.

.

Δός μας,

Τίμιε Πρόδρομε, φωνή συ που υπήρξες η φωνή του Λόγου. Δος μας την αυγή εσύ που είσαι το λυχνάρι του θεϊκού φωτός. Βάλε σήμερα τα λόγια μας σε σωστό δρόμο, εσύ που υπήρξες ο Πρόδρομος του Θεού Λόγου. Δεν θέλουμε να σε εγκωμιάσουμε με τα δικά μας λόγια, επειδή τα λόγια μας δεν έχουν μεγαλοπρέπεια και τιμή. Όσοι θα θελήσουν να σε στεφανώσουν με τα εγκώμιά τους, ασφαλώς θα πετύχουν κάτι πολύ πιό μικρό από την αξία σου. Λοιπόν να σιγήσω και να μη προσπαθήσω να διακηρύξω την ευγνωμοσύνη μου και τον θαυμασμό μου, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να μη πετύχω ένα εγκώμιο, άξιο του προσώπου σου;

Εκείνος όμως που θα σιωπήσει, πηγαίνει με τη μερίδα των αχαρίστων, γιατί δεν προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να εγκωμιάσει τον ευεργέτη του. Γι’ αυτό, όλο και πιό πολύ σου ζητάμε να συμμαχήσεις μαζί μας και σε παρακαλούμε να ελευθερώσεις τη γλώσσα μας από την αδυναμία, που την κρατάει δεμένη, όπως και τότε κατάργησες, με τη σύλληψη και γέννησή σου, τη σιωπή του πατέρα σου του Ζαχαρία.

Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Στάρετς Σάββας ο Παρηγορητής. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Στάρετς Σάββας ο Παρηγορητής. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Να προσεύχεσθε στην Υπεραγία Θεοτόκο, πάντοτε να παίρνετε την ευλογία Της για κάθε έργο σας



Ο Στάρετς έτρεφε ιδιαίτερη, μπορεί να πει κανείς, τρυφερή αγάπη και αφοσίωση στη Μητέρα του Θεού και δεν έβρισκε λόγια για να εκφράσει και τη δική Της αγάπη στους ανθρώπους και τη δική του προς Αυτήν.

Κάποιος χριστιανός είδε ένα θαυμαστό όραμα των μονών του παραδείσου που είχαν μια ασυνήθιστη ομορφιά .
Ιδιαιτέρως διακρινόταν για την ομορφιά του ένα ανάκτορο. Ρώτησε:

- Ποιός κατοικεί εκεί;

- Η Μητέρα του Θεού, του απάντησαν.

- Και που είναι τώρα; Γιατί δεν είναι εδώ;

- Βρίσκεται στη γη… βοηθάει τους ανθρώπους.

Ο Πατήρ Σάββας συχνά προσέφευγε κατά την προσευχή στη Μητέρα του Θεού και την ονόμαζε «Βροντή κατά των δαιμόνων», γιατί δεν υπάρχει τίποτε φοβερώτερο για τους δαίμονες από την παρουσία της Παναγίας. Αυτοί δεν μπορούν να βλάψουν τον άνθρωπο, αν εκείνος δεν εγκαταλείψει την Υπεραγία Θεοτόκο.

Όλη η ζωή του Στάρετς πέρασε κάτω από την προστασία της Παναγίας. Ο Στάρετς μέσα στο ιερό πολλές φορές, όταν είχε ελεύθερο χρόνο, συνομιλούσε φωναχτά μ’ αυτήν, ξεχνώντας ότι κοντά του βρίσκονταν άνθρωποι. Διηγόταν πώς προσευχόταν ο ηγούμενος Αλέξιος στη Μητέρα του Θεού. Συχνά μιλούσε μαζί Της σαν με κάποιο κοντινό του άνθρωπο!

- Κι εγώ σας ζητώ αγαπημένα μου τέκνα, έλεγε, με ζήλο να προσεύχεσθε στην Υπεραγία Θεοτόκο, πάντοτε να παίρνετε την ευλογία Της για κάθε έργο σας. Και μην λησμονείτε να την ευχαριστείτε μετά το τέλος του έργου σας για τη βοήθεια που σας έστειλε. 
Σας ζητώ ιδιαιτέρως να κάμετε τον Θεομητορικό Κανόνα -150 φορές το «Θεοτόκε Παρθένε» - και να διαβάζετε το «ακοίμητο Ψαλτήρι». Το θεόπνευστο βιβλίο του ψαλτηρίου είναι γραμμένο από τον Προφήτη Δαϋίδ με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος. 
Από την ανάγνωση του Ψαλτηρίου υπάρχει μεγάλη ωφέλεια. Ένας ευσεβής χριστιανός είχε θερμή επιθυμία να διαβάζει το «Ψαλτήριον» αλλά μετά από κάθε αμέλεια ο ζήλος του ψυχράνθηκε. Τότε εμφανίστηκε στον ύπνο του η Παναγία και του είπε τρυφερά: «Πρέπει, τέκνο μου, να διαβάζεις το Ψαλτήρι. Αυτό είναι η ζωή σου».

Κάποτε ο π.Σάββας, στη βιογραφία του ιερομονάχου Παρθενίου, βρήκε ένα σημείο όπου λεγόταν ότι είχε δεχθεί ένα λογισμό αμφιβολίας για το αν η Υπεραγία Παρθένος ήταν η πρώτη μοναχή στη γη. Κοιμήθηκε ελαφρά και βλέπει μέσα από την Πύλη της Λαύρας του Κιέβου να έρχεται με τη συνοδεία μεγάλου πλήθους Αγγέλων μια μεγαλόπρεπη Μοναχή με μοναχικό μανδύα και ράβδο στα χέρια. 
Πλησιάζοντας σ’ αυτόν, του λέει: «Παρθένιε, εγώ είμαι μοναχή». Εκείνος ξύπνησε και από τότε ονόμαζε την Παναγία Ηγουμένη της Λαύρας.

«Στάρετς Σάββας ο παρηγορητής»

Εμείς βλέπομε τους ανθρώπους μόνο αμαρτάνοντας, δεν τους βλέπουμε όμως μετανοούντας

Σε κάθε ψυχή ανάβει η σπίθα της θείας αγάπης, σε κάθε ψυχή μπορείς να βρεις το καλό και το αγαθό, αλλά εμείς έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στους άλλους μόνο ελαττώματα.
Αυτό συμβαίνει γιατί δεν προσέχουμε τον εαυτό μας. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τον εαυτό μας, την εσωτερική μας ζωή, τότε ποτέ δεν θα προσέχουμε τις ξένες αμαρτίες. 
Οι υπόνοιες για τους άλλους δεν είναι χριστιανικό ιδίωμα. Γι’ αυτό μη εξοικειώνεστε μ’ αυτές. Η κατάκριση προσέρχεται βασικά από την υπερηφάνεια. Τον εαυτό σας να κοιτάτε περισσότερο και για τον εαυτό σας να διαβάζετε πνευματικά βιβλία και όλα να τα εφαρμόζετε στον εαυτό σας. Τον εαυτό σας να διορθώνετε πριν απ’ όλα. Εκείνος που κρίνει τους άλλους ποτέ δεν θα είναι ταπεινός και σε τέτοιον άνθρωπο δεν δίνεται η προσευχή του Ιησού.

Η προσευχή είναι δώρο του Θεού και δίνεται για την ενάρετη ζωή. Εμείς βλέπομε τους ανθρώπους μόνο αμαρτάνοντας, δεν τους βλέπουμε όμως μετανοούντας. Χάριν της μετάνοιάς τους ο Κύριος από παλιά έχει ήδη συγχωρέσει τις αμαρτίες τους, αλλά οι άνθρωποι τους τιμωρούν με την κατάκρισή τους. Ποτέ μην κάθεσθε στον θρόνο της Κρίσεως και μην προσβάλλετε τον Κύριο. Να θεωρείτε τον εαυτό σας χειρότερο όλων.

Ο στάρετς χρησιμοποιούσε όλες τις μεθόδους επιρροής για να καθαρίσει τους ανθρώπους από τα πάθη και τις αμαρτίες. Κάποτε μας έστειλε το ποίημα «Η Γλώσσα». Εμείς το διαβάσαμε με ενδιαφέρον, συζητήσαμε όλο ενθουσιασμό το πόσο πιστά απεικονίζει την αλήθεια. Σύντομα ύστερα απ’ αυτό ξέσπασε μεταξύ μας φιλονεικία. Ξεχνώντας το ποίημα, δώσαμε τη θέλησή μας στη γλώσσα και όταν μαυρίσαμε την ψυχή μας με αμαρτίες,τότε μόνο καταλάβαμε ότι ο στάρετς μας προειδοποιούσε για τον επικείμενο πειρασμό και ήθελε να περιφράξει το στόμα μας με τη σιωπή. Αλλά εμείς οι ανόητοι μόνο μετά το θυμηθήκαμε και αποκτήσαμε την πείρα πόσα κακά συμβαίνουν με τη γλώσσα.

Ο στάρετς έλεγε συχνά: «Δεν πρέπει να εκπλήττεσθε και να οργίζεσθε καθώς παρατηρείτε ότι υπάρχει αδικία στη γη. Όπως λέγει ο Απόστολος «καινοὺς οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν προσδοκῶμεν, ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ.» ( Β΄ Πέτρ. 3,13 ). Δηλαδή στη γη μας, ανάμεσά μας, δεν υπάρχει αλήθεια και γι’ αυτό πρέπει να φερόμαστε με σοφία έναντι της γήινης αδικίας και ποτέ και για τίποτε να μη συγχυζόμαστε.

Συνεχώς συμβούλευε ο στάρετς να φυλάμε την καρδιά μας από τηνοκνηρία, τον φθόνο , την κενοδοξία και τα σαρκικά πάθη. Έλεγε: «Πρέπει να αγαπούμε την εργασία και να την εκτιμούμε. Τα γήινα αγαθά αντιστοιχούν στα ουράνια. Κι από τη διάθεση της καρδιάς μας στην εργασία, ο ίδιος ο Κύριος θα κρίνει την προσπάθειά μας. Πρέπει να φοβόμαστε την αμέλεια σε κάθε έργο. Κάθε έργο πρέπει να το εκπληρώνουμε με τιμιότητα και αγάπη.Όλα να τα κάνουμε προς δόξαν Θεού και όχι για να μας τιμήσουν. Κάθε έργο πρέπει να το αρχίζουμε με προσευχή, ζητώντας την ευλογία του Θεού για την εργασία μας και τελειώνοντας να Τον ευχαριστούμε για τη βοήθειά Του. Μόνο να μη υπάρχει καθόλου κενοδοξία. Η κενοδοξία είναι φοβερώτερο πάθος από την υπερηφάνεια. Είναι τόσο εκλεπτυσμένο , κρυμμένο ολέθριο πάθος! Εξ αιτίας της κενοδοξίας αναχωρεί η χάρις.

Ο στάρετς Παρθένιος έλεγε: « Η τιμή που προέρχεται από τους ανθρώπους πρέπει να είναι μισητή στην ψυχή η οποία αναζητεί τη σωτηρία και αναγνωρίζει την αδυναμία της».
Σε πολλούς ο στάρετς έδινε ένα χαρτί που είχε τυπωμένο το εξής διδακτικό απόσπασμα: 
«Πολλά είναι τα καλά αισθήματα, αλλά το αίσθημα της αναξιότητάς μου είναι το βασικώτερο» και την προσευχή του αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης: «Κύριε, μη μ’ αφήσεις να έχω υψηλή ιδέα για τον εαυτό μου, να φαντάζομαι ότι είμαι ο καλύτερος από τους ανθρώπους, αλλά να σκέπτομαι ότι είμαι ο χειρότερος. Και να μην κρίνω κανέναν, αλλά τον εαυτό μου να κρίνω αυστηρά. Αμήν».

– Προσέξτε το φθόνο, έλεγε ο στάρετς. Ο φθονερός άνθρωπος ποτέ δεν λαμβάνει τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αν φθονείτε κάποιον τότε στην πραγματικότητα κρίνετε τον ίδιο τον Κύριο, επειδή σας έδωσε εκείνα τα αγαθά, τα οποία χάρισε σε κάποιους από τους πλησίον σας.


Από το βιβλίο: « ΣΤΑΡΕΤΣ  ΣΑΒΒΑΣ Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Να προσεύχεσθε στην Υπεραγία Θεοτόκο, πάντοτε να παίρνετε την ευλογία Της για κάθε έργο σας


Ο Στάρετς έτρεφε ιδιαίτερη, μπορεί να πει κανείς, τρυφερή αγάπη και αφοσίωση στη Μητέρα του Θεού και δεν έβρισκε λόγια για να εκφράσει και τη δική Της αγάπη στους ανθρώπους και τη δική του προς Αυτήν.
Κάποιος χριστιανός είδε ένα θαυμαστό όραμα των μονών του παραδείσου που είχαν μια ασυνήθιστη ομορφιά .Ιδιαιτέρως διακρινόταν για την ομορφιά του ένα ανάκτορο.
Ρώτησε:
- Ποιός κατοικεί εκεί;
- Η Μητέρα του Θεού, του απάντησαν.
- Και που είναι τώρα; Γιατί δεν είναι εδώ;

- Βρίσκεται στη γη… βοηθάει τους ανθρώπους.

Ο Πατήρ Σάββας συχνά προσέφευγε κατά την προσευχή στη Μητέρα του Θεού και την ονόμαζε «Βροντή κατά των δαιμόνων», γιατί δεν υπάρχει τίποτε φοβερώτερο για τους δαίμονες από την παρουσία της Παναγίας. Αυτοί δεν μπορούν να βλάψουν τον άνθρωπο, αν εκείνος δεν εγκαταλείψει την Υπεραγία Θεοτόκο.
Όλη η ζωή του στάρετς πέρασε κάτω από την προστασία της Παναγίας. Ο στάρετς μέσα στο ιερό πολλές φορές, όταν είχε ελεύθερο χρόνο, συνομιλούσε φωναχτά μ’ αυτήν, ξεχνώντας ότι κοντά του βρίσκονταν άνθρωποι. Διηγόταν πώς προσευχόταν ο ηγούμενος Αλέξιος στη Μητέρα του Θεού. Συχνά μιλούσε μαζί Της σαν με κάποιο κοντινό του άνθρωπο!
- Κι εγώ σας ζητώ αγαπημένα μου τέκνα, έλεγε, με ζήλο να προσεύχεσθε στην Υπεραγία Θεοτόκο, πάντοτε να παίρνετε την ευλογία Της για κάθε έργο σας. Και μην λησμονείτε να την ευχαριστείτε μετά το τέλος του έργου σας για τη βοήθεια που σας έστειλε. Σας ζητώ ιδιαιτέρως να κάμετε τον Θεομητορικό Κανόνα -150 φορές το «Θεοτόκε Παρθένε» - και να διαβάζετε το «ακοίμητο Ψαλτήρι». Το θεόπνευστο βιβλίο του ψαλτηρίου είναι γραμμένο από τον Προφήτη Δαϋίδ με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος. Από την ανάγνωση του Ψαλτηρίου υπάρχει μεγάλη ωφέλεια. Ένας ευσεβής χριστιανός είχε θερμή επιθυμία να διαβάζει το «Ψαλτήριον» αλλά μετά από κάθε αμέλεια ο ζήλος του ψυχράνθηκε. Τότε εμφανίστηκε στον ύπνο του η Παναγία και του είπε τρυφερά: «Πρέπει , τέκνο μου, να διαβάζεις το Ψαλτήρι. Αυτό είναι η ζωή σου».
Κάποτε ο π.Σάββας ,στη βιογραφία του ιερομονάχου Παρθενίου, βρήκε ένα σημείο όπου λεγόταν ότι είχε δεχθεί ένα λογισμό αμφιβολίας για το αν η Υπεραγία Παρθένος ήταν η πρώτη μοναχή στη γη. Κοιμήθηκε ελαφρά και βλέπει μέσα από την Πύλη της Λαύρας του Κιέβου να έρχεται με τη συνοδεία μεγάλου πλήθους Αγγέλων μια μεγαλόπρεπη Μοναχή με μοναχικό μανδύα και ράβδο στα χέρια. Πλησιάζοντας σ’ αυτόν, του λέει: «Παρθένιε, εγώ είμαι μοναχή». Εκείνος ξύπνησε και από τότε ονόμαζε την Παναγία Ηγουμένη της Λαύρας.

Στάρετς Σάββας ο παρηγορητής

«Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύμα της αληθείας…»



Όποιος μετά προσοχής λέγει αυτή την προσευχή, αυθόρμητα φθάνει στο φόβο και τον τρόμο από τη συνείδηση της αναξιότητάς του να δεχθεί στη μολυσμένη ψυχή του το Άγιο Πνεύμα.

«Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύμα της αληθείας…». Αυτά τα λόγια σαν να ενθαρρύνουν την ψυχή, λέγουν ότι το Άγιο Πνεύμα που είναι Θεός, ένα πρόσωπο της αχωρίστου Αγίας Τριάδος, επιβλέπει σε όλους όσους ζουν στην γη και επικαλούνται το άγιο όνομα Του και είναι έτοιμο να βοηθήσει κάθε ψυχή και να προσφέρει παρηγοριά και ενίσχυση.
Βασιλεύ Ουράνιε! Εσύ βλέπεις πόσο άσχημα είμαι! Η ψυχή μου είναι αιχμάλωτη στα πάθη και τα ελαττώματα και δεν έχω δυνάμεις να πολεμήσω εναντίον τους. Νιώθω αδύναμος κάτω από το βάρος των αμαρτιών μου. Ποιος μπορεί να με σώσει και να με παρηγορήσει στην απελπιστική μου κατάσταση εκτός από Σένα Παράκλητε, το Πνεύμα της αληθείας;

«Ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών». Με τα λόγια αυτά δυναμώνει στην ψυχή η ελπίδα, αυξάνεται η χαρά που δίνει η πίστη ότι το Άγιο Πνεύμα είναι παντού, γύρω μας, μας αγκαλιάζει εξωτερικά και εισέρχεται και στον εσωτερικό ναό μας, στην ψυχή μας. Οποιαδήποτε στιγμή κάλεσε το Άγιο Πνεύμα και Αυτό δεν θα καθυστερήσει να δώσει την αγαθή Του βοήθεια, να προσφέρει και να πληρώσει τα πάντα.
Βασιλεύ Ουράνιε! Συ είσαι η δύναμή μου και το στερέωμά μου! Δια σου ζωοποιούνται τα πάντα. Είσαι παντού και πληροίς τα πάντα. Πλήρωσε με χαρά και ευθυμία την ψυχή μου, με ελπίδα στη δική Σου Θεία βοήθεια.

«Ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός». Κάθε αγαθό και καλό συντελείται με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος. Όποιος με πίστη, ελπίδα και αγάπη, με όλη την καρδιά και την ψυχή του αναπνέει τον Θεό, παραμένει αδιάλειπτα στην προσευχή, στην ψυχή του ανθρώπου κατοικεί το Άγιο Πνεύμα, διότι Αυτός, ο θησαυρός των αγαθών, δίνει σε όλους ζωήν αιώνιον.
Βασιλεύ Ουράνιε! Δώσε μου ό,τι είναι απαραίτητο για τη σωτηρία μου: σταθερή πίστη, ελπίδα, αγάπη, αληθινή μετάνοια, ταπείνωση, υπακοή, υπομονή. Δίδαξέ μου κάθε αγαθό και άγιο. Δίδαξέ με να προσεύχομαι και εσύ ο Ίδιος προσευχήσου εντός μου.

«Ελθέ και σκήνωσον εν ημίν και καθάρισον ημάς από πάσης κηλίδος». Η ψυχή που συναισθάνεται τη μηδαμινότητά της ενώπιον του Θεού, με βαθειά θλίψη και δάκρυα παρακαλεί στην προσευχή της: «Πνεύμα Άγιο, μη με αποστραφείς, μην απομακρυνθείς από μένα, μη βδελυχθείς την ακάθαρτη και δυσώδη καρδιά μου, αλλά έλα σε μένα και κατοίκησε μέσα μου, καθάρισέ με από κάθε κηλίδα και γλύτωσέ με από το βάρος των παθών».
Βασιλεύ Ουράνιε! Εκ των Θείων ομμάτων Σου τίποτε δεν μένει κρυφό. Εσύ βλέπεις όλα τα μυστικά της ψυχής μου και όλες τις κηλίδες της.Εσύ βλέπεις την αδυναμία μου στην πάλη κατά της αμαρτίας. Εσύ ο Ίδιος, το Πνεύμα το Άγιο, με την παντοδύναμή Σου χάρη καθάρισέ με από κάθε ακαθαρσία σαρκός και πνεύματος.

«Και σώσον, Αγαθέ, τας ψυχάς ημών». Με τα λόγια αυτά μια ακτίνα ελπίδας τρεμοσβήνει στη θλιμμένη ψυχή κι αυτή με την παρρησία της πίστεως και την ελπίδα στην ευσπλαχνία του Θεού παρακαλεί: «Σώσε με, Αγαθέ, Πνεύμα Άγιο, μη απορρίψεις εμέ το απολωλός πρόβατο της ποίμνης του Χριστού. Σώσε τον πνευματικό μου πατέρα με όλα τα πνευματικά του τέκνα και όλους τους ορθοδόξους χριστιανούς. Δώσε μου τη χάρη, Κύριε, πάντοτε να αγαπώ τον κάθε πλησίον μου, όπως τον εαυτό μου και έχοντας αυτή την αγάπη ποτέ να μη νιώσω πικρία γι’ αυτούς και κάνω έργα του Διαβόλου.
Δώσε μου τη δύναμη, Πνεύμα Άγιο, να σταυρώσω τη φιλαυτία μου, την υπερηφάνειά μου, την φιλοκτημοσύνη μου, την ολιγοπιστία και τα υπόλοιπα πάθη. Ένα ας με χαρακτηρίζει: 
Η εις αλλήλους Αγάπη». 

Από το βιβλίο: 
«ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ


"Κοιμήσου σαν να είσαι στα χέρια του Θεού. Τότε ό ίδιος ό Κύριος θα σε προσέχει και θα σε φυλάει"



Το βράδυ, με το τέλος όλων των έργων της ημέρας, ευχαρίστησε τον Θεό για όλες τις ευεργεσίες πού έλαβες κατά τη διάρκεια της ημέρας, δηλαδή: επειδή παρέμεινες ζωντανός, κι ακόμη για τις πνευματικές και σωματικές σου δυνάμεις, για την υγεία σου, για την τροφή, το ποτό, για όλους τους ψυχοσωτήριους λογισμούς, για όλες τις άγιες επιθυμίες, για το γήινο και το ουράνιο φως, για τη βοήθεια και προστασία Του, δηλαδή για κάθε ευεργεσία Του.

Ύστερα απασχόλησε την καρδιά σου με τούς ακόλουθους πνευματικούς λογισμούς: «Να πού εγώ για μια ακόμη μέρα ήρθα πιο κοντά στο θάνατο. Τί θα συμβεί, αν θελήσει ό Κύριος να με βάλει αύτη τη νύχτα μπροστά στο Δίκαιο Κριτήριο Του; Θα αντέξω; Το πρωί έβαλα σκοπό να περάσω όλη την ημέρα με αγιότητα. Πώς την πέρασα; Μήπως παρόργισα τον Κύριο με κάτι;

Μετά απ' αυτές τις ερωτήσεις:
α) Προσευχήσου μέσα στην καρδιά σου στο Πανάγιο Πνεύμα για να φωτίσει το νου σου και με ακρίβεια ως και τη μικρότερη λεπτομέρεια θυμήσου: Πώς έζησες τη μέρα πού πέρασε, πώς σηκώθηκες το πρωί, πώς ετοιμάσθηκες, πώς έκαμες την πρωινή προσευχή σου, πώς πέρασες κατά τη διάρκεια των πρωινών σου ασχολιών σύμφωνα με τη θέση σου, πώς συμπεριφέρθηκες κατά το φαγητό και την ανάπαυση, πώς στην σχέση σου με τούς οικείους σου, τούς γείτονές σου, με τούς ξένους, ειδικά σε περιστάσεις επικίνδυνες για σένα. Μήπως υπέκυψες στην αμαρτία; Μήπως χαλάρωσε ή διάθεσή σου να αποφεύγεις την αμαρτία; Πώς φέρθηκες όταν σου συμπεριφέρθηκαν με αγένεια, όταν δεν σε άκουσαν ή γέλασαν εις βάρος σου;

β) Προσευχήσου, ώστε το Άγιο Πνεύμα να σε οδηγήσει να θυμηθείς: Τί σκέφτηκες τη σημερινή ημέρας, τί είπες, τί έκανες- Πώς προσπάθησες ή δεν προσπάθησες να φυλάξεις την αγία απόφαση πού είχες πάρει το πρωί να απομακρυνθείς απόφαση την αμαρτία· τί ιδιαιτέρως σε τραβούσε ή τί σε παρέσυρε στην αμαρτία· τί τρόπο επιχείρησες να χρησιμοποιήσεις εναντίον της αμαρτίας ή εναντίον των εμποδίων να εκπληρώσεις το θέλημα του Θεού και γιατί ό τρόπος αυτός φάνηκε ανεπαρκής.

γ) Προσευχήσου, ώστε το Άγιο Πνεύμα να σε οδηγήσει να θυμηθείς σε τί και γιατί αμάρτησες, τί και γιατί δεν το έκανες· μήπως αμάρτησες τρέφοντας τον εαυτό σου με κακούς λογισμούς και επιθυμίες· μήπως αμάρτησες παραλείποντας να κάνεις κάτι καλό ή πρέπον μήπως αμάρτησες εναντίον της πρώτης, της δεύτερης ή της τρίτης εντολής κ.λπ., μήπως είχες συμμετοχή σε ξένες αμαρτίες κ.λπ.

δ) Ενθυμούμενος πώς πέρασες τη μέρα σου, θα βρεις στον εαυτό σου και καλά και κακά. Όλα τα καλά να τα επιγράφεις στον Θεό και τα κακά στον εαυτό σου. Πάρε εκ νέου στερεά απόφαση να εναντιωθείς στην αμαρτία, ιδιαιτέρως την πιο προσφιλή σου αμαρτία. Επινόησε τα πιο δυνατά μέσα και τούς τρόπους για να λυτρωθείς απ' αυτήν. Αλλά ταυτόχρονα προσευχήσου και παρακάλεσε τον Κύριο και Θεό να σου αποκαλύψει ελπίδα και τρόπους πού θα ενισχύσουν ιδιαίτερα την αγαθή σου προαίρεση, ώστε να είσαι έτοιμος να πεθάνεις παρά να ξανακάνεις τις προηγούμενες αμαρτίες σου και να προσβάλεις εκ νέου τον Θεό.

Πηγαίνοντας για ύπνο, κάνε τη βραδινή σου προσευχή ή απόφαση τα εκκλησιαστικά βιβλία ή με δικά σου λόγια, αλλά πρόσεξε, ώστε οι προσευχές σου να είναι οπωσδήποτε άγιες και συνετές:

α) Πριν απ' όλα ευχαρίστησε τον Θεό για όλες τις ευεργεσίες πού έδειξε σε σένα και σ' όλους τούς ανθρώπους· για τη λύτρωση πού μας προσέφερε, για την αγία πίστη μας, για τα άγια Μυστήρια και για την αγία διδασκαλία πού μας έδωσε προς σωτηρία.
β) Προσευχήσου, ώστε ό Κύριος να σου συγχωρήσει όλες τις αμαρτίες και να μην επιτρέψει σε σένα να πεθάνεις μέσα στις αμαρτίες σου.
γ) Προσευχήσου, ώστε να σε λυτρώσει ό Θεός από τους πειρασμούς του εχθρού κατά τον ύπνο και τη νύχτα και να σου στείλει το φύλακα 'Άγγελό σου να φυλάξει την ψυχή και το σώμα σου απόφαση κάθε κακό.
δ) Προσευχήσου, ώστε ό Κύριος να ευλογήσει όλους τους κοντινούς σου ανθρώπους: τούς γονείς, τούς αδελφούς σου, τις αδελφές σου, τούς συγγενείς σου, τούς γνωστούς, τούς ευεργέτες σου, τούς προϊσταμένους σου. Προσευχήσου και για τούς εχθρούς σου.
ε) Προσευχήσου, ώστε Εκείνος να βοηθήσει τούς φτωχούς, τούς θλιμμένους, τούς οδοιπορούντες, τούς ασθενείς, τούς βασανισμένους, να παρηγορήσει τούς δυστυχισμένους, να προστατεύσει τα ορφανά, να δώσει ελπίδα στους ψυχορραγούντες, να ευλογήσει όλα τα παιδιά, να κατευθύνει στο καλό όλους τούς νέους, να ενισχύσει στην αγία ζωή τούς ενήλικες και όλους τούς γέροντες, να τούς κάνει υπόδειγμα αγίας ζωής, να οδηγήσει όλους τούς αμαρτωλούς σε μετάνοια, να αφανίσει το σκοτάδι μέσα στο όποιο ζουν οι ειδωλολάτρες, οι άπιστοι, οι αιρετικοί, οι σχισματικοί· να τούς φωτίσει διά του Φωτός Του· όλους να οδηγήσει στην γνώση της Αληθείας Του· όλους να κατευθύνει στην αληθή οδό της σωτηρίας και να τούς σώσει.

Τέλος, παράδωσε τον εαυτό σου στον Κύριο και Υιό σου τελείως. Σημείωσε τον εαυτό σου με το σημείο του Σταυρού, ξάπλωσε στο κρεβάτι και κοιμήσου, ενθυμούμενος το θάνατο και την Κρίση του Θεού. Προσπάθησε να κοιμηθείς με καλούς λογισμούς. Διάβασε κάποιο πνευματικό βιβλίο ή το Βίο του Αγίου πού γιορτάζει αύριο. Προσπάθησε να κοιμηθείς αφοσιωμένος στον Θεό. Τότε, ότι κι αν σου συμβεί κατά τον ύπνο, τίποτε μη φοβηθείς. Κοιμήσου σαν να είσαι στα χέρια του Θεού. Τότε ό 'ίδιος ό Κύριος θα σε προσέχει και θα σε φυλάει. Τότε τίποτε κακό δεν θα πλησιάσει το σώμα σου, ή ψυχή σου δεν θα κινδυνεύσει, γιατί θα είναι κοντά στον Θεό.

Σε περίπτωση αϋπνίας, όταν για πολλή ώρα δεν μπορείς να κοιμηθείς, πάλι προσευχήσου. Συλλογίσου τα κρίματα του Θεού και την ανθρώπινη ματαιότητα και πάρε απ' αυτά ωφέλιμα μαθήματα για τη ζωή σου. Προσευχήσου με την εσωτερική, καρδιακή προσευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, έλέησόν με τον άμαρτωλόν». 'Αντέξω έρθουν στο νου και την καρδιά κακοί λογισμοί, σήκω και κάνε μετάνοιες με τον Πεντηκοστό Ψαλμό: «Έλέησόν με, ό Θεός», μέχρι να κουρασθείς. 'Αν προσευχηθείς με την καρδιά σου, γρήγορα θα σε πάρει ό ύπνος. Αλλά κι αν δεν κοιμηθείς, θα λάβεις πνευματική ωφέλεια.

Να πώς οι καλοί άνθρωποι περνούν τη ζωή τους, θεάρεστα και άγια. Έδώ δείξαμε τον τρόπο να περάσεις με αγιότητα μόνο για μια μέρα. Έτσι να περάσεις και τη δεύτερη και την τρίτη και όλες τις ήμερες της ζωής σου. Πάντοτε να έχεις μπροστά στα μάτια σου αυτόν τον οδηγό και σύμφωνα μ' αυτόν να ρυθμίζεις τη ζωή σου. Αν έτσι ενεργείς, τότε θα γίνεις στο τέλος τέλειος, αληθινός χριστιανός και θα λάβεις το στέφανο αντάξιας δόξας. Στην αρχή αυτόν το έργο φαίνεται δύσκολο, αλλά εσύ να λάβεις όλα τα μέτρα για να νικήσεις αυτόν τον πειρασμό, ώστε αυτόν το σπουδαίο και απαραίτητο για σένα έργο να γίνει εύκολο.

Θυμήσου ότι ή οκνηρία είναι ή μητέρα όλων των ελαττωμάτων και ακολούθως της καταστροφής, αλλά ό κόπος, ή ζωντάνια και ή επαγρύπνηση είναι οι απαραίτητο όροι της αρετής και ακολούθως της σωτηρίας. Και στον κόσμο ό άνθρωπος χωρίς κανόνες θεωρείται άχρηστος. Πολύ περισσότερο ό χριστιανός δεν είναι δυνατόν να ζήσει χωρίς κανόνες, όπως τύχει. Αυτοί οι κανόνες χωρίς αμφιβολία, με βεβαιότητα θα σε οδηγήσουν μέχρι την εκπλήρωση του σκοπού σου.

ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ

Ὄχι στήν ἀπελπισία, ἡ ζωή εἶναι ἀνυπόφορη μόνο γιά τούς δυσσεβεῖς.




Δεν πρέπει σε οποιεσδήποτε περιπτώσεις και περιστάσεις να χάνετε το θάρρος σας ή να απελπίζεσθε. Η απελπισία φονεύει την ενέργεια που χρειάζεται για να λάβουμε στην καρδιά μας το Άγιο Πνεύμα. Ο απελπισμένος χάνει την προσευχή και νεκρώνεται για τον πνευματικό αγώνα.
Να ξέρετε ότι τη στιγμή της αποθαρρύνσεως και της απελπισίας δεν σας αφήνει ο Κύριος, αλλά εσείς αφήνετε τον Κύριο. Οτιδήποτε θλιβερό κι αν σας συμβαίνει, καλέστε νοερά τον Κύριο Ιησού Χριστό που ζει μέσα στην καρδιά σας.
Εκείνος περιμένει την πρόσκλησή σας . Μην απογοητεύεσθε και μη νιώθετε στενοχώρια για τη ζωή σας. Η ζωή είναι ανυπόφορη μόνο για τους δυσσεβείς , αλλά όποιος πιστεύει στον Ιησού Χριστό και ελπίζει σ' Αυτόν, πρέπει να χαίρεται και να εκτιμά τη ζωή.
Η επίγεια ζωή μας είναι απαραίτητη σαν προετοιμασία για την αιώνια ζωή: για να δοξάσουμε εδώ τον Θεό, να ευεργετήσουμε τον πλησίον και να επιτύχουμε την Αιώνια Βασιλεία δια της στενής οδού που προστάσσει το Ευαγγέλιο.
Η ζωή δεν μας δόθηκε για επίγειες απολαύσεις. «Μακάριοι οι κλαίοντες νυν», όχι οι γελώντες. 
Η απελπισία, η νωθρότητα και η αμέλεια είναι οι τρεις γίγαντες με τους οποίους είναι δεμένο όλο το ανθρώπινο γένος. 

Από το βιβλίο: « ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ 
Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ» 
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Για την πίστη, την προσευχή και την άσκηση



Πάρα πολύ δίδασκε ό στάρετς το λαό περί της πίστεως στον Θεό και στη Θεία Πρόνοια. Έλεγε: «Στη βάση της σωτηρίας της ψυχής βρίσκεται ή πίστη. Ή πίστη στην υπόθεση της σωτηρίας μας είναι το θεμέλιο στην οικοδομή. Όπου δεν υπάρχει πίστη, εκεί κυριαρχούν αχαλίνωτα πάθη πού έλκουν τον άνθρωπο στην άβυσσο του κακού. Ή πίστη είναι το μεγαλύτερο αγαθό στην επίγεια ζωή. Ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό. Με την δυνατή πίστη ό άνθρωπος όλα μπορεί να τα κάνει. Όπως λέγει ό άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης: «Σε πολεμούν δυνατοί, αόρατοι και ακοίμητοι εχθροί; Θα νικήσεις! Σε πολεμούν εχθροί εξωτερικοί, ορατοί; Θα νικήσεις! Σε τυραννούν τα πάθη; Θα τα υπερνικήσεις! Σε πνίγουν τα πάθη; Θα τα αποτρέψεις! Έχασες το θάρρος σου; Θα λάβεις από τον Θεό ανδρεία! Όλα μπορείς να τα νικήσεις με την πίστη και να κερδίσεις την Βασιλεία των Ουρανών. Πιστεύετε στον Θεό, προσεύχεσθε σ’ Αυτόν, κάμετε έργα αγαθά. Αυτά τα τρία φτερά θα μας ανυψώσουν στον θρόνο του Θεού».

Στην προσευχή ό στάρετς έδινε ιδιαίτερη σημασία. Έλεγε: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερο έργο στη γη από την προσευχή. Ή προσευχή γέννα και τις υπόλοιπες αρετές. Οι άγιοι Πατέρες είχαν σαν νόμο να βιάζουν τον εαυτό τους στην προσευχή: στον σπίτι, στην εκκλησία, στις δουλειές, στον περίπατο, κάθε ώρα και στιγμή. Πρέπει να μιλάμε με τον Θεό απλά, όπως το παιδί με τον πατέρα του. Δεν πρέπει να κάμεις το σοφό κατά την προσευχή! Να φοβάσαι να προφέρεις το αγιότατο όνομα Του, χωρίς συμμετοχή του νου και της καρδιάς. Όποιος παρίσταται ενώπιων του Θεού απρόσεκτα, πολύ περισσότερο με αμέλεια, το μόνο πού κάνει είναι να λυπεί τον Θεό και να μη λαμβάνει ευλογία, αλλά κατάκριση. Λέγεται στην αγία Γραφή: «Επικατάρατος πάς ό ποιών το έργον του Κυρίου αμελώς». Αντιθέτως, όποιος, έστω και λίγο, προσεύχεται στον Κύριο αλλά με ειλικρινή, αληθινή πίστη, λαμβάνει ανέκφραστη χαρά.

Ή προσευχή είναι ή ευθυμία της ψυχής. Δεν έχεις χρόνο για προσευχή; Πέσε στα γόνατα και πες σύντομα: «Κύριε, δέξου το ξέσπασμα της ψυχής μου σαν δοξολογία και ευχαριστία μου σε Σένα και άκουσέ με τον ανάξιο», αλλά κάμε το με αίσθημα θέρμης αφοσιώσεως στον Κύριο, με το αίσθημα του άνθρωπου ό όποιος, αν και είναι βιαστικός, επιδιώκει, έστω και για μια στιγμή, να αφιερωθεί ολόκληρος, χωρίς κανένα υπόλοιπο, στον Κύριο. 
Πραγματικά, το έργο της προσευχής δεν έχει σχέση με την διάρκειά της, αλλά με την θερμότητά της. Και ή θερμότητα αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ ακόμη και στους τελειότερους πιστούς. Στάσου στην προσευχή ως κατάκριτος αμαρτωλός και αναχώρησε ελεημένος και δικαιωμένος. Αύτη ή προσευχή ανεβάζει τον άνθρωπο στον ουρανό.

Όταν προσευχόμαστε στον Κύριο, τότε ή Μητέρα του Θεού χαίρεται και ευχαριστεί τον Υιό Της πού προσελκύει τις καρδιές μας στην προσευχή και πάντοτε μας βοηθεί, αν ζητούμε την βοήθειά Του. Μη λησμονείτε να παρακαλείτε την Βοήθεια και Προστασία μας.

Ό π. Σάββας δεν επιβάρυνε το λαό με μεγάλους κανόνες προσευχής, αλλά δίδασκε όπως ό όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Είναι καλύτερο να τηρείτε λίγα, αλλά με θερμότητα και ευλάβεια. Ό Θεός δεν χρειάζεται τον τύπο αλλά την ουσία. Εκείνος χρειάζεται την καρδιά μας».

Ό όσιος Σεραφείμ με εντολή της Βασίλισσας των Ουρανών έδωσε νέο, πιο ελαφρύ Τυπικό στα πνευματικά του τέκνα, τις αδελφές της Μονής Ντιβέγιεβο, γνωρίζοντας πόσο δύσκολο είναι να σωθούν οι χριστιανοί των εσχάτων χρόνων. Στους απλούς ανθρώπους ό όσιος Σεραφείμ έδινε αυτόν τον κανόνα:

«Σήκω από τον ύπνο, στάσου μπροστά στις εικόνες και πες τρεις φορές το «Πάτερ ημών» προς τιμήν της Αγίας Τριάδος, υστέρα το «Θεοτόκε Παρθένε» τρεις φορές και μια φορά το «Πιστεύω».

Αυτές οι προσευχές, όπως εξηγούσε ό όσιος Σεραφείμ, είναι ή βάση τού χριστιανισμού. Ή πρώτη, ως προσευχή δοσμένη από τον ίδιο τον Θεό ως πρότυπο όλων των προσευχών. Ή δεύτερη προσφέρθηκε από τον ουρανό διά τού Αρχαγγέλου Γαβριήλ στην Παρθένο Μαρία, την μητέρα τού Θεού.

Το Σύμβολο της Πίστεως ενώπιων συντομία περιέχει όλα τα σωτήρια δόγματα της χριστιανικής πίστεως, όπως διατυπώθηκαν στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο (325). Στον κελί του μπορεί καθένας να λέγει ήσυχα την ευχή τού Ιησού κι όταν είναι ανάμεσα στους ανθρώπους το «Κύριε, έλέησον» και έτσι να συνεχίζει μέχρι το γεύμα. Ακριβώς πριν το γεύμα πάλι σύντομος κανόνας. Μετά το γεύμα: «Ύπεραγία Θεοτόκε, σώσόν με τον άμαρτωλόν». Στην ερημιά: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ τού Θεού, διά της Θεοτόκου, έλέησόν με τον άμαρτωλόν». Πριν τον ύπνο, πάλι σύντομος κανόνας και μετά ύπνος, αφού διαφυλαχθούμε με το σημείο τού σταυρού. Κρατώντας αυτόν τον απλό κανόνα, μπορεί να φθάσει κανείς στον μέτρο της χριστιανικής τελειότητας».

Ό στάρετς Σάββας δίδασκε επίσης να μη καταπονείται κανείς με δυσβάστακτα ασκητικά κατορθώματα.

- Το πρωί, αφού ξυπνήσεις, έλεγε, αμέσως ασπάσου το σταυρό πού φοράς λέγοντας: «Ράνον, Δέσποτα, ρανίδα τού άγιωτάτου Σου Αίματος στην καρδιά μου, για να εξαλείψει τα πάθη, τις αμαρτίες και τις ακαθαρσίες ψυχής και σώματος. Αμήν».

Μετά να πλυθείς, να ντυθείς και αφού σταθείς μπροστά στις εικόνες, με θερμή καρδιακή πίστη πες: «Βασιλεύ Ουράνιε» μια φορά, «Πάτερ ημών», τρεις φορές, «Θεοτόκε Παρθένε» τρεις φορές και το «Πιστεύω» μια φορά.

Αυτός ό κανόνας ονομάζεται «κανόνας τού οσίου Σεραφείμ τού Σάρωφ». Μετά διάβασε τις πρωινές προσευχές από το προσευχητάριο. Μετά διάβασε το Ψαλτήρι, όσο μπορείς, ένα Κάθισμα ή έστω μία Δόξα.*

Σε κάποιους ό Γέροντας έδινε ευλογία να διαβάζουν μόνο μερικές γραμμές, αλλά συμβούλευε όλους να διαβάζουν καθημερινά το Ψαλτήρι υποχρεωτικά, τις Επιστολές των Αποστόλων και το Ευαγγέλιο, έστω μια περικοπή. Σ’ όσους είχαν ζήλο στην προσευχή έδινε ευλογία να διαβάζουν προσευχές πού τις έπαιρνε από τούς ασκητές πατέρες των τελευταίων χρόνων. Στον τέλος της ζωής τού στάρετς όλες οι προσευχές του και όλες οι γραπτές και προφορικές του διδαχές και ποιήματα με πνευματικό περιεχόμενο συγκεντρώθηκαν σε αντίστοιχα βιβλία: «Πνευματικές-ηθικές διδασκαλίες» κ.ά.

Σε όσους ήσαν πολύ απασχολημένοι με δύσκολα καθήκοντα, ό στάρετς επέτρεπε να συντομεύουν τον κανόνα της προσευχής, αλλά με την προϋπόθεση αυτή ή συντομευμένη προσευχή να είναι θερμή και έτσι να θεωρηθεί ως πλήρης κανόνας. Έλεγε:

- Να αποφεύγετε την επιφανειακή ανάγνωση του κανόνα. Να εμβαθύνετε στον πνεύμα της προσευχής, για να δοκιμάσει ή ψυχή χαρά και ευγνωμοσύνη για την Χάρη του θεού και θλίψη για τις αμαρτίες σας, ώστε ή προσευχή να γίνει τροφή και ζωή της ψυχής.
Ας μη τρέφουμε τον εσωτερικό μας φαρισαίο του τυπικού κανόνα προσευχής, αλλά με ζήλο, αδιαλείπτως να κάνουμε τον κανόνα μας, έστω και πιο σύντομο, κάποτε. Τί ευλογημένη πού είναι ή πνευματική κατάσταση κάποιων ανθρώπων, οι όποιοι με αγάπη, αδιάλειπτα τηρούν τον κανόνα τής προσευχής! Αυτοί ήδη από’ αυτή την ζωή θα γνωρίσουν «ότι Χριστός ό Κύριος».

* Όλο το Ψαλτήριο χωρίζεται σε είκοσι Καθίσματα και κάθε Κάθισμα χωρίζεται σε τρία μέρη με την παρεμβολή πριν από κάθε μέρος του «Δόξα Πατρί και Υίω και Άγίω Πνεύματι». Στην λειτουργική πράξη κάθε τμήμα ονομάζεται «Δόξα».

ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ

http://www.diakonima.gr

Περί Μετανοίας.

ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ – Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ



Ὅλα τά φυσικά σώματα τείνουν στό κέντρο τῆς γῆς καί ὅλες οἱ ἀνθρώπινες ψυχές φυσικά στρέφονται στό πνευματικό τους Κέντρο ἤ τό Ἀρχέτυπό τους, τό Θεό. Ἡ ἁμαρτία ἦταν πού διέστρεψε αὐτή τή φυσική κατεύθυνση τῆς ψυχῆς. 

Στήν καρδιά τοῦ ἄνθρώπου συμβαίνει ἄλλοτε νά προσεγγίζει πρός τό Θεό καί ἄλλοτε νά ἀπομακρύνεται ἀπό τό Θεό, πότε ἡσυχία καί χαρά, πότε σύγχυση, φόβος καί στεναχώρια ΄ πότε ζωή καί πότε θάνατος πνευματικός. 

Ἡ ἐγγύτης στό Θεό συμβαίνει μέσα στίς θλίψεις. Τό κυριώτερο ζητούμενο τῆς ζωῆς μας εἶναι ἡ ἕνωση μέ τό Θεό, ἀλλά ἡ ἁμαρτία ἐμποδίζει ἀπόλυτα τό σκοπό αὐτό. Γι’ αὐτό ἀπόφευγε τήν ἁμαρτία καί πρόσφερε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μεταμέλεια γιά τά κακά πού πράττεις μέ καθαρή μετάνοια. 

Ἡ μετάνοια, κατά τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδοξης Ἐκκλησίας, εἶναι ἀνάκληση τοῦ Βαπτίσματος, Δευτέρα Χάρις, κάθαρση τῆς συνειδήσεως, ὑπόσχεση στό Θεό νέας ζωῆς, συμφιλίωση μέ τό Θεό μέ τό μέσο τῶν καλῶν ἔργων πού εἶναι ἀντίθετα ἀπό τή πτώση τῆς ἁμαρτίας. 

Ἀλλά ποιός δέ γνωρίζει πόσο δύσκολο εἶναι γιά τόν ἁμαρτωλό, χωρίς τήν ἰδιαίτερη Χάρη τοῦ Θεοῦ νά στραφεῖ ἀπό τήν προσφιλῆ σ’ αὐτόν ὁδό τῆς ἁμαρτίας στήν ὁδό τῆς ἀρετῆς; Πόσο βαθειές ρίζες πιάνει ἡ ἁμαρτία στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καί σ’ὅλη τήν ὕπαρξή του, πῶς δίνει στόν ἁμαρτωλό τή δική της ὅραση, ἡ ὁποία βλέπει τά πράγματα τελείως ἀλλοιώτικα! Γι’ αὐτό βλέπουμε ὅτι οἱ ἁμαρτωλοί δέ βάζουν στόν νοῦ τους τή μεταστροφή τους καί δέ θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους μεγάλους ἁμαρτωλούς ἐπειδή ἡ φιλαυτία καί ἡ ὑπερηφάνεια τυφλώνουν τά μάτια τους κι ἄν θεωρήσουν τούς ἑαυτούς τους ὡς μεγάλους ἁμαρτωλούς τότε παραδίδονται στήν ἀπελεπισία. 

Οἱ ἀνομίες ὅπως ἔρχονται στόν ἄνθρωπο, ἔτσι καί ἀναχωροῦν διά τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας. Σκέψου ὄτι οἱ ἀνομίες εἶναι ὄνειρα, ἀνοησία καί παραφροσύνη. Κράτησε τήν ἀπόφασή σου ἀπό δῶ καί στό ἐξῆς νά ζεῖς μέ ἐπιμέλεια καί ὁ Θεός θά σέ καθαρίσει διά τοῦ λειτουργοῦ τῶν μυστηρίων Του. 

Πλησιέστεροι ὅλων ὅσων ἀκολουθοῦν τό Χριστό εἶναι οἱ Ἀπόστολοι, οἱ παρθένοι καί ἡ ἁμαρτωλή γυναίκα πού ἄρχισε νά πλένει τά πόδια Του, καθώς λέγει σχετικά ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Πρίν ἡ γυναίκα ἦταν ἄσωτη, ἀλλά τώρα εἶναι παρθένος, ἀδελφή τοῦ Χριστοῦ, νύμφη τοῦ Λόγου». Στ΄ ἀλήθεια, χαίρονται οἱ Ἅγιοι διότι καί οἱ ἁμαρτωλοί συναριθμοῦνται μαζί τους. Χαίρονται καί οἱ μετανοημένοι ἁμαρτωλοί, διότι καί γι’ αὐτούς βρίσκεται θέση ἀνάμεσα στούς Ἁγίους. 

Εἶναι πάντοτε δυνατόν νά σωθεῖ ὁ μετανοήσας ἁμαρτωλός μέ τήν ἄρρητη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ. Ἀνάγκασε τόν ἑαυτό σου στό καλό κι αὐτό θά παρεμείνει μαζί σου. 

Εἶναι κακό, ὅταν ἁμαρτάνεις καί δέ σπεύδεις νά διορθωθεῖς. Ἄς μή δώσει ὁ Θεός νά φύγουμε μέ ἁμαρτίες γιά ἐκεῖ, ὄπου πλέον δέν εἶναι δυνατον νά τις ἀποβάλουμε. Μήν ἀναβάλλεις τή μετάνοια καί τή διόρθωση τῆς ζωῆς σου για αὔριο. Σ’ αὐτό τό αὔριο δέ θά ὑπάρχει τέλος. 

Μιά φοβερή ἀλήθεια: Οἱ ἀμετανόητοι ἁμαρτωλοί μετά τό θάνατο χάνουν κάθε δυνατότητα νά ἀλλάξουν πρός τό καλύτερο΄ δηλαδή μόνιμα θά μείνουν παραδομένοι στά αἰώνια βάσανα. 

Ὅποιος δέν προστρέξει στό σωτήριο τῆς μετάνοιας θά ἀκούσει αὐτή τή φοβερή ἀπόφαση τοῦ Κυρίου: «Ἐάν μή μετανοῆτε, πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε» ( Λουκ.13,3) Ἀλλά καί ὅσοι προστρέχουν στό μυστήριο τῆς μετάνοιας δέν καθαρίζονται ὅλοι, ἐπειδή ὅλοι δέν προσέχουν ἐκείνους τούς ὅρους πού εἶναι ἀπαραίτητοι γιά τήν ἀληθινή μετάνοια. 

Ἀρχή τῆς μετάνοιας εἶναι ἡ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί ἡ συντριβή γι’ αὐτές. «Ὅταν ἀποστραφεῖς στενάξης, τότε σωθήσῃ» (Ἠσ. 30,15) 

Μερικοί ἀπό ἄγνοια ἤ ἀπό ἀπροσεξία στό ἔργο τῆς μετάνοιας, ἑναποθέτουν τό μυστήριο τῆς μετάνοιας σέ μιά μόνο ἐξομολόγηση. Νομίζουν ὅτι μέ τήν προφορική ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν στόν πνευματικό πατέρα τελείως καθαρίζονται ἀπ’ αὐτές. Ἀλλά εἶναι μάταιη ἡ ἐλπίδα τους. Δέν περιμένει τέτοια εἴδους μετάνοια ἀπό μᾶς ὁ Κύριος. Θέλει ἐμεῖς νά αἰσθανθοῦμε ὅλο τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μας, νά πονέσουμε γι’ αὐτές, νά τίς πλύνουμε μέ καρδιακά δάκρυα συντριβῆς καί νά δώσουμε στήν καρδιά μας σταθερή ὑπόσχεση ὅτι θά διορθώσουμε τή ζωή μας. Τότε μόνο ἡ μετάνοιά μας εἶναι πραγματικά εὐάρεστη στό Θεό. 

Παραδείγματα τέτοιας μετάνοιας χρησιμεύουν σέ μᾶς, ὁ ἄσωτος υἱός, ὁ τελώνης, ἠ Μαρίας ἡ Αἰγυπτία, ὀ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ἱερομάρτυρας Κυπριανός καί ἄλλοι. Μέ βαθειά λύπη πρέπει νά ποῦμε ὅτι μεγάλο μέρος τῶν σημερινῶν χριστιανῶν δέν προσφέρει τήν πρέπουσα μετάνοια καί ἐξ αἰτίας αὐτοῦ δέ διορθώνεται ἡ ζωή τους, ἡ ἁμαρτία τούς κυριεύει, τά πάθη τους δέν τιθασεύονται κι αὐτοί, ἀφοῦ δέν καθαρίζονται ἀπό τίς ἐσωτερικές πληγές δέν ἀφήνουν τίς κακές τους συνήθειες καί δέ φέρουν καρπούς ἀξίους τῆς μετανοίας. 

Ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν πρέπει νά γίνεται ἐκ βάθους καρδίας, χωρίς τήν παραμικρή ἀπόκρυψη ἤ δικαιολογία τοῦ ἑαυτοῦ μας. Καί ὅποιος καλύπτει κάτι στήν ἐξομολόγηση, ἐκεῖνος ἰδιαίτερη διπλῆ ἁμαρτία παίρνει στήν ψυχή του. 

Ἄν, ἔχοντας ἀνάγκη τό γιατρό γιά τήν ἀνημπόρια σου, κρύβεις τήν ἀσθένειά σου, τότε δέν σώζεσαι ἀπό τήν ἀθεράπευτη σήψη. 

Δέν πρέπει νά ντρέπεσαι νά ἀποκαλύπτεις στόν πνευματικό σου πατέρα τίς ἁμαρτίες σου, ὅσο μεγάλες κι ἄν εἶναι. 

Συνεχῶς πρέπει νά πονᾶς γιά τίς ἁμαρτίες σου καί πάντοτε νά τίς ἔχεις ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν σου, ὅπως λέγει ὁ Ψαλμωδός: «Ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστί διά παντός»(Ψαλμ. 50,5). 

Ὑπάρχουν δύο εἴδη ἀσθένειας, τά ὁποῖα χρησιμεύουν σέ κάποιους σάν αἰτία τῆς ἀμετανοησίας, τῆς μή ἐγκαταλείψεως τῶν ἁμαρτιῶν τους. Ἡ πρώτη ἀρρώστια εἶναι ἡ πλήρης ἀπελπισία γιά την σωτηρία τους καί ἡ δεύτερη ἡ ὑπερβολική ἐλπίδα στή φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ. 

Ἡ ἀπελπισία συνίσταται στό ὅτι ὁ ἄνθρωπος, συναισθανόμενος τό πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν του, δέν ἐλπίζει πλέον νά λάβει γι’ αὐτές συγχώρηση ἀπό τό Θεό, βυθιζόμενος ἀκόμη περισσότερο στήν ἄβυσσο τῆς ἀνομίας. Τά κακά πνεύματα χρησιμοποιοῦν τήν ἀπελπισία καί ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στόν τέλειο ὄλεθρο. 

Μέχρι νά πέσουμε, οἱ δαίμονες μᾶς παρουσιάζουν τό Θεό ὡς φιλάνθρωπο, ἀλλά μετά τήν πτώση μας ὡς ἀδυσώπητο. Μή πεστεύεις τόν ψεύτη διάβολο, μή χάνεις τήν ἐλπίδα σου στή φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ἔχοντας στό νοῦ σου τόν προφητικό λόγο: «Μή ἐπίχαιρέ μοι, ἡ ἐχθρά μου, ὄτι πέπτωκα΄ καίι ἀναστήσομαι, διότι ἐάν καθίσω ἐν τῷ σκότει, Κύριος φωτιεῖ μοι»(Μιχ. 7,8). 

Καμμιά ἁμαρτία δέν εἶναι ἀσυγχώρητη πλήν τῆς ἀμετανόητης. Ὁ Ἰούδας ὁ προδότης θά συγχωρεῖτο, ἄν μετανοοῦσε. 

Τίποτε δέν συγκρίνεται μέ τή γενναιοδωρία τοῦ Θεοῦ, τίποτε δέν τήν ξεπερνᾶ. Γι’ αὐτό, ὄποιος ἀπελπίζεται, εἶναι αὐτόχειρας. 

Ὅποιος εἰλικρινά προσέρχεται στό Θεό, ἐκεῖνον δέν τόν ἀφήνει νά πέσει τελείως, ἀλλά βλέποντας τήν ἀδυναμία του, συνεργεῖ καί τόν βοηθεῖ φανερά ἤ μυστικά, δίνοντάς του ἄνωθεν χεῖρα βοηθείας. 

Ὅμως δέν πρέπει νά χρησιμοποιοῦμε στό κακό, στήν ἐπιείκεια γιά τίς ἁμαρτίες μας, τήν ἀπέραντη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἁμαρτωλό. Ὁ Θεός ὅσο εἶναι φιλάνθρωπος, τόσο εἶναι καί δικαιοκριτής. Γι’ αὐτό σέ ὅλους καί στόν καθένα χωριστά εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἀληθινή μετάνοια. Τού μή μετανοοῦντας ὁ Θεός δέν τούς συγχωρεῖ. 

Ὅταν ἁμαρτάνουμε, πρέπει χωρίς καθυστέρηση νά μετανοοῦμε, διότι ὅσο εἶναι ἀκόμα φρέσκο τό τραῦμα, εὔκολα θεραπεύεται. Τά τραύματα πού χρονίζουν μέ μεγάλο κόπο ἰατρεύονται. 

Ἐάν ἐπιθυμοῦμε νά λάβουμε συγχώρηση, τότε καί ἐμεῖς οἰ ἴδιοι πρέπει νά συγχωροῦμε: «Ἐάν γάρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὀ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος»(Ματθ. 6,14). 

Οἱ ἁμαρτίες πού δέ θά καθαρισθοῦν διά τῆς μετανοίας εἶναι μαῦρες κηλῖδες στήν ψυχή πού ἐκπλύνονται μόνο μέ τά δάκρυα τῆς καρδιακῆς μετανοίας. Σημεῖο ἐγκαταλείψεως τῶν προηγούμενων ἁμαρτιῶν εἶναι ὄχι μόνο ἠ πραγματική ἀπομάκρυνση ἀπ’ αὐτές, ἀλλά καί ἡ ἀδιάκοπη μάχη ἐνάντια στίς ἐπιθυμίες τους πού πρέπει νά συνοδεύονται ἀπό τό φόβο, ὥστε νά μήν πέσουμε πάλι κάτω ἀπό τήν ἐξουσία τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ Σατανᾶ, δηλαδή τό τέλειο μίσος πρός τίς ἀμαρτίες μας. Πρέπει συνεχῶς νά θυμόμαστε τίς ἁμαρτίες μας, γιά νά συγκρατοῦμε τόν ἑαυτό μας ἀπό τήν ἐπανάληψή τους. Ὅμως δέν πρέπει νά θυμίζουμε στόν ἑαυτό μας τίς λεπτομέρειές τους. Αὐτό δέν εἶναι ὠφέλιμο ΄ ἀλλά πρέπει νά διατηροῦμε στήν μνήμη μας μόνο ὅτι εἴμαστε μεγάλοι ἁμαρτωλοί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. 

Γιά νά λάβουμε ἄφεση ἁμαρτιῶν, δέ φθάνει νά προσευχόμαστε δυό –τρεῖς μέρες, ἀλλά πρέπει νά πραγματοποιήσουμε ἀλλαγή σ’ ὁλόκληρη τή ζωή μας καί, ἀφήνοντας τά ἐλαττώματά μας, νά παραμείνουμε σταθεροί σέ καλά ἔργα. 

Ἡ μετάνοια εἶναι πόλεμος μέ τήν ἁμαρτία. Γιά νά διαφυλάξεις τόν ἑαυτό σου ἀπό τήν ἁμαρτία μετά τήν μετάνοια, προσπάθησε, ἰδιαιτέρως τίς πρῶτες στιγμές, ὅταν ἀκόμη δέν εἶσαι ἠθικά ἰσχυρός, νά ἀποφεύγεις τή συνάντηση μέ τήν ἁμαρτία. Νά ἀπομακρύνεσαι ἀπό ἐκεῖνα τά πρόσωπα καί τούς τόπους, τά ὁποῖα μποροῦν νά δώσουν τήν εὐκαιρία νά ἁμαρτήσεις. 

Πῶς μποροῦμε νά ἐλπίζουμε ὅτι ὁ Θεός θά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες μας, ὅταν ἐμεῖς δέ διορθώνουμε τό κακό τό ὁποῖο προέκυψε ἀπό τίς ἁμαρτίες μας; Πῶς ὁ Θεός νά δώσει ἄφεση γιά τίς ἀδικίες μας, ὅταν ἐμεῖς ὥς τώρα ἀκόμα χρησιμοποιοῦμε αὐτό πού ἀποκτήσαμε μέ ἀδικίες; Πῶς ὀ Θεός θά λησμονήσει τίς προσβολές πού ἔγιναν ἀπό μᾶς στόν πλησίον μας, ὅταν οἰ ἀδικημένοι ἀπό μᾶς ὥς τώρα ἀκόμα ὑποφέρουν ἀπό μᾶς; Πῶς ὁ Θεός θά εἶναι σέ μᾶς εὔσπλαχνος, ὅταν ἀπό τήν ἀγριότητητά μας ἀκόμη τώρα ὑποφέρουν οἱ ἄλλοι; 

Εἶναι καλύτερο γιά τίς βαρειές μας ἁμαρτίες νά λάβουμε ἐπιτίμια ἀπό τόν ἱερέα, παρά νά περιμένουμε τή θεία τιμωρία. 

Οἱ σαρκικές ἁμαρτίες περισσότερο ἀπό κάθε τί ἄλλο καθαρίζονται μέ νηστεία καί τήν ταπείνωση. 

Μή θαυμάζεις πού ἁμαρτάνεις καθημερινά. Τόσο μετανοήσες κι ὄμως ἀμέσως πάλι ἁμάρτησες. Στάσου σέ προσευχή καί πές: «Κύριε! Ἔπεσα, βοήθησέ με. Ἐάν Ἐσύ δέ μέ βοηθήσεις, θά καταστραφῶ τελείως. Κατά τό κρίμα Σου, σῶσε με, γιατί θά χαθῶ». 

Ἐάν κάθε μέρα πέφτεις στήν ἁμαρτία, ἀμέσως νά μετανοεῖς. Ἐάν ὁρμᾶς νά κατανικήσεις τά ἁμαρτωλά πάθη, τότε ὁ Κύριος χάριν τῆς ἐγκάρδιας ἐπιθυμίας σου θά σε βοηθήσει καί θιά ἀναδειχθεῖς νικητής ἐπί τοῦ διαβόλου. 

Μήν ἀποθαρρύνεσθε, ἔστω κι ἄν ἄναρίθμητες φορές ἁμαρτάνετε, ἀλλά ἀμέσως νά μετανοεῖτε μέ ταπείνωση ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Σπεύσατε σ’ Αὐτόν μέ συντετριμμένη καρδία καί κλάψτε καί θρηνήσατε γιά τίς ἁμαρτίες σας καί ἱκετεύσατε τόν Κύριο γιά νά νικήσετε τά πάθη σας. Καί ὁ Κύριος χάριν τῆς ταπεινώσεώς σας θά νικήσει τά πάθη σας καί θά σᾶς σώσει. 

Ξεπλένοντας μέ δάκρυα μετανοίας τήν ψυχή μας, λευκαίνοντας τό χιτῶνα τοῦ γάμου πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός μέ τό φόβο Του, μέ βαθειά ταπείνωση καί ἀγάπη ἄς πλησιάσουμε στήν Πηγή τῆς Ζωῆς, στήν Τράπεζα τῆς Ἀθανασίας γιά νά γίνουμε μέτοχοι τῆς Αἰωνίου Ζωῆς καί γιά νά μή γίνει ἡ Κοινωνία τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων εἰς κρῖμα ἤ εἰς κατάκριμα, ἀλλά εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον. 

Ἡ μετάνοια μέ τήν ὁποία ἐπιτυγχάνεται ἡ ἄφεση ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν κατεβάζει στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου τό Πανάγιο Πνεῦμα καί δι’ Αὐτοῦ δίνεται στόν πιστό ἡ ἐγγύηση τῆς αἰωνίου σωτηρίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Ἀποσπάσματα ἀπό τό ἡμερολόγιό του


ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ – Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ 


Μετάφραση ἀπό τη ρωσική γλῶσσα: 

Πρωτοπρεσβύτερος Ἰωάννης Φωτόπουλος 

Διδαχές τοῦ στάρετς Σάββα 

Ἀποσπάσματα πού ἐλήφθησαν ἀπό τά κηρύγματά του