρέτηση ἐμείωνε τὴν κοινωνικὴ τοὺς ὑποστάση. 
Πολλοί, ἐνῶ πεινοῦσαν, δέν ἐφρόντιζαν γιά τή διατροφή τους παρὰ γιά τὴν κοινωνικὴ τους ἀξιοπρέπεια, γιά νά δείξουν ὅτι εἶναι κάτι, ὅτι εἶναι καλοστεκούμενοι. Ὁ ἰδανικὸς κοινωνικὸς τύπος, ὁ ἐπιτυχημένος, ὁ ἀξιοθαύμαστος δέν ἦταν ὁ ἐνάρετος ἄνθρωπος, ὁ συνετός, ὁ πνευματικὰ καλλιεργημένος, ἀλλὰ ὁ πλούσιος, ὁ βολεμένος οἰκονομικά. 
Ἀγανακτεῖ γιά τὴν καταστάση αὐτή ὁ Χρυσόστομος. ὅλα αὐτά, λέγει, εἶναι ἐξωτερικὰ καὶ δέν ἔχουν καμμία σχέση μὲ τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο, δέν χαρακτηρίζουν τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἰδανικὸς ἄνθρωπος κρίνεται ἀπὸ τὴν ἀρετὴ του. Ἡ ἀρετὴ δίνει ἀξιοπρέπεια, τιμὴ καὶ δόξα. «τοῦτο εὐσχημοσύνη, τοῦτο δόξα, τοῦτο τιμή». Καὶ στο σημεῖο αὐτό, συνδέοντας ἔτσι τὴν κενοδοξία μὲ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν, παρατηρεῖ ὅτι αἰτία ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ὅτι τὰ παιδιὰ μεγαλώνουν μέσα στό νοσηρὸ αὐτὸ κλῖμα καὶ ἐπηρεάζονται ἀπ' αὐτό. 
Μόλις γεννηθεῖ τὸ παιδὶ οἱ γονεῖς κάνουν τὸ πᾶν, ὄχι γιά νά βροῦν τὸν κατάλληλο τρόπο τῆς διαπαιδαγώγησής του, ἀλλὰ γιά νά τὸ καλλωπίσουν, νά τὸ ντύσουν, καὶ νά τοῦ ἀγοράσουν χρυσαφικά. Δέν φροντίζουν νά βγάλουν ἀπὸ τὴν ψυχὴ τοῦ παιδίου αὐτὴ τή μανία, ἀλλὰ οἱ ἴδιοι ἀπὸ τὴν ἀρχὴ εἰσάγουν τὸν ἔρωτα τῶν χρημάτων καὶ τή φροντίδα γιά ἀνώφελα πράγματα. Καὶ εἶναι ἡ παιδικὴ ἡλικία, ἡ πρώτη ἡλικία, τὸ πιὸ πρόσφορο ἔδαφος γιά νά φυτεύσει κανεὶς εἴτε τὴν ἀρετὴ εἴτε τὴν κακία. Γι' αὐτὸ εἶναι ἀνυπολόγιστη ἡ εὐθύνη τῶν γονέων, ὅταν ἀμελοῦν γιά τὴν ὀρθὴ καὶ ἐγκαίρη διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν τους.


Τοῦ Ἁγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: ΔΩΣΤΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΟΡΦΩΣΗ!

Όπως δεν θα μπορέσουμε να δικαιολογηθούμε για τα προσωπικά μας αμαρτήματα, το ίδιο και γι’ αυτά των παιδιών μας.

Και είναι λογικό. Γιατί αν η κακία ήταν έμφυτη, θα υπήρχε δικαιολογία. Είναι γνωστό, όμως, ότι με τη θέληση μας ακολουθούμε είτε το δρό­μο της αμαρτίας είτε το δρόμο της αρετής. Πώς θα δι­καιολογηθεί επομένως ο γονιός, που άφησε το πιο αγαπημένο του πλάσμα, το παιδί του, να παραστρατίσει;

Αν τα παιδιά ανατραφούν με καλές συνήθειες, δύ­σκολα αλλάζουν συμπεριφορά όταν μεγαλώσουν. Για­τί η παιδική ψυχή είναι σαν το κάτασπρο, το ολοκά­θαρο πανί, που, αν το βάψουμε με κάποιο χρώμα, βά­φεται τόσο καλά, ώστε, όσες φορές κι αν θελήσουμε να το ξαναβάψουμε, πάντα φαίνεται η αρχική βαφή. Έτσι, λοιπόν, είναι και τα μικρά παιδιά. Όταν συ­νηθίσουν στο καλό, δύσκολα αλλάζουν.

Ο απόστολος Παύλος αναφέρει μια παροιμία, που την έχει δανειστεί από τον ποιητή Μένανδρο: «Φθείρουσιν ήθη χρηστά ομιλίαι κακαί». Δηλαδή: Οι κακές συναναστροφές χαλάνε τον καλό χαρακτήρα (Α’ Κορ. 15:33). Ας μην απορούμε, πώς μερικοί γίνονται κλέ­φτες ή ακόλαστοι ή βλάσφημοι. Τα παιδιά από μικρά στερούνται τη χριστιανική αγωγή, συνηθίζουν στο κακό και με την πρώτη αφορμή ξεστρατίζουν. Γι’ αυτό ο απόστολος συμβουλεύει: «Παιδιά, να υπακούτε στους γονείς σας, σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου· αυτό άλλωστε είναι το σωστό. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου (αυτή είναι η μόνη εντολή που πε­ριέχει υπόσχεση), για να ευτυχήσεις και να ζήσεις πολλά χρόνια πάνω στη γη. Κι εσείς, πατέρες, μη φέρ­νεστε στα παιδιά σας έτσι που να τα εξοργίζετε, αλλά να τα ανατρέφετε δίνοντάς τους αγωγή και συμβουλές που εμπνέονται από την πίστη στον Κύριο» (Εφ. 6:1-4). Και ο σοφός Σολομών λέει: «Το παιδί, που έχει παιδαγωγηθεί, θα είναι σοφό» (Παροιμ. 10:4α). Και «ο γονιός που δεν χρησιμοποιεί το ξύλο για να παιδαγωγήσει το γιο του, είναι σαν να τον μισεί· οποίος όμως τον αγαπάει, τον ανατρέφει με επιμέλεια (:μέ στοργή αλλά και αυστηρότητα)» (Παροιμ. 13:24).

Με αρετή, λοιπόν, να πλουτίζετε τα παιδιά σας και όχι με αγαθά πρόσκαιρα.

Μην τους αφήνετε, λοιπόν, πλούτη, αλλά παίδευση και αρετή. Έτσι δεν θα στηρίζονται στην κληρονομιά υλικών αγαθών, και θα επιδοθούν στη μόρφωση του νου και στην καλλιέργεια της ψυχής. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για την υπέρβαση της φτώχειας και όλων των προβλημάτων της ζωής. Και αν ο καθένας μας φροντίσει να καλλιεργήσει έτσι τα παιδιά του, τε­λικά όλοι, από γενιά σε γενιά, θα βρεθούμε έτοιμοι κατά την παρουσία του Χριστού και θα αμειφθούμε από τον δίκαιο Κύριό μας. Έτσι είναι. Αν αναθρέ­ψεις καλά το παιδί σου και το κάνεις να έχει ευσέβεια και αγάπη, αν κι εκείνο κάνει το ίδιο στα δικά του παιδιά κ.ο.κ, θα σχηματιστεί μια αλυσίδα ευλογημένη χάρη σ’ εσένα, που έγινες η ρίζα όλου του καλού.

Οι γονείς που παραμελούν την καλή ανατροφή των παιδιών τους, είναι χειρότεροι κι από τους παιδοκτό­νους· γιατί οι πρώτοι θανατώνουν την αθάνατη ψυχή, ενώ οι δεύτεροι μόνο το θνητό σώμα.

Γονιός δεν είναι εκείνος που απλά γέννησε ένα παι­δί, μα εκείνος που και μετά τη γέννησή του το αγα­πάει. Κι αν η αγάπη είναι αναγκαία εκεί όπου υπάρ­χει από τη φύση, πολύ περισσότερο χρειάζεται εκεί όπου υπάρχει χάρη Θεού. Αν δηλαδή πρέπει ν’ αγα­πάει κανείς τα φυσικά του παιδιά για να λέγεται σω­στός γονιός, πόσο μάλλον τα χαρισματικά παιδιά, τα πνευματικά, τα βαπτισμένα, φροντίζοντας να μην κο­λαστούν.

Αλλά κι εσύ, παιδί μου, να υπακούς τους γονείς που σε γέννησαν. Για όσα σου πρόσφεραν, τίποτα δεν μπορείς να τους ανταποδώσεις, ούτε να τους γεννή­σεις ούτε να μοχθήσεις γι’ αυτούς, όσο εκείνοι για σέ­να. Και όταν ο πατέρας σου μαλώνει κάποιο από τ’ αδέλφια σου, πρέπει να συμμερίζεσαι το γονιό σου. Γιατί αν παίρνεις το μέρος του αδελφού σου, μολονό­τι έσφαλε, θα γίνει χειρότερος. Έτσι βάζεις σε κίνδυ­νο και την ψυχική σου σωτηρία, αφού όποιος δεν αφήνει να γιατρευτεί μια πληγή, έχει μεγαλύτερη ευθύνη από κείνον που την προκάλεσε, γι’ αυτό και τι­μωρείται. Ένας τραυματισμός, βλέπεις, ίσως να μην είναι άμεσα θανατηφόρος, ενώ η παρεμπόδιση της θε­ραπείας μπορεί να προκαλέσει το θάνατο.

Ο προφήτης Δαβίδ λέει: «Αποκτήστε την παιδεία (του Θεού), για να μην οργιστεί εναντίον σας ο Κύρι­ος» (Ψαλμ. 2:12). Δώστε στα παιδιά σας χριστιανική μόρφωση. Αυτή είναι η υποχρέωσή σας. Αν αδιαφορήσετε, θα κολαστείτε, έστω κι αν έχετε άλλες αρετές. Να τους μάθετε τα μυστήρια της Εκκλησίας, τη δι­καιοσύνη, τη σωφροσύνη, την ανδρεία της ψυχής. Να τα βοηθήσετε να γνωρίσουν τον εαυτό τους, γιατί μέσ’ από την αυτογνωσία θα οδηγηθούν και στη θεογνω­σία. Αν δεν γνωρίσουν το Θεό, τί θα τους ωφελήσουν όλα τ’ άλλα; Δεν ακούτε τον Κύριο, που λέει στο ιερό Ευαγγέλιο, πως, αν ο άνθρωπος κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, χάσει όμως την ψυχή του, δεν ωφελείται σε τίποτα;

Καλλιεργήστε, λοιπόν, πνευματικά τα παιδιά σας. Καλλιεργήστε και τον εαυτό σας. Έτσι θα σωθείτε και θα μπείτε στη βασιλεία των ουρανών, με τη χάρη του Χριστού μας.

από το βιβλίο: Θέματα Ζωής τόμος Α’ 
Κεφάλαιο: Η ανατροφή των παιδιών
Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου
εκδ. Ι.Μ.Παρακλήτου

Ι.Μ. Βέροιας

Πάλιωσες σήμερα από την αμαρτία; Γίνε πάλι καινούργιος με τη μετάνοια

Aλήθεια, ποιό λιμάνι μπορεί να συγκριθεί με το λιμάνι της Εκκλησίας; Ποιός παράδεισος μπορεί να συγκριθεί με τον παράδεισο των συγκεντρωμένων πιστών; Δεν υπάρχει εδώ φίδι που γυρεύει να μάς βλάψει, μόνο ο Xριστός που μάς οδηγεί μυστικά. … Γι’ αυτό δεν θα ‘ταν λάθος αν θεωρούσαμε την εκκλησία πιο σπουδαία από την κιβωτό. Γιατί η κιβωτός δεχόταν βέβαια τα ζώα και τα διατηρούσε ζώα- η εκκλησία όμως δέχεται τα ζώα και τα αλλάζει. Tί εννοώ μ’ αυτό: Mπήκε στην κιβωτό ένα γεράκι, βγήκε πάλι γεράκι- μπήκε ένας λύκος, βγήκε πάλι λύκος. Eδώ μπαίνει κανείς γεράκι και βγαίνει περιστέρι- μπαίνει λύκος και βγαίνει πρόβατο- μπαίνει φίδι και βγαίνει αρνί΄ όχι επειδή μεταβάλλεται η φύση του, αλλά επειδή διώχνεται μακριά η κακία.
Γι’ αυτό φέρνω το λόγο διαρκώς στη μετάνοια. Γιατί η μετάνοια, που στον αμαρτωλό φαντάζει φοβερή και τρομερή, γιατρεύει τα παραπτώματα- εξαφανίζει τις παρανομίες- σταματά το δάκρυ- δίνει παρρησία μπροστά στο Θεό- είναι όπλο κατά του διαβόλου- μαχαίρι που τού κόβει το κεφάλι- ελπίδα σωτηρίας- αφαίρεση της απελπισίας. Aυτή ανοίγει στον άνθρωπο τον ουρανό. Aυτή τον οδηγεί στον παράδεισο. Aυτή νικά τον διάβολο. Γι’ αυτό ακριβώς και σάς μιλώ συνέχεια γι’ αυτήν. Όπως από την άλλη κι η υπερβολική αυτοπεποίθηση μάς οδηγεί στην πτώση. Eίσαι αμαρτωλός; Mήν απελπίζεσαι. Δεν σταματώ, σα φάρμακα αυτά τα λόγια συνεχώς να σάς τα δίνω. Γιατί ξέρω καλά τί όπλο δυνατό που είναι κατά του διαβόλου το να μη χάνεις την ελπίδα σου. Aν έχεις αμαρτήματα, μην απελπίζεσαι. Δεν παύω διαρκώς αυτά τα λόγια να τά επαναλαμβάνω. Aκόμα και αν αμαρτάνεις κάθε ημέρα, κάθε ημέρα να μετανοείς. Ας κάνουμε ό,τι ακριβώς και με τα σπίτια τα παλιά που είναι ετοιμόρροπα: αφαιρούμε τα παλαιά και σάπια υλικά και τ’ αντικαθιστούμε με καινούργια- και δε λησμονούμε διαρκώς να τα περιποιούμαστε.

Πάλιωσες σήμερα από την αμαρτία; Γίνε πάλι καινούργιος με τη μετάνοια. Mα είναι στ’ αλήθεια δυνατό, αυτός που θα μετανοήσει να σωθεί; – αναρωτιούνται μερικοί. Eίναι, και πολύ μάλιστα. Όλη μου τη ζωή μέσα στις αμαρτίες την πέρασα- και αν μετανοήσω, θα σωθώ; Nα είσαι απολύτως βέβαιος γι’ αυτό. Kι από που φαίνεται αυτό; Aπ’ τη φιλανθρωπία του Kυρίου σου. Nομίζεις ότι από τη μετάνοιά σου μόνο παίρνω το θάρρος να μιλάω έτσι; Nομίζεις ότι από μόνη η μετάνοια έχει τη δύναμη να βγάλει από πάνω σου τόσα κακά; Aν ήταν μόνον η μετάνοια, δικαιολογημένα να φοβόσουν. Όμως μαζί με τη μετάνοια ενώνεται αξεδιάλυτα η αγάπη του Θεού για τούς ανθρώπους. Kαι όριο αυτή η αγάπη δε γνωρίζει. Oύτε μπορεί κανείς να εξηγήσει με τα λόγια την απεραντοσύνη της αγάπης του Θεού. H δική σου κακία έχει ένα όριο- το φάρμακο όμως όριο δεν έχει. H δική σου κακία, όποια και να είναι, είναι μία ανθρώπινη κακία. Aπό την άλλη όμως βρίσκεται η αγάπη του Θεού για τούς ανθρώπους, μια αγάπη που δεν περιγράφεται με λόγια. Nα έχεις λοιπόν θάρρος, γιατί αυτή η αγάπη νικάει την κακία σου. Φαντάσου μία σπίθα να πέφτει μες στο πέλαγος. Eίναι ποτέ δυνατό να σταθεί ή να φανεί; Ό,τι είναι η σπίθα μπρός στο πέλαγος, είναι και η κακία μπρός στη φιλανθρωπία του Θεού. Ή μάλλον η διαφορά είναι ακόμη πιό μεγάλη. Γιατί το πέλαγος, όσο πλατύ κι αν είναι, κάπου τελειώνει βέβαια. H αγάπη όμως του Θεού για τούς ανθρώπους τέλος δεν γνωρίζει. Όλα αυτά σάς τ’ αναφέρω βέβαια όχι για νά σάς κάνω ράθυμους κι απρόσεκτους, αλλά για να σάς οδηγήσω στη μετάνοια με πιό μεγάλη προθυμία.
Διέπραξες κάποια παρανομία; Aιχμαλωτίστηκες από συνήθεια πονηρή; Kι ύστερα πάλι έφερες στο νου τα λόγια μου κι ένιωσες μέσα σου ντροπή; Έλα στην Εκκλησία! Ένιωσες λύπη μέσα στην καρδιά σου; Zήτησε τη βοήθεια του Θεού! Ήδη έχεις κάνει ένα βήμα προς τα εμπρός. Aλίμονο, ενώ άκουσα τις συμβουλές σου, δεν τις ακολούθησα. Πώς γίνεται να ‘ρθω στην εκκλησία πάλι; Πώς γίνεται ν’ ακούσω πάλι; Nάρθεις και νά ξανάρθεις ακριβώς γι’ αυτό, γιατί δεν τήρησες τις συμβουλές μου. Για να τις ξανακούσεις και να τις τηρήσεις.
Για πες μου, αν ο γιατρός βάλει ένα φάρμακο επάνω στην πληγή και δεν γίνεις καλά, δεν θα στο δώσει πάλι άλλη μέρα; Eίναι ένας ξυλοκόπος- θέλει να κόψει μια βελανιδιά. Παίρνει τσεκούρι- αρχίζει να χτυπά τη ρίζα. Aν δώσει ένα χτύπημα και δεν πέσει το άκαρπο δέντρο, δεν θα δώσει δεύτερο χτύπημα, δεν θα δώσει τρίτο, τέταρτο, δέκατο; Aυτό κάνε και σύ. Bελανιδιά είναι η πονηρή συνήθεια- άκαρπο δέντρο. Tα βελανίδια της είναι τροφή μόνο για χοίρους, που δεν έχουν λογική. Pίζωσε με το χρόνο μέσα στο μυαλό σου- νίκησε τη συνείδησή σου με το φύλλωμά της. O λόγος μου τσεκούρι. Tον άκουσες μια μέρα. Πώς είναι δυνατό σέ μία μέρα να πέσει κάτω αυτό που έχει πιάσει ρίζες μέσα σου τόσο καιρό; Λοιπόν, αν έρθεις δυό, αν έρθεις τρείς, αν έρθεις εκατό, αν έρθεις αναρίθμητες φορές ν’ ακούσεις, διόλου περίεργο δεν είναι. Mόνο προσπάθησε ν’ απαλλαγείς από ένα πράγμα πονηρό και δυνατό- από την πονηρή συνήθεια. Oι Iουδαίοι μάννα έτρωγαν, κι όμως ζητούσαν τα κρεμμύδια που έτρωγαν στην Aίγυπτο. «Kαλά – λέγαν- περνούσαμε στην Aίγυπτο». Άσχημο πράγμα η συνήθεια και ιδιαίτερα κακό! Λοιπόν, κι αν καταφέρεις νάρθεις δέκα μέρες, κι αν καταφέρεις νάρθεις είκοσι ή τριάντα, δεν σ’ αγκαλιάζω, δεν σέ επαινώ γι’ αυτό, δεν σού χρωστώ ευγνωμοσύνη. Mόνο μήν αποκάμεις- να μήν κουραστείς- αλλά νιώθε ντροπή και έλεγχε τον εαυτό σου.
Σας μίλησα πολλές φορές για την αγάπη. Ήρθες και άκουσες, κι ύστερα πήγες κι άρπαξες από τον αδερφό σου; Δεν ακολούθησες τα λόγια μου στη πράξη; Nα μη ντραπείς να ‘ρθείς στην Εκκλησία πάλι. Nτροπή να νιώθεις όταν αμαρτάνεις, μη ντρέπεσαι όταν μετανοείς. Kοίταξε τί σου έκανε ο διάβολος. Yπάρχουν δύο πράγματα- η αμαρτία και η μετάνοια. H αμαρτία είναι τραύμα- η μετάνοια φάρμακο. Όπως ακριβώς για τά σώματα υπάρχουν φάρμακα και τραύματα, το ίδιο και γιά την ψυχή- υπάρχουν τα αμαρτήματα και η μετάνοια. H αμαρτία μέσα της έχει την ντροπή- η μετάνοια έχει το θάρρος και την παρρησία. Θέλω να με ακούσεις, σε παρακαλώ, με προσοχή, μήπως και δεν αντιληφθείς πώς είναι η τάξη των πραγμάτων, και χάσεις έτσι την ωφέλεια. Πρόσεξε τί θα πω! Yπάρχει το τραύμα- υπάρχει και το φάρμακο. Yπάρχει η αμαρτία- υπάρχει και η μετάνοια. Tο τραύμα είναι η αμαρτία- το φάρμακο η μετάνοια. Στο τραύμα υπάρχει πύον και μόλυνση- υπάρχει ντροπή- υπάρχει χλεύη. Στη μετάνοια υπάρχει παρρησία- το φάρμακο η δύναμη να καθαρίζει αυτό που έχει μολυνθεί. Στην αμαρτία υπάρχει μόλυνση- υπάρχει ελευθερία- υπάρχει καθαρισμός του αμαρτήματος. Παρακολούθησε με προσοχή τα λόγια μου! Mετά την αμαρτία έρχεται η ντροπή- μετά τη μετάνοια ακολουθεί το θάρρος και η παρρησία. Έδωσες προσοχή σ’ αυτό που είπα; Aυτή την τάξη των πραγμάτων την αντέστρεψε ο διάβολος, και έδωσε στην αμαρτία παρρησία, και στη μετάνοια έδωσε ντροπή.
Γιατί να ντρέπεσαι λοιπόν; Δεν ένιωθες ντροπή τότε που έπραττες την αμαρτία και νιώθεις τώρα που έρχεσαι να βάλεις φάρμακο επάνω στην πληγή. Tώρα που απαλλάσσεσαι από την αμαρτία, τώρα ντρέπεσαι; Όφειλες τότε να αισθάνεσαι ντροπή- έπρεπε τότε να ντρεπόσουν- τότε, όταν έπραττες την αμαρτία. Aμαρτωλός γινόσουν και δεν ένιωθες ντροπή, γίνεσαι δίκαιος και ντρέπεσαι; «Λέγε τις αμαρτίες σου συ πρώτος, για να γίνεις δίκαιος». Ώ μέγεθος φιλανθρωπίας του Kυρίου! Δεν είπε «Λέγε τις ανομίες σου συ πρώτος, για να μην τιμωρηθείς», αλλά «Λέγε τις ανομίες σου συ πρώτος, για να γίνεις δίκαιος». Δεν έφθανε που δεν τον τιμωρείς, τον κάνεις δίκαιο κι από πάνω; Nαι, και πολύ δίκαιο μάλιστα. Πρόσεξε ακριβώς αυτά τα λόγια! Λέει: Tον κάνω δίκαιο αυτόν που θα μετανοήσει. Θέλεις να μάθεις και σε ποιά περίπτωση το έκανε αυτό; Tότε με τον ληστή. Mέ το να πει ο ληστής στο σύντροφό του απλώς και μόνο εκείνα τα γνωστά μας λόγια! «Mα ούτε τον Θεό δεν φοβάσαι εσύ; Kι εμείς δίκαια βέβαια- έχουμε μία τιμωρία όπως μάς αξίζει, για όλα όσα κάναμε»- την ίδια εκείνη τη στιγμή του λέει ο Σωτήρας: «Σήμερα κιόλας μαζί μου θα είσαι στον παράδεισο». Δεν του είπε: «σε απαλλάσσω από την κόλαση κι από την τιμωρία», αλλά τον βάζει στον παράδεισο, αφού τον κάνει δίκαιο.
Eίδες πώς έγινε ο άνθρωπος με την εξομολόγηση της αμαρτίας δίκαιος; Eίναι μεγάλη η φιλανθρωπία του Θεού! Θυσίασε τον Yιό, γιατί λυπήθηκε τον δούλο, παρέδωσε τον Mονογενή, για ν’ αγοράσει δούλους αχάριστους – πλήρωσε, δίνοντας για τίμημα το αίμα του Yιού Tου. Ώ μέγεθος φιλανθρωπίας του Kυρίου! Kαι μη μου πεις πάλι τα ίδια- «έχω πολλές αμαρτίες» και «πώς θα μπορέσω να σωθώ;». Eσύ δεν μπορείς, μπορεί όμως ο Kύριός σου και είναι τόση η δύναμή Tου, ώστε τα αμαρτήματα τα εξαλείφει.

Παρακολούθησε με προσοχή αυτά τα λόγια! Tα αμαρτήματα τα εξαλείφει, έτσι που ίχνος τους δε μένει. Bέβαια για τα σώματα αυτό δεν είναι δυνατό. Aκόμα κι αν αμέτρητες φορές θα προσπαθήσει ο γιατρός, ακόμα κι αν θα βάλει φάρμακα επάνω στην πληγή, γιατρεύει βέβαια την πληγή- πολλές φορές όμως πληγώνεται κανείς στο πρόσωπο και ενώ το τραύμα θεραπεύεται, μένει κάποιο σημάδι, που ασχημίζει και το πρόσωπο, αλλά και που θυμίζει πώς υπήρξε κάποτε ένα τραύμα. Kαι αγωνίζεται με χίλιους τρόπους ο γιατρός να εξαλείψει πέρα από την πληγή και το σημάδι. Mα όμως δεν τα καταφέρνει, γιατί τον αντιμάχεται η φύση του ανθρώπου η ασθενική και η αδυναμία της ιατρικής και των φαρμάκων. O Θεός όμως, όταν εξαλείφει τα αμαρτήματα, δεν αφήνει σημάδι ούτε επιτρέπει να παραμείνει κάποιο ίχνος επάνω στην ψυχή- αλλά μαζί με την υγεία χαρίζει και την ομορφιά- μαζί με την απαλλαγή από την τιμωρία δίνει και τη δικαιοσύνη- κι εκείνον που αμάρτησε, τον κάνει να ‘ναι ίσος με αυτόν που δεν αμάρτησε. Γιατί αφαιρεί το αμάρτημα και κάνει όχι μόνο να μην υπάρχει τώρα πια αυτό, αλλά και να μην έχει υπάρξει ούτε και στο παρελθόν. M’ αυτόν τον τρόπο ολοκληρωτικά το εξαλείφει. Δεν υπάρχει πλέον ουλή- δεν υπάρχει σημάδι- δεν υπάρχει ίχνος που να θυμίζει το τραύμα- δεν υπάρχει το παραμικρό που να φανερώνει πως υπήρξε πληγή (…).
Παρακολούθησε με προσοχή αυτά τα λόγια! Γιατί για όλους είναι, όλους αφορούν και οδηγούν στη σωτηρία. Παρασκευάζω φάρμακα, που είναι πιο σπουδαία από τα φάρμακα των ιατρών (…). Στα χέρια της μετάνοιας σάς παραδίδω- για να γνωρίσετε τη δύναμη που έχει- για να γνωρίσετε τί είναι ικανή να κατορθώσει και για να μάθετε πώς δεν υπάρχει αμάρτημα που να μπορεί να τη νικήσει, ούτε παράβαση του νόμου που να μπορεί να υπερισχύσει πάνω απ’ τη δική της δύναμη (…). Γνωρίζοντας, λοιπόν, το φάρμακο αυτό της μετάνοιας, ας απευθύνουμε δοξολογία στο Θεό. Γιατί η δόξα και η δύναμη αιώνια είναι δική Tου. Aμήν.”

Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος

“Η ελπίδα στον Θεό μεταβάλλει τα πάντα…”

“Η ελπίδα τότε προπαντός υπάρχει, όταν, ενώ τα φαινόμενα μας οδηγούν σε απόγνωση, αυτή μας ετοιμάζει να έχουμε θάρρος για το μέλλον…

Η ελπίδα στον Θεό μεταβάλλει τα πάντα…

Είναι δυνατόν στον Θεό και από το αδιέξοδο να βρει διέξοδο. Όταν τα πράγματα φτάσουν σε αδιέξοδο, τότε προ πάντων να ελπίζεις. Γιατί, τότε κυρίως ο Θεός δείχνει την δύναμή Του, όχι από την αρχή, αλλά όταν οι ανθρώπινες ελπίδες διαψευσθούν. Γιατί αυτός είναι ο κατάλληλος καιρός για την επέμβαση του Θεού…

Για την σωτηρία μας τίποτε δεν είναι ισάξιο με το να εμπιστεύεται κανείς τον Θεό πάντοτε και να εξαρτάται εξ ολοκλήρου από εκείνη την ελπίδα, κι αν ακόμη συμβαίνει να είναι αμέτρητα αυτά, που εμβάλλουν σε απόγνωση…

Είναι μεγάλη η δύναμη της ελπίδας στον Θεό, είναι φρούριο απόρθητο, τείχος ακαταμάχητο, συμμαχία ακατανίκητη, λιμάνι γαλήνιο, πύργος ανίκητος, όπλο αήττητο, δύναμη ακατάβλητη, που βρίσκει διέξοδο ακόμη κι εκεί, που δεν υπάρχει πέρασμα…

Το άξιον θαυμασμού είναι τούτο, ότι δηλαδή και οι αμαρτωλοί, όταν στηρίζονται σε αυτήν την άγκυρα της ελπίδος, γίνονται ακατανίκητοι από όλους. Γιατί αυτό προ πάντων είναι γνώρισμα της διαθέσεως προς τον Θεό, όταν δηλαδή εμπιστευθείς στην φιλανθρωπία του Θεού, μολονότι βαρύνεσαι με τόσα πολλά κακά”.

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
από το βιβλίο: “Τα τρία όπλα της σωτηρίας” – Π.Μ. Σωτήρχος (Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη).

Είναι παρηγοριά να πάθεις κάτι για το Χριστό



Πιστέψτε με τώρα είναι μπροστά μας να υποστούμε χειρότερα από όσα έπαθε ο Παύλος.
Τότε εκείνοι κτυπούσαν τον Παύλο με πέτρες. Τώρα μας κτυπούν με λόγια οδυνηρότερα και από πέτρες.

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν; Ότι έκανε και κείνος. Δεν εμίσησε εκείνους που τον ελιθοβόλησαν, αλλά ενώ εκείνον τον έσυραν δια της βίας έξω από την πόλη, αυτός μπήκε πάλι για να ευεργετήσει εκείνους που τόσο τον αδίκησαν. Αν υπομείνεις και συ τον υβριστή, τον βάναυσο, εκείνον που σε αδικεί τόσο πολύ, λιθοβολήθηκες και συ. Μην πεις ότι δεν έφταιξα τίποτε, γιατί σε τι είχε φταίξει ο Παύλος για να λιθοβοληθεί. Εκήρυττε τη Βασίλεια των ουρανών, απομάκρυνε από την πλάνη, ωδηγούσε στο Θεό. Αυτά είναι άξια για στεφάνους, για δημόσιο έπαινο, για χίλια καλά, όχι για λιθοβολισμό. Αλλά όμως έπαθε τα αντίθετα. Αυτό είναι που αποτελεί περίλαμπρη νίκη.
«Και έσυραν αυτόν» (Πραξ 14. 19). Και σένα πολλές φορές σε σέρνουν. Μη θυμώσεις, αλλά κήρυξε το Ευαγγέλιο με την επιείκειά σου. Σε έβρισαν; Σώπασε και ευλόγησε αν μπορείς, και έτσι εκήρυξες και συ το Λόγο, εδίδαξες επιείκεια, εδίδαξες πραότητα. Γνωρίζω πολλούς που δεν πονούν τόσο από τα τραύματα, όσο από τα λόγια γιατί το τραύμα το δέχεται το σώμα, ενώ τα λόγια η ψυχή. Αλλά ας μη πονάμε, ή καλύτερα ας υπομένουμε τους πόνους.
Δε βλέπετε τους πυγμάχους, που με τραυματισμένα τα κεφάλα, με σφιγμένα τα δόντια, υποφέρουν τους πόνους τόσο ήρεμα. Εδώ δεν υπάρχει ανάγκη να τρίξεις τα δόντια, να δαγκώσεις τα χείλη. Σκέψου τον Δεσπότη σου και αμέσως έβαλες το φάρμακο στη σκέψη. Σκέψου τον Παύλο. Κατάλαβε ότι νίκησες συ ο κτυπημένος, ενώ εκείνος που σε κτύπησε νικήθηκε και τότε όλα τα θεράπευσες.
Είναι μια κρίσιμη στιγμή μην παρασυρθείς, και αμέσως κατώρθωσες τα πάντα. Μην ταραχθείς και έσβησες τα πάντα. Είναι μεγάλη παρηγοριά να πάθεις κάτι για το Χριστό.

Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Εξουσία και άρχοντες (Η Αγία Γραφή και οι άγιοι οδηγοί μας στις επερχόμενες εκλογές)

Ο απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή, στο δέκατο τρίτο κεφάλαιο γράφει: «Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω· οὐ γάρ ἐστιν ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ Θεοῦ · αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τεταγμέναι εἰσίν».(Ρωμ. 13,1) Και η μετάφραση: «Ο κάθε ένας ας υποτάσσεται στις ανώτερες εξουσίες, διότι δεν υπάρχει εξουσία παρά από το Θεό και οι εξουσίες που υπάρχουν έχουν ταχθεί από το Θεό».

Το καθεστώς του κράτους, λοιπόν, είναι σύμφωνο προς το σχέδιο του Θεού, ο οποίος δημιούργησε τον άνθρωπο να ζει κοινωνικά. Άρα η ύπαρξη της εξουσίας ουσιαστικά κάνει πράξη αυτό που σκέφτηκε ο Θεός για τον άνθρωπο, για την κοινωνικότητά του.

Σχολιάζει ο άγιος Χρυσόστομος: «Το να υπάρχουν αρχές και οι μεν να είναι άρχοντες οι δε αρχόμενοι , λέγω, είναι έργο της σοφίας του Θεού, για να μη γίνονται όλα αμελώς και χωρίς φροντίδα, ώστε να βρίσκεται σε ακαταστασία ο κόσμος, όπως τα κύματα που περιφέρονται εδώ κι εκεί».

Ακόμη, αναφερόμενος στην υποταγή στους άρχοντες, όχι απλώς στην πειθώ, λέγει: «Κάνει πολύ λόγο για την υποταγή στους άρχοντες, ο απόστολος Παύλος, θέλοντας να δείξει ότι ο Χριστός δεν εισήγαγε τους νόμους του για να ανατρέψει την κοινή πολιτεία, αλλά για να την καταστήσει καλύτερη».

Και συνεχίζει ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης: «Η αναρχία είναι σε κάθε περίπτωση πάρα πολύ ανυπόφορη και αιτία σύγχυσης και ακαταστασίας».

Εξουσία σημαίνει το αξίωμα. Γι` αυτό ο απόστολος Παύλος είπε: «· οὐ γάρ ἐστιν ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ Θεοῦ». Βλέπουμε, λέει πάλι ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, δεν είπε: «Δεν υπάρχει άρχοντας, αλλά μίλησε για το αξίωμα που έχει». Και συμπληρώνει ο Οικουμένιος: «Δε λέει ο Απόστολος για τον καθένα άρχοντα, αλλά για τη θέση, για το αξίωμα που διακονεί».

Ερχόμαστε και στον άγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας, ο οποίος κάνει μια λεπτότερη διάκριση ανάμεσα «στο άρχειν», δηλαδή στην εξουσία, στο αξίωμα, στη θέση, στην ιδιότητα που φέρει ο άρχοντας και «στον άρχοντα», δηλαδή στο πρόσωπο που εκλέχτηκε να υπηρετήσει τη θέση, αλλά δίνει έμμεσα και απάντηση στις ευθύνες που έχουμε για την εκλογή των αρχόντων.

Γράφει: «Ο Θεός, προνοώντας για την κοινή ευταξία, οικονόμησε ώστε να υπάρχουν άρχοντες και αρχόμενοι, βάζοντας στους αδίκους, κατά κάποιο τρόπο σαν χαλινάρι, το φόβο προς τους άρχοντες, προς την εξουσία. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι ο Θεός οικονόμησε το να υπάρχουν άρχοντες και αρχόμενοι, κατά τον απόστολο Παύλο, και όχι αν θα είναι άρχοντας ο ένας ή ο άλλος. 

Διότι δεν εκλέγονται από το Θεό οι άδικοι άρχοντες».

Βλέπουμε πως οι άγιοι, έχοντας τη διάκριση του Πνεύματος, αλλά και ως «σάρκα φορούντες και τον κόσμον οικούντες», γίνονται πρακτικοί οδηγοί σε όλα τα ζητήματα της ζωής του ανθρώπου. 

Εμμέσως, πλην σαφώς, μας λένε πως είμαστε εμείς υπεύθυνοι για τους άρχοντες που εκλέγουμε.

Ποια είναι τα κριτήρια που μας προτείνουν για την εκλογή τους; Ερμηνεύοντας στη λέξη «υποτασσέσθω» ο Θεοδώρητος, γράφει:«Προφανώς να υποτασσόμαστε, αν είναι στην ευσέβεια. Διότι η εναντίωσή τους στις εντολές του Θεού δεν μας επιτρέπει να συμβιβαζόμαστε με τους άρχοντες».

Στην προς Τίτον επιστολή γράφει ο απόστολος Παύλος: «Ὑπομίμνησκε αὐτοὺς ἀρχαῖς καὶ ἐξουσίαις ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι» (Τίτ.3,1) Μετάφραση: «Να τους υπενθυμίζεις να υποτάσσονται στις αρχές και στις εξουσίες, να πειθαρχούν, να είναι έτοιμοι για κάθε έργο καλό».

Ο Θεοδώρητος σχολιάζει στο στίχο αυτό: «Δεν πρέπει να πειθαρχούμε σε όλα στους άρχοντες, αλλά να πληρώνουμε τους δασμούς και τους φόρους και να απονέμουμε την οφειλόμενη τιμή. Αν όμως μας δώσουν εντολή να πράξουμε δυσσεβή πράγματα, αμέσως να αντιδράσουμε σθεναρώς».

Είναι απλές και ξεκάθαρες οι θέσεις των αγίων. Μας βοηθούν να ψηφίζουμε ελεύθερα. Και ελεύθερα σημαίνει αδέσμευτο συναίσθημα και θέλημα συνταυτισμένο στο κατά δύναμη με το θέλημα του Ευαγγελίου και τις εντολές του. Έτσι δε θα μετανιώσουμε ποτέ, διότι κάναμε το θέλημα του Θεού και η συνείδησή μας θα είναι ήσυχη, όσο κι αν μας πιέζει και μας επηρεάζει ο κόσμος.

«Οι συνειδήσεις μας δεν είναι κτήμα κανενός, παρά μόνο του Θεού. Είναι αποκλειστικό δικαίωμα του Θεού να ζητάει ολόκληρo τον εσωτερικό μας κόσμο και να δεσμεύει ακόμη και αυτές τις σκέψεις μας και τις εσωτερικές μας αποφάσεις. Η υποταγή μας προς τους άρχοντες εξάλλου, υπονοεί το σεβασμό και την εκδήλωση τιμής προς αυτούς, υπακοή στους νόμους και τις διαταγές τους, εφόσον αυτές δεν προσκρούουν στην ευσέβεια και στα καθήκοντά μας προς το Θεό».(Π. Τρεμπέλας)

Πιστεύουμε πως, έχοντας οδηγό τις γνώμες των αγίων μας, μπορούμε να οδηγηθούμε στις κάλπες, με ελαφριά καρδιά, χωρίς αναστολές, στο ιερό μας δικαίωμα και καθήκον κατά τις δύσκολες αυτές ώρες που περνά η πατρίδα μας.


Σάββας Ηλιάδης
Δάσκαλος
Κιλκίς, 15-9-2015

Όλα να αποβλέπουν στο να είμαστε ενωμένοι με τον Θεό!

“Πες μου, θλίβεσαι γιατί ζεις μέσα στη φτώχεια και θορυβείσαι γι΄αυτό; Μη θορυβείσαι, καθ’ όσον αυτή η θλίψη είναι αιτία ανέσεως! “Αυτή η ασθένεια -λέγει- δεν θα οδηγήσει σε θάνατο”. (Ιων. 11.4)

Ο τωρινός καιρός είναι αγώνας, κι είναι λοιπόν ανάγκη να αγωνιζόμαστε.Πόλεμος είναι και μάχη. Στον πόλεμο κανείς δεν ζητεί άνεση, κανένας δεν ζητεί καλοπέραση, κανένας δεν φροντίζει για χρήματα, κανένας δεν φροντίζει για την σύζυγο, αλλά σ’ ένα μόνο αποβλέπει – πως να υπερνικήσει τους εχθρούς.

Αυτό ας κάνουμε και εμείς κι αν υπερισχύσουμε και επιστρέψουμε με τρόπαια, όλα θα μας τα δώσει ο Θεός. Αυτό μόνο ας προσπαθούμε, πως θα υπερισχύσουμε του διαβόλου. Μάλλον δε το πράγμα δεν είναι της δικής μας προσπάθειας, αλλά το παν εξαρτάται απ’ τη χάρη του Θεού.

Μία ας είναι η δική μας φροντίδα, πως θα αποσπάσουμε τη χάρη Του, πως θα προσελκύσουμε προς τους εαυτούς μας την βοήθειά Του εκείνη. Γιατί λέγει:“Εάν ο Θεός είναι μαζί μας, ποιος θα είναι εναντίον μας;” (Ρωμ. 8,31).

Ένα μόνο ας προσπαθούμε – πως Αυτός να μην γίνει εχθρός μας, πως να μην μας αποστραφεί”.

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
από το βιβλίο: “Οι δοκιμασίες και οι θλίψεις στην ζωή μας” – Κ.Γ. Ππαπαδημητρακόπουλου (Εκδόσεις Φωτοδότες).

Ποιος είναι ο λόγος που σήμερα αυξήθηκε τόσο πολύ η αμαρτία;

Σας πληροφορώ, αδελφοί μου, ότι αν όλοι συνεργούμε στη σωτηρία των αδελφών μας, με βεβαιότητα γρήγορα πρόκειται να διορθωθούν οι κακοί, και να ελευθερωθούν οι πολιτείες μας από τα κακά και τις αμαρτίες.
Διότι, αν ένας μόνο άνθρωπος, που έχει ζήλο θεϊκό στην καρδιά του και αγάπη αδελφική, μπορεί να διορθώσει έναν ολόκληρο λαό, πόσο μάλλον μπορεί να διορθώσει τους αμαρτωλούς τόσο και τόσο πλήθος Χριστιανών, αρκεί μόνο να θελήσουν να αποκτήσουν ζήλο και αδελφική αγάπη στην ψυχή τους;

Αλήθεια! όλη η αιτία της απώλειας των σημερινών αμαρτωλών, και όλη η αιτία, για την οποία σήμερα αυξήθηκε τόσο και βασίλεψε η αμαρτία και ο διάβολος στον κόσμο, δεν είναι άλλη παρά εμείς. Διότι βλέποντας τους αδελφούς μας να αμαρτάνουν φανερά και να κάνουν τόσες κακίες, δεν επιμελούμαστε να πάμε όλοι να τους διορθώσουμε πότε με αδελφικές συμβουλές, και πότε με ελέγχους επιπληκτικούς. Αλλά άλλος άλλην πρόφασιν προφασιζόμενος, όλοι με μιας σιωπούμε, ησυχάζουμε και αφήνουμε τον καθένα να κάνει εκείνα τα κακά, που θέλει και βούλεται. Αυτό το βεβαιώνει ο Χρυσόστομος Ιωάννης λέγοντας:
«Μη λέμε ότι δε μας ενδιαφέρει για τους άλλους, αλλά να δείχνουμε τη φροντίδα που ταιριάζει σε αδελφούς. Εγώ μάλιστα σας υπόσχομαι επακριβώς και εγγυώμαι σε όλους σας, ότι αν εσείς θελήσετε όλοι, όσοι βρίσκεστε παρόντες εδώ, να μοιραστείτε (τη φροντίδα για) τη σωτηρία όσων κατοικούν σ’ αυτή την πόλη, σύντομα θα τη διορθώσετε ολόκληρη…
Ας μοιραστούμε λοιπόν (τη φροντίδα για) τη σωτηρία των αδελφών μας. Αρκεί ένας άνθρωπος πεπυρωμένος με ζήλο για να διορθώσει ολόκληρο δήμο. Όταν λοιπόν αυτός δεν είναι ένας, ούτε δυο-τρεις, αλλά τόσο πλήθος, που μπορεί να φροντίσει για τη διόρθωση όσων αμελούν, τότε λοιπόν δε φταίει τίποτε άλλο, που οι περισσότεροι χάνονται και καταπίπτουν, παρά μόνο η δική μας ραθυμία, και όχι η αδυναμία μας.
Δεν είναι λοιπόν παράδοξο, όταν μεν βλέπουμε να γίνεται στην αγορά κάποιος καβγάς, να τρέχουμε και να συμφιλιώνουμε τους μαχόμενους -αλλά γιατί να μιλάω για μάχη; Γάιδαρο να δούμε πεσμένο, τρέχουμε να βάλουμε το χέρι μας και να τον σηκώσουμε-, ενώ για τους αδελφούς μας, που χάνονται, να αμελούμε; (Ανδρ. α΄).


Πηγή: Από το βιβλίο «Χρηστοήθεια των Χριστιανών» Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη

Η καθημερινή μελέτη της Αγίας Γραφής: «Στο δωμάτιο που υπάρχει Ευαγγέλιο τρέμουν να μπουν οι δαίμονες»

“Ας προσέχουμε λοιπόν στην ανάγνωση των Γραφών, γιατί εάν προσέχεις στην Γραφή, σου ξεριζώνει τη λύπη, σου φυτεύει την ευχαρίστηση, αναιρεί την κακία, ριζώνει την αρετή, δεν αφήνει μέσα στην αναταραχή των πραγμάτων να παθαίνεις όπως οι ναυτικοί στην τρικυμία” 
(Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος).

Όπως η καθημερινή προσευχή, έτσι και η καθημερινή μελέτη της Αγίας Γραφής είναι απαραίτητη για την πνευματική μας ζωή.

Με τη μελέτη της Αγίας Γραφής η προσευχή μας γίνεται θερμότερη. Και με την προσευχή μας ο νους μας φωτίζεται για την κατανόηση της Αγίας Γραφής. Εκτός από τα όσα αναφέραμε πιο πάνω, σημειώνουμε και μερικούς ακόμα πρακτικούς τρόπους.

α) Το προσωπικό μας αντίτυπο. Χρειάζεται ν’ αποκτήσουμε πριν απ’ όλα το προσωπικό μας αντίτυπο της Αγίας Γραφής. Αυτή να έχουμε πάντα. Να μην την δανείζουμε. Και μόνον απ’ αυτήν να διαβάζουμε. Έτσι θα αποκτήσουμε με κάθε λέξη προσωπική γνωριμία.

β) Σταδιακό πλησίασμα. Η Αγία Γραφή δεν διαβάζεται όπως όλα τα βιβλία. Κάθε φράση, κάθε λέξη έχει βάθος πολύ, ένα μήνυμα κρυμμένο. Οι πατέρες της Εκκλησίας έχουν δώσει θαυμάσιες ερμηνείες. Και σήμερα έχουμε την δυνατότητα μέσω αυτών των έργων τους, αλλά και σύγχρονων ερμηνευτών να γνωρίσουμε καλύτερα την Αγία Γ ραφή.

γ) «Προσπάθησα αλλά δεν καταλαβαίνω». Η Αγία Γραφή δεν είναι παιδικό βιβλίο, ούτε εύκολο. Γι’ αυτό και θέλει, όπως τονίσαμε, σταδιακό πλησίασμα, όταν συναντάμε κάτι που δεν καταλαβαίνουμε, δεν σταματάμε. Προχωρούμε πιο κάτω. Με τα ερμηνευτικά κείμενα που κυκλοφορούν, μπορούμε να κατανοήσουμε κάθε φορά και περισσότερα πράγματα.

Πολύ ωραία λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Εάν εσύ δεν καταλαβαίνεις, ο διάβολος καταλαβαίνει και τρέμει». Και σ’ άλλο σημείο τονίζει: «Στο δωμάτιο που υπάρχει Ευαγγέλιο τρέμουν να μπουν οι δαίμονες».

Μη φοβηθείς ποτέ τον πειρασµό, αν έχεις γενναία ψυχή...

Τη γενναιότητα του πλοιάρχου ούτε η γαλήνη τη διαλύει, ούτε η τρικυµία την βυθίζει.

«Και τα θλιβερά και τα χαρούµενα γεγονότα είναι αφορµές για να δοξολογούµε και να ευχαριστούµε τον Θεό και είναι αµφότερα ωφέλιµα για µας. Το καλοκαίρι και ο χειµώνας είναι διαφορετικές εποχές, όµως συγκλίνουν στον ίδιο σκοπό· να παράγει
η γη άφθονο καρπό.
Έτσι τα καλά και τα κακά της ζωής µας έχουν τον ίδιο σκοπό·
να δοξολογούµε το Θεό και να προαγόµαστε στην αρετή. 
Συνέβησαν καλά;
Ευλόγησε το Θεό και παραµένουν τα καλά. 
Συνέβησαν κακά;
Ευλόγησε το Θεό και σταµατούν τα κακά. Διαφορετικές περιστάσεις το φρόνηµά µας όµως ίδιο. 
Τη γενναιότητα του πλοιάρχου ούτε η γαλήνη τη διαλύει, ούτε η τρικυµία την βυθίζει.
Αν κάποιος αντέξει τον πειρασµό µε γενναιότητα τρυγάει απ’ αυτόν και µεγάλο καρπό. Μη φοβηθείς ποτέ τον πειρασµό, αν έχεις γενναία ψυχή. Όλοι οι άγιοι έτσι στεφανώθηκαν...
Είναι µεγάλη η θλίψη των σωµάτων, αλλά µεγαλύτερη η άνεση των ψυχών.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Η στάση στη Θεία Λειτουργία κατά τον ιερό Χρυσόστομο



Τέλεια η μυσταγωγία, που τελείται στην εκκλησια­στική σύναξη. Στην ορθόδοξο λατρεία επεκράτησε τελικά η θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Το υπερφυές μυστήριο τελείται. Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος αγιάζει και τα δύο τραπέζια. Και την αγία Τράπεζα, όπου ο άρτος και ο οίνος μεταβάλλο­νται σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Και την τράπεζα της χω­ματένιας υπάρξεώς μας, όπου θα εναποθέσει ο λειτουργός τη θεία Κοινωνία, «εις αγιασμόν ψυχής τε και σώματος», «εις βασιλείας ουρανών κληρονομιάν, μη εις κρίμα ή εις κατάκριμα».

Για την τέλεση του μυστηρίου στην αγία Τράπεζα αρκεί η ιερωσύνη του πρεσβυτέρου ή του επισκόπου.Για την πρόσληψη όμως του μυστηρίου μέσ’ στον πι­στό απαιτείται η συνειδητή μετοχή.

Από ομιλία του ιερού Χρυσοστόμου (θ’ περί μετανοίας, Ε.Π.Ε. 30,314-316) αποσπάμε μικρές περικοπές, όπου τονί­ζονται τρεις απ’ τους βασικούς όρους της συνειδητής αυτής μετοχής.

Πρώτον: Η αδιάλειπτη παρουσία στην «επισυναγωγή» της Εκκλησίας, στον Κυριακάτικο εκκλησιασμό. Εί­χαν, φαίνεται, από τότε αρχίσει οι απουσίες απ’ το Κυριακό Δείπνο. Σήμερα το απουσιολόγιο είναι πυκνότερο απ’ το παρουσιολόγιο.
«Έχει 168 ώρες η εβδομάδα. Μια ώρα ξεχώρισε για τον εαυτό Του ο Θεός. Συ κι αυτή την ώρα (της Κυριακής) την ξοδεύεις σε κο­σμικά και γελοία; Κι όταν έρχεσαι, πώς έρχεσαι; Με μολυσμένη καρδιά στα μυστήρια; Αν επισκεπτόσουν βασιλιά ή άλλο άρχοντα, θάχες λασπωμένα τα χέρια;»

Δεύτερον: Η ακράδαντη πίστη, ότι όλος σε όλον! Αυτό συμβαίνει κατά τη Μετάληψη. Όλος ο Χριστός σ’ ολόκλη­ρη την ύπαρξή μας! Αφαιρει ο ιερός Πατήρ κάθε λογισμό, για το τί γίνεται και που πηγαίνει ο θείος Μαργαρίτης.
«Μη θαρρείς πως είναι ψωμί και κρασί. Δεν αποβάλλο­νται, όπως οι άλλες τροφές. Όπως το κερί, στην επαφή με τη φωτιά, γίνεται όλο ένα μαζί της, έτσι κι εδώ, ενώνονται τα μυστήρια μ’ όλη την ύπαρξή μας. Δεν μεταλαμβάνετε από άνθρωπο, αλλά απ’ τη λαβίδα των Σεραφείμ. Τα χείλη μας ρουφάνε το σωτήριο Αίμα απ’ την άχραντη πλευρά Του».

Τρίτον: Η απόλυτη κατάνυξη κατά τη λειτουργική σύναξη. Δυστυχώς δεν θεωρούμε μεγάλη αμαρτία την απρο­σεξία, ακόμα και την αταξία κατά τη φρικτή ώρα της θεί­ας Λειτουργίας.

Ρωτάει ο ιερός Πατέρας: 
Δεν ντρεπόμαστε; Δεν κοκκινί­ζουμε;
«Άνθρωπε, τί κάνεις; Ο ιερέας προέτρεψε: Ψηλά το νου και την καρδιά! Και συ απάντησες: Έχουμε προς τον Κύριο! Δεν ντρέπεσαι και δεν κοκκινίζεις που λες ψέματα τού­τη την ώρα τη φοβερή; Πω, πω! Έτοιμη η τράπεζα. Ο Αμνός του Θεού για σένα σφαγιάζεται. Ο ιερέας αγωνίζεται για σένα. Το θυσιαστήριο πυρα­κτώνεται για σένα. Στέκουν τα Χερουβίμ, πετούν τα Σεραφίμ.
Μυριάδες άγγελοι παραστέκουν…Το Αίμα απ’ την πλευρά του Κυρίου χύνεται για σένα στο άγιο Ποτήριο…Συ δεν φοβάσαι; Δεν τρέμεις; Δεν κοκκινίζεις; Ψέματα λες και τούτη την ώρα; Στώμεν καλώς! Γεμάτοι φόβο και τρόμο, με τα μάτια κάτω, με την ψυχή επάνω. Να στενάζουμε άφωνα, με την καρδιά όμως να φωνάζουμε.
Ας στεκόμαστε στο ναό αμετακίνητοι, χωρίς να μιλάμε, χωρίς να κινούμαστε. Τα μάτια ούτε εδώ ούτε εκεί. Σοβαροί, γεμάτοι κατάνυξη και φόβο Θεού. Αυτά πολλές φορές θα σας τα λέω, μέχρι να διορθωθείτε…Πώς μπαίνουμε στην εκκλησία; Φυσικά, όπως πρέπει και ορίζει ο Θεός. Στη ψυχή καμιά κακία να μη κρατάμε. Όλους να τους συγχωράμε. Πώς θα πούμε, «Σβήσε τις αμαρτίες μας, όπως κι εμείς συγχωρούμε τους άλλους»;


(Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, Πρόσχωμεν (7) σ.24-28)

Ποιὸ εἶναι τὸ πραγματικὸ κακό;

Πολλοὶ ἄνθρωποι θεωροῦν τὸν ­θάνατο ὡς τὸ μεγαλύτερο ἀπʼ ὅλα τὰ κακά. Ἐ­­πίσης θεωροῦν μεγάλα κακὰ ὅλα ὅ­­­σα δημιουργοῦν φθορὰ ἢ θίγουν τὸ κύρος καὶ τὴν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἀνθρώπου. Λόγου ­χά­­ριν, θεωροῦν μεγάλα κακὰ τοὺς σεισμούς, τὰ ἀ­­­κραῖα καιρικὰ φαινόμενα, τὶς δημεύσεις τῆς περιουσίας, τὶς ἀσθένειες, τὶς ἐξορίες, τὶς ­συκοφαν­τίες κ.τ.ὅ. 

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, στὸ λόγο του «Ὅτε τῆς ἐκκλησίας ἔξω εὑρεθεὶς Εὐτρόπιος», τονίζει ὅτι δὲν εἶναι ὁ θάνατος τὸ πραγματικὸ κακό, διότι μὲ τὸν σωματικὸ θάνατο πηγαίνουμε γρηγορότερα στὸ ἀκύμαντο λιμάνι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Οὔτε οἱ δημεύσεις τῆς περιουσίας εἶναι μεγάλο κακό, διότι γράφει στὸ βιβλίο τοῦ Ἰώβ: «Γυμνὸς βγῆκα ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας μου, γυμνὸς καὶ θὰ φύγω» (α΄ 21). Οὔτε οἱ ἐξορίες εἶναι μεγάλο κακό, διότι γράφει στὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν: «Στὸν Κύριο ­ἀνήκει ἡ γῆ καὶ ὅ,τι ὑπάρχει ἐπάνω σ’ αὐτήν» (κγ΄ [23] 1). Οὔτε οἱ συκοφαντίες εἶναι ­μεγάλο κα­κό, διότι ὁ Κύριος ­μακαρίζει αὐτοὺς ποὺ κακολογοῦνται μὲ ­ψεύτικες κατηγο­ρίες: «Νὰ χαίρεσθε καὶ νὰ ­ἀ­­­­­γάλλεσθε, ὅ­­­ταν σᾶς κακολογοῦν μὲ κά­θε ­ψεύτικη κατηγορία, διότι ὁ μισθός σας θὰ εἶναι πο­­­­λ­ὺς στοὺς οὐρανούς» (Ματθ. ε΄ ­11-12) (ΕΠΕ 33, 110).
Οἱ ἄνθρωποι θεωροῦν αὐτὰ ποὺ προαναφέρθηκαν μεγάλα κακά, διότι προξενοῦν μεγάλες καταστροφές. Οἱ μεγάλοι σεισμοὶ ἰσοπεδώνουν πόλεις ὁλόκληρες μὲ χιλιάδες νεκροὺς καὶ ἀνυπολόγιστες ὑλικὲς ζημιές. Τὰ ἀκραῖα καιρικὰ φαινόμενα προξενοῦν βιβλικὲς καταστροφές. Οἱ θανατηφόρες ἀσθένειες ­ταλαιπωροῦν πλήθη ἀνθρώπων. Οἱ συκοφαντίες διασύρουν δημοσίως καὶ καταρρακώνουν τὸ κύρος πλείστων ἀνθρώπων.
Δὲν εἶναι ὅμως αὐτὲς οἱ συμφορὲς τὸ πρα­γματικὸ κακό. Ἀκόμη κι ἂν ­βλάπτουν, ποὺ ἀ­­­­σφαλῶς βλάπτουν, μόνο ἐξωτερικὰ ­πράγματα βλάπτουν: τὴ σωμα­τικὴ ὑγεία μας, τὰ κτήματά μας, τὴν περιουσία μας. Τὴν ψυχή μας ὅμως δὲν μποροῦν σὲ τίποτε νὰ τὴ βλάψουν. Ὁ Κύριος εἶπε σὲ παρόμοια περίσταση: «Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόν­των τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Μα­­τθ. ι΄ [10] 28). 
Πάλι ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἐξηγεῖ γιατί δὲν θεωρεῖ αὐτὲς τὶς συμφορὲς πρα­γματικὸ κακό: Ἔβλεπα τὰ ξίφη καὶ σκεφτόμουν τὸν οὐρανό. Περίμενα τὸν θάνατο καὶ εἶ­χα τὸ νοῦ μου στὴν ἀνάσταση. Ἔβλεπα τὰ παθήματα καὶ μετροῦσα τὰ ἄνω βραβεῖα. Ἔβλεπα τὶς ἐπιβουλὲς καὶ στοχαζόμουν τὸ οὐράνιο στεφάνι. Ὁ τελικὸς σκοπὸς ὅλων τῶν παλαισμάτων τῆς παρούσας ζωῆς ἦταν ἀρκετὸς γιὰ νὰ μὲ ἐνισχύσει καὶ νὰ μὲ παρηγορήσει. Ἐξορίστηκα, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν εἶναι προσ­βολὴ γιὰ μένα. Πραγματικὴ προσ­βολὴ ἕνα πράγμα μό­νο εἶναι, ἡ ἁμαρτία. Κι ἂν ὅλη ἡ οἰκουμένη σὲ προσβάλει, ἐὰν ἐσὺ δὲν προσ­βάλεις τὸν ἑαυτό σου, δὲν προσβλήθηκες. Προδοσία εἶναι μόνο ἡ προδοσία τῆς συνειδήσεως. Μὴν προδώσεις ἐσὺ τὴ συνείδησή σου καὶ καν­εὶς δὲν μπορεῖ νὰ σὲ προδώσει (ΕΠΕ 33, 110-112).
Σὲ ἄλλη του ὁμιλία λέει σαφέστερα ὅτι γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ζοῦν συν­ειδητὴ χριστιανικὴ ζωή, αὐτὲς οἱ συμφορὲς μό­νο ὀνόματα συμφορῶν ἔχουν, χωρὶς πραγματικὸ περιεχόμενο. Ἀληθινὴ συμφορὰ εἶναι τὸ νὰ προσ­κρούσει ὁ ἄνθρωπος στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ νὰ προβαίνει σὲ ἐνέργειες ποὺ δὲν ἀρέσουν στὸ Θεό. «Τὸ προσκροῦσαι Θεῷ καὶ ποιεῖν τι τῶν μὴ δοκούντων αὐτῷ» (Ὁμιλία Ε΄ Πρὸς ἀνδριάντας, ΕΠΕ 32, 104). Πρα­γματικὸ κακὸ εἶναι αὐτὸ ποὺ βλάπτει τὴν ἀθάνατη ψυχή μας, αὐτὸ ποὺ διακυβεύει τὴν αἰώνια σωτηρία μας. Τέτοιο κακὸ εἶναι μόνο ἡ ἁμαρτία, «τὸ ἄκρον πάντων τῶν κακῶν», κατὰ τὸν ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη ­(Πνευματικὰ Γυμνάσματα, Μελέτη ΣΤ, β΄, σελ. 41). 
Γιατί εἶναι ἡ ἁμαρτία τὸ πραγματικὸ κα­­κό; Διότι ἀντιστρατεύεται τὸ ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀντιμάχεται τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, χωρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅσο κι ἂν προσπαθοῦν οἱ ἄνθρωποι στὴν ἐποχή μας νὰ τὴν ὡραιοποιήσουν, δὲν παύει νὰ εἶναι τὸ μόνο ἀληθινὸ κακό. Ἴσως δὲν φοβηθήκαμε ὅσο πρέπει τὴν ἁμαρτία, οὔτε συνειδητοποιήσαμε ὅτι ἁμαρτάνοντας προσβάλλουμε τὸν ἅγιο Θεό. «Διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ νόμου τὸν Θεὸν ἀτιμάζεις», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν «Πρὸς Ρωμαίους» ἐ­­­πιστολή του (β΄ 23). 
Ἡ ἁμαρτία, καὶ μάλιστα ἡ πρὸς θάνατον, εἶναι ὕβρις καὶ ἀσέβεια στὸν Πατέρα καὶ Πλάστη μας· ἀχαριστία καὶ ἀγνωμοσύνη στὸν Κύριο καὶ Θεό μας· ἀποστασία καὶ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸ ἅγιο θέλημά Του· καταπάτηση τῆς θείας ἐντολῆς Του· περιφρόνηση τῆς σταυρικῆς Θυσίας τοῦ Υἱοῦ Του. Ἡ ἁμαρτία εἶναι «χαλεπωτάτη δουλεία» στὸν ἀνθρωποκτόνο διάβολο· «νόσος καὶ τραῦμα καὶ μητέρα τῆς κολάσεως». Ὅπου ­εἰσχωρήσει, ­ἀμαυρώ­νει, μολύνει, φθείρει καὶ καταστρέφει. Τυφλώνει τὴν ψυχή, ­θολώνει τὴ διάνοια, σκληρύνει τὴν καρδιά, παρα­λύει τὴ θέληση, ὁδηγεῖ στὸ θάνατο, καὶ μάλιστα στὸν «ἀθάνατον θάνατον», ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος (PG 63, 657). Τὸ κυριότερο ἀπὸ ὅλα· ἡ ἁμαρτία εἶναι χωρισμὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό. Αὐτὴ εἶναι ἡ πιὸ ἐπώδυνη συν­έπειά της. Ὅσοι παραμένουν ἀμετανόητοι, δὲν ἀν­­τιλαμβάνονται πόσο χαμηλὰ πέφτουν μετὰ τὴ διάπραξη τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτὸ λένε ὅτι δὲν εἶναι τίποτε ἡ ἁμαρτία. 
Ἀλλὰ νὰ μὴν παίζουμε μὲ τὴ ­φωτιά. Ἂν ἕνα πράγμα πρέπει νὰ ­ἀποφεύγουμε στὴ ζωή μας, αὐτὸ εἶναι ἡ ­ἁμαρτία. «Ἓν δέδοικα μόνον, ἁμαρτίαν. Μή μέ τις ἐ­­­λέγ­ξῃ ἁμαρτάνοντα, καὶ ἡοἰκουμένη πᾶ­­­σα πολεμείτω μοι», ἐπιλέγει ὁ ­­­­χρυ­­­σορ­­ρήμων Πατήρ. Ἕνα πράγμα φοβήθηκα μόνο, τὴν ἁμαρτία. Ἂς μὴ μὲ κατηγορήσει κανεὶς γιὰ ἁμαρτία, καὶ ἂς μὲ πολεμάει ἡ οἰκουμένη ὁλόκληρη (ΕΠΕ 33, 116).

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”

Σβήσε εύκολα τις αμαρτίες σου

«Εξάλειψε τις αμαρτίες σου με ελεημοσύνες και τις αδικίες σου με φιλανθρωπία προς τους φτωχούς». Δώσε όλα τα χρήματα, λέει η Γρα­φή, όχι μόνον για να τραφούν άλλοι, αλλά για να απαλλαγείς και συ ο ίδιος από την τιμωρία. Και πάλι ο Χριστός λέει· «πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους φτω­χούς και έλα να με ακολουθήσεις». Βλέπεις ότι και εκεί το διέταξε αυτό για εκείνους που Τον ακολουθούσαν; Επειδή λοιπόν τα χρήματα είναι εμπόδιο, γι’ αυτό διέταξε να τα δίνουμε στους φτωχούς, διδάσκο­ντας έτσι την ψυχή να είναι σπλα­χνική και συμπονετική, παιδαγωγώ­ντας την να περιφρονεί τα χρήματα, διδάσκοντάς την να αποφεύγει την πλεονεξία. Γιατί, όποιος μαθαίνει να δίνει σ’ όποιον δεν έχει, θα παιδαγωγηθεί με το πέρασμα του χρόνου και να μην παίρνει από εκείνους που έχουν. Αυτό μας εξομοιώνει με το Θεό.
Παρόλο που η παρθενία, η νη­στεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα απαιτούν μεγαλύτερο κόπο από την ελεημοσύνη, όμως τίποτε δεν είναι τόσο ισχυρό και δυνατό στο να σβήνει τη φωτιά των αμαρτημάτων μας, όσο η ελεημοσύνη. Αυτή είναι ανώτερη από όλα, στή­νει τους εραστές της κοντά στον ίδιο το Βασιλιά των ουρανών. Και πολύ σωστά.

Αυτά είναι που συγκρατούν τη ζωή μας, αυτά που καθαρίζουν την ψυχή μας, η δικαιοσύνη, η φι­λανθρωπία, η αλήθεια.

Εκείνα που θέλουμε να απολαύσουμε από το Θεό, αυτά πρέπει προηγουμένως να τα προσφέρουμε στους συνανθρώπους μας. Αν όμως τα στερούμε από τους συνανθρώ­πους μας, πώς θέλουμε να τα απολαύσουμε; Ο Κύριος είπε: «Μακά­ριοι είναι οι ελεήμονες, γιατί αυτοί θα ελεηθούν»… Γιατί «η κρίση του Θεού θα είναι άσπλαχνη σ’ εκείνον που δεν έδειξε ευσπλαχνία στους αδελφούς του»… Δεν μας ελεεί ο Θεός, επειδή δεν ελεούμε κι’ εμείς τους συνανθρώπους μας.

Ο στενός δρόμος δέχεται αυ­τούς που θλίβονται, που στενάζουν, που δεν βαστάζουν τίποτε υλικό, παρά μόνον αυτά τα φορτία, τα οποία διά μέσου του δρόμου αυτού είναι δυνατόν να μεταφερθούν, την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία, την καλωσύνη, την επιείκεια. Αν βαστάζεις αυτά τα φορτία, εύκολα θα μπορέσεις να μπεις στη Βασιλεία των ουρανών.

Επειδή λοιπόν το μέλλον είναι άγνωστο, αποταμίευσε εκ των προτέρων την προσφορά της αγάπης σου στον ουρανό με όσα κάνεις στον πλησίον σου, ώστε, αν κάποτε ξεφύγεις από το ορθό, να βρεις πολλή συγγνώμη από το Θεό, φυλαγμένη σαν σε αποθήκη στον ουρανό.
Ας γίνουμε κάποτε ήμεροι και φιλάνθρωποι, για να μην επισύρουμε εναντίον μας την ανυπόφορη καταδίκη της κολάσεως.

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
(1.ΕΠΕ 24, 126, 2. ΕΠΕ 11,792 3. ΕΠΕ 24, 188, 4. ΕΠΕ 24, 130, 5. ΕΠΕ 8, 160)

Η πρόφασις: Όχι τα λόγια αλλά τα έργα σώζουν


Ίσως όμως κάποιος από τους πιο ράθυμους και από αυτούς που δεν θέλουν να προσεύχωνται με θέρμη και ζήλο, θα μπορούσε να ισχυρισθή ότι ο Θεός είπε αυτά τα λόγια ,δηλαδή∙ “Δεν θα εισέλθη στη βασιλεία εκείνος που με αποκαλεί Κύριε, Κύριε, αλλά εκείνος που εφαρμόζει το θέλημα του Ουράνιου Πατέρα μου” ( Ματθ. 7,21 ). Εάν όμως εγώ έκρινα σωστό ότι για τη σωτηρία μας θα ήταν αρκετή μόνον η προσευχή, εύλογα θα μπορούσε κάποιος να χρησιμοποιήση τα παραπάνω λόγια∙ επειδή όμως πιστεύω ότι η προσευχή είναι το κεφάλαιο των αγαθών και το θεμέλιο και η ρίζα της πνευματικής ζωής, κανείς ας μη χρησιμοποιήση τα λόγια εκείνα ως πρόφασι της ραθυμίας. 
Διότι ούτε η σωφροσύνη μόνη της μπορεί να σώση χωρίς τις άλλες αρετές, ούτε η φροντίδα των φτωχών, ούτε η καλωσύνη μόνη της, ούτε κάτι άλλο από τα εξαίρετα , αλλά πρέπει όλα τα συνυπάρχουν στις ψυχές μας∙ η προσευχή όμως αποτελεί την ρίζα και το θεμέλιο όλων των αρετών. Και όπως ακριβώς τα κάτω μέρη του πλοίου και τα θεμέλια της οικίας πρέπει να είναι ισχυρά , για να συγκρατούν και τα υπόλοιπα , έτσι ακριβώς και οι προσευχές πρέπει να είναι ισχυρές για να συγκρατούν τη ζωή μας και χωρίς αυτές τίποτε από εκείνα που προκαλούν τη σωτηρία μας δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε.

Γι’ αυτό και συνέχεια ο Παύλος μας πιέζει και μας παρακινεί λέγοντας ∙“ Να επιμένετε στη προσευχή, να αγρυπνήτε σ’ αυτήν και να εκφράζετε συγχρόνως με αυτήν τις ευχαριστίες σας στο Θεό” ( Α΄ Θεσ. 5,17-18 ). Και αλλού πάλι λέγει∙ “Να παρακαλήτε με κάθε προσευχή και δέησι τον Κύριο να σας βοηθήση για να αξιοποιήστε αυτόν τον πνευματικό οπλισμό, προσευχόμενοι σε κάθε καιρό με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Να επιμένετε πολύ σ’ αυτό το έργο της προσευχής∙ να είσθε άγρυπνοι με κάθε προσκαρτέρησι και δέησι για όλους τους πιστούς” ( Εφ. 6,18 ) .
Με αυτόν τον τρόπο ο πρώτος των Αποστόλων μας προσκαλεί συνέχεια στις προσευχές με πολλές θεϊκές φωνές.

Αφού διδαχθήκαμε λοιπόν αυτά από εκείνον, πρέπει συνέχεια να βαδίζουμε τον δρόμο της ζωής μας με προσευχή και συνέχεια με αυτήν να δροσίζουμε την σκέψι μας. Διότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από την προσευχή πολύ περισσότερο από ό,τι έχουν ανάγκη τα δένδρα από το νερό. 
Διότι ούτε εκείνα μπορούν να καρποφορήσουν , αν δεν πιουν νερό με τις ρίζες τους, ούτε εμείς θα μπορέσουμε να προκόψουμε στην ευσέβεια, αν δεν ποτιζώμαστε συνέχεια με τις προσευχές. 
Γι’ αυτό πρέπει και όταν σηκωνώμαστε από το κρεβάτι, πριν ανατείλη ο ήλιος, να έχουμε προσευχηθή στο Θεό, και όταν πρόκηται να κοιμηθούμε∙ μάλλον κάθε ώρα πρέπει να κάμνουμε μία προσευχή στο Θεό, μοιράζοντας την προσευχή με το χρόνο της ημέρας∙ και κατά τη διάρκεια του χειμώνα το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας να το αφιερώνουμε στην προσευχή και να λυγίζουμε τα γόνατα, προσηλωμένοι στην δέησι με πολύ φόβο και με την λατρεία του Θεού να θεωρούμε τους εαυτούς μας ευτυχισμένους.

Πες μου, πώς θα δης τον ήλιο, όταν δεν προσευχηθής σ’ Αυτόν που στέλνει στα μάτια σου το γλυκύτατο φως; 
Πώς θα απολαύσης το φαγητό στο τραπέζι, όταν δεν προσκυνής Αυτόν που έδωσε και χορήγησε τόσα αγαθά; 
Με ποιες ελπίδες θα περάσης την περίοδο της νύχτας; 
Ποια όνειρα περιμένεις να συναντήσης την νύκτα, αν δεν οχυρώσης τον εαυτό σου με τις προσευχές, αλλά έρχεσαι στον ύπνο αφύλακτος;
Θα είσαι ασήμαντος και θα κυριεύεσαι εύκολα από τους πονηρούς δαίμονες, που συνέχεια μας περιτριγυρίζουν παρατηρώντας ποιον από μας θα μπορέσουν να βρουν γυμνό από την προσευχή και να τον αρπάξουν αμέσως. Και αν μας δουν να είμαστε περιφραγμένοι και προφυλαγμένοι με τις προσευχές,απομακρύνονται αμέσως. όπως απομακρύνονται οι ληστές και οι κακούργοι όταν βλέπουν κρεμασμένο το ξίφος μπροστά από το πρόσωπο του στρατιώτη.

Αν λοιπόν κάποιος συμβή να είναι γυμνός από την προσευχή, αυτός γίνεται ανάρπαστος από τους δαίμονες και ωθείται στις αμαρτίες , στις συμφορές, στις δυστυχίες.

Όλα αυτά λοιπόν πρέπει να μας φοβίζουν και να μας κάνουν πάντοτε να οχυρώνουμε τους εαυτούς μας με τις προσευχές και με τους ύμνους, για να μας ελεήση όλους ο Θεός και να μας κάνη άξιους της βασιλείας των ουρανών…


( Περί προσευχής Α’ , ΕΠΕ 31, 180-196. PG 50.775-780 )


Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Χρυσοστομικός Άμβων Ε΄Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ Τα νεύρα της ψυχής»
Έκδοσις Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου Νέα Σκήτη Αγ. Όρους

http://eisdoxantheou-gk.blogspot.gr

Μάθετε να συγχωρείτε

«και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Τρία αγαθά διακηρύττει με τα λόγια αυτά. Τούς άριστους στην αρετή τους διδάσκει μετριοφροσύνη και τους συμβουλεύει να μην υπερηφανεύονται για τα κατορθώματά τους αλλά να φοβούνται και να τρέμουν και να μνημονεύουν τα προηγούμενα αμαρτήματά τους...
όπως ο θεσπέσιος Παύλος, λέγοντας ύστερα από τα άπειρα κατορθώματά του «ο Ιησούς Χριστός ήρθε στον κόσμο για να σώσει τους αμαρτωλούς και πρώτος ανάμεσά τους είμαι εγώ»(Α΄ Τιμ. α΄ 15). Τούς άριστους λοιπόν στην αρετή τους ασφάλισε με την ταπεινοφροσύνη, λέγοντας τα λόγια αυτά.
Εκείνους όμως που έσφαλαν ύστερα από τη χάρη του αγίου βαπτίσματος δεν τους αφήνει να απελπίζονται για τη σωτηρία τους, αλλά τους διδάσκει να ζητούν από το γιατρό των ψυχών τα φάρμακα της συγχώρησης. Μαζί όμως μ’ αυτά ο λόγος προϋποθέτει και διδασκαλία φιλανθρωπίας. Γιατί μας θέλει να είμαστε ήμεροι στους ενόχους, αμνησίκακοι σ’ αυτούς που σφάλουν σε μας και με τη 
συγγνώμη μας σ’ αυτούς να χαρίζουμε στον εαυτό μας συγγνώμη, και εμείς οι ίδιοι πρώτα να προσφέρουμε τα μέτρα της φιλανθρωπίας. Γιατί τόσο ζητούμε να λάβουμε, όσο παρέχουμε στους συνανθρώπους μας και αξιώνουμε να επιτύχουμε τόση συγγνώμη, όση χαρίζουμε στους οφειλέτες μας».
«Εσύ όμως ενώ στέκεσαι και μεριμνάς για τα αμαρτήματά σου, δε φρίττεις που θυμάσαι τα ξένα; και πως παρακαλείς το Θεό; γιατί αυτά που ζητάς από το Θεό εναντίον εκείνου, με αυτά ετοιμάζεις για σένα φοβερότερα, μη αφήνοντας το Θεό να συγχωρήσει τα δικά σου αμαρτήματα. Πως λοιπόν, λέγει, εάν θέλεις να γίνω αυστηρός εξεταστής των πλημμελημάτων που έγιναν σε βάρος σου, ζητάς να συγχωρήσω αυτά που έκαμες εσύ σε μένα; Ας μάθουμε κάποτε να είμαστε χριστιανοί; Αν δε γνωρίζουμε να προσευχόμαστε, πράγμα που είναι εύκολο και πολύ απλό, τι θα γνωρίσουμε από τα άλλα; 
Ας μάθουμε να προσευχόμαστε σαν χριστιανοί, εκείνες οι προσευχές είναι των ειδωλολατρών, εκείνες οι δεήσεις είναι των Ιουδαίων, ενώ του χριστιανού είναι αντίθετες, με αυτές ζητούμε άφεση και αμνηστία των σφαλμάτων που έγιναν σε μας. «Όταν μας βρίζουν, ευλογούμε, όταν μας καταδιώκουν, δείχνουμε ανοχή, όταν μας βλασφημούν, παρακαλούμε». Άκου τον Στέφανο που λέγει «Κύριε, μη λογαριάσεις σε αυτούς αυτό το αμάρτημα».
Όχι μόνο δεν καταριόταν, αλλά και προσευχόταν για αυτούς, ενώ εσύ όχι μόνο δεν προσευχήθηκες υπέρ αυτών, αλλά και τους καταράστηκες. Όσο θαυμάσιος λοιπόν ήταν εκείνος, τόσο πιο κακός είσαι εσύ... Θέλεις να πλήξεις τον εχθρό σου; Προσευχήσου για αυτόν, όχι όμως με τέτοια διάθεση, όχι σαν να πλήττεις, αυτό βέβαια γίνεται, εσύ όμως μην το κάνεις με αυτό το σκοπό. Αν και βέβαια εκείνος ο μακάριος όλα τα πάθαινε άδικα, κι όμως προσευχόταν γι’ αυτούς, ενώ εμείς πολλά και δίκαια τα παθαίνουμε από τους εχθρούς.
Αν λοιπόν αυτός που έπαθε άδικα δεν τόλμησε να μην προσευχηθεί υπέρ αυτών, εμείς που πάσχουμε δίκαια, κι όχι μόνο δεν προσευχόμαστε, αλλά και καταριόμαστε, ποιάς τιμωρίας δεν είμαστε άξιοι; Νομίζεις βέβαια ότι δίνεις σε εκείνον το χτύπημα, η αλήθεια όμως είναι ότι τραβάς το ξίφος εναντίον σου, μη αφήνοντας το δικαστή να γίνει πράος για τα αμαρτήματά σου με τα οποία τον εξοργίζεις με την προσευχή σου εναντίον των άλλων.
Γιατί λέγει “με όποιο μέτρο μετράτε, με το ίδιο θα μετρηθείτε και σείς, και με όποιο κριτήριο κρίνετε, θα κριθήτε». Ας γίνουμε λοιπόν συγχωρητικοί, για να έχουμε τέτοιον και το Θεό.»
«Αυτός που ευλογεί τον εχθρό, ευλογεί τον εαυτό του, και αυτός που καταριέται, καταριέται τον εαυτό του, και αυτός που προσεύχεται για τον εχθρό, προσεύχεται για τον εαυτό του, όχι για εκείνον.»

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου