Σήμερα ἔχουμε ἀποχὲς μαθητῶν, γιατὶ στὶς αἴθουσες
δὲν εἶναι ἀναμμένα τὰ σώματα …θέρμανσης!
.
Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνο με την τροφή, αλλά και με τη χάρη του Θεού...
Αν αγαπήσουμε το Χριστό και δώσουμε την καρδιά μας σ' Εκείνον θα μας τα δώσει όλα δωρεάν... Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνο με την τροφή, αλλά και με τη χάρη του Θεού.
Η εγκράτεια και η προσευχή μάς κάνει πολύ καλό· και όταν αφήσει κανείς τον εαυτό του στο Θεό ολοκληρωτικά, ο Θεός τον ταΐζει, τον ποτίζει, το Θεό γεύεται και πολλά ουράνια μεγαλεία του Θεού αισθάνεται η ψυχή του ανθρώπου…
Ο Χριστός θέλει όλη την αγάπη μας να την δώσουμε σ' Εκείνον και ύστερα Αυτός δωρίζει τα θεία Του δώρα... Όταν θα έχουμε την ένωση με το Θεό, όλα τα πράγματα θα είναι γαλήνια μέσα μας.
Γερόντισσας Μακρίνας
Όπου και αν κρυφτείς, ο Θεός θα σε βρεί
Όπου και αν κρυφτείς, ο Θεός θα σε βρεί. Ξανά και ξανά θα χτυπάει την πόρτα της καρδιάς σου και συ κάποτε, δεν μπορεί, θα θελήσεις να του ανοίξεις. Ίσως τότε καταλάβεις πόσο άργησες, πόσο γρήγορα περνάει η ζωή. Μα πάλι δεν πειράζει, η Θεία Χάρη αναπληρώνει τα ελλείποντα. Και κεί, στη δύση του βίου, πιο ώριμος από ποτέ, καταλαβαίνεις πως ο χρόνος, ο τόσο λίγος, για να προφθάσει ο άνθρωπος να πραγματοποιήσει όσα άπειρα ονειρεύεται από τα νεανικά του χρόνια, παίρνει κάτι από την άνεση της αιωνιότητας, χωράει πράξεις κι ενέργειες κι αγάπη που δεν χωρούν με τίποτα στο ανθρώπινο μας σύμπαν.
Είναι τότε που αφέθηκες, τότε που έπαψες να λογαριάζεις και κόπο και χρόνο και ιστορικά συμβάντα, για χάρη του Θεού και των εν Χριστώ αδελφών σου. Είναι τότε που έρχεται ο Θεός να σταματήσει τα ρολόγια και να χωρέσει σ’ ένα εικοσιτετράωρο αμέτρητες ζωές ανθρώπων, που ζητούν θαλπωρή, στήριγμα και ελπίδα.
Ο Παντοδύναμος Κύριος, κυβερνάει τον κόσμο και όλα όσα γίνονται στον κόσμο γίνονται είτε με τη χάρη Του, είτε με την βούλησή Του. Οι τρεις άγιοι παίδες της Βαβυλώνας ομολογούσαν τον Κύριο και πίστευαν αληθινά ότι όλες οι δοκιμασίες που συνέβαιναν σ’ αυτούς και στον Ισραήλ, γίνονταν επειδή το επιτρέπει ο Θεός.
Μόνον αυτή η τοποθέτηση φέρνει στην ψυχή την ειρήνη, δεν αφήνει τον άνθρωπο να ανησυχεί καν, να εξάπτεται, ενώ στρέφει τα βλέμματα της ψυχής προς την αιωνιότητα και δίνει υπομονή στον πόνο. Ακόμη και ο ίδιος ο πόνος καθώς και όλα τα προβλήματα φαίνονται σύντομα, μηδαμινά και ανούσια. Μην παραπονιέσαι για το βάρος του σταυρού. Την ημέρα του πόνου απόθεσε τη θλίψη σου στον Κύριο και Αυτός θα σε παρηγορήσει.
Άγιος Σεραφείμ της Βύριτσα
( Από το βιβλίο του: Ο Παντοδύναμος Κύριος, κυβερνάει τον κόσμο και όλα όσα γίνονται στον κόσμο)
''Βάζε μετάνοια όταν σφάλεις καί μή χάνεις καιρό...''
Ἔλαβα, παιδί μου, τὴν ἐπιστολή σου, καὶ εἶδα σ’ αὐτὴ τὴν ἀνησυχία σου.
Ὅμως μὴ λυπᾶσαι, παιδί μου. Μὴν ἀνησυχεῖς τόσο. Καὶ ἂν πάλι ἔπεσες, πάλι σήκω. Ὀνομάσθηκες οὐρανοδρόμος. Δὲν εἶναι, παράξενο νὰ σκοντάφτει ἐκεῖνος ποὺ τρέχει. Μόνον χρειάζεται νὰ ἔχει ὑπομονὴ καὶ μετάνοια κάθε στιγμή.
Βάζε λοιπὸν μετάνοια συνεχῶς, ὅταν σφάλεις, καὶ μὴ χάνεις καιρό. Γιατί, ὅσον ἀργεῖς νὰ ζητήσεις συγχώρηση, τόσον δίνεις ἄδεια στὸν πονηρὸ νὰ ἁπλώνει μέσα σου ρίζες. Μὴν τὸν ἀφήνεις νὰ ἀποκτᾶ δικαιώματα εἰς βάρος σου.
Λοιπὸν μὴν ἀπελπίζεσαι ὅταν πέφτεις, ἀλλὰ ἀφοῦ σηκωθεῖς πρόθυμα βάζε μετάνοια λέγοντας· – Συγχώρησε μέ, Χριστέ μου, ἄνθρωπος εἶμαι καὶ ἀσθενής.
Δὲν εἶναι ἐγκατάλειψη αὐτό. Ἀλλά, ἐπειδὴ ἔχεις ἀκόμα μεγάλη ὑπερηφάνεια κοσμική, κενοδοξία πολλή, σὲ ἀφήνει ὁ Χριστός μας νὰ σφάλλεις, νὰ πέφτεις. Νὰ μαθαίνεις κάθε μέρα αἰσθητὰ τὴν ἀδυναμία σου καὶ νὰ ὑπομένεις τοὺς φταῖχτες. Νὰ μὴν κατακρίνεις τοὺς ἀδελφούς, ἐὰν σφάλλουν, ἀλλὰ νὰ τοὺς ὑπομένεις.
Ὥστε, ὅσες φορὲς πέφτεις, πάλι νὰ σηκώνεσαι, καὶ ἀμέσως νὰ ζητᾶς τὴ συγχώρηση.
Μὴν ἀφήνεις...λύπη στὴν καρδιά σου. Διότι ἡ χαρὰ τοῦ πονηροῦ εἶναι ἡ λύπη, ἡ ἀθυμία, ἀπὸ τὴν ὁποία γεννιοῦνται πολλὰ καὶ μὲ τὰ ὁποία γεμίζει πικρία ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ποὺ τὰ ἔχει. Ἐνῶ ἡ διάθεση τοῦ μετανοοῦντος λέει: «Ἥμαρτον, συγχώρησον, Πάτερ»!
Καὶ διώχνει τὴ λύπη. «Μήπως, λέει, δὲν εἶμαι ἄνθρωπος ἀσθενής; Λοιπόν, τί πρέπει νὰ κάνω»; Πράγματι, παιδί μου, ἔτσι εἶναι. Ἔχε θάρρος...
Μόνον ὅταν ἔλθει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, τότε στέκει στὰ πόδια τοῦ ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλιῶς, χωρὶς χάρη, πάντοτε παρασύρεται καὶ πάντοτε πέφτει. Νὰ ἔχεις ἀνδρεία λοιπὸν καὶ μὴ φοβᾶσαι καθόλου.
Εἶδες πῶς ὑπέμεινε τὸν πειρασμὸν ὁ ἀδελφὸς ποῦ γράφεις; Τὸ ἴδιο κᾶνε καὶ σύ. Ἀπόκτησε γενναῖο φρόνημα στοὺς πειρασμοὺς ποὺ ἔρχονται ἐναντίον σου. Πάντως θὰ ἔλθουν. Ἔχεις ἀνάγκη ἀπ’ αὐτούς. Γιατί ἀλλιῶς δὲν καθαρίζεσαι.
Ἄφησε τί λέει ἡ ἀκηδία καὶ ἡ ραθυμία σου. Μὴν τοὺς φοβᾶσαι. Καθὼς μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ πέρασαν οἱ προηγούμενοι, ἔτσι θὰ περάσουν καὶ αὐτοί, ἀφοὶ κάνουν τὸ ἔργο τους.
Φάρμακα εἶναι οἱ πειρασμοὶ καὶ βότανα ἰατρικά, ποὺ θεραπεύουν τὰ πάθη τὰ φανερὰ καὶ τὶς ἀόρατες πληγές μας.
Ἔχε λοιπὸν ὑπομονὴ γιὰ νὰ κερδίζεις καθημερινά, νὰ ἀποταμιεύεις μισθό, ἀνάπαυση καὶ χαρὰ στὴν οὐράνια Βασιλεία. Γιατί ἔρχεται νύχτα, δήλ. ὁ θάνατος, ποὺ τότε κανεὶς πλέον δὲν μπορεῖ νὰ ἐργασθεῖ.
Γι’ αὐτό τρέξε. Εἶναι λίγος ὁ καιρός...
Γνώριζε δὲ καὶ αὐτό· ὅτι καλλίτερα εἶναι μία ἡμέρα ζωῆς γεμάτη νίκες μὲ βραβεῖα καὶ στεφάνια, παρὰ χρόνια πολλὰ καὶ νὰ ζεῖς μὲ ἀμέλεια. Γιατί μίας ἡμέρας ἀγώνας μὲ γνώση καὶ αἴσθηση ψυχῆς, ἰσχύει γιὰ πενήντα χρόνια κάποιου ἄλλου, χωρὶς γνώση ἀλλὰ ποὺ ἀγωνίζεται μὲ ἀμέλεια.
Χωρὶς ἀγώνα καὶ χωρὶς νὰ χύσεις αἷμα μὴ περιμένεις νὰ ἐλευθερωθεῖς ἀπὸ τὰ πάθη.
Ἀγκάθια καὶ τριβόλια φυτρώνει ἡ γῆ μας μετὰ τὴν παράβαση. Πήραμε ἐντολὴ γιὰ κάθαρση· ἀλλὰ μὲ πόνο πολύ, μὲ ματωμένα χέρια, καὶ μὲ πολλοὺς ἀναστεναγμοὺς ξεριζώνονται.
Κλάψε λοιπόν, χύσε δάκρυα ποταμούς, καὶ μαλακώνει ἡ γῆ τῆς καρδιᾶς σου.
Καί, ἀφοῦ τό χῶμα βραχεῖ, εὔκολα ξεριζώνεις τά ἀγκάθια...
Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστού
(«Ἔκφρασις Μοναχικῆς ἐμπειρίας», ἔκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Ἄγ. Ὅρος,
σ. 127-129. σὲ νεοελληνικὴ ἀπόδοση.)
ΕΚΕΙΝΟΙ ΟΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΙ ΕΔΩ
ΑΛΛΟΙΜΟΝΟΝ ΕΙΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΚΟΛΑΖΕΣΘΑΙ ΑΙΩΝΙΩΣ»
(Διονυσίου Ιερομ. του ρήτορος)
Ψυχωφελές περιστατικό, σχετικά πρόσφατο.
Όπως μας διηγείται αδελφός:
«Ένας γνωστός μου εισέρχεται σε κάποιο χώρο.Ξάφνου ακούει από τον διευθυντή να λέει κάπως δυνατά: «Δόξα τω Θεώ!»
Αισθάνθηκε μεγάλη χαρά, όπως μου είπε, όταν άκουσε σε τέτοιο χώρο, τέτοια λόγια …που δεν περίμενε να ακούσει! Αμέσως όμως, ακούει και μια φωνή μέσα του να του λέει:
«Άνοιξε τις Γραφές που είναι «Μαργαρίται» και κατανόησε τι σημαίνει πλάνη και τι πώρωση καρδίας και κράτα κρατούμενα για όλους και πρώτα για τον εαυτό σου. Μη βγάζεις συμπεράσματα από τα φαινόμενα, αλλά εξέταζε τα νοητά!»
Ξαφνιάστηκε ο άνθρωπος, τα παράτησε όλα και έτρεξε, πήρε το «θησαυροφυλάκιο» και διάβασε το εξής:
«Εγώ, αδελφοί, αναγινώσκων τα Βιβλία ευρίσκω θαύματα, όσα έδειξεν ο Θεός, ίνα παιδεύση τους ανθρώπους τους κακοτρόπους και κακογνώμονας, πλην είναι σκοτεινά, και δεν δύνανται οι αμαθείς να τα καταλάβωσι, και έκαμα κόπον και εξήγησα μερικά και θαυμαστά εις ωφέλειαν των ευρισκομένων. Ακούσατε λοιπόν εκδίκησιν όπου κάμνει ο Πανάγαθος Θεός εις εκείνους όπου έκαμαν κακόν εις τους ευεργέτας τους.
Ένας κλέπτης και φονεύς, ένα καιρόν υπάγει και πίπτει εις ένα καστρότειχον παλαιόν να κοιμηθή εις τον ίσκιον. Και εφάνη εις τον ύπνον του, ότι κάποιος του ελάλησε και του είπε, σήκω απ’αυτού και παραμέρισε, διότι πίπτει να σε πλακώση.
Εκείνος όταν ήκουσεν, εσηκώθη και έφυγε, και παρευθύς έπεσεν το καστρότειχον.
Και αυτός ο αιμοπότης έβαλεν εις τον νουν του, ότι καλά κάμνει, επειδή από τον κίνδυνον τον εγλύτωσεν ο Θεός, και ότι δεν τον μισεί δια τα έργα του και τους φόνους του.
Επήρε λοιπόν θυμίαμα και κηρόν, και φθάνοντας εις την εκκλησίαν λέγει:
Ευχαριστώ σοι, Κύριε, ότι με εγλύτωσες από τον κίνδυνον.
Και δεν ήξευρεν ο τρισάθλιος, ότι άλλο βούλεται ο Θεός.
Επήγεν εις το οσπήτιόν του, και τρώγων και πίνων καλά, έπεσε να κοιμηθή και εκεί όπου εκοιμάτο, εφάνη πάλιν εκείνος όπου τον εγλύτωσεν από το τειχίον, και του λέγει:
Και τι μου έφερες το θυμίαμα και το κερί; ή βάνεις εις τον νουν σου, ότι μου αρέσουν τα έργα σου τα παμπόνηρα; Ήξευρε ότι δια τούτο σε ελευθέρωσα από τον κίνδυνον εκείνον, δια να μη αποθάνης αναπαυτικά, και δεν σε ιδή τις, αλλά βούλομαι να σε βάλω εις το σουβλί, δια να σε ιδούν οι άνθρωποι όπου ευρεθούν εκεί.
Και εκείνος ωσάν είδε το όραμα εσηκώθη τρομασμένος, και βλέπει έξω και εστέκοντο τινές να τον πιάσουν, και αυτή τη ώρα τον έφερον δεμένον εις τον κριτήν, απεφάσισεν η κρίσις να τον βάλουν εις το σουβλί, μέσα εις την αγοράν, δια να τον ιδούν μικροί και μεγάλοι.
Ούτω ανταπέδωκεν ο Θεός εις εκείνον τον φονέα. Και τούτο το κάμνει ο Θεός πολλαίς φοραίς, δια να παιδεύση τους κακοτρόπους, και να έχουν εκείνοι όπου παιδεύονται, ολιγότερην κόλασιν.
Διότι εκείνοι όπου δεν παιδεύονται εδώ, αλλοίμονον εις αυτούς ότι θέλουν κολάζεσθαι αιωνίως.»
Στο τέλος, ο αδελφός ευχαρίστησε τον Θεό που του αποκάλυψε να διακρίνει μερικώς!
Εάν τώρα το εγκολπώθηκε ή όχι είναι δικό του θέμα.
Ο καλός Θεός έκανε και πάλι αυτό που κάνει πάντα, εις πάντας και κανενός τη θέληση δε βιάζει.»
ᾨδὴ α'
Χριστὸς γεννᾶται· δοξάσατε.
Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε.
Χριστὸς ἐπὶ γῆς· ὑψώθητε.
ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καὶ ἐν εὐφροσύνῃ,
ἀνυμνήσατε λαοί· ὅτι δεδόξασται.
Γιατί πρώτοι «είδαν» οι Ποιμένες;;
Σας μεταφέρει ταπεινά με εν Χριστώ αγάπη και ενδιαφέρον
Ο Γεώργιος Φλώρος
Τραγική επιβεβαίωση ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ: Στο Βατικανό ο Βαρθολομαίος για την κοινή «χριστιανική ατζέντα» – Πόσο κοντά είμαστε στην «πλήρη ενότητα»;
Πριν αλέκτωρ φωνήσαι έρχεται η επιβεβαίωση για το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ. Λίγες ημέρες πριν γράφαμε πως έρχονται οικουμενιστικές εξελίξεις με τις πιέσεις Βαρθολομαίου και Φραγκίσκου στην κατέυθυνση της πλήρους ενότητας.
Χθες ήρθε και η είδηση που επιβεβαιώνει αυτά τα σχέδια. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα μιλήσει για «Κοινή χριστιανική ατζέντα για το κοινό καλό» στο Βατικανό….
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δέχθηκε την πρόσκληση να συμμετάσχει ως επί τιμή προσκεκλημένος στο ετήσιο συνέδριο του ιδρύματος Centesismus Annus. Θα είναι η όγδοη συνάντηση με τον Πάπα.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης λοιπόν αποδέχτηκε την πρόσκληση να συμμετάσχει στο ετήσιο συνέδριο του ιδρύματος το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Βατικανό στις 24 και 26 Μαΐου με θέμα: «Νέες πολιτικές και νέες μορφές ζωής στην ψηφιακή εποχή ».
Ο Βαρθολομαίος θα μιλήσει στις 26 Μαΐου, με θέμα: «Μια κοινή χριστιανική ατζέντα για το κοινό καλό».
Η ημερομηνία που επελέγη καθόλου τυχαία. Πριν 4 χρόνια την ίδια μέρα οι δύο άνδρες συναντήθηκαν στα Ιεροσόλυμα…
Στην επιστολή αποδοχής ο κ. Βαρθολομαίος υπενθυμίζει ότι το συνέδριο θα του δώσει την ευκαιρία να συναντηθεί ξανά με «τον αγαπημένο του αδελφό Πάπα Φραγκίσκο».
Για την ιστορία θα είναι η όγδοη φορά που θα συναντηθούν ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ενώ υπενθυμίζεται πως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε προσκληθεί και από τον Πάπα Βενέδικτο XVI να μιλήσει στο Βατικανό στη Σύνοδο Καθολικών Επισκόπων τον Οκτώβριο του 2008.
Η πραγματική οικουμενική πορεία περνά μέσα από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, δήλωσε το Φανάρι….
Του Μανώλη Κείου
pentapostagma.gr
Η σημασία του ''κατ`εικόνα και καθ`ομοίωσιν''
Αν θέλεις, ας προσθέσουμε σ`αυτόν τον μικρό λόγο, σαν χρυσή σφραγίδα και με λίγα λόγια για τη σημασία του ''κατ`εικόνα και καθ`ομοίωσιν'', με το οποίο πλάστηκε το τιμιότερο απ`όλα τα κτίσματα του Θεού, ο άνθρωπος. Και πράγματι, το νοερό και λογικό ζώο, ο άνθρωπος, είναι το μόνο από όλα τα κτίσματα που φέρει το ''κατ`εικόνα και καθ`ομοίωσιν'' Θεού (Γεν.α΄26) γνώρισμα.
Κάθε άνθρωπος λέγεται ''κατ`εικόνα'' (εικόνα του Θεού), διότι φέρει το αξίωμα του νου και της ψυχής, δηλαδή το ακατάληπτο, δηλαδή το ακατάληπτο, το αόρατο, το αθάνατο, το αυτεξούσιο. Και ακόμη το αξίωμα να άρχει, να τεκνοποιεί και να οικοδομεί.
''Καθ`ομοίωσιν'' λέγεται ο άνθρωπος, διότι με την άσκηση της αρετής και τις θεώνυμες και θεομίμητες πράξεις του ομοιάζει προς τον αγαθό Θεό. Δηλαδή, με το να συμπεριφέρεται φιλανθρώπως προς τους συνανθρώπους του, να οικτείρει, να ελεεί και να αγαπά τους ''συνδούλους'' του με κάθε ευσπλαχνία και συμπάθεια. Διότι, όπως λέγει ο Χριστός, ο Θεός μας ο αληθινός, πρέπει να είμαστε οικτίρμονες, αφού Οικτίρμων (σπλαχνικός) είναι και προς εμάς ο ουράνιος Πατέρας μας (Λουκ. ς΄36). Και το μεν ''κατ`εικόνα'' το έχει κάθε άνθρωπος, διότι τα χαρίσματα του Θεού δεν ανακαλούνται (Ρωμ.ια΄29). Το ''καθ`ομοίωσιν'' όμως είναι σπάνιο απόκτημα και το έχουν μόνον οι ενάρετοι και οι άγιοι, οι οποίοι μιμούνται, με ανθρώπινα μέτρα, την αγαθότητα του Θεού.
Εύχομαι κι εμείς να αξιωθούμε της υπεράγαθης φιλαναθρωπίας του Θεού, αφού τον ευαρεστήσουμε με την αγαθοεργία μας και γίνουμε μιμητές όλων εκείνων που ευαρέστησαν απ`αιώνος το Χριστό· ''ότι Αυτώ (στο Χριστό) εστί το έλεος και Αυτώ πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις συν τω ανάρχω αυτού Πατρί και τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ αυτού Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν''.
Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός
ΜΙΚΡΗ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ
Τι ανδρειότερο υπάρχει από μία καρδιά συντριμμένη καί ταπεινωμένη ...
Αν θέλεις να επιτύχεις αυτά που επιθυμείς και ποθείς, εννοώ τα αγαθά του Θεού, και αν θέλεις από άνθρωπος να γίνεις επίγειος άγγελος, αγάπησε, αδελφέ, τη θλίψη του σώματος, δέξου την κακοπάθεια, και μάλιστα αγάπησε πολύ τους πειρασμούς, επειδή αυτοί πρόκειται να σου γίνουν πρόξενοι κάθε καλού.
Πες μου, τι ωραιότερο υπάρχει από μία ψυχή που θλίβεται με επίγνωση, ότι κάνοντας υπομονή πρόκειται να κληρονομήσει τη χαρά όλων; Τι ανδρειότερο υπάρχει από μία καρδιά συντριμμένη και ταπεινωμένη, που τρέπει σε φυγή χωρίς κόπο τις φάλαγγες των δαιμόνων και τις απομακρύνει ολότελα; Τι ενδοξότερο υπάρχει από την πνευματική πτωχεία (*) που είναι πρόξενος της βασιλείας των ουρανών, αλλά και τι θα μπορούσε να είναι αντάξιο με την πνευματική πτωχεία, ή τώρα ή στον μέλλοντα αιώνα;
Και ακόμη το να μη μεριμνά κανείς για τον εαυτό του, για να αποκτήσει δηλαδή κάτι από τα γήινα, αλλά να έχει στραμμένο ολόκληρο το νου του προς τον Χριστό, πόσα αιώνια αγαθά φαντάζεσαι ότι προξενεί, πόση αγγελική κατάσταση; Και ακόμη το να καταφρονεί κανείς όλα μαζί τα πρόσκαιρα και αυτές ακόμη τις απαραίτητες ανάγκες του σώματος, ώστε να μη φιλονεικεί με κάποιον γι’ αυτά, για να διατηρεί αμείωτη την ειρήνη και την αγάπη μέσα σε ατάραχη ψυχική κατάσταση, για ποιες αμοιβές και για ποια στεφάνια και βραβεία δεν είναι αντάξιο;
Πραγματικά, η εντολή ξεπερνά τη φύση και οι αμοιβές ξεπερνούν τη λογική· ο Χριστός θα γίνει γι’ αυτούς τα πάντα, αναπληρώνοντας τα πάντα.
Όταν όμως ακούς το όνομα Χριστός, μην προσέχεις την απλότητα του λόγου και τη συντομία της λέξης, αλλά σκέψου τη δόξα της Θεότητας, που ξεπερνά το νου και τη σκέψη· σκέψου την ανέκφραστη δύναμή της, το αμέτρητο έλεός της, τον ακατανόητο πλούτο της, αυτά που ο Χριστός δίνει σ’ αυτούς με αφθονία και με γενναιοδωρία, και που αρκούν να αναπληρώσουν όλα, επειδή δέχθηκαν μέσα τους εκείνον τον ίδιο τον Χριστό, τον αίτιο και βραβευτή κάθε καλού· διότι αυτός που αξιώθηκε να δει και να αντικρύσει τον Χριστό, δεν επιθυμεί κάτι άλλο, ούτε αυτός που γέμισε από την αγάπη του Θεού, ανέχεται να αγαπήσει επάνω στη γη κάποιον άλλο περισσότερο από τον Χριστό.
Γι’ αυτό λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, ας σπεύσουμε να βρούμε τον Χριστό και να τον δούμε τι λογής είναι ως προς την ωραιότητα και την τέρψη, επειδή και βλέπουμε πολλούς από τους ανθρώπους να υπομένουν από την επιθυμία κάποιων πρόσκαιρων αγαθών πολλούς κόπους και μόχθους, αλλά και να κάνουν μακρινά ταξίδια, και όχι μόνο αυτά, αλλά να καταφρονούν και γυναίκα και παιδιά και κάθε άλλη δόξα και απόλαυση, και να μην προτιμούν τίποτε άλλο εκτός από το θέλημά τους, για να μην αποτύχουν στο σκοπό τους.
Και αν μερικοί άνθρωποι κάνουν όλο τον αγώνα και θυσιάζουν την ίδια τους τη ζωή για πρόσκαιρα και φθαρτά πράγματα, εμείς δεν θα παραδώσουμε σε θάνατο τις ψυχές και τα σώματά μας για χάρη του Βασιλιά των βασιλευόντων και του Κυρίου των κυριευόντων, και του δημιουργού και εξουσιαστή των απάντων;
Αλλά και πού να απομακρυνθούμε ή πού να φύγουμε, αδελφοί, από την παρουσία του;
Αν δηλαδή ανεβούμε στον ουρανό, θα τον βρούμε να είναι εκεί, αν κατεβούμε στον άδη, και εκεί είναι παρών· αν απομακρυνθούμε στις εσχατιές της θάλασσας, δεν θα αποφύγουμε το χέρι του, αλλά η δύναμη του χεριού του θα κρατά σφιχτά τις ψυχές και τα σώματά μας (Ψαλ. 138:7-10).
Μην μπορώντας λοιπόν, αδελφοί, να σταθούμε απέναντί του ή να φύγουμε από την παρουσία τού Κυρίου, ελάτε, ας προσφέρουμε τους εαυτούς μας δούλους στον Κύριο και Θεό, που έλαβε για χάρη μας σαν ένδυμα μορφή δούλου (Φιλιπ. 2:7) και πέθανε για τη σωτηρία μας· ελάτε, ας ταπεινωθούμε κάτω από τη δύναμη του χεριού του, που αναβλύζει για όλους σαν από πηγή την αιώνια ζωή και την προσφέρει πλούσια με το Άγιο Πνεύμα σ’ εκείνους που τη ζητούν.
(*) πνευματική πτωχεία· η ταπείνωση (Ματθ. 5:3)
Από το βιβλίο: Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου Έργα, Λόγος δεύτερος (απόσπασμα), σελ. 42.
Μετάφραση Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2017.
Η προέλαση του Οικουμενισμού και το τέλος των ψευδαισθήσεων
Καθώς εκπνέει το 2017, μια χρονιά πραγματικά καταιγιστικών εξελίξεων, όσον αφορά τη δράση των Οικουμενιστών και την προώθηση των σχεδίων τους (σε συνέχεια της ψευτοσυνόδου της Κρήτης), βρισκόμαστε ξεκάθαρα στη φάση που και οι τελευταίες ψηφίδες της εικόνας μπαίνουν πλέον στη θέση τους. Προηγήθηκε ένας μακρός κύκλος επαφών, αγαπολογικών δηλώσεων και «διαλόγων», που βρίσκόταν σε πλήρη εξέλιξη επί δεκαετίες και που μπόρεσε λίγο-λίγο (μέσα στο ευρύτερο κλίμα της μιθριδατικής αποχαύνωσης και παθητικοποίησης της κοινωνίας μας) να επιτύχει τη σταδιακή άμβλυνση και εξουδετέρωση των πνευματικών αντισωμάτων του λαού μας απέναντι στην αδηφάγα επέλαση της Νέας Εποχής.
Ταυτόχρονα προχωρούσε επίσης επί δεκαετίες η άλωση των Θεολογικών Σχολών, που πλέον εδώ και καιρό μόνο «μεταπατερική» θολολογία και «νεωτερική» ανοησία παράγουν σε επίπεδο διδακτόρων, μεταπτυχιακών αλλά και απλών αποφοίτων (κατά τον ίδιο ακριβώς δηλαδή τρόπο που ένας εσμός από αποδομητικές συμμορίες ελληνοφοβικών εθνομηδενιστών κι εκκλησιομάχων ψευτοεπιστημόνων έχει αλώσει και λυμαίνεται τις Φιλοσοφικές Σχολές και τα Παιδαγωγικά Τμήματα). Και φυσικά βρισκόταν εν εξελίξει (ιδίως τα τελευταία χρόνια) και η παράλληλη εκστρατεία προβολής του κάθε πλανεμένου οικουμενιστή και «νεωτεριστή» (κληρικού τε και λαϊκού) ως προοδευτικού, χαρισματικού και…φωτισμένου, την ώρα που οι εκφράζοντες λόγον αληθείας και αυθεντικής πατερικής παραδόσεως καθυβρίζονταν χυδαία κι εξουθενώνονταν ως μουχλιασμένοι, οπισθοδρομικοί, σκοταδιστές ή ακόμη και ψυχασθενείς.
Ενώ όμως έτσι είχε η κατάσταση, τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Επί πολλά χρόνια οι ινστρούχτορες της παναίρεσης δούλευαν υπόγεια και με μεγάλη προσοχή, οι εξελίξεις ήταν αργές και σε μεγάλο βαθμό συγκεκαλυμμένες, σε πολλές περιπτώσεις τηρούνταν τα προσχήματα. Για προφανείς λόγους φυσικά όλα αυτά. Το χωράφι έπρεπε να σπαρεί προσεκτικά, όλες οι διαλυτικές διεργασίες να πραγματοποιηθούν μεθοδικά, το νερό μέσα στην κατσαρόλα να θερμανθεί σταδιακά και με φειδώ, ώστε ο βάτραχος να μη ζεματιστεί απότομα και πηδήξει έξω. Και οι λίγοι που φώναζαν ότι «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και προειδοποιούσαν για την επερχόμενη θύελλα, αντιμετωπίζονταν βέβαια με θυμηδία ως γραφικοί συνωμοσιολάγνοι.
Εδώ και καιρό όμως είναι πλέον προφανές ότι έχουμε μπει σε άλλη φάση. Ζούμε πια το τέλος των προσχημάτων. Και ταυτόχρονα βέβαια το τέλος των ψευδαισθήσεων και των δικαιολογιών, για όσους μέχρι χτες αρέσκονταν να στρουθοκαμηλίζουν, βυθίζοντας τα κεφάλια τους στην άμμο.
Όλα πλέον είναι απροκάλυπτα. Ολόκληρο το 2017 χαρακτηρίστηκε από μία συνεχή και ραγδαία κλιμακούμενη αλληλουχία ταξιδιών, συσκέψεων, εκδηλώσεων και συμπροσευχών του πατριάρχη Βαρθολομαίου με όσους αιρετικούς και αλλόθρησκους Ανατολής και Δύσης μπορεί να συλλάβει ακόμη και ο πλέον ευφάνταστος νους. Πριν από λίγους μήνες, ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, ο ένας εκ των βασικών του εταίρων, ο ζοφερός αιρεσιάρχης του Βατικανού, είχε δηλώσει expressis verbis ότι βαίνουμε προς μία Παγκόσμια Εκκλησία με…ποικιλομορφία (αυτή είναι προφανώς η κατ’ ευφημισμόν επίκληση του ήδη προκατασκευασμένου πολυδογματικού συγκρητιστικού τουρλού, που με τόση μεθοδική συνέπεια υπηρετούν εδώ και χρόνια τόσο ο ίδιος, όσο και οι ημέτεροι πλανεμένοι Οικουμενιστές). Λίγο αργότερα βγήκε και κατακεραύνωσε (αυτός ο διαχρονικός άρχων του ψεύδους, της αίρεσης και της υποκρισίας) ως υποκριτές και…φίδια όσους τολμούν να προβάλουν λόγο αντίδρασης στα άθλιά τους σχέδια.
Σε ανάλογες πιέσεις για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων στην κρητική ψευδοσύνοδο (και την πάταξη των αντιφρονούντων) προβαίνουν συνεχώς ο Βαρθολομαίος και τα οικουμενιστικά του φερέφωνα. Και λίγες μόλις ημέρες πριν, απαντώντας σε νέο…ενωτικό μήνυμα του Πάπα (μέσα στο οποίο γίνεται ξεκάθαρα λόγος για «τον επείγοντα χαρακτήρα της ανάπτυξης σε πλήρη και ορατή ενότητα»!), τόνισε ότι «έφτασεν η ώρα να ασχοληθώμεν και με τα εμπόδια εις την αποκατάστασιν της πλήρους κοινωνίας των Εκκλησιών ημών» με στόχο «να οδηγηθώμεν εις λύσεις αποδεκτάς εκατέρωθεν». Είναι πασιφανές ότι τα πράγματα τρέχουν όντως με πολύ μεγάλη ταχύτητα πια.
Κι ενώ συμβαίνουν αυτά, η κατάσταση όσον αφορά την αναμενόμενη αντίδραση και αντίσταση παραμένει άκρως απογοητευτική. Φυσικά κανείς που στοιχειωδώς γνωρίζει την κατάσταση στην ιεραρχία και τη βαθιά πνευματική κρίση και παρακμή στην οποία βουλιάζει ο λαός μας δεν θα μπορούσε να τρέφει αυταπάτες. Είχαμε ωστόσο την ελπίδα ότι έστω σε ένα βαθμό η αθλιότητα που διαδραματίστηκε το καλοκαίρι του 2016 στην Κρήτη, καθώς και τα συνταρακτικά τεκταινόμενα της επόμενης μέρας, κάποιους θα κινητοποιούσαν και κάποιους θα ξεσήκωναν. Ενάμιση όμως χρόνο αργότερα οι απειροελάχιστοιπου αποφάσισαν να κρατήσουν τις Θερμοπύλες απέναντι στη λαίλαπα της αδηφάγας Παναίρεσης, παραμένουναπειροελάχιστοι. Οι συντριπτικά πλείστοι εξακολουθούν να αδιαφορούν μέσα στην ανοησία της ανίδεης αμεριμνησίας τους, πάμπολλοι από τους οιονεί «εκλεκτούς» του εκκλησιαστικού χώρου συνεχίζουν να μεριμνούν και να τυρβάζονται περί όνου σκιάς ή και ενίοτε να ασχολούνται με όχι μεν ασήμαντα, αλλά πάντως δευτερεύοντα θέματα που αποπροσανατολίζουν, αντί του μείζονος που καίει (και με το οποίο είναι απρόθυμοι να καταπιαστούν λόγω βολέματος, φοβίας ή άλλων επιμέρους αιτίων). Και όλα αυτά, ενώ από την άλλη μία πολυπληθής ορδή από παπαγαλάκια του Οικουμενισμού σε πλήρως διατεταγμένη υπηρεσία εξακολουθεί να κλιμακώνει εδώ και καιρό τη δράση της μέσω κηρυγμάτων, απειλών, υποτιμητικών δηλώσεων και κάθε άλλου μέσου με στόχο να αποτρέψει την αντίδραση, να εντείνει τη φοβία, να διατηρήσει την υπνηλία, να εξουθενώσει την ανυπακοή και την απείθεια στα σχέδια των ινστρουχτόρων και των αφεντικών.
Όπως προαναφέρθηκε όμως, τα προσχήματα έχουν πλέον τελειώσει. Βρισκόμαστε στο τέλος των ψευδαισθήσεων και των δικαιολογιών. Γιατί πλέον έχουν μπει μέσα «στην Πόλη οι οχτροί». Δεν την επιβουλεύονται απλώς, δεν ετοιμάζουν πολιορκητικά όπλα, δεν βαδίζουν εναντίον της, δεν βρίσκονται καν στα πρόθυρα· είναι ήδη πια από καιρό μέσα και τη διαγουμίζουν. Ας τελειώνουμε λοιπόν με τα άλλοθι, ακόμη και τώρα δεν είναι αργά.
Ξεκαθαρίζουμε ότι αυτές οι σειρές δεν γράφονται με τόνο ελεγκτικό - με αγωνία γράφονται και με σκοπό όχι να επιτιμήσουν, αλλά να παραινέσουν. Και δεν απευθύνονται βέβαια στους μπολιασμένους με το δυσώνυμο πνεύμα του Οικουμενισμού, ούτε στους βολεμένους ή και ξεπουλημένους: αυτοί σε άλλο…αφεντικό δουλεύουν και «ήδη απέχουσιν των μισθών αυτών». Όσοι όμως αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και θλίβονται έστω και βαθιά μέσα τους γι’ αυτό, είναι τώρα η ώρα να ξεπεράσουν τους δισταγμούς τους, την όποια φοβία ή τις άλλες αδυναμίες τους και να δώσουν ομολογία πίστεως. O λόγος και για επισκόπους (υπάρχουν ακόμη και τέτοιοι) και για άλλους κληρικούς, αλλά και για λαϊκούς. Να αφυπνιστούν, να μιλήσουν, να συστοιχηθούν με όσους ήδη αγωνίζονται, να κινητοποιήσουν εαυτούς και αλλήλους. Ως πότε θα ασχολούμαστε με δευτερεύοντα θέματα (που φυσικά ουδείς αντιλέγει πως οφείλουμε «κακείνα μη αφιέναι») και θα αρνούμαστε να δούμε κατάματα το βασικό και το μείζον; Ως πότε θα μιλάμε και θα γράφουμε για τα συμπτώματα της βαριάς αρρώστιας που τρώει τις σάρκες μας και θα αφήνουμε ουσιαστικά στο απυρόβλητο την απώτερη αιτία της; Ως πότε θα ανησυχούμε για τα κλαδιά και το φύλλωμα του δέντρου που ξεραίνεται και θα αρνούμαστε να δούμε το προφανές, ότι το πρόβλημα δεν είναι επιτέλους τα φύλλα, αλλά η ρίζα;
Και να ξεκαθαρίσουμε βέβαια εδώ για μια ακόμη φορά (γιατί το λέμε και το γράφουμε επανειλημμένα) ότι η διολίσθηση στην Παναίρεση, σε συνδυασμό με την ευρύτερη αποστασία του λαού μας από τον Θεό (ειδικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες), δεν είναι απλώς η ρίζα της πνευματικής κρίσης που μας ταλανίζει. Είναι η ρίζα και η πρωτογενής γενεσιουργός αιτία όλης συλλήβδην της βαθιάς παρακμής και πλήρους κατάρρευσης την οποία ζούμε εδώ και αρκετά χρόνια και σε κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτιστικό και φυσικά ευρύτερα υπαρξιακό επίπεδο (γιατί η απομάκρυνσή μας από την Ορθοδοξία δεν είναι καταδικαστική μόνο σε επίπεδο σωτηριολογικό, αλλά ισοδυναμεί και με αποσάθρωση της ταυτότητας και ιδιοπροσωπείας μας και συνεπώς πλήρη μετάλλαξή μας σε επίπεδο συλλογικά οντολογικό). Και ακόμη ας θυμόμαστε και τους «πνευματικούς νόμους» που λειτουργούν, ας μην ξεχνάμε τους τεράστιους κινδύνους που διατρέχουμε και σε εθνικό επίπεδο και τις τεράστιες περιπέτειες και ενίοτε τραγωδίες και συμφορές που έχουμε στο διάβα της Ιστορίας υποστεί ως λαός, όποτε προδώσαμε την πίστη μας.
Όλα αυτά -γραφικά και ακατανόητα προφανώς για τους διαποτισμένους από τη σαρκολατρεία και τη μηδενιστική υστερία των εσχάτων χρόνων, αλλά καταφανή και αυτονόητα για τους έχοντας οφθαλμούς του οράν και νουν του συνιέναι τα «σημεία των καιρών»- είναι εδώ μπροστά μας και οφείλουν επιτέλους να απασχολήσουν σοβαρά όποιον λέει ότι πονάει για την κατάσταση που βιώνουμε ως λαός τα τελευταία χρόνια.
Όσοι πάντως έχουν απομείνει ζωντανοί σε αυτόν τον τόπο, δεν αρκεί απλώς να το ισχυρίζονται. Ήρθε πλέον ο καιρός και να το αποδείξουν…
του Νεκτάριου Δαπέργολα Διδάκτορος Βυζαντινής Ιστορίας
Το διψώ της λύτρωσης...
Σαν ανέβεις στο Σταυρό κάθε ψέμα χάνεται, κάθε αυταπάτη σκορπίζει, σκόνη οι νίκες και τα κατορθώματα σου καπνός. Στον ανήφορο ακολουθούν λίγοι. Ούτε ο εαυτός σου, δεν θα θέλει να έρθει μαζί σου. Τόση μοναξιά δεν ένιωσες ποτέ. Μήτε όμως και τόση πείνα και δίψα για λύτρωση.
Σαν ακουστεί στα χείλη σου, μα πιότερο μες στην καρδιά σου, αυτό το Διψώ του Χριστού στο Γολγοθά επάνω, τότε μονάχα θα σπάσει το μνήμα της καρδιάς σου και θα μυρίσει ανάσταση…
Τριών τρόπων της προσευχής
Τρεις είναι οι τρόποι της προσοχής και της προσευχής, με τους οποίους η ψυχή ή υψώνεται ή γκρεμίζεται· υψώνεται όταν τους μεταχειρίζεται σε κατάλληλο καιρό, γκρεμίζεται όταν τους κατέχει παράκαιρα και ανόητα. Η νήψη λοιπόν και η προσευχή είναι δεμένες όπως η ψυχή με το σώμα και η μία χωρίς την άλλη δεν μπορεί να σταθεί. Αυτά τα δύο συνδέονται μεταξύ τους με δύο τρόπους. Πρώτα η νήψη αντιστέκεται στην αμαρτία, σαν εμπροσθοφυλακή, και κατόπιν ακολουθεί η προσευχή, η οποία θανατώνει παρευθύς και αφανίζει όλους εκείνους τους αισχρούς λογισμούς που εξουδετέρωσε πρωτύτερα η προσοχή· γιατί αυτή μόνη της δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Αυτή η δυάδα, δηλαδή η προσοχή και η προσευχή, είναι η πύλη της ζωής και του θανάτου, κι όταν με τη νήψη φυλάγομε καθαρή την προσευχή, βελτιωνόμαστε, ενώ όταν δεν προσέχομε και τη μολύνομε και τη διαφθείρομε, αυξανόμαστε στην κακία. Επειδή λοιπόν, όπως είπαμε, οι τρόποι της προσοχής και προσευχής είναι τρεις, πρέπει να πούμε και τα ιδιώματα του κάθε τρόπου ώστε, όποιος θέλει να βρει τη ζωή και να εργαστεί, να βεβαιωθεί από αυτές τις τρεις ξεχωριστές καταστάσεις και να διαλέξει το καλύτερο, και όχι από άγνοια να κρατήσει το χειρότερο και να διωχθεί έτσι από το καλύτερο.
Περί της πρώτης προσευχής
Της πρώτης προσευχής τα ιδιώματα είναι τα εξής. Όταν κανείς στέκεται σε προσευχή και σηκώνει στον ουρανό τα χέρια και τα μάτια και το νου του και σχηματίζει ο νους του θεία νοήματα και ουράνια κάλλη, ταξιαρχίες Αγγέλων και κατοικητήρια Αγίων και γενικά, όλα όσα άκουσε από τις Γραφές, αυτά στον καιρό της προσευχής τα συναθροίζει στο νου του και παρακινεί την ψυχή του σε θείο πόθο, ατενίζοντας σταθερά στον ουρανό, και μερικές φορές χύνοντας και δάκρυα από τα μάτια του, με αυτό τον τρόπο λίγο-λίγο υπερηφανεύεται η καρδιά του και επαίρεται, και του φαίνεται πως αυτά που γίνονται είναι από χάρη θεϊκή προς παρηγοριά του, κι εύχεται να βρίσκεται πάντοτε σε τέτοια εργασία.
Όλα αυτά είναι σημάδια της πλάνης, γιατί το καλό δεν είναι καλό, όταν δε γίνει με τρόπο καλό. Αν λοιπόν ένας τέτοιος άνθρωπος αποσυρθεί σε άκρα ησυχία, είναι αδύνατο να μην τρελαθεί· κι αν τύχει να μην πάθει κάτι τέτοιο, όμως είναι αδύνατο να αποκτήσει τις αρετές ή να φτάσει στην απάθεια. Με τούτο τον τρόπο πλανήθηκαν κι εκείνοι που βλέπουν φως αισθητά και νιώθουν κάποιες ευωδίες με την όσφρησή τους κι ακούνε φωνές κι άλλα πολλά παρόμοια. Και άλλοι από αυτούς δαιμονίστηκαν και γυρίζουν έξαλλοι από τόπο σε τόπο και από χώρα σε χώρα· άλλοι πάλι δεν κατάλαβαν αυτόν που μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός και πλανήθηκαν με το να τον δεχτούν κι έμειναν στο εξής αδιόρθωτοι ως το τέλος, χωρίς να δέχονται καμία συμβουλή από ανθρώπους. Άλλοι από αυτούς παρακινήθηκαν από το διάβολο που τους απάτησε και σκοτώθηκαν μόνοι τους, άλλοι δηλαδή γκρεμίστηκαν κι άλλοι κρεμάστηκαν. Και ποιος μπορεί να διηγηθεί όλες τις διάφορες μορφές της απάτης του διαβόλου; Πλην από αυτά που είπαμε, κάθε φρόνιμος άνθρωπος μπορεί να καταλάβει ποιο είναι το κέρδος από τον πρώτο τρόπο της προσοχής. Κι αν τύχει κανείς να μην πάθει αυτά που είπαμε, επειδή βρίσκεται μαζί με άλλους (γιατί αυτά τα παθαίνουν οι αναχωρητές που είναι μόνοι τους), όμως περνά όλη του τη ζωή απρόκοπος.
Περί της δεύτερης προσευχής
Η δεύτερη προσευχή είναι η εξής. Όταν ο νους συνάγει τον εαυτό του από όλα τα αισθητά και φυλάγεται από τις εξωτερικές αισθήσεις και συνάγει όλους τους λογισμούς, αλλά χωρίς να το καταλαβαίνει πορεύεται μάταια· και πότε εξετάζει τους λογισμούς του, πότε προσέχει στα λόγια της ικεσίας που λέει προς το Θεό· κι άλλοτε επαναφέρει στον εαυτό του τους λογισμούς που αιχμαλωτίστηκαν, ενώ άλλοτε, αφού κυριεύθηκε ο ίδιος από κάποιο πάθος, αρχίζει πάλι με βία να επιστρέφει στον εαυτό του. Έχοντας τούτο τον πόλεμο, δεν είναι δυνατό να ειρηνέψει αυτός ποτέ ή να λάβει το στέφανο της νίκης.
Γιατί ο τέτοιος άνθρωπος μοιάζει μ' εκείνον που κάνει πόλεμο μέσα στη νύχτα, ο οποίος ακούει τις φωνές των εχθρών και δέχεται πληγές από αυτούς, μα δεν μπορεί να δει καθαρά ποιοι είναι και από πού ήρθαν και πώς και γιατί τον πληγώνουν, επειδή το σκότος που έχει στο νου του προξενεί αυτή τη ζημία, και δεν είναι δυνατό ποτέ να γλυτώσει όποιος κάνει αυτόν τον πόλεμο από τους νοητούς εχθρούς του που τον συντρίβουν. Και υπομένει τον κόπο, αλλά χάνει το μισθό. Αλλά και εξαπατάται από την κενοδοξία, χωρίς να το καταλαβαίνει, και του φαίνεται πως είναι τάχα προσεκτικός· και καθώς κυριεύεται και εμπαίζεται από αυτή, συχνά καταφρονεί από υπερηφάνεια τους άλλους και τους κατηγορεί ως απρόσεκτους και συστήνει τον εαυτό του ως ποιμένα προβάτων, μοιάζοντας με τυφλό που υπόσχεται να οδηγεί άλλους τυφλούς.
Τούτος είναι ο δεύτερος τρόπος της προσευχής κι από αυτά μπορεί ο φιλόπονος να μάθει τη ζημία που προξενεί. Όμως η δεύτερη προσευχή είναι καλύτερη από την πρώτη, όπως η νύχτα με πανσέληνο από τη νύχτα χωρίς άστρα και φεγγάρι.
Περί της τρίτης προσευχής
Ιδού αρχίζομε να μιλάμε περί της τρίτης προσευχής. Αυτή είναι πράγμα παράδοξο και δυσκολοερμήνευτο· και σ' εκείνους που την αγνοούν, όχι μόνο είναι δυσκολοκατάληπτη, αλλά σχεδόν και απίστευτη, επειδή δεν συναντάται στους πολλούς· και καθώς νομίζω, αυτό το καλό έφυγε από μας μαζί με την υπακοή. Γιατί η υπακοή απαλλάσσει τον εραστή της από τις επιδράσεις του παρόντος πονηρού κόσμου και τον ελευθερώνει από μέριμνες και εμπαθείς προσκολλήσεις και τον κάνει πρόθυμο και άοκνο στον ζητούμενο σκοπό του, αν βέβαια αυτός έχει βρει απλανή οδηγό. Από ποια πρόσκαιρα δηλαδή θα νικηθεί ο νους εκείνου που με την υπακοή νεκρώθηκε για κάθε εμπαθή προσκόλληση στον κόσμο ή το σώμα του; Η, από ποια μέριμνα μπορεί να δεσμευθεί εκείνος που ανέθεσε κάθε μέριμνα της ψυχής και του σώματός του στο Θεό και στον πνευματικό του πατέρα και δε ζει πλέον για τον εαυτό του, ούτε επιθυμεί να είναι αρεστός σε ανθρώπους; Από αυτά, οι νοητές περικυκλώσεις των αποστατών δαιμόνων, οι οποίες σαν σχοινιά σύρουν το νου σε πολλούς και διάφορους λογισμούς, διαλύονται· και τότε ο νους μένει ελεύθερος και πολεμά με εξουσία και ερευνώντας τους λογισμούς των δαιμόνων τους αποδιώχνει με επιτηδειότητα και προσφέρει με καθαρή καρδιά τις προσευχές του στο Θεό. Αυτή είναι η αρχή της μοναχικής πολιτείας, κι όσοι δεν κάνουν τέτοια αρχή μάταια κοπιάζουν.
Η αρχή τώρα της τρίτης προσευχής δεν είναι να κοιτάζει κανείς στον ουρανό και να σηκώνει τα χέρια του και να συνάγει τους λογισμούς και να ζητά βοήθεια από τον ουρανό· αυτά, καθώς είπαμε, είναι ιδιώματα του πρώτου τρόπου της πλάνης. Μήτε πάλι, όπως στη δεύτερη προσευχή, ο νους αρχίζει να φυλάγεται από τις έξω αισθήσεις του και να μη βλέπει τους εσωτερικούς εχθρούς. Γιατί ένας τέτοιος βάλλεται από τους δαίμονες, μα δε βάλλει εναντίον τους· πληγώνεται, και δεν το ξέρει· πιάνεται αιχμάλωτος, και δεν μπορεί να αμυνθεί σ' αυτούς που τον αιχμαλωτίζουν πάντοτε οι αμαρτωλοί (δαίμονες) σχεδιάζουν κακά πίσω από την πλάτη του ή μάλλον μπροστά στα μάτια του και τον κάνουν κενόδοξο και υπερήφανο.
Αλλά αν συ θέλεις να κάνεις αρχή αυτής της φωτογεννήτρας και τερπνής εργασίας, βάλε πρόθυμα αρχή ως εξής. Ύστερα από την τέλεια υπακοή που ο λόγος περιέγραψε πρωτύτερα, χρειάζεται να κάνεις και όλα σου τα έργα με συνείδηση καθαρή, γιατί χωρίς υπακοή ούτε καθαρή συνείδηση υπάρχει. Και τη συνείδησή σου πρέπει να τη φυλάγεις πρώτον απέναντι στο Θεό· δεύτερον, απέναντι στον πνευματικό σου πατέρα· και τρίτον, απέναντι στους ανθρώπους και τα πράγματα του κόσμου. Απέναντι στο Θεό οφείλεις να φυλάξεις τη συνείδησή σου έτσι ώστε να μην κάνεις εκείνα πού ξέρεις πως δεν αναπαύουν το Θεό, μήτε του αρέσουν. Απέναντι στον πνευματικό σου πατέρα, ώστε να κάνεις όλα εκείνα που σου λέει σύμφωνα με το σκοπό του, χωρίς να προσθέτεις ή να παραλείπεις. Απέναντι στους ανθρώπους πρέπει να φυλάγεις τη συνείδηση ώστε να μην κάνεις στον άλλο εκείνα που εσύ μισείς, και στα πράγματα του κόσμου πάλι οφείλεις να φυλάγεσαι από την μη ορθή χρήση σε κάθε περίπτωση, και στο φαγητό και στο ποτό και στην ενδυμασία· και γενικά, όλα πρέπει να τα κάνεις σαν να ήσουν μπροστά στο Θεό, χωρίς να σε ελέγχει σε κάτι η συνείδησή σου.
Αφού λοιπόν προλειάναμε και προετοιμάσαμε το δρόμο της αληθινής προσοχής, ας πούμε, αν θέλετε, μερικά σύντομα και σαφή περί των ιδιωμάτων της. Η αληθινή και απλανής προσοχή και προσευχή είναι αυτή· να φυλάγει ο νους την καρδιά όταν προσεύχεται και να περιστρέφεται πάντοτε μέσα σ' αυτή και από εκείνο το βάθος να αναπέμπει τις δεήσεις προς τον Κύριο. Και αφού εκεί μέσα γευθεί ότι είναι χρηστός ο Κύριος, δε βγαίνει πλέον από τον τόπο της καρδιάς, γιατί λέει κι αυτός σαν τον Απόστολο: «Είναι ωραία να είμαστε εδώ». Και παρατηρώντας συνεχώς τους εκεί τόπους, χτυπά και διώχνει τα νοήματα που σπέρνει ο εχθρός. Σ' εκείνους όμως που έχουν άγνοια, αυτό το σωτήριο έργο φαίνεται πολύ σκληρό και δύσκολο· και είναι αληθινά εξαντλητικό το πράγμα και επίπονο, όχι μόνο για τους αμύητους, αλλά και για εκείνους που έλαβαν χωρίς πλάνη την πείρα του μα δε δέχτηκαν και δεν έστειλαν την ηδονή του στο βάθος της καρδιάς. Εκείνοι όμως που απόλαυσαν την ηδονή που έχει και γεύθηκαν τη γλυκύτητά της με το φάρυγγα της καρδιάς τους, μπορούν να αναφωνούν μαζί με τον Παύλο: «Ποιος θα μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού; κλπ.».
Γιατί οι άγιοι Πατέρες μας, ακούγοντας τον Κύριο πού λέει πως από την καρδιά μας βγαίνουν πονηροί λογισμοί, φόνοι, μοιχείες, κλεψιές, ψευδομαρτυρίες, και πως αυτά είναι που μολύνουν τον άνθρωπο, και που συμβουλεύει να έχομε καθαρό το εσωτερικό του ποτηριού για να γίνει και το απέξω καθαρό, άφησαν κάθε άλλο τρόπο εργασίας των αρετών και αγωνίστηκαν γι' αυτή τη φύλαξη της καρδιάς, ξέροντας πολύ καλά πως μαζί με αυτή θα μπορέσουν χωρίς κόπο να ασκήσουν και κάθε άλλη πνευματική εργασία, ενώ χωρίς αυτή δεν είναι δυνατό να παραμείνει καμία αρετή. Αυτήν, μερικοί από τους Πατέρες την ονόμασαν καρδιακή ησυχία· άλλοι, προσοχή· άλλοι, φύλαξη της καρδιάς· άλλοι, νήψη και αντίρρηση· άλλοι, έρευνα των λογισμών και φύλαξη του νου· όλοι όμως με αυτή καλλιέργησαν τη γη της καρδιάς τους και με αυτή αξιώθηκαν να τραφούν με το θείο μάννα. Γι' αυτή λέει ο Εκκλησιαστής: «Ευφραίνου, νέε, στη νεότητά σου και περπάτα στους δρόμους της καρδιάς σου άμωμος και διώξε από την καρδιά σου τον παροργισμό. Αν το πνεύμα αυτού που εξουσιάζει έρθει καταπάνω σου, μην αφήσεις τον τόπο σου»· λέγοντας τόπο εννοεί την καρδιά, όπως λέει και ο Κύριος: «Από την καρδιά βγαίνουν πονηροί διαλογισμοί». Λέει ακόμη: «Μη σκορπίζετε το νου σας εδώ κι εκεί», και: «Τί στενή είναι η πύλη και δύσκολη η οδός που οδηγεί στη ζωή!», και πάλι: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι», εκείνοι δηλαδή που δεν απέκτησαν μέσα τους καμία έννοια τούτου του κόσμου. Λέει και ο Απόστολος Πέτρος: «Να είστε νηφάλιοι και άγρυπνοι· ο αντίπαλος σας διάβολος περιφέρεται σαν το λιοντάρι που ουρλιάζει ζητώντας ποιον να καταπιεί κλπ.».
Και ο Παύλος αναφέρεται ολοφάνερα στη φύλαξη της καρδιάς όταν γράφει προς τους Εφεσίους: «Η πάλη μας δεν είναι εναντίον όντων από αίμα και σάρκα». Και οι θείοι Πατέρες μας έγραψαν πολλά για τη φυλακή της καρδιάς, κι όποιος θέλει ας διαβάσει τα συγγράμματά τους να δει όσα δηλαδή έγραψε ο ασκητής Μάρκος και όσα λέει ο Ιωάννης της Κλίμακας και ο Ησύχιος και ο Φιλόθεος Σιναΐτης και ο Ησαΐας και ο Βαρσανούφιος και το βιβλίο «Παράδεισος Πατέρων» (Γεροντικό). Και τι λέω πολλά; Κανείς δεν μπόρεσε, αν δε φύλαξε το νου του, να φτάσει στην καθαρότητα της καρδιάς, για να γίνει άξιος να δει το Θεό. Γιατί χωρίς την προσοχή κανείς δεν μπορεί να γίνει "πτωχός τω πνεύματι", μήτε μπορεί να πενθήσει ή να πεινάσει και να διψάσει τη δικαιοσύνη, και χωρίς νήψη κανείς δεν μπορεί να είναι αληθινά ελεήμων ή καθαρός στην καρδιά ή ειρηνοποιός ή διωγμένος για χάρη της δικαιοσύνης· και για να πω γενικά, με κανένα τρόπο δεν μπορεί κανείς ν' αποκτήσει όλες τις θεόπνευστες αρετές, παρά με τη νήψη. Για τούτο περισσότερο απ' όλα αυτή πρέπει να επιμεληθείς, για να καταλάβεις με τη δοκιμή τα λεγόμενά μου, που είναι άγνωστα σε όλους τους ανθρώπους. Και αν θέλεις να μάθεις και τον τρόπο της προσευχής, θα σου πω με τη δύναμη του Θεού και περί τούτου όσο μπορώ.
Πριν απ' όλα, τρία πράγματα πρέπει να αποκτήσεις κι έπειτα να κάνεις αρχή στην αναζήτησή σου. Αυτά είναι: αμεριμνία από κάθε πράγμα, είτε παράλογο, είτε εύλογο, δηλαδή νέκρωση απ' όλα· συνείδηση καθαρή, δηλαδή να φυλάγεις τον εαυτό σου ακατηγόρητο από τη συνείδησή σου· και απροσπάθεια, δηλαδή να μην κλίνεις σε κανένα πράγμα του κόσμου τούτου, ούτε αυτού του σώματός σου. Έπειτα κάθισε σε κελί ήσυχο και σε μία μοναχική γωνιά και πρόσεξε να κάνεις ό,τι σου λέω· κλείσε τη θύρα και μάζεψε το νου σου από κάθε μάταιο και πρόσκαιρο πράγμα, και τότε ακούμπησε στο στήθος το πηγούνι σου, στρέφοντας τα αισθητά μάτια μαζί με όλο το νου στο κέντρο της κοιλιάς, δηλαδή στον ομφαλό, και κράτησε και την αναπνοή από τη μύτη για να μην αναπνέεις ανεμπόδιστα, και ερεύνησε νοητά στα έγκατα σου να βρεις τον τόπο της καρδιάς όπου είναι στη φύση τους να συνδιατρίβουν όλες οι ψυχικές δυνάμεις.
Στην αρχή έχεις να βρεις σκότος κι ανυποχώρητη σκληρότητα· αν όμως επιμείνεις κι εργαστείς αυτό το έργο νύχτα και μέρα, θα βρεις, ω του θαύματος, ατέλειωτη ευφροσύνη. Γιατί όταν ο νους βρει τον τόπο της καρδιάς, βλέπει παρευθύς εκεί μέσα εκείνα που δεν ήξερε ποτέ του. Βλέπει δηλαδή τον αέρα που βρίσκεται μέσα στην καρδιά και τον εαυτό του φωτεινό και γεμάτο διάκριση. Και στο εξής, από όποιο μέρος εμφανιστεί κανένας λογισμός, πριν ακόμη να σχηματιστεί ή να ειδωλοποιηθεί, τον διώχνει και τον αφανίζει με την επίκληση του Ιησού Χριστού. Και από εδώ ό νους, μνησικακώντας κατά των δαιμόνων, σηκώνει καταπάνω τους τη φυσική οργή και κυνηγά και χτυπά τους νοητούς εχθρούς. Τα υπόλοιπα θα τα μάθεις με τη βοήθεια του Θεού μόνος σου, με τη φύλαξη του νου σου και κρατώντας στην καρδιά τον Ιησού· γιατί λέει κάποιος: «Να κάθεσαι στο κελί σου και αυτό θα σε διδάξει τα πάντα».
Ερώτηση - Απόκριση
Ερώτηση: Και γιατί η πρώτη και η δεύτερη φύλαξη δεν μπορούν να οδηγήσουν στην τελείωση τον μοναχό;
Απόκριση: Γιατί δεν τις μεταχειριζόμαστε με τη σειρά που πρέπει. Ο Ιωάννης της Κλίμακος αυτά τα παρομοιάζει με μία κλίμακα, λέγοντας: «Άλλοι περιορίζουν τα πάθη· άλλοι ασχολούνται με την ψαλμωδία και αφιερώνουν σε αυτή τον περισσότερο χρόνο· άλλοι καταγίνονται με τη νοερά προσευχή· και άλλοι ενατενίζουν στη θεωρία και ζούνε στο βυθό. Στο πρόβλημα αυτό ας χρησιμοποιηθεί το παράδειγμα της κλίμακας.» Όσοι λοιπόν θέλουν να ανεβούν μία κλίμακα, δεν αρχίζουν από επάνω προς τα κάτω, αλλά από κάτω επάνω, και ανεβαίνουν το πρώτο σκαλί κι έπειτα το επόμενο κι όλα τα πιο πάνω· κι έτσι μπορεί κανείς να σηκωθεί από τη γη και ν' ανεβεί στον ουρανό. Αν λοιπόν θέλομε να γίνομε τέλειοι άνδρες με την πληρότητα του Χριστού, ας αρχίσομε σαν βρέφη την κλίμακα που είπαμε, ώστε με τις διάφορες μεθηλικιώσεις να φτάσομε διαδοχικά τα μέτρα του παιδιού, του άνδρα και του πρεσβυτέρου.
Πρώτη ηλικία της μοναχικής ζωής είναι ο περιορισμός των παθών, που είναι έργο των αρχαρίων.
Δεύτερη βαθμίδα και μεθηλικίωση, που από έφηβο τον κάνει νέο πνευματικά, είναι η απασχόληση με την ψαλμωδία. Γιατί μετά τον κατευνασμό και τη μείωση των παθών, η ψαλμωδία προξενεί γλυκύτητα στη γλώσσα και λογίζεται ευάρεστη στο Θεό, αφού δεν είναι δυνατό να ψάλλομε στο Θεό σε γη ξένη, δηλαδή σε εμπαθή καρδιά. Τούτο είναι το σημάδι αυτών που προκόβουν.
Τρίτη βαθμίδα και μεθηλικίωση αυτού που από νέος γίνεται πνευματικά άνδρας, είναι η επιμονή στην προσευχή, που είναι σημάδι αυτών που έχουν προκόψει. Και διαφέρει η προσευχή από την ψαλμωδία όσο ο ώριμος άνδρας από το νέο και από τον έφηβο, ανάλογα με το βαθμό πού έχομε.
Εκτός από αυτές, τέταρτη βαθμίδα και μεθηλικίωση πνευματική είναι του πρεσβυτέρου και ασπρομάλλη· η αταλάντευτη δηλαδή ενατένιση της θεωρίας, η οποία είναι των τελείων. Ιδού, συμπληρώθηκε η οδός και πήρε τέλος η κλίμακα. Αυτά λοιπόν έτσι είναι κι έτσι θεσπίστηκαν από το Πνεύμα, και δεν είναι δυνατό να ανδρωθεί το νήπιο και να γίνει ασπρομάλλης γέροντας, παρά με το να αρχίσει όπως είπαμε από την πρώτη βαθμίδα και περνώντας ορθά από τις τέσσερις ν' ανεβεί στην τελειότητα.
Ξεκίνημα για να έρθει στο φως αυτός που θέλει να αναγεννηθεί πνευματικά, είναι η μείωση των παθών, δηλαδή η φύλαξη της καρδιάς· διαφορετικά είναι αδύνατο να μειωθούν τα πάθη, γιατί από την καρδιά προέρχονται, καθώς λέει ο Σωτήρας, οι πονηροί διαλογισμοί που μολύνουν τον άνθρωπο. Δεύτερη μετά από αυτά είναι η επίταση της ψαλμωδίας. Γιατί αφού κατευναστούν και λιγοστέψουν τα πάθη με την εναντίωση σ' αυτά της καρδιάς, η επιθυμία της συμφιλιώσεως με το Θεό φλογίζει το νου. Και από αυτό δυναμώνει ο νους και χτυπά και διώχνει τους λογισμούς που περιτριγυρίζουν την επιφάνεια της καρδιάς. Και έπειτα πάλι ασχολείται το πιο πολύ με τη δεύτερη προσοχή και προσευχή. Και τότε προβάλλει η αντεπίθεση των πονηρών πνευμάτων και τα πνεύματα των παθών αναταράζουν σφοδρά την άβυσσο της καρδιάς. Όμως με την επίκληση του Κυρίου Ιησού Χριστού αφανίζονται και λιώνουν σαν το κερί. Και πάλι αφού διωχτούν από εκεί, αναταράζουν μέσω των αισθήσεων την επιφάνεια του νου. Και για τούτο γρήγορα αισθάνεται ο νους τη γαλήνη σ' αυτόν, πλην να γλυτώσει τελείως από αυτά και να μην τα πολεμά, είναι αδύνατο. Τούτο έχει δοθεί μόνο σ' εκείνον που έφτασε στη βαθμίδα του τέλειου άνδρα, που έχει αναχωρήσει από όλα τα ορατά και παραμένει συνεχώς στην προσοχή της καρδιάς.
Από αυτά ο προσεκτικός υψώνεται σιγά-σιγά στη σύνεση του ασπρομάλλη γέροντα, δηλαδή στην άνοδο της θεωρίας, πράγμα που είναι των τελείων.
Όποιος λοιπόν τα μεταχειρίζεται αυτά ορθά και στον καιρό του το καθένα, αυτός μπορεί, μετά την αποβολή των παθών από την καρδιά του, και στην ψαλμωδία να επιδοθεί και ν' αντιπολεμήσει τους λογισμούς που ξεσηκώνονται μέσω των αισθήσεων και ταράζουν την επιφάνεια του νου, και στον ουρανό να υψώνει τα αισθητά μαζί με τα νοητά μάτια όταν χρειαστεί, και να προσεύχεται αληθινά και καθαρά· τούτο όμως να το κάνει σπάνια, για το φόβο των δαιμόνων που ενεδρεύουν στον αέρα. Γιατί τούτο μόνο ζητά ο Θεός από μας, να είναι καθαρμένη η καρδιά μας με τη φύλαξη· κι αν η ρίζα είναι αγία, καθώς λέει ο Απόστολος, φανερό είναι πως και οι κλάδοι είναι άγιοι κι ο καρπός. Χωρίς όμως τον τρόπο που είπαμε, όποιος σηκώνει τα μάτια και το νου του στον ουρανό και θέλει να φαντάζεται κάποια νοητά, αυτός σχηματίζει μέσα του είδωλα και όχι την αλήθεια· γιατί με το να είναι ακάθαρτη η καρδιά του δεν προκόβει ούτε η πρώτη ούτε η δεύτερη προσοχή. Όταν δηλαδή θέλομε να κτίσομε ένα σπίτι, δε βάζομε πρώτα τη σκεπή κι υστέρα το θεμέλιο, γιατί τούτο είναι αδύνατο· αλλά πρώτα βάζομε το θεμέλιο κι ύστερα κτίζομε το σπίτι και τότε βάζομε και τη σκεπή. Έτσι πρέπει να κάνομε και σ' αυτά που λέμε. Πρώτα να βάλομε πνευματικό θεμέλιο, δηλαδή να φυλάξομε την καρδιά και να λιγοστέψομε σε αυτή τα πάθη· κι ύστερα να κτίσομε τους τοίχους του πνευματικού σπιτιού, δηλαδή να αποκρούομε με τη δεύτερη προσοχή τη θύελλα των πονηρών πνευμάτων που ξεσηκώνουν οι εξωτερικές αισθήσεις και να ξεφεύγομε το γρηγορότερο από αυτόν τον πόλεμο. Και τότε να στήσομε και τη σκεπή με την τέλεια στροφή προς το Θεό και την αναχώρηση, οπότε ολοκληρώνομε το πνευματικό μας σπίτι με τη δύναμη του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας. Σε Αυτόν ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων.
Αμήν.
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος
ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΕΩΣ
Μαθήτρια τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ὁ ὁποῖος τῆς ἔστειλε 11 ἐπιστολές ἀπό τό τόπο τῆς ἐξορίας του. Στήν 10η ἐπιστολή τῆς γράφει:
«Πράγματι, ἡ κατάθλιψη εἶναι φοβερό βασανιστήριο τῶν ψυχῶν, εἶναι ἕνας πόνος ἀνέκφραστος καί ποινή πικρότερη ἀπό κάθε ἄλλη ποινή καί τιμωρία. Γιατί μιμεῖται τό σκουλήκι, πού ἔχει δηλητήριο καί προσβάλλει ὄχι μόνον τό σῶμα, ἀλλά καί τήν ἴδια τήν ψυχή.
Είναι σαράκι πού κατατρώγει ὄχι μόνον τά κόκκαλα, ἀλλά καί τη σκέψη εἶναι ένας δήμιος καθημερινός πού δέν ξεσχίζει μόνον τά πλευρά, ἀλλά καταστρέφει καί τη δύναμη τῆς ψυχῆς· εἶναι καί νύχτα παντοτινή, σκοτάδι χωρίς τό παρα-μικρό φῶς, τρικυμία καί ζάλη, πυρετός κρυφός, πού καίει περισσότερο ἀπό κάθε φλόγα, πόλεμος χωρίς ἀνακωχή, ἀρρώστια πού κάνει σκοτεινά πολλά ἀπό αὐτά πού βλέπουμε.
Γιατί ὁ ἴδιος ὁ ἥλιος καί ὁ καθαρός ἀέρας φαίνεται ὅτι ἐνοχλοῦν ἐκείνους πού ἔχουν αὐτή τη διάθεση καί μεταβάλλει τό μεσημέρι σέ μεσάνυκτα.
Γι’ αὐτό καί ὁ θαυμάσιος προφήτης δηλώνοντας αὐτό ἔλεγε· «ὁ ἥλιος θά δύσει γι’ αὐτούς τό μεσημέρι» (Ἀμώς 8,9),ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ ἥλιος ἐξαφανίζεται οὔτε ὅτι διακόπτει τόν συνηθισμένο δρόμο του, ἀλλά μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ λυπημένος ἄνθρωπος τό καταμεσήμερο φαντάζεται ὅτι εἶναι νύχτα.
Ἡ σκοτεινή νύχτα δέν εἶναι τέτοια, ὅπως εἶναι ἡ νύχτα τῆς ἀθυμίας, ἡ ὁποία δέν προέρχεται ἀπό φυσικό νόμο, ἀλλά ἀπό σκοτισμό τῆς διάνοιας. Γι’ αὐτό καί εἶναι φοβερή καί ἀφόρητη, ἔχει πρόσωπο ἄσπλαχνο, εἶναι σκληρότερη ἀπό κάθε τύραννο, δέν ὑποχωρεῖ γρήγορα σε κανένα ἀπό ἐκείνους πού προσπαθοῦν νά τήν διαλύσουν, ἀλλά κρατεῖ πολλές φορές τήν ψυχή πού ἔχει κυριεύσει στερεώτερα ἀπό διαμάντι, ὅταν αὐτή δέν ἀκολουθεῖ τήν κατά Θεόν φιλοσοφία.
Σήκω ἐπάνω καί ἅπλωσε τό χέρι σου στο λόγο μου καί πρόσφερέ μου αὐτήν τήν καλή συμμαχία, γιά νά σε ἀπαλλάξω τελείως ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῶν πικρῶν σκέψεων.
Γνωρίζοντας αὐτά τά πράγματα, εὐσεβεστάτη κυρία μου, νά κοπιάζεις καί νά ἀγωνίζεσαι καί νά βιάζεις τόν ἑαυτό σου, ἔχοντας τή συμμαχία τῶν λόγων μου, ὥστε νά διώχνεις καί νά ἀπομακρύνεις μέ πολλή ὁρμή τίς ἀπαισιόδοξες σκέψεις πού σέ ταράσσουν καί σοῦ προκα-λοῦν θόρυβο καί ζάλη».
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
(Ε.Π.Ε. τόμ. 37, 452).
Ἄλλο τό ένα καί ἄλλο τό ἄλλο
ἀπόσπασμα ἀπό τόν ὀγδοηκοστό Λόγο, περί ἀπαθείας
"...Ἄλλο εἶναι ἡ ἀκινησία τῶν μελῶν τοῦ σώματος καί αὐτῶν τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς, καί ἄλλο ἡ ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν. Γιατί ἡ ἀκινησία τῶν μελῶν τοῦ σώματος καί τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς εἶναι ἐκ φύσεως, ἐνῶ ἡ ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν ἔχει συνήθεια νά καταστέλλει καί ὅλες τίς φυσικές κινήσεις.
Ἄλλο εἶναι τό νά μήν ἐπιθυμεῖ κάποιος τίποτα ἀπό τά χαρμόσυνα τοῦ κόσμου καί ἡδονικά καί ἄλλο τό νά ἐπιθυμεῖ τά οὐράνια καί αἰώνια ἀγαθά διότι · τά χαρμόσυνα καί ἡδονικά τοῦ κόσμου τά καταφρόνησαν καί ἄλλοι ἄνθρωποι καί οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς γιά ἄλλη αἰτία· ἐνῶ γιά τά οὐράνια ἀγαθά πολλοί λίγοι φρόντισαν.
Ἄλλο εἶναι τό νά μή ζητᾶ κάποιος δόξα ἀπό τούς ἀνθρώπους καί ἄλλο τό νά εἶναι ὁλότελα κρεμασμένος ἀπό τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί νά ζητᾶ αὐτήν πάντοτε· ·γιατί τήν ἀνθρώπινη δόξα τήν μίσησαν καί οἱ περισσότεροι μέ τό νά κυριεύθηκαν ἀπό ἄλλα πάθη, ἐνῶ τήν θεία πολλοί λίγοι ἀξιώθηκαν νά τήν λάβουνμέ πόνο καί κόπο πολύ.
Ἄλλο εἶναι τό νά εὐχαριστιέται κάποιος μέ πενιχρό φόρεμα καί νά μήν ἐπιθυμεῖ λαμπρή στολή καί ἄλλο τό νά εἶναι ντυμένος τό φῶς τοῦ Θεοῦ· γιατί τήν λαμπρή στολή τήν καταφρόνησαν πολλοί, μέ τό νά σέρνονται ἀπό ἄλλες μύριες ἐπιθυμίες· ἐνῶ τό Θεῖο φῶς ντύθηκαν μονάχα αὐτοί πού καταξιώθηκαν νά γίνουν Υἱοί τοῦ Φωτός καί τῆς ἡμέρας·
Ἄλλο εἶναι τό νά λέει κάποιος ταπεινά λόγια καί ἄλλο τό νά ἔχει ταπεινό φρόνημα, ἡ Ἁγία Ταπείνωση καί τά ἐπίλοιπά της ἰδιώματα καί χαρίσματα καί οἱ ἐνέργειές της δέν εἶναι στήν ἐξουσία μας, ἀλλά εἶναι χάρισμα Θεοῦ, γιά νά μήν καυχηθεῖ κάποιος οὔτε σέ αὐτό·...
Ἄλλο εἶναι τό νά μή λυπᾶται κάποιος, οὔτε νά ὀργίζεται στίς ἀτιμίες ·καί ὕβρεις καί πειρασμούς καί θλίψεις ὅπου ἀκολουθοῦν καί ἄλλο τό νά τά θέλει αὐτά μέ τήν εὐχαρίστησή του. Ἄλλο εἶναι τό νά παρακαλᾶ κάποιος τόν Θεό γιά ἐκείνους πού κάνουν σέ αὐτόν αὐτά, καί ἄλλο τό νά τούς συγχωρεῖ, καί ἄλλο πάλι νά τούς ἀγαπᾶ ἐξ ὅλης του τῆς ψυχῆς ὡς εὐεργέτες του...
Καί ἀπό αὐτά πάλι τό ἀνώτερο καί ὑψηλότερο χωρίς καμμιά σύγκριση μοῦ φαίνεται πώς εἶναι τό νά λησμονήσει κάποιος τελείως τούς πειρασμούς ὅπου ἔχει πάθει καί νά μήν θυμᾶται ποτέ ἐκείνους πού τόν λύπησαν..."
(Ἁγ. Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, ἀπόσπασμα ἀπό τόν ὀγδοηκοστό Λόγο, περί ἀπαθείας)
Ας μην ζητούν τιμές, οσφυοκαμψίες και αναγνωρίσεις αυτοί που δεν τιμούν τον Χριστό
Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας υπεράσπισε με όλες του τις δυνάμεις την ορθόδοξη πίστη.
Σε αυτήν του την στάση συνέβαλε και το εξής περιστατικό:
Όταν το 381 συνάχθηκαν στην Κων/πολη οι Επίσκοποι και οι ιερείς που θα συμμετείχαν στην Β΄ Οικουμενική Σύνοδο (που συγκαλέστηκε για να εξετάσουν και στο τέλος να καταδικάσουν μεταξύ άλλων και την αρειανική αίρεση του Ευνομίου, ο οποίος είχε κάνει με τις ρητορικές του ικανότητες εντύπωση στο παλάτι και στον Θεοδόσιο τον ίδιο), παρουσιάστηκαν πρώτα στα βασιλικά ανάκτορα για να χαιρετήσουν και να τιμήσουν, σύμφωνα με το ρωμαϊκό τυπικό, τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο. Μεταξύ τους υπήρχε και ένας απλός ιερέας από κάποια ασήμαντη πόλη, πού παρόλο που δεν κατείχε τους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς, γνώριζε τους Κανόνες της Πίστεως.
Οταν ήρθε ή σειρά του να υποβάλλει την τιμή του στον αυτοκράτορα, δεν απέδωσε την ίδια τιμή και αναγνώριση και στον νεαρό καίσαρα, τον γιο του, τον νεαρό διάδοχο του θρόνου, που καθόταν δίπλα στον πατέρα του. Τον χαιρέτησε απλά, όπως κάνουμε σε καθημερινούς ανθρώπους, σηκώνοντας το χέρι του και λέγοντας του «γεια σου».
Η συμπεριφορά αυτή του ιερέα έκανε έξω φρενών τον αυτοκράτορα, γιατί τη θεώρησε ως περιφρόνηση του γιου και διαδόχου του.
Ο εξοργισμένος αυτοκράτορας έδωσε αμέσως διαταγή στους φρουρούς να συλλάβουν τον ιερέα και να τον απομακρύνουν από το παλάτι. Καθώς οι φρουροί τον έβγαζαν έξω, αυτός στράφηκε προς τον αυτοκράτορα και του είπε:«Κατάλαβε, βασιλιά, ότι κατά τον ίδιο τρόπο ο ουράνιος Πατέρας αγανακτεί κατά των ανομοίων [σσ. στους οποίους ανήκε και ό Ευνόμιος], που δεν τιμούν τον Υιό Του όπως Αυτόν τον ίδιο, αλλά τον θεωρούν κατώτερο Του».
Τα λόγια του ιερέα έκαναν εντύπωση στον αυτοκράτορα, τον συνέφεραν και τον έκαναν να ζητήσει συγγνώμη από τον ιερέα δηλώνοντας του παράλληλα ότι συμφωνεί με όσα είπε. (Καθημερινές ιστορίες αγίων και αμαρτωλών στο Βυζάντιο εκδ. ΜΑΙΣΤΡΟΣ)
Ας μην ζητούν λοιπόν αναγνώριση τιμές και οσφυοκαμψίες αυτοί, όποιοι κι αν είναι αυτοί, που δεν τιμούν τον Χριστό, αλλά με την αίρεσή τους τον προσβάλλουν και τον αρνούνται. Διότι τω Χριστώ και όχι τοις ανθρώποις «πρέπει πάσα τιμή και προσκύνησις».
Κατακόμβη Κορίνθου
Στους δρόμους της αρετής...
Στους δρόμους της αρετής υπάρχει
η αληθινή και ευχάριστη ζωή.
(Παρ. Ιβ’ 28)
Κι αν έχει κόπο η προσπάθεια για την απόκτηση της αρετής, όμως η συνείδηση μας γεμίζει από μεγάλη ευφροσύνη. Και είναι τόσο μεγάλη η εσωτερική ηδονή που μας χαρίζει, ώστε κανένας λόγος δε μπορεί να την περιγράψει. Διότι τίποτε δεν είναι πιο γλυκό και ευχάριστο από την αγαθή συνείδηση. (Εις το κατά Ματθαίον, ομιλία ΝΓ’ ΕΠΕ 11,166)
Τιμή για τον άνθρωπο είναι η αρετή και το να φιλοσοφεί για τα μετά θάνατον αγαθά, να φροντίζει για όλα εκείνα που αποβλέπουν στην αιώνια ζωή, των αλόγων ζώων περιορίζεται μόνον στον παρόντα βίο, ενώ η δική μας ζωή αποβλέπει σε άλλο ανώτερο βίο, που δεν έχει τέλος. (Εις ΜΗ’ Ψαλμόν, ΕΠΕ 6, 194-196)
Τόσο μεγάλη είναι η δύναμη της αρετής. Διότι τίποτε, αγαπητέ, δεν είναι ισάξιο με την ενάρτη ζωή. Γι’ αυτό και ο Κύριος έλεγε: «Ας λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, για να ιδούν τα καλά σας έργα και δοξάσουν τον Πατέρα σας τον ουράνιο». Είδες ότι, όπως ακριβώς όταν φανείτο φως, διώχνει το σκοτάδι, έτσι και η αρετή, όταν παρουσιαστεί, και την κακία τρέπει σε φυγή και το σκοτάδι της πλάνης απομακρύνει, ακι κινεί σε δοξολογία το νου εκείνων που τη βλέπουν; (Εις την Γένεσιν, ομιλ. ΚΣΤ’, ΕΠΕ 3, 134)
Αρχή και τέλος της αρετής είναι η αγάπη. Την αγάπη έχει για ρίζα η αρετή, αυτήν για προϋπόθεση και θεμέλιο, αυτήν για κορυφή. (Εις την προς Ρωμαίους, ομιλ. ΚΔ’, ΕΠΕ 17,516)
Ο υπερβολικά ενάρετος δεν οδηγείται στην αρετή ούτε από τον φόβο, ούτε από την υπόσχεση της βασιλείας του Θεού, αλλά από καθαρή αγάπη προς τον ίδιο το Χριστό, όπως ακριβώς έκανε ο Παύλος. Παρόλα αυτά εμείς ας σκεπτόμαστε τα αγαθά της Βασιλείας του Θεού και τα βασανιστήρια της κολάσεως, και έστω και έτσι ας ρυθμίζουμε της συμπεριφορά μας και ας παιδαγωγούμε τους εαυτούς μας. Έστω και έτσι ας οδηγούμε τους εαυτούς μας προς εκείνα που πρέπει να πράττουμε. (Εις την Β’ προς Θεσσαλονικείς, ομιλ. Β’, ΕΠΕ 23, 32-34)
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)